Aðhaldsaðgerðir ekki lengra 20. apríl 2005 00:01 Tvennt hefur haft afgerandi áhrif á fjárhag Háskóla Íslands undanfarin ár, að því er fram kemur í stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar á Háskóla Íslands sem birt var í gær; annars vegar mikil fjölgun nemenda og hins vegar síhækkandi launakostnaður. Aukin framlög ríkisins til skólans hafa ekki vegið upp mót fjölgun nemenda nema að takmörkuðu leyti og eru nú um 500 fleiri nemendur við nám í skólanum en fjárlög gera ráð fyrir. Þetta er meðal niðurstaðna ítarlegrar 117 síðna úttektar Ríkisendurskoðunar sem gerð var að beiðni menntamálaráðherra en kröfur Háskólans um meira fjármagn frá ríkinu hafa aukist undanfarin ár. Meiri áhersla á magn en gæði Ríkisendurskoðun telur að fjárhagsvandi Háskólans sé í raun ekki fólginn í stöðugum hallarekstri og skuldasöfnun heldur fremur í að skólinn eigi óhægt um vik að mæta auknum kostnaði vegna fleiri nemenda, nýrra námsbrauta og dýrari starfsmanna án þess að það komi niður á gæðum kennslu og rannsókna. Skólinn hefur hingað til gripið til ýmissa aðhaldsaðgerða eins og að stækka nemendahópa og fjölga stundakennurum á kostnað fastráðinna starfsmanna og telur Ríkisendurskoðandi að hætta sé á að slíkt komi niður á gæðum kennslunnar. Enn fremur er að hluta tekið undir þá skoðun að árangurstengingu fjárveitinga til skólans þurfi að endurskoða. Hún ýti undir að skólinn fjölgi nemendum enda miðist greiðslur við hvern nemanda. Þó að það sé í sjálfu sér jákvætt sé hættan sú að meiri áhersla sé lögð á magn en gæði. Eftirbátar annarra Norðurlandaþjóða Íslendingar verja hlutfallslega minna fé til háskóla sinna en aðrar Norðurlandaþjóðir, að því er fram kemur í stjórnsýsluúttektinni. Nærtækasta dæmið er sá mikli munur sem er á Háskóla Íslands og Háskólanum í Joensuu í Finnlandi en þar eru bæði tekjur og fjöldi starfsmanna áþekk HÍ. Tekjur beggja voru um 6,3 milljarðar króna árið 2003 og um 1.200 starfsmenn á launaskrá. Mikill munur er hins vegar á skólunum þegar kemur að fjölda nemenda. Voru þeir tæplega níu þúsund í Háskóla Íslands en rúmlega sex þúsund í þeim finnska. Slíkur samanburður er gagnlegur að mati Ríkisendurskoðunar en þó ber að taka öllum samanburðartölum með fyrirvara enda engir tveir háskólar eins. Engu að síður kemst Ríkisendurskoðun að þeirri niðurstöðu að í samanburði við níu aðra háskóla í Evrópu séu tekjur Háskóla Íslands tiltölulega lágar. Hjá öllum nema einum eru tekjur á hvern nemanda hærri en hér gerist. Þessar tölur koma heim og saman við niðurstöður Efnahags- og framfarastofnunar Evrópu, OECD, þar sem fram kemur að Íslendingar verja minnst allra Norðurlandaþjóða til menntamála og eru talsvert undir meðaltali allra þjóða Evrópu. Meira kapp en forsjá Það fjárhagslega svigrúm sem Háskólinn hefur búið við takmarkar möguleika skólans á að byggja upp öflugt framhaldsnám og rannsóknir í samræmi við yfirlýsta stefnu skólans. Metnaður starfsmanna hans er kominn fram úr því sem raunhæft má telja enda vantar mikið upp á að tekjur skólans, starfsmannafjöldi og fjöldi útskrifaðra doktorsnema jafnist á við þá erlendu háskóla sem skólinn ber sig helst saman við. Metnaður starfsmanna skólans kemur skýrt fram í niðurstöðum spurningakönnunar meðal starfsmannanna sjálfra en þar kemur meðal annars fram að vel yfir 90 prósent aðspurðra telja að Háskólinn eigi að leggja aukna áherslu á að gegna hlutverki rannsóknarháskóla. Önnur 85 prósent segja faglegan metnað á sviði rannsókna í hávegum hafðan. Fram kemur að þegar eigi nokkrar deildir Háskólans í erfiðleikum með að fá hæft starfsfólk til kennslustarfa þar sem möguleikar skólans á að bjóða samkeppnishæf laun með möguleikum á framgangi séu takmarkaðir af sömu fjárhagsaðstæðum Þrír kostir í núverandi stöðu Ríkisendurskoðun telur nauðsynlegt að Háskóli Íslands hugi að því hvernig bregðast eigi við nýjum og breyttum aðstæðum í framtíðinni. Vaxandi samkeppni um fjármagn, nemendur og kennara kalli á skýra framtíðarstefnumörkun og taka þurfi afstöðu til fjölmargra þátta innan veggja skólans. Bent er á þrjá kosti sem í boði eru í dag; í fyrsta lagi að skólinn lagi starfsemi sína að núverandi fjárhagsstöðu með því að takmarka fjölda nemenda og fara sér hægt í uppbyggingu framhaldsnáms og rannsóknarstarfsemi. Í öðru lagi að reyna enn frekar að hemja kostnað og hagræða í rekstri með auknum kröfum og takmörkunum. Í síðasta lagi þurfi að skoða í kjölinn með hvaða hætti sé hægt að auka tekjur skólans, með auknum framlögum úr ríkissjóði, styrkjum eða skólagjöldum, en þar hafi löggjafar- og framkvæmdavaldið reyndar úrslitaáhrif. Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Innlent „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Innlent Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag Innlent „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Fleiri fréttir Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Sjá meira
Tvennt hefur haft afgerandi áhrif á fjárhag Háskóla Íslands undanfarin ár, að því er fram kemur í stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar á Háskóla Íslands sem birt var í gær; annars vegar mikil fjölgun nemenda og hins vegar síhækkandi launakostnaður. Aukin framlög ríkisins til skólans hafa ekki vegið upp mót fjölgun nemenda nema að takmörkuðu leyti og eru nú um 500 fleiri nemendur við nám í skólanum en fjárlög gera ráð fyrir. Þetta er meðal niðurstaðna ítarlegrar 117 síðna úttektar Ríkisendurskoðunar sem gerð var að beiðni menntamálaráðherra en kröfur Háskólans um meira fjármagn frá ríkinu hafa aukist undanfarin ár. Meiri áhersla á magn en gæði Ríkisendurskoðun telur að fjárhagsvandi Háskólans sé í raun ekki fólginn í stöðugum hallarekstri og skuldasöfnun heldur fremur í að skólinn eigi óhægt um vik að mæta auknum kostnaði vegna fleiri nemenda, nýrra námsbrauta og dýrari starfsmanna án þess að það komi niður á gæðum kennslu og rannsókna. Skólinn hefur hingað til gripið til ýmissa aðhaldsaðgerða eins og að stækka nemendahópa og fjölga stundakennurum á kostnað fastráðinna starfsmanna og telur Ríkisendurskoðandi að hætta sé á að slíkt komi niður á gæðum kennslunnar. Enn fremur er að hluta tekið undir þá skoðun að árangurstengingu fjárveitinga til skólans þurfi að endurskoða. Hún ýti undir að skólinn fjölgi nemendum enda miðist greiðslur við hvern nemanda. Þó að það sé í sjálfu sér jákvætt sé hættan sú að meiri áhersla sé lögð á magn en gæði. Eftirbátar annarra Norðurlandaþjóða Íslendingar verja hlutfallslega minna fé til háskóla sinna en aðrar Norðurlandaþjóðir, að því er fram kemur í stjórnsýsluúttektinni. Nærtækasta dæmið er sá mikli munur sem er á Háskóla Íslands og Háskólanum í Joensuu í Finnlandi en þar eru bæði tekjur og fjöldi starfsmanna áþekk HÍ. Tekjur beggja voru um 6,3 milljarðar króna árið 2003 og um 1.200 starfsmenn á launaskrá. Mikill munur er hins vegar á skólunum þegar kemur að fjölda nemenda. Voru þeir tæplega níu þúsund í Háskóla Íslands en rúmlega sex þúsund í þeim finnska. Slíkur samanburður er gagnlegur að mati Ríkisendurskoðunar en þó ber að taka öllum samanburðartölum með fyrirvara enda engir tveir háskólar eins. Engu að síður kemst Ríkisendurskoðun að þeirri niðurstöðu að í samanburði við níu aðra háskóla í Evrópu séu tekjur Háskóla Íslands tiltölulega lágar. Hjá öllum nema einum eru tekjur á hvern nemanda hærri en hér gerist. Þessar tölur koma heim og saman við niðurstöður Efnahags- og framfarastofnunar Evrópu, OECD, þar sem fram kemur að Íslendingar verja minnst allra Norðurlandaþjóða til menntamála og eru talsvert undir meðaltali allra þjóða Evrópu. Meira kapp en forsjá Það fjárhagslega svigrúm sem Háskólinn hefur búið við takmarkar möguleika skólans á að byggja upp öflugt framhaldsnám og rannsóknir í samræmi við yfirlýsta stefnu skólans. Metnaður starfsmanna hans er kominn fram úr því sem raunhæft má telja enda vantar mikið upp á að tekjur skólans, starfsmannafjöldi og fjöldi útskrifaðra doktorsnema jafnist á við þá erlendu háskóla sem skólinn ber sig helst saman við. Metnaður starfsmanna skólans kemur skýrt fram í niðurstöðum spurningakönnunar meðal starfsmannanna sjálfra en þar kemur meðal annars fram að vel yfir 90 prósent aðspurðra telja að Háskólinn eigi að leggja aukna áherslu á að gegna hlutverki rannsóknarháskóla. Önnur 85 prósent segja faglegan metnað á sviði rannsókna í hávegum hafðan. Fram kemur að þegar eigi nokkrar deildir Háskólans í erfiðleikum með að fá hæft starfsfólk til kennslustarfa þar sem möguleikar skólans á að bjóða samkeppnishæf laun með möguleikum á framgangi séu takmarkaðir af sömu fjárhagsaðstæðum Þrír kostir í núverandi stöðu Ríkisendurskoðun telur nauðsynlegt að Háskóli Íslands hugi að því hvernig bregðast eigi við nýjum og breyttum aðstæðum í framtíðinni. Vaxandi samkeppni um fjármagn, nemendur og kennara kalli á skýra framtíðarstefnumörkun og taka þurfi afstöðu til fjölmargra þátta innan veggja skólans. Bent er á þrjá kosti sem í boði eru í dag; í fyrsta lagi að skólinn lagi starfsemi sína að núverandi fjárhagsstöðu með því að takmarka fjölda nemenda og fara sér hægt í uppbyggingu framhaldsnáms og rannsóknarstarfsemi. Í öðru lagi að reyna enn frekar að hemja kostnað og hagræða í rekstri með auknum kröfum og takmörkunum. Í síðasta lagi þurfi að skoða í kjölinn með hvaða hætti sé hægt að auka tekjur skólans, með auknum framlögum úr ríkissjóði, styrkjum eða skólagjöldum, en þar hafi löggjafar- og framkvæmdavaldið reyndar úrslitaáhrif.
Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Innlent „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Innlent Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag Innlent „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Fleiri fréttir Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Sjá meira