Í ólgusjó bandarískra hlutabréfa 13. október 2005 19:33 Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgvin Guðmundsson Í brennidepli Mest lesið Kynferðisofbeldi ekki einkamál þjóða Diljá Ámundadóttir Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Halldór 27.07.2024 Halldór Baldursson Halldór Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson skrifar Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, móðurfélags deCODE genetics, var kátur á miðvikudagsmorgun í New York þegar hann opnaði Nasdaq-markaðinn fyrstur Íslendinga. Tilefnið var að fimm ár eru liðin frá því að félagið var skráð á markað ytra. Er það fyrsta og eina fyrirtækið sem það hefur gert. Síðan fyrir fimm árum hefur rekstrarumhverfi líftæknifyrirtækja gjörbreyst. Sú bjartsýni sem ríkti meðal fjárfesta í garð þessara fyrirtækja er horfin að mestu leyti en mikill taprekstur hefur einkennt geirann. Áður en deCODE var skráð hafði nýtt hlutafé verið boðið út fyrir sautján milljarða króna á genginu átján dalir á hlut. Lokagengi fyrsta viðskiptadags hjá fyrirtækinu var 25,44 dalir á hlut. Síðan hefur verð á hlutabréfum í félaginu fallið um sextíu prósent og er nú rétt undir tíu dölum. Í samanburði við önnur líftæknifyrirtæki hefur deCODE þó spjarað sig vel. Transgenomic er líftæknifyrirtæki sem var skráð á Nasdaq sama dag og deCODE og var lokagengi þess fyrsta daginn um 24 dalir á hvern hlut. Gengi þess hefur á þessum fimm árum fallið um 95 prósent og er komið undir einn dal. Árið 2003 var sérlega hagstætt fyrir hluthafa fyrirtækisins. Félagið hækkaði um 350 prósent frá byrjun árs til ársloka. Síðasta eina og hálfa árið hefur verðið veriðað sveiflast eins og oft áður frá genginu fimm til tíu. Frá áramótum er hækkunin 22 prósent en sá sem keypti hlut í deCODE í byrjun apríl hefur náð um sjötíu prósent ávöxtun. Markaðsvirði deCODE stendur nú í 34 milljörðum króna sem er svipað og verðmæti FL Group þar sem Hannes Smárason, fyrrum aðstoðarforstjóri deCODE, ræður ríkjum. Fjárfestar þurfa því að vera kjarkaðir til þess að ráðast í fjárfestingu í deCODE, enda um áhættufjárfestinu að ræða. Bréfin hækka og lækka hratt.Enginn dvergmarkaður Margir hafa eflaust velt fyrir sér af hverju Kári og félagar ákváðu að skrá fyrirtækið í Bandaríkjunum en ekki á Íslandi. Kröfurnar þar í landi eru gríðarlegar til skráðra fyrirtækja og samkeppnin um fjármagn mikil. Á Íslandi virðist vera lítið mál að reka fyrirtæki sem skráð er á markað og skiptir engu máli hvaða fréttir berast; hlutabréfaverð hækkar. Á það við þegar sex stjórnarmenn segja af sér og reynsla hverfur úr stjórnun félags eins og gerðist í tilviki FL Group nýlega. Ekki skiptir heldur máli þótt upplýsingagjöf sé ábótavant eða grunur um meintan upplýsingaleka sé óupplýstur, eins og í tilviki Icelandic Group, SÍF og Actavis. Vissulega er mikil einföldum að segja að íslenski hlutabréfamarkaðurinn fari bara upp en ekki niður sama hvað gengur á. Kári sagði í samtali við Fréttablaðið á fimmtudaginn að Ísland væri dvergmarkaður í samanburði við þann bandaríska. Forréttindi væri að starfa í fyrirtæki sem skráð væri á Nasdaq-markaðinn og viðskiptaumhverfið væri með allt öðrum hætti. Þetta væri harðari heimur og ekki alltaf dans á rósum. Um leið væri umhverfið hvetjandi, veitti aðhald og krefðist þess að allir leggðu sig fram við að skapa gott og framsækið fyrirtæki. Með skráningu á Nasdaq fengi deCODE aðgang að peningum, erlendir greiningaraðilar fjölluðu um fyrirtækið og skoðuðu það á gagnrýninn hátt og bandaríska fjármálaeftirlitið tryggði ákveðinn trúverðugleika. "Það er mikilvægt atriði fyrir rekstur fyrirtækis og fyrir það er ég þakklátur," sagði Kári. Hann sagði þetta hafa verið mikla ævintýraför, spurður um það hvað stæði uppúr síðustu fimm ár. Gaman væri að horfa til baka frá því að fyrirtækið var stofnað fyrir níu árum. Sambærileg fyrirtæki, sem voru stofnuð á svipuðum tíma, væru ekki lengur starfandi. Fyrst fyrirtækja hefði deCODE náð að einangra meingen og í kjölfarið þróað lyf sem nú væri í klínískum prófunum.Taprekstur öll árin Eins og áður var getið hefur sagan undanfarin fimm ár ekki verið dans á rósum. Mikill taprekstur hefur einkennt öll rekstrarár deCODE og hefur - ef eitthvað er - aukist síðustu misserin. Stjórnendur félagsins hafa þó oftast verið bjartsýnir og stæra sig ávallt af áföngum, sem og áfangagreiðslum með reglulegu millibili. Á síðasta ári nam tapið 57,3 milljónum Bandaríkjadala eða um 3,5 milljörðum króna samanborið við 35 milljarða dala tap árið áður. Á fyrsta ársfjórðungi þessa árs nam tapið tæpum einum milljarði króna sem var umfram áætlanir stjórnenda. Tekjur voru einnig undir markmiðum. Gengi félagsins ræðst þó líklega meira af sveiflum á gengi líftæknifyrirtækja almennt en eigin rekstraráföngum. Einnig hafa jákvæðar fréttir borist frá fyrirtækinu af ýmis konar byltingum á sviði læknisrannsókna sem vega upp á móti sífelldum taprekstri. Þó er full ástæða til að fylgjast með framgangi fyrirtækisins í náinni framtíð. Lyfjaþróun , sem byggð er á erfðarannsóknum, er vaxandi þáttur í starfsemi þess. Tilkynnt var í vikunni um þrjá nýja starfsmenn á þessu sviði sem hafa mikla reynslu af slíkri vinnu. Ef árangur næst í þessu starfi verður vöxtur deCODE ævintýralegur. Eins og svo oft gildir um fjárfestingar sem fela í sér mikla áhættu er vonin um mikla ávöxtun mikil. Aðhald Nasdaq-markaðarins mun sjá til þess að Kári haldi sínu starfsfólki vel við efnið svo deCODE sigli áfram á ólgusjó bandaríska hlutabréfamarkaðarins en sökkvi ekki.Björgvin Guðmundsson -bjorgvin@frettabladid.is
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun