Smíðar eru nauðsyn Einar Sverrisson skrifar 27. febrúar 2025 11:03 Smíðin er ekki bara starf hún er kjarninn í því að byggja samfélag sem stendur traustum fótum. Hún kennir okkur lausnamiðaða hugsun, sjálfstæði og skapandi vinnubrögð. Við verðum að varðveita þessa þekkingu og miðla henni áfram af stolti og eldmóði. Ég lærði húsasmíði því pabbi minn var húsasmíðameistari. Hann kenndi mér gildi þess að skapa með eigin höndum. Sú þekking hefur fylgt mér í öllu sem ég hef gert. Það er ekki nóg að treysta á skólakerfið foreldrar þurfa líka að miðla smíðaþekkingunni til yngri kynslóða. Ég man þegar ég var yngri, það var auðvelt að skrá sig á smíðanámskeið. En hvar eru þessi námskeið núna? Þau eru að hverfa það er orðið sjaldgæft að kennarar velji að sérhæfa sig í smíðakennslu en án þeirra, hver kennir næstu kynslóð? Afleiðingar þess að smíðamenntun hverfi Ef enginn lærir lengur smíðar, hvað gerist þá? Hver mun reisa húsin sem vernda okkur? Hver mun smíða húsgögnin sem við notum? Hver mun viðhalda því sem nú þegar er til? Heimur án smiða er heimur án lausna, án sjálfstæðis, án getu til að skapa. Við verðum háð fjöldaframleiðslu og innflutningi og það er ekki framtíð sem við viljum. Smíðakennsla sem börn elska Ég kenndi sjálfur smíðar í eitt ár og var mjög heppinn að vera í góðum skóla þar sem virðing var borin fyrir smíðum. Mörg metnaðarfull verkefni litu dagsins ljós. Eitt af stærstu og skemmtilegustu verkefnunum var smíði víkingaskips, unnin af fimm unglingum. Þeir unnu saman að því að hanna, saga og setja skipið saman. Verkefnið krafðist nákvæmni, úthalds og skapandi hugsunar. Að lokum var skipið sjósett og sigldi það niður fljótið. Þetta var einstakt verkefni sem sýndi hvernig smíðar geta verið lifandi og spennandi námsleið sem tengir saman handverk og hefð. Eiffel-turninn var annað stórt verkefni sem nemendur unnu í samstarfi við FabLab smiðjuna á Akureyri. Þar fengu þeir kynningu á stafrænum trésmíðavélum og lærðu hvernig tækni og handverk geta farið saman. Turninn var fræstur í stafrænum tréskurðarvélum og vakti mikla athygli. Svo mikla athygli að forseti Íslands bauð nemendum í heimsókn á Bessastaði með turninn, þar sem hann var formlega afhentur sem tákn um nýsköpun í verkmenntun. Það er gríðarlega mikilvægt að kynna nemendum á grunnskólastigi fyrir nýjustu tækni í trésmíði, eins og laserskurðarvélum og stafrænum tréskurðarvélum. Þessi tækni eykur skilning þeirra á samspili handverks og hátækni, og undirbýr þau fyrir fjölbreytt störf framtíðarinnar. Einnig er mikilvægt að innleiða smíðakennslu þar sem börn læra að hanna og smíða sín eigin leikföng, sem ýtir undir sköpunargleði og sjálfstæða hugsun. Fjárfesting í kennurum og Handverkslestinni Til að tryggja sterka framtíð smíðakennslu og handverks þarf að fjárfesta í kennurum, aðstöðu og menntun. Smíðakennarar leggja mikið á sig til að veita nemendum hvetjandi og fjölbreytta kennslu. Þeir þurfa betri stuðning, bæði með auknum fjárveitingum og aðgangi að nýjustu kennsluaðferðum. Við þurfum einnig að tryggja að kennarar hafi aðgang að sameiginlegum verkefnagrunni sem býður upp á fjölbreytt, skapandi og hvetjandi verkefni fyrir nemendur. Handverkslestin er nýjung sem gæti verið lykill að því að auka sýnileika handverks í samfélaginu. Lestin myndi ferðast um landið með fallegt handverk og metnaðarfull verkefni, heimsækja leikskóla og grunnskóla og veita börnum tækifæri til að kynnast handverki af eigin raun. Meðal verkefna sem Handverkslestin myndi kynna væru meðal annars tréútskurður frá Siggu á Grund, Eiffel-turninn smíðaður af grunnskólanemendum og jólasleði í fullri stærð. Lestin myndi bjóða upp á lifandi sýnikennslu þar sem börn gætu prófað handverk sjálf, lært af reyndum handverksmönnum og fengið innblástur til að skapa eigið verk. Við verðum að leiða breytingarnar Við sem þjóð verðum að kalla eftir þessum breytingum og vera leiðandi í að byggja upp framtíð verkmenntunar. Smiðir og handverksfólk þurfa að taka frumkvæði í þessari þróun, bjóða upp á námskeið, auka sýnileika handverks og skapa tækifæri fyrir unga iðnaðarmenn. Við getum ekki beðið lengur eftir breytingum við sem þjóð skulum leiða þessar mikilvægu umbreytingar. Við megum ekki gleymast í heimi tölvukóða og skýjaþjónustu án þess að muna að raunverulegur heimur er byggður af höndum okkar. Nú er tíminn til að standa saman, endurvekja virðingu fyrir verkmenntun og tryggja að smíðin lifi áfram. Við þurfum að sjá breytingar, og við þurfum að sjá þær núna. Sendum börnin á smíðanámskeið. Gerum eitthvað í dag – framtíðin okkar er í húfi. Höfundur er töframaður og húsasmiður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vinnumarkaður Skóla- og menntamál Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Skoðun Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Sjá meira
Smíðin er ekki bara starf hún er kjarninn í því að byggja samfélag sem stendur traustum fótum. Hún kennir okkur lausnamiðaða hugsun, sjálfstæði og skapandi vinnubrögð. Við verðum að varðveita þessa þekkingu og miðla henni áfram af stolti og eldmóði. Ég lærði húsasmíði því pabbi minn var húsasmíðameistari. Hann kenndi mér gildi þess að skapa með eigin höndum. Sú þekking hefur fylgt mér í öllu sem ég hef gert. Það er ekki nóg að treysta á skólakerfið foreldrar þurfa líka að miðla smíðaþekkingunni til yngri kynslóða. Ég man þegar ég var yngri, það var auðvelt að skrá sig á smíðanámskeið. En hvar eru þessi námskeið núna? Þau eru að hverfa það er orðið sjaldgæft að kennarar velji að sérhæfa sig í smíðakennslu en án þeirra, hver kennir næstu kynslóð? Afleiðingar þess að smíðamenntun hverfi Ef enginn lærir lengur smíðar, hvað gerist þá? Hver mun reisa húsin sem vernda okkur? Hver mun smíða húsgögnin sem við notum? Hver mun viðhalda því sem nú þegar er til? Heimur án smiða er heimur án lausna, án sjálfstæðis, án getu til að skapa. Við verðum háð fjöldaframleiðslu og innflutningi og það er ekki framtíð sem við viljum. Smíðakennsla sem börn elska Ég kenndi sjálfur smíðar í eitt ár og var mjög heppinn að vera í góðum skóla þar sem virðing var borin fyrir smíðum. Mörg metnaðarfull verkefni litu dagsins ljós. Eitt af stærstu og skemmtilegustu verkefnunum var smíði víkingaskips, unnin af fimm unglingum. Þeir unnu saman að því að hanna, saga og setja skipið saman. Verkefnið krafðist nákvæmni, úthalds og skapandi hugsunar. Að lokum var skipið sjósett og sigldi það niður fljótið. Þetta var einstakt verkefni sem sýndi hvernig smíðar geta verið lifandi og spennandi námsleið sem tengir saman handverk og hefð. Eiffel-turninn var annað stórt verkefni sem nemendur unnu í samstarfi við FabLab smiðjuna á Akureyri. Þar fengu þeir kynningu á stafrænum trésmíðavélum og lærðu hvernig tækni og handverk geta farið saman. Turninn var fræstur í stafrænum tréskurðarvélum og vakti mikla athygli. Svo mikla athygli að forseti Íslands bauð nemendum í heimsókn á Bessastaði með turninn, þar sem hann var formlega afhentur sem tákn um nýsköpun í verkmenntun. Það er gríðarlega mikilvægt að kynna nemendum á grunnskólastigi fyrir nýjustu tækni í trésmíði, eins og laserskurðarvélum og stafrænum tréskurðarvélum. Þessi tækni eykur skilning þeirra á samspili handverks og hátækni, og undirbýr þau fyrir fjölbreytt störf framtíðarinnar. Einnig er mikilvægt að innleiða smíðakennslu þar sem börn læra að hanna og smíða sín eigin leikföng, sem ýtir undir sköpunargleði og sjálfstæða hugsun. Fjárfesting í kennurum og Handverkslestinni Til að tryggja sterka framtíð smíðakennslu og handverks þarf að fjárfesta í kennurum, aðstöðu og menntun. Smíðakennarar leggja mikið á sig til að veita nemendum hvetjandi og fjölbreytta kennslu. Þeir þurfa betri stuðning, bæði með auknum fjárveitingum og aðgangi að nýjustu kennsluaðferðum. Við þurfum einnig að tryggja að kennarar hafi aðgang að sameiginlegum verkefnagrunni sem býður upp á fjölbreytt, skapandi og hvetjandi verkefni fyrir nemendur. Handverkslestin er nýjung sem gæti verið lykill að því að auka sýnileika handverks í samfélaginu. Lestin myndi ferðast um landið með fallegt handverk og metnaðarfull verkefni, heimsækja leikskóla og grunnskóla og veita börnum tækifæri til að kynnast handverki af eigin raun. Meðal verkefna sem Handverkslestin myndi kynna væru meðal annars tréútskurður frá Siggu á Grund, Eiffel-turninn smíðaður af grunnskólanemendum og jólasleði í fullri stærð. Lestin myndi bjóða upp á lifandi sýnikennslu þar sem börn gætu prófað handverk sjálf, lært af reyndum handverksmönnum og fengið innblástur til að skapa eigið verk. Við verðum að leiða breytingarnar Við sem þjóð verðum að kalla eftir þessum breytingum og vera leiðandi í að byggja upp framtíð verkmenntunar. Smiðir og handverksfólk þurfa að taka frumkvæði í þessari þróun, bjóða upp á námskeið, auka sýnileika handverks og skapa tækifæri fyrir unga iðnaðarmenn. Við getum ekki beðið lengur eftir breytingum við sem þjóð skulum leiða þessar mikilvægu umbreytingar. Við megum ekki gleymast í heimi tölvukóða og skýjaþjónustu án þess að muna að raunverulegur heimur er byggður af höndum okkar. Nú er tíminn til að standa saman, endurvekja virðingu fyrir verkmenntun og tryggja að smíðin lifi áfram. Við þurfum að sjá breytingar, og við þurfum að sjá þær núna. Sendum börnin á smíðanámskeið. Gerum eitthvað í dag – framtíðin okkar er í húfi. Höfundur er töframaður og húsasmiður.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun