Hinir ósnertanlegu Björn Ólafsson skrifar 11. febrúar 2025 23:03 Þjóðin hefur ákveðið að treysta stofnun fyrir sjávarauðlindum sínum. Því ætti að fylgja mikil ábyrgð, en stofnunin er ábyrgðarlaus með öllu. Þetta er líklega eina vísindastofnunin sem til er , sem alltaf kemst að “réttri” niðurstöðu í rannsóknum sínum. Það sem stofunin lætur frá sér, taka ráðamenn undantekingalaust sem “sannleikanum”. Að gagnrýna þessa stofnun er eins og að skvetta vatni á gæs, ekki til neins. Hafró er upp á stalli með þeim ósnertanlegu. Fólkið sem þjóðin hefur kosið til að bera ábyrgðina og taka ákvarðanir til heilla þjóðarhag; meðtekur ráðgjöfina meðvitundarlaust. Hagar sér eins og hvolpar sem gera eins og þeim er sagt. Þjóðin situr uppi með afleiðingarnar, sem eru þegar að er gáð heldur nöturlegar. Ráðgjöf Hafró eins og gereyðingavopn. Humar var ein verðmætasta auðlind Íslandsmiða sé miðað við kílóaverð. Áratugum saman var humaraflinn 1500 til 4000 tonn. Árið 2008 hófst hrun á nýliðun í stofninum. Endurnýjun, í humarstofninum minnkað um 50%. Nýjum einstaklingum til viðhalds stofninum hélt áfram að fækka, ár frá ári, og stofninn var hruninn 2016. Þessar staðreyndir lágu fyrir öllum sem vildu vita. Það þýðir á mannamáli að verið var að eyða humarstofninum. Þrátt fyrir það gefur Hafró út að veiðistofninn sé 9300 tonn og : ” Hafrannsóknastofnun ráðleggur, í samræmi við nýtingarstefnu sem mun leiða til hámarks afraksturs til lengri tíma litið (MSY), að afli fiskveiðiárið 2016/2017 verði ekki meiri en 1300 tonn.” Síðan árið 2018 var ráðgjöfin 1150 tonn. Stofnunin er alveg út á túni m.v.raunveruleikann. Á sama tíma er endurnýjun í stofninum engin, og verið að skrapa upp síðustu humarhalana! Hafró bætir svo um betur og ráðleggur að veiða nokkur hundruð tonn næstu 3 árin til “rannsókna á aldursdreifingu”, á stofni sem var að hverfa úr flórunni. Alþjóðahafrannsóknarráðið, hafði benti Hafró á, að aðferðin sem stofnunin notaði til að meta humarstofninn væri ekki viðurkennd í fræðunum. Hafró breytti um aðferð 2018, en eingöngu til þess eins að sjá hrikalegar afleiðingar eigin ráðgjafar. Rannsóknir hafa sýnt að staða humarslóða hér við land, er sú versta sem rannsökuð hefur verið með myndavélatækni. Samkvæmt Alþjóðahafrannsóknarráðinu eru búsvæði humars, hvergi jafn illa farin og hér við land, þar sem rannsóknir hafa farið fram. Ráðgjöf Hafró leyddi til gjöreyðingar humarstofnsins. Með endalausum trolldrætti á sömu bleyðunum, hafi ekki aðeins tekist að eyða stofninum heldur eyðileggja búsvæði humarsins líka. Hann heldur sig í leir eða sendnum botni, grefur holur og göng sem hann lifir í, og heldur sig á sömu slóðum allt lífið. Humarinn er langlífur, verður amk 12-15 ára. Af því leiðir að það ætti að vera auðveldari en ella að stjórna sókn og stofnstærð hans. En Hafró gjörsamlega lét sig í engu skipta öll merki þess að verið væri að eyða stofninum. Humarveiðar verða ekki stundaðar hér í náinni framtíð. Þjóðarbúið situr uppi með tjónið. Takk Hafró, takk sjávarútvegsráðherrar. Undantekning ef fiskistofn hefur stækkað í kjölfar ráðgjafar. Það er forvitnilegt að skoða hvernig fiskistofnar hafa þróast í kjölfar kvótasetningar árið 1984. En tilgangurinn var að sporna við ofveiði og byggja upp fiskistofna. Hafró var gefið “vald” til að veita ráðgjöf um nýtingu fiskistofnanna. Ráðherrum ber ekki að fara eftir ráðgjöfinni, en hafa farið auðveldu leiðina, látið ráðgjöfina ráða. Þannig hafa ráðherrar reynt að firra sig ábyrgð. Ef ráðgjöfin er skoðuð, þá kemur í ljós að helstu nytjafiskstofnarnir hafa minnkað en ekki stækkað. Tegund Ráðgjöf 1984 Ráðgjöf 2024 Hörpudiskur 14.100 tonn 75 tonn Þorskur 285.000 tonn(veidd) 211.000 tonn Loðna 375.000 tonn 0 Steinbítur 12.100 tonn 8.377 tonn Karfi 90.000 tonn 41.386 tonn Humar 2.400 tonn 0 Rækja (innfjarða) 5.130 tonn 0 Ufsa-og ýsuráðgjöf eru á pari, einu aðalnytjastofnarnir sem haldið hafa í horfinu. Er eitthvað gruggugt við þorskkvótann? Getur það verið tilviljun aflamark þorsks, hafi verið haldið í nær sömu tölu í 40 ár? Mikið hafa þeir þá hitt naglann á höfuðið í upphafi, með 200 þús tonn á ári. Hafró heldur fram að þorskstofninn sé rúmum 60 þús tonnum minni, en árið 1983. Reyndar er ótrúlegt að stofninn hafi minnkað, þegar aflanum er haldið um 50% minni eftir kvótasetningu, en hann var 30 árin þar á undan. Þorskurinn er eina fiskitegundin sem Hafró hefur verið með alveg í lás. Þó ekki. Það er talið að árið 1983 hafi um 87 milljónir þorska verið veiddir á Íslandsmiðum, sem viktuðu um 290.þús tonn. Rannsóknir sýna, að ef sami fjöldi þorska hefði verið veiddur á árinu 1977 hefði þeir viktað um 380 þús tonn. Ástæðan er hversu mikið hver einstakur þorskur hafði tapað í þyngd. Með þessa staðreynd var ekkert gert, annað en að ástæðunni var velt fyrir sér. Ótrúlegt þegar haft er í huga, að þorskurinn er verðmætasti nytjastofn þjóðarinnar. Fyrir leikmann er ástæðan stórauknar loðnuveiðar. Það var verið að ræna þorskinn fæðu sinni. Miðað við aðferðarfræði Hafró í mælingum á stærð þorskstofnsins, má með góðum rökum segja að stærð stofnsins gæti verið allt önnur en Hafró áætlar. Tengsl Hafró við stórútgerðina, væri víða talin mjög óeðlileg, í ljósi þess hversu miklir hagsmunir er undir. Samband Hafró við skipstjóra, lán á skipum til stofnmælinga og fleira, orkar allt tvímælis. Hafró er vel treystandi að taka “humarleiðina” á loðnunaþ Loðnan er gífurlega mikilvægur hluti í vistkerfi sjávar við Ísland, hvort sem hún er lifandi eða fellur til botns dauð. Hrun loðnustofnsins hefði rosalegar afleiðingar fyrir aðra nytjafiskstofna. Talið er að við náttúrulegar aðstæður sé allt að 40% af fæðu þorsks loðna. Nú hefur orðið loðnubrestur í 6 sinnum á síðast liðnum 10 árum. Loðnuafli s.l. 10 ára er um 80% minni en 10 árin frá 1996-2005. Ef þessar staðreyndir kalla ekki á aðgerðir, loðnuveiðibann, er ekkert nema hrun loðnunnar í kortunum. Það má segja að stofninn sé þegar hruninn. Eitt er víst, að í ljósi 40 ára sögu fiskveiðistjórnunnar undir leiðsögn Hafró, þá er þeirri ábyrgðarlausu stofnun alveg treystandi til að gereyða loðnunni eins og humarnum. Það er nefnilega margfalt auðveldara að eyða skammlífri fiskitegund, en langlífri krabbategund. Höfundur er útgerðartæknir og fyrrverandi sjómaður. Allar tölur eru unnar úr skýrslum Hafró. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjávarútvegur Mest lesið Halldór 15.3.2025 Halldór Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Sjá meira
Þjóðin hefur ákveðið að treysta stofnun fyrir sjávarauðlindum sínum. Því ætti að fylgja mikil ábyrgð, en stofnunin er ábyrgðarlaus með öllu. Þetta er líklega eina vísindastofnunin sem til er , sem alltaf kemst að “réttri” niðurstöðu í rannsóknum sínum. Það sem stofunin lætur frá sér, taka ráðamenn undantekingalaust sem “sannleikanum”. Að gagnrýna þessa stofnun er eins og að skvetta vatni á gæs, ekki til neins. Hafró er upp á stalli með þeim ósnertanlegu. Fólkið sem þjóðin hefur kosið til að bera ábyrgðina og taka ákvarðanir til heilla þjóðarhag; meðtekur ráðgjöfina meðvitundarlaust. Hagar sér eins og hvolpar sem gera eins og þeim er sagt. Þjóðin situr uppi með afleiðingarnar, sem eru þegar að er gáð heldur nöturlegar. Ráðgjöf Hafró eins og gereyðingavopn. Humar var ein verðmætasta auðlind Íslandsmiða sé miðað við kílóaverð. Áratugum saman var humaraflinn 1500 til 4000 tonn. Árið 2008 hófst hrun á nýliðun í stofninum. Endurnýjun, í humarstofninum minnkað um 50%. Nýjum einstaklingum til viðhalds stofninum hélt áfram að fækka, ár frá ári, og stofninn var hruninn 2016. Þessar staðreyndir lágu fyrir öllum sem vildu vita. Það þýðir á mannamáli að verið var að eyða humarstofninum. Þrátt fyrir það gefur Hafró út að veiðistofninn sé 9300 tonn og : ” Hafrannsóknastofnun ráðleggur, í samræmi við nýtingarstefnu sem mun leiða til hámarks afraksturs til lengri tíma litið (MSY), að afli fiskveiðiárið 2016/2017 verði ekki meiri en 1300 tonn.” Síðan árið 2018 var ráðgjöfin 1150 tonn. Stofnunin er alveg út á túni m.v.raunveruleikann. Á sama tíma er endurnýjun í stofninum engin, og verið að skrapa upp síðustu humarhalana! Hafró bætir svo um betur og ráðleggur að veiða nokkur hundruð tonn næstu 3 árin til “rannsókna á aldursdreifingu”, á stofni sem var að hverfa úr flórunni. Alþjóðahafrannsóknarráðið, hafði benti Hafró á, að aðferðin sem stofnunin notaði til að meta humarstofninn væri ekki viðurkennd í fræðunum. Hafró breytti um aðferð 2018, en eingöngu til þess eins að sjá hrikalegar afleiðingar eigin ráðgjafar. Rannsóknir hafa sýnt að staða humarslóða hér við land, er sú versta sem rannsökuð hefur verið með myndavélatækni. Samkvæmt Alþjóðahafrannsóknarráðinu eru búsvæði humars, hvergi jafn illa farin og hér við land, þar sem rannsóknir hafa farið fram. Ráðgjöf Hafró leyddi til gjöreyðingar humarstofnsins. Með endalausum trolldrætti á sömu bleyðunum, hafi ekki aðeins tekist að eyða stofninum heldur eyðileggja búsvæði humarsins líka. Hann heldur sig í leir eða sendnum botni, grefur holur og göng sem hann lifir í, og heldur sig á sömu slóðum allt lífið. Humarinn er langlífur, verður amk 12-15 ára. Af því leiðir að það ætti að vera auðveldari en ella að stjórna sókn og stofnstærð hans. En Hafró gjörsamlega lét sig í engu skipta öll merki þess að verið væri að eyða stofninum. Humarveiðar verða ekki stundaðar hér í náinni framtíð. Þjóðarbúið situr uppi með tjónið. Takk Hafró, takk sjávarútvegsráðherrar. Undantekning ef fiskistofn hefur stækkað í kjölfar ráðgjafar. Það er forvitnilegt að skoða hvernig fiskistofnar hafa þróast í kjölfar kvótasetningar árið 1984. En tilgangurinn var að sporna við ofveiði og byggja upp fiskistofna. Hafró var gefið “vald” til að veita ráðgjöf um nýtingu fiskistofnanna. Ráðherrum ber ekki að fara eftir ráðgjöfinni, en hafa farið auðveldu leiðina, látið ráðgjöfina ráða. Þannig hafa ráðherrar reynt að firra sig ábyrgð. Ef ráðgjöfin er skoðuð, þá kemur í ljós að helstu nytjafiskstofnarnir hafa minnkað en ekki stækkað. Tegund Ráðgjöf 1984 Ráðgjöf 2024 Hörpudiskur 14.100 tonn 75 tonn Þorskur 285.000 tonn(veidd) 211.000 tonn Loðna 375.000 tonn 0 Steinbítur 12.100 tonn 8.377 tonn Karfi 90.000 tonn 41.386 tonn Humar 2.400 tonn 0 Rækja (innfjarða) 5.130 tonn 0 Ufsa-og ýsuráðgjöf eru á pari, einu aðalnytjastofnarnir sem haldið hafa í horfinu. Er eitthvað gruggugt við þorskkvótann? Getur það verið tilviljun aflamark þorsks, hafi verið haldið í nær sömu tölu í 40 ár? Mikið hafa þeir þá hitt naglann á höfuðið í upphafi, með 200 þús tonn á ári. Hafró heldur fram að þorskstofninn sé rúmum 60 þús tonnum minni, en árið 1983. Reyndar er ótrúlegt að stofninn hafi minnkað, þegar aflanum er haldið um 50% minni eftir kvótasetningu, en hann var 30 árin þar á undan. Þorskurinn er eina fiskitegundin sem Hafró hefur verið með alveg í lás. Þó ekki. Það er talið að árið 1983 hafi um 87 milljónir þorska verið veiddir á Íslandsmiðum, sem viktuðu um 290.þús tonn. Rannsóknir sýna, að ef sami fjöldi þorska hefði verið veiddur á árinu 1977 hefði þeir viktað um 380 þús tonn. Ástæðan er hversu mikið hver einstakur þorskur hafði tapað í þyngd. Með þessa staðreynd var ekkert gert, annað en að ástæðunni var velt fyrir sér. Ótrúlegt þegar haft er í huga, að þorskurinn er verðmætasti nytjastofn þjóðarinnar. Fyrir leikmann er ástæðan stórauknar loðnuveiðar. Það var verið að ræna þorskinn fæðu sinni. Miðað við aðferðarfræði Hafró í mælingum á stærð þorskstofnsins, má með góðum rökum segja að stærð stofnsins gæti verið allt önnur en Hafró áætlar. Tengsl Hafró við stórútgerðina, væri víða talin mjög óeðlileg, í ljósi þess hversu miklir hagsmunir er undir. Samband Hafró við skipstjóra, lán á skipum til stofnmælinga og fleira, orkar allt tvímælis. Hafró er vel treystandi að taka “humarleiðina” á loðnunaþ Loðnan er gífurlega mikilvægur hluti í vistkerfi sjávar við Ísland, hvort sem hún er lifandi eða fellur til botns dauð. Hrun loðnustofnsins hefði rosalegar afleiðingar fyrir aðra nytjafiskstofna. Talið er að við náttúrulegar aðstæður sé allt að 40% af fæðu þorsks loðna. Nú hefur orðið loðnubrestur í 6 sinnum á síðast liðnum 10 árum. Loðnuafli s.l. 10 ára er um 80% minni en 10 árin frá 1996-2005. Ef þessar staðreyndir kalla ekki á aðgerðir, loðnuveiðibann, er ekkert nema hrun loðnunnar í kortunum. Það má segja að stofninn sé þegar hruninn. Eitt er víst, að í ljósi 40 ára sögu fiskveiðistjórnunnar undir leiðsögn Hafró, þá er þeirri ábyrgðarlausu stofnun alveg treystandi til að gereyða loðnunni eins og humarnum. Það er nefnilega margfalt auðveldara að eyða skammlífri fiskitegund, en langlífri krabbategund. Höfundur er útgerðartæknir og fyrrverandi sjómaður. Allar tölur eru unnar úr skýrslum Hafró.
Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun