Hvenær mun maður drepa mann? Þórarinn Þórarinsson skrifar 17. mars 2005 00:01 Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Þórarinn Þórarinsson Mest lesið „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krossinn er fallegur Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Innviðir og orkuskipti Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson skrifar Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Krossinn er fallegur skrifar Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Að gráta í rigningunni - og dansa Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun „Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki henda! Eyjólfur Pálsson skrifar Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar Skoðun Frigg nemendagrunnur – bylting í íslensku skólastarfi Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar Skoðun Manstu þegar Messenger var ekki til? Aldís Stefánsdóttir skrifar Skoðun „Flestum í Noregi er illa við EES“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óheillaþróun á íslenskum vinnumarkaði Gunnar Sigvaldason,Árni B. Björnsson skrifar Skoðun Að virkja upp í loft Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn, the party of hungry children Ian McDonald skrifar Skoðun Talsmenn tolla gefa engan afslátt Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Samstaða kennara skiptir máli Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fram undan í íslenskum stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Leiðin til að elska mig Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Hamstrar barnið þitt blýanta? Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Ætlar Akureyrarbær að snuða íbúa? Sunna Hlín Jóhannesdóttir,Hilda Jana Gísladóttir skrifar Skoðun Miðaldra á hjúkrunarheimili! Jóhanna Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá?
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar
Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar
Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar
Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun