Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Silja Rún Sigurbjörnsdóttir skrifar 7. apríl 2025 22:01 Konráð S. Guðjónsson óttast áhrif tollgjaldanna á almenning. Vísir/Ívar Fannar Fjórir dagar eru síðan Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, setti tollgjöld á innflutningsvörur til Bandaríkjanna og hafa markaðir brugðist harkalega við. Hagfræðingur gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn. Markaðir víðs vegar um heim hafa brugðist illa við tollgjöldum Trumps, til að mynda varð algjört verðfall á Wall Street auk falls í mörkuðum í Evrópu og Asíu. „Fyrst og fremst mikil óvissa um hvaða afleiðingar þetta mun hafa í för með sér. Það er kannski ein ástæðan fyrir því að við sjáum enn og aftur þessa þróun á mörkuðum í dag er að við erum að sjá skýrari vísbendingar um það að Trump og hans fólk sé alvara með því að keyra þetta í gegn. Þetta er ekki einhvers konar leið til að fá einhverjar betri samninga við aðra,“ segir Konráð S. Guðjónsson, hagfræðingur og efnahagsráðgjafi síðustu ríkisstjórnarinnar. Trump tilkynnti tollgjöldin með spjaldi sem hann hélt á lofti. Ísland hlaut tíu prósenta tollgjöld en 34 prósent tollgjöld fara á innflutningsvörur í Kína og tuttugu prósent frá Evrópusambandinu. Konráð segir aðferðina sem farin var til að reikna út tollgjöldin galna. „Í raun og veru er þetta bara reiknað með einhverri formúlu sem að ég held að fólk sé ennþá að átta sig á hversu galin er. Ef að nemandi á fyrsta ári í hagfræði myndi kokka þetta upp þá held ég að hann yrði felldur umsvifalaust fyrir að nota þessa aðferðafræði. Það gat enginn gert sér í hugarlund að setja tolla með þessum grundvelli en þetta virðist einfaldlega vera veruleikinn og við þurfum einhvern veginn að fóta okkur í nýja og skrýtna umhverfi.“ Konráð óttast að tollgjöldin gætu farið að hafa áhrif á almenning hérlendis. Ísland sé mjög háð utanríkisviðskiptum. „Við flytjum út til dæmis sjávarafurðir fyrir fimmtíu milljarða og aðrar vörur upp á rúmlega annað eins, fáum fullt af bandarískum ferðamönnum og ég held að við þurfum að sjá það. Maður er búinn að heyra að það er eðlilega mikill ótti um áhrifin á ferðaþjónustuna hérna og vegna þess að þetta getur þýtt til skamms tíma niðursveiflu í Bandaríkjunum og dragi þá úr ferðavilja,“ segir hann. „Á móti er kannski smá huggun gegn harmi að það er ekki verið að setja tolla á ferðalög þannig að það gæti verið að neyslan færist í meiri mæli í ferðalög milli landa eða þjónustuviðskipti en hver veit hvað Trump vill taka upp á þessum efnum.“ Skattar og tollar Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Viðskipti innlent Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Viðskipti innlent Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Viðskipti innlent Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Viðskipti innlent Að tilkynna vinnufélaga til lögreglu Atvinnulíf Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Viðskipti innlent Kínverjar svara fyrir sig og hækka enn tolla á bandarískar vörur Viðskipti erlent Danskir seðlar teknir úr umferð og verða ógildir Neytendur Reiknivél sem sýnir áhrif breytingar á samsköttun Neytendur Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Færri fara til Bandaríkjanna en fækkunin hvað mest frá Íslandi Kínverjar svara fyrir sig og hækka enn tolla á bandarískar vörur Órói á mörkuðum heldur áfram og gullverð aldrei hærra Hækkar tolla á Kína aftur í 145 prósent Prada kaupir Versace á 183 milljarða króna Evrópusambandið frestar tollahækkunum Kauphallir rétta úr kútnum Hækkar tolla á Kína og samþykkir níutíu daga „hlé“ fyrir tugi ríkja Trump boðar „stórfellda“ tolla á lyf en Róbert hefur ekki áhyggjur Trump-tollar tóku gildi í nótt Bjartara yfir við opnun markaða Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Áfram lækkanir við opnun markaða í Evrópu Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Jaguar Land Rover stöðvar sendingar vegna tollahækkana Leiðtogar ESB íhuga háa sekt á X og Musk Verðfall á Wall Street Talaði gegn eigin ráðgjöfum um tollana Lækkanir í Asíu halda áfram Bezos sagður hafa boðið í Tiktok Vaktin: Tollar Trump valda usla Tæknirisarnir sjö fengu skell þegar markaðir opnuðu Ísland ekki á spjaldi Trumps en fær samt tíu prósenta toll Trump boðar „frelsun“ Bandaríkjanna Íhuga hærri tolla á alla Facebook hættu að beina auglýsingum að konu eftir að hún lögsótti Meta Boeing fær að smíða orrustuþotur framtíðarinnar Hótar himinháum áfengistollum á Evrópu Sjá meira
Markaðir víðs vegar um heim hafa brugðist illa við tollgjöldum Trumps, til að mynda varð algjört verðfall á Wall Street auk falls í mörkuðum í Evrópu og Asíu. „Fyrst og fremst mikil óvissa um hvaða afleiðingar þetta mun hafa í för með sér. Það er kannski ein ástæðan fyrir því að við sjáum enn og aftur þessa þróun á mörkuðum í dag er að við erum að sjá skýrari vísbendingar um það að Trump og hans fólk sé alvara með því að keyra þetta í gegn. Þetta er ekki einhvers konar leið til að fá einhverjar betri samninga við aðra,“ segir Konráð S. Guðjónsson, hagfræðingur og efnahagsráðgjafi síðustu ríkisstjórnarinnar. Trump tilkynnti tollgjöldin með spjaldi sem hann hélt á lofti. Ísland hlaut tíu prósenta tollgjöld en 34 prósent tollgjöld fara á innflutningsvörur í Kína og tuttugu prósent frá Evrópusambandinu. Konráð segir aðferðina sem farin var til að reikna út tollgjöldin galna. „Í raun og veru er þetta bara reiknað með einhverri formúlu sem að ég held að fólk sé ennþá að átta sig á hversu galin er. Ef að nemandi á fyrsta ári í hagfræði myndi kokka þetta upp þá held ég að hann yrði felldur umsvifalaust fyrir að nota þessa aðferðafræði. Það gat enginn gert sér í hugarlund að setja tolla með þessum grundvelli en þetta virðist einfaldlega vera veruleikinn og við þurfum einhvern veginn að fóta okkur í nýja og skrýtna umhverfi.“ Konráð óttast að tollgjöldin gætu farið að hafa áhrif á almenning hérlendis. Ísland sé mjög háð utanríkisviðskiptum. „Við flytjum út til dæmis sjávarafurðir fyrir fimmtíu milljarða og aðrar vörur upp á rúmlega annað eins, fáum fullt af bandarískum ferðamönnum og ég held að við þurfum að sjá það. Maður er búinn að heyra að það er eðlilega mikill ótti um áhrifin á ferðaþjónustuna hérna og vegna þess að þetta getur þýtt til skamms tíma niðursveiflu í Bandaríkjunum og dragi þá úr ferðavilja,“ segir hann. „Á móti er kannski smá huggun gegn harmi að það er ekki verið að setja tolla á ferðalög þannig að það gæti verið að neyslan færist í meiri mæli í ferðalög milli landa eða þjónustuviðskipti en hver veit hvað Trump vill taka upp á þessum efnum.“
Skattar og tollar Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Þriggja ára fangelsi og tveggja milljarða sekt Viðskipti innlent Stofnandinn búinn að eignast Mandi á ný Viðskipti innlent Íslandshótel taka að óbreyttu yfir rekstur Nordica og Natura Viðskipti innlent Icelandair skrúfar fyrir fría gosið Viðskipti innlent Að tilkynna vinnufélaga til lögreglu Atvinnulíf Matvælastofnun gerir ekki athugsemdir við kjötvinnslu í Álfabakka Viðskipti innlent Kínverjar svara fyrir sig og hækka enn tolla á bandarískar vörur Viðskipti erlent Danskir seðlar teknir úr umferð og verða ógildir Neytendur Reiknivél sem sýnir áhrif breytingar á samsköttun Neytendur Álögur ríkisins á bankana lendi að miklu leyti á almenningi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Færri fara til Bandaríkjanna en fækkunin hvað mest frá Íslandi Kínverjar svara fyrir sig og hækka enn tolla á bandarískar vörur Órói á mörkuðum heldur áfram og gullverð aldrei hærra Hækkar tolla á Kína aftur í 145 prósent Prada kaupir Versace á 183 milljarða króna Evrópusambandið frestar tollahækkunum Kauphallir rétta úr kútnum Hækkar tolla á Kína og samþykkir níutíu daga „hlé“ fyrir tugi ríkja Trump boðar „stórfellda“ tolla á lyf en Róbert hefur ekki áhyggjur Trump-tollar tóku gildi í nótt Bjartara yfir við opnun markaða Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Áfram lækkanir við opnun markaða í Evrópu Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Jaguar Land Rover stöðvar sendingar vegna tollahækkana Leiðtogar ESB íhuga háa sekt á X og Musk Verðfall á Wall Street Talaði gegn eigin ráðgjöfum um tollana Lækkanir í Asíu halda áfram Bezos sagður hafa boðið í Tiktok Vaktin: Tollar Trump valda usla Tæknirisarnir sjö fengu skell þegar markaðir opnuðu Ísland ekki á spjaldi Trumps en fær samt tíu prósenta toll Trump boðar „frelsun“ Bandaríkjanna Íhuga hærri tolla á alla Facebook hættu að beina auglýsingum að konu eftir að hún lögsótti Meta Boeing fær að smíða orrustuþotur framtíðarinnar Hótar himinháum áfengistollum á Evrópu Sjá meira