Vertu ekki að plata mig Helgi Brynjarsson skrifar 12. nóvember 2024 08:21 „Vertu ekki að plata mig, þú ert bara að nota mig“. Þessi fleygu orð Siggu Beinteins koma upp í hugann núna í aðdraganda kosninga þegar flokkar reyna að setja á sig hina ýmsu hatta í þeirri von einni að sækja atkvæði tiltekinni hópa. Það er í sjálfu sér enginn nýjung. Hingað til hafa hins vegar ekki margir flokkar, sem mælast inn á þing í skoðanakönnunum, gefið sig út fyrir hægristefnu, að Sjálfstæðisflokknum undanskildum. Hafa nú bæst við tveir flokkar, Viðreisn og Miðflokkur. Hafa þeir a.m.k. náð að telja einhverjum í trú um að þeir bjóði upp á sannfærandi hægristefnu. Þegar betur er að gáð er innihaldið heldur rýrt. Töfralausnir Byrjum á Viðreisn. Flokk sem hefur ekki boðað neina sérstaka hægristefnu hingað til. Lausn Viðreisnar við svo gott sem öllum heimsins vandamálum er alltaf sú sama; að ganga í Evrópusambandið og taka upp evru. Heilbrigðiskerfið? ESB. Menntamálin? ESB. Húsnæðisvandinn? Ekkert sem evran getur ekki lagað. Deilir þú, lesandi góður, þessari ofurtrú Viðreisnar á að ESB lagi allt á milli himins og jarðar getur þú með góðri samvisku greitt Viðreisn atkvæði þitt í 30. nóvember næstkomandi. Aðhyllist þú aftur á móti hægristefnu munt þú ekki fá mikið fyrir sinn snúð. Markmið Viðreisnar er enda að koma á vinstristjórn. Ekki hefur verið farið í neinar grafgötur með þær fyrirætlanir. Til dæmis lýsti oddviti flokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður því nýlega yfir að hún kysi frekar ríkisstjórnarsamstarf með Samfylkingunni en Sjálfstæðisflokknum. Draumur um samstarf með vinstriflokk, sem lofað hefur stórauknum ríkisútgjöldum og skattahækkunum, er ekki lýsandi fyrir merkilega hægristefnu. Þess utan hefur Viðreisn markaðssett sig sem frjálslyndan flokk, án þess að þó að málflutningur flokksins beri þess sérstaklega merki. Vissulega hefur Viðreisn viðhaft frjálslyndari stefnu en systurflokkur hennar Samfylkingin, en má vart á milli sjá í viðhorfi Viðreisnar og annarra vinstriflokka til frelsi einstaklingsins. Flokkurinn hefur t.d. stutt frumvörp um auknar og takmarkanir á atvinnufrelsi og tjáningarfrelsi. Þá reis Viðreisn upp á afturlappirnar þegar eina mannréttindalöggjöf seinasta kjörtímabils, um félagafrelsi á vinnumarkaði, var til umræðu á Alþingi og mælti sérstaklega gegn því. Ekki verður því séð að Viðreisn sé haldin sérstakri frelsisást umfram aðra, þótt síður sé. Óheillandi ferilskrá Fyrir áhugamenn um ábyrgan ríkisrekstur er Viðreisn tæplega heillandi kostur. Á sveitarstjórnarstigi hefur flokkurinn myndað meirihluta með Samfylkingunni sl. sex ár með alvarlegum afleiðingum, sérílagi fyrir þau sem eiga börn á leikskólaaldri. Ekkert bendir til þess að annað verði á boðstólnum í ríkisstjórn þessara flokka. Ef litið er til afreka Viðreisnar í ríkisstjórn þá er þeirra helsta arfleið að þröngva í gegn íþyngjandi kvöð á alla vinnustaði, þar sem starfa 25 eða fleiri, sem gengur undir nafninu jafnlaunavottun og hefur þau áhrif ein að auka útgjöld. Enginn marktækur munur mælist á kynbundnum launamun hjá þeim aðilum sem hafa jafnlaunavottun og þeim sem gera það ekki. Hefur vottunin hlotið viðurnefnið láglaunavottun í daglegu tali. Lögbundinn miðjuflokkur Hinn flokkurinn í umræðunni um hægriflokka er Miðflokkurinn. Ákveðin mótsögn er falin í því enda ætti nafn flokksins að vera augljós vísbending um staðsetningu hans á stjórnmálaásnum. Sjálfur oddviti flokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður varaði kjósendur við því að kjósa vinstristjórn til valda og hvatti þá til að „kjósa til hægri“ í útvarpsviðtali á dögunum. Gluggum nú lítið eitt í lög Miðflokksins, en þar segir strax í 2. grein að „Miðflokkurinn er flokkur með djúpar rætur á miðju stjórnmálanna." Svo mörg voru þau orð. Það leikur enginn vafi um að oddvitinn er gegnheil hægrikona, en allt stefnir í að hún vakni upp við vondan draum þegar hún áttar sig á því að samflokksmenn hennar deila ekki pólitískri sýn hennar. Hugsanlega ætti oddvitinn frekar að vera í framboði fyrir einhvern annan flokk, jafnvel einhvern borgarasinnaðan hægriflokk sem tæki henni vel. Mér dettur strax einn í hug. Statler og Waldorf Alþingis Undirritaður hefur engu að síður afskaplega gaman af þingmönnum Miðflokksins, þeim Sigmundi Davíð og Bergþóri Ólasyni. Þeir minna oft á gömlu kallana á svölunum í Prúðuleikurunum, sem sitja uppi í rjáfri reytandi af sér háðsglósurnar á meðan vesalings Kermit reynir að halda sýningunni gangandi. Þeir eru oft og tíðum hnyttnir og skemmtilegir en gera afskaplega takmarkað gagn. Það er nefnilega auðvelt að koma með stanslausar aðfinnslur og þeim mun auðveldara að mæta sem sjaldnast í þingsal. Langþægilegast er svo að bíða og sjá hvar hentugast er að safna atkvæðum og haga málflutningi eftir því. Er það þekkt aðferðarfærði miðjuflokka og svo sem ekki að undra að klofningsframboð úr Framsóknarflokknum beiti þeirri aðferð. Það er mun erfiðara að bjóða upp á skýra stefnu og raunhæfar lausnir. Það er auðvitað freistandi að velja auðveldustu leiðina. Það er mikilvægt að til séu flokkar sem standast þá freistingu og geta staðið með sinni sannfæringu, jafnvel þó hún sé óvinsæl, enda byggi hún á skýrri stefnu og hugmyndafræði. Slíkir flokkar eru hins vegar sjaldnast miðjuflokkar. Stjórnarandstöðulúxus Rétt er að hafa á bak við eyrað að hvorki Viðreisn né Miðflokkurinn hafa þurft að gera eina einustu málamiðlum á seinustu tveimur kjörtímabilum. Ekki vegna þess að stefna þeirra sé svo óumdeild að málamyndanir gerist ekki þörf. Nei, flokkarnir hafa búið við þann lúxus sem stjórnarandstöðuflokkar búa eðli máls samkvæmt við, að þurfa aldrei að miðla málum eða bera ábyrgð á orðum sínum. Komi til þess að umræddir flokkar setjist í ríkisstjórn verður erfitt fyrir þá að þykjast heilagri en aðrir. Munu þeir þá neyðast til þess að miðla málum og samþykkja eitt og annað sem þeim er þvert um geð. Það yrði fróðlegt að sjá. Höfundur er lögfræðingur og starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson Skoðun Skoðun Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
„Vertu ekki að plata mig, þú ert bara að nota mig“. Þessi fleygu orð Siggu Beinteins koma upp í hugann núna í aðdraganda kosninga þegar flokkar reyna að setja á sig hina ýmsu hatta í þeirri von einni að sækja atkvæði tiltekinni hópa. Það er í sjálfu sér enginn nýjung. Hingað til hafa hins vegar ekki margir flokkar, sem mælast inn á þing í skoðanakönnunum, gefið sig út fyrir hægristefnu, að Sjálfstæðisflokknum undanskildum. Hafa nú bæst við tveir flokkar, Viðreisn og Miðflokkur. Hafa þeir a.m.k. náð að telja einhverjum í trú um að þeir bjóði upp á sannfærandi hægristefnu. Þegar betur er að gáð er innihaldið heldur rýrt. Töfralausnir Byrjum á Viðreisn. Flokk sem hefur ekki boðað neina sérstaka hægristefnu hingað til. Lausn Viðreisnar við svo gott sem öllum heimsins vandamálum er alltaf sú sama; að ganga í Evrópusambandið og taka upp evru. Heilbrigðiskerfið? ESB. Menntamálin? ESB. Húsnæðisvandinn? Ekkert sem evran getur ekki lagað. Deilir þú, lesandi góður, þessari ofurtrú Viðreisnar á að ESB lagi allt á milli himins og jarðar getur þú með góðri samvisku greitt Viðreisn atkvæði þitt í 30. nóvember næstkomandi. Aðhyllist þú aftur á móti hægristefnu munt þú ekki fá mikið fyrir sinn snúð. Markmið Viðreisnar er enda að koma á vinstristjórn. Ekki hefur verið farið í neinar grafgötur með þær fyrirætlanir. Til dæmis lýsti oddviti flokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður því nýlega yfir að hún kysi frekar ríkisstjórnarsamstarf með Samfylkingunni en Sjálfstæðisflokknum. Draumur um samstarf með vinstriflokk, sem lofað hefur stórauknum ríkisútgjöldum og skattahækkunum, er ekki lýsandi fyrir merkilega hægristefnu. Þess utan hefur Viðreisn markaðssett sig sem frjálslyndan flokk, án þess að þó að málflutningur flokksins beri þess sérstaklega merki. Vissulega hefur Viðreisn viðhaft frjálslyndari stefnu en systurflokkur hennar Samfylkingin, en má vart á milli sjá í viðhorfi Viðreisnar og annarra vinstriflokka til frelsi einstaklingsins. Flokkurinn hefur t.d. stutt frumvörp um auknar og takmarkanir á atvinnufrelsi og tjáningarfrelsi. Þá reis Viðreisn upp á afturlappirnar þegar eina mannréttindalöggjöf seinasta kjörtímabils, um félagafrelsi á vinnumarkaði, var til umræðu á Alþingi og mælti sérstaklega gegn því. Ekki verður því séð að Viðreisn sé haldin sérstakri frelsisást umfram aðra, þótt síður sé. Óheillandi ferilskrá Fyrir áhugamenn um ábyrgan ríkisrekstur er Viðreisn tæplega heillandi kostur. Á sveitarstjórnarstigi hefur flokkurinn myndað meirihluta með Samfylkingunni sl. sex ár með alvarlegum afleiðingum, sérílagi fyrir þau sem eiga börn á leikskólaaldri. Ekkert bendir til þess að annað verði á boðstólnum í ríkisstjórn þessara flokka. Ef litið er til afreka Viðreisnar í ríkisstjórn þá er þeirra helsta arfleið að þröngva í gegn íþyngjandi kvöð á alla vinnustaði, þar sem starfa 25 eða fleiri, sem gengur undir nafninu jafnlaunavottun og hefur þau áhrif ein að auka útgjöld. Enginn marktækur munur mælist á kynbundnum launamun hjá þeim aðilum sem hafa jafnlaunavottun og þeim sem gera það ekki. Hefur vottunin hlotið viðurnefnið láglaunavottun í daglegu tali. Lögbundinn miðjuflokkur Hinn flokkurinn í umræðunni um hægriflokka er Miðflokkurinn. Ákveðin mótsögn er falin í því enda ætti nafn flokksins að vera augljós vísbending um staðsetningu hans á stjórnmálaásnum. Sjálfur oddviti flokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður varaði kjósendur við því að kjósa vinstristjórn til valda og hvatti þá til að „kjósa til hægri“ í útvarpsviðtali á dögunum. Gluggum nú lítið eitt í lög Miðflokksins, en þar segir strax í 2. grein að „Miðflokkurinn er flokkur með djúpar rætur á miðju stjórnmálanna." Svo mörg voru þau orð. Það leikur enginn vafi um að oddvitinn er gegnheil hægrikona, en allt stefnir í að hún vakni upp við vondan draum þegar hún áttar sig á því að samflokksmenn hennar deila ekki pólitískri sýn hennar. Hugsanlega ætti oddvitinn frekar að vera í framboði fyrir einhvern annan flokk, jafnvel einhvern borgarasinnaðan hægriflokk sem tæki henni vel. Mér dettur strax einn í hug. Statler og Waldorf Alþingis Undirritaður hefur engu að síður afskaplega gaman af þingmönnum Miðflokksins, þeim Sigmundi Davíð og Bergþóri Ólasyni. Þeir minna oft á gömlu kallana á svölunum í Prúðuleikurunum, sem sitja uppi í rjáfri reytandi af sér háðsglósurnar á meðan vesalings Kermit reynir að halda sýningunni gangandi. Þeir eru oft og tíðum hnyttnir og skemmtilegir en gera afskaplega takmarkað gagn. Það er nefnilega auðvelt að koma með stanslausar aðfinnslur og þeim mun auðveldara að mæta sem sjaldnast í þingsal. Langþægilegast er svo að bíða og sjá hvar hentugast er að safna atkvæðum og haga málflutningi eftir því. Er það þekkt aðferðarfærði miðjuflokka og svo sem ekki að undra að klofningsframboð úr Framsóknarflokknum beiti þeirri aðferð. Það er mun erfiðara að bjóða upp á skýra stefnu og raunhæfar lausnir. Það er auðvitað freistandi að velja auðveldustu leiðina. Það er mikilvægt að til séu flokkar sem standast þá freistingu og geta staðið með sinni sannfæringu, jafnvel þó hún sé óvinsæl, enda byggi hún á skýrri stefnu og hugmyndafræði. Slíkir flokkar eru hins vegar sjaldnast miðjuflokkar. Stjórnarandstöðulúxus Rétt er að hafa á bak við eyrað að hvorki Viðreisn né Miðflokkurinn hafa þurft að gera eina einustu málamiðlum á seinustu tveimur kjörtímabilum. Ekki vegna þess að stefna þeirra sé svo óumdeild að málamyndanir gerist ekki þörf. Nei, flokkarnir hafa búið við þann lúxus sem stjórnarandstöðuflokkar búa eðli máls samkvæmt við, að þurfa aldrei að miðla málum eða bera ábyrgð á orðum sínum. Komi til þess að umræddir flokkar setjist í ríkisstjórn verður erfitt fyrir þá að þykjast heilagri en aðrir. Munu þeir þá neyðast til þess að miðla málum og samþykkja eitt og annað sem þeim er þvert um geð. Það yrði fróðlegt að sjá. Höfundur er lögfræðingur og starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun