Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar 22. september 2024 23:03 Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Sjá meira
Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace.
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun