Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar 21. september 2024 08:00 Í vikunni var uppfærður sögulegur samgöngusáttmáli samþykktur í borgarstjórn Reykjavíkur. Svo ánægjulega vill til að þetta var gert í evrópsku samgönguvikunni. Samgöngusáttmáli sveitarstjórnanna á höfuðborgarsvæðinu og ríkisvaldsins er sannkallað tímamótasamkomulag. Samkomulagið er stærra en Reykjavík, stærra en höfuðborgarsvæðið, stærra en stjórnmálaflokkar því það er samkomulag um sameiginlega framtíðarsýn og framkvæmdaáætlun. Samfylkingin í Reykjavík lagði grunn að hjólaborginni Hlutirnir gerast yfirleitt ekki af sjálfu sér. Síðustu þrjú kjörtímabil hefur Samfylkingin í Reykjavík leitt stefnumótandi vinnu við að skapa lífsgæðaborg og byggja upp innviði fyrir fjölbreytta, vistvæna ferðamáta. Fyrst með hjólreiðaáætlun 2015-2020 og svo núgildandi hjólreiðaáætlun 2021-2025 sem unnið er eftir. Þessi ákvörðun hefur ýtt undir algera umbreytingu á ferðavenjum borgarbúa eftir mikla uppbyggingu á innviðum hjólastíga. Borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, Hjálmar Sveinsson, var nefndur níðnöfnum fyrir staðfestu sína í fjölmiðlum. Margir sögðu í hæðnistóni, að enginn vildi hjóla, þetta væri sóun enda vildi fólk ferðast með bílum en ekki hjólum. Raunin varð önnur, sem betur fer. Lagðir hafa verið 43 km af hjólastígum undanfarinn áratug. 500 milljónir króna eru settir árlega í lagningu nýrra hjólastíga. Það er enginn vafi á því með pólitísku hugrekki meirhlutans árið 2010 var ekki bara lagður grunnur að hjólaneti innan borgarinnar heldur líka stofnneti stíga milli sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu með undirritun Samgöngusáttmálans árið 2019. Hlutdeild hjólreiða úr 2% í 7% Frá því fyrsta hjólreiðaáætlun Reykjavíkur var samþykkt árið 2010 hefur hlutdeild hjólreiða í öllum ferðum aukist úr 2% í 7%. Sú áætlun lagði grunn að byltingu sem hefur orðið í notkun hjóla í ferðum í borginni, meðal annars með því að margfalda lengd hjólastíga en markmið í hjólreiðaáætlun er hlutdeild aukist í 10%. Um sístækkandi hóp er að ræða sem gerir kröfur um öryggi, þjónustu og sýnileika, er kominn með sterka rödd og brýnt að á hana sé hlustað. Í ferðavenjukönnun sem Reykjavíkurborg fékk Maskínu til að gera í júní 2021 kom fram að um 40% þeirra sem aka til vinnu í dag hefðu viljað velja aðra samgöngumáta. Í uppfærslu samgöngusáttmálans sést að þarna hlustuðu stjórnmálin á þarfir þegna sinna. Lítið hefur farið fyrir því í fjölmiðlum hversu mikilvægt er að 13% af fjárfestingu uppfærðs samgöngusáttmála er áætlaður í uppbyggingu 80 km af nýjum hjóla- og göngustígum. Það er auðvitað liður í því að koma til móts við þessi 40% sem vilja gjarnan ferðast með öðru en einkabíl sem fyrsta valkost. Íbúar vilja hafa val. Valið hefur fram til þessa verið mjög takmarkað. Það er sem betur að breytast þessi misserin. Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Í ábatagreiningu, sem gerð samhliða uppfærslu sáttmálanns, var metið til fjárs heilsufarslegur og samfélagslegur ábati af verkefninu. Í vinnunni var skoðað hvaða fjárhagslegi ávinningur verður til vegna aukinnar hreyfingar fólks í samgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Áætlaður heilsufarsábati vegna aukinna hjólreiða á höfuðborgarsvæðinu er um 40 milljarðar króna og ábati vegna fjölgunar þeirra vegfarenda sem ganga til og frá biðstöðvum almenningssamgangna og áfangastaða sinna er áætlaður um 24 milljarðar króna hvort tveggja yfir 50 ára tímabil. Ávinningurinn felst fyrst og fremst í lækkandi tíðni sjúkdóma á borð við sykursýki, hjarta og æðasjúkdóma. Eittþúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna í samfélagslegan ávinning Heildar samfélagslegur ábati þegar allt reiknast til eru eitt þúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna yfir 50 ára tímabil. Þá er allt tekið til, tímasparnaður í bíla- umferð og í almenningssamgöngum en íbúar og gestir höfuðborgarsvæðisins, vegfarendur njóta ávinnings í formi styttri ferðatíma, minni tafa ásamt bættri líkamlegri og andlegri heilsu. Þetta er svo há tala að það þarf að búta hana niður í stærðir sem eru skiljanlegri eins og rekstrargjöld fyrir Skóla og frístundasvið í ár er áætlað 78 milljarða króna á meðan áætluð útgjöld til Landspítalans í fjárlagafrumvarpinu eru 100 milljarðar. Þannig væri hægt að reka Landspítalann í 11 ár fyrir samfélagslegan ábáta af heildar framkvæmdinni. Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum, atkvæði gegn meiri lífsgæðum, atkvæði gegn hreinni loftgæðum, atkvæði gegn bættari lífskjörum og síðast en ekki síst atkvæði gegn betri lýðheilsu. Mögum íbúum í borginni svíður neikvæð umræða vissra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í garð sáttmálans enda skiptir lífsgæðaborgin þá miklu máli. Fólki þykir vænt um borgina sína, það vill hafa val um ferðamáta, hvort það gengur, hjólar, tekur strætó, hoppar upp í Borgalínu, deilibíl eða einkabíl. Það vill tryggja komandi kynslóðum góð lífsgæði. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Sara Björg Sigurðardóttir Mest lesið Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Í vikunni var uppfærður sögulegur samgöngusáttmáli samþykktur í borgarstjórn Reykjavíkur. Svo ánægjulega vill til að þetta var gert í evrópsku samgönguvikunni. Samgöngusáttmáli sveitarstjórnanna á höfuðborgarsvæðinu og ríkisvaldsins er sannkallað tímamótasamkomulag. Samkomulagið er stærra en Reykjavík, stærra en höfuðborgarsvæðið, stærra en stjórnmálaflokkar því það er samkomulag um sameiginlega framtíðarsýn og framkvæmdaáætlun. Samfylkingin í Reykjavík lagði grunn að hjólaborginni Hlutirnir gerast yfirleitt ekki af sjálfu sér. Síðustu þrjú kjörtímabil hefur Samfylkingin í Reykjavík leitt stefnumótandi vinnu við að skapa lífsgæðaborg og byggja upp innviði fyrir fjölbreytta, vistvæna ferðamáta. Fyrst með hjólreiðaáætlun 2015-2020 og svo núgildandi hjólreiðaáætlun 2021-2025 sem unnið er eftir. Þessi ákvörðun hefur ýtt undir algera umbreytingu á ferðavenjum borgarbúa eftir mikla uppbyggingu á innviðum hjólastíga. Borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, Hjálmar Sveinsson, var nefndur níðnöfnum fyrir staðfestu sína í fjölmiðlum. Margir sögðu í hæðnistóni, að enginn vildi hjóla, þetta væri sóun enda vildi fólk ferðast með bílum en ekki hjólum. Raunin varð önnur, sem betur fer. Lagðir hafa verið 43 km af hjólastígum undanfarinn áratug. 500 milljónir króna eru settir árlega í lagningu nýrra hjólastíga. Það er enginn vafi á því með pólitísku hugrekki meirhlutans árið 2010 var ekki bara lagður grunnur að hjólaneti innan borgarinnar heldur líka stofnneti stíga milli sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu með undirritun Samgöngusáttmálans árið 2019. Hlutdeild hjólreiða úr 2% í 7% Frá því fyrsta hjólreiðaáætlun Reykjavíkur var samþykkt árið 2010 hefur hlutdeild hjólreiða í öllum ferðum aukist úr 2% í 7%. Sú áætlun lagði grunn að byltingu sem hefur orðið í notkun hjóla í ferðum í borginni, meðal annars með því að margfalda lengd hjólastíga en markmið í hjólreiðaáætlun er hlutdeild aukist í 10%. Um sístækkandi hóp er að ræða sem gerir kröfur um öryggi, þjónustu og sýnileika, er kominn með sterka rödd og brýnt að á hana sé hlustað. Í ferðavenjukönnun sem Reykjavíkurborg fékk Maskínu til að gera í júní 2021 kom fram að um 40% þeirra sem aka til vinnu í dag hefðu viljað velja aðra samgöngumáta. Í uppfærslu samgöngusáttmálans sést að þarna hlustuðu stjórnmálin á þarfir þegna sinna. Lítið hefur farið fyrir því í fjölmiðlum hversu mikilvægt er að 13% af fjárfestingu uppfærðs samgöngusáttmála er áætlaður í uppbyggingu 80 km af nýjum hjóla- og göngustígum. Það er auðvitað liður í því að koma til móts við þessi 40% sem vilja gjarnan ferðast með öðru en einkabíl sem fyrsta valkost. Íbúar vilja hafa val. Valið hefur fram til þessa verið mjög takmarkað. Það er sem betur að breytast þessi misserin. Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Í ábatagreiningu, sem gerð samhliða uppfærslu sáttmálanns, var metið til fjárs heilsufarslegur og samfélagslegur ábati af verkefninu. Í vinnunni var skoðað hvaða fjárhagslegi ávinningur verður til vegna aukinnar hreyfingar fólks í samgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Áætlaður heilsufarsábati vegna aukinna hjólreiða á höfuðborgarsvæðinu er um 40 milljarðar króna og ábati vegna fjölgunar þeirra vegfarenda sem ganga til og frá biðstöðvum almenningssamgangna og áfangastaða sinna er áætlaður um 24 milljarðar króna hvort tveggja yfir 50 ára tímabil. Ávinningurinn felst fyrst og fremst í lækkandi tíðni sjúkdóma á borð við sykursýki, hjarta og æðasjúkdóma. Eittþúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna í samfélagslegan ávinning Heildar samfélagslegur ábati þegar allt reiknast til eru eitt þúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna yfir 50 ára tímabil. Þá er allt tekið til, tímasparnaður í bíla- umferð og í almenningssamgöngum en íbúar og gestir höfuðborgarsvæðisins, vegfarendur njóta ávinnings í formi styttri ferðatíma, minni tafa ásamt bættri líkamlegri og andlegri heilsu. Þetta er svo há tala að það þarf að búta hana niður í stærðir sem eru skiljanlegri eins og rekstrargjöld fyrir Skóla og frístundasvið í ár er áætlað 78 milljarða króna á meðan áætluð útgjöld til Landspítalans í fjárlagafrumvarpinu eru 100 milljarðar. Þannig væri hægt að reka Landspítalann í 11 ár fyrir samfélagslegan ábáta af heildar framkvæmdinni. Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum, atkvæði gegn meiri lífsgæðum, atkvæði gegn hreinni loftgæðum, atkvæði gegn bættari lífskjörum og síðast en ekki síst atkvæði gegn betri lýðheilsu. Mögum íbúum í borginni svíður neikvæð umræða vissra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í garð sáttmálans enda skiptir lífsgæðaborgin þá miklu máli. Fólki þykir vænt um borgina sína, það vill hafa val um ferðamáta, hvort það gengur, hjólar, tekur strætó, hoppar upp í Borgalínu, deilibíl eða einkabíl. Það vill tryggja komandi kynslóðum góð lífsgæði. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar