Samstaða um málshöfðun vegna beitingar hryðjuverkalaga 28. september 2011 06:00 Þann 18. nóvember 2010 lögðu allir þingmenn Framsóknarflokksins (að Guðmundi Steingrímssyni undanskildum), þingmenn Hreyfingarinnar og nokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins fram þingsályktunartillögu um málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn Íslandi. Ályktunin hljóðaði svo: „Alþingi ályktar að fela forsætisráðherra fyrir hönd íslenska ríkisins að undirbúa málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum. Málsóknin verði í fyrsta lagi byggð á því að beiting hryðjuverkalaganna hafi verið tilefnislaus, ekki lögum samkvæmt og hafi skaðað íslenskt orðspor og fjárhagslega hagsmuni þjóðarinnar. Í öðru lagi verði gerð krafa um skaðabætur fyrir það tjón sem ákvörðun breskra stjórnvalda olli íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum.“ Mælt var fyrir málinu 1. febrúar 2011 og málinu vísað til utanríkismálanefndar. Málið var hins vegar aldrei tekið fyrir í nefndinni og ekki sent til umsagnar eða unnið með það á annan hátt. Nýverið skilaði fjármálaráðherra skýrslu að beiðni þingmanna Sjálfstæðisflokksins: „um mat á áhrifum af beitingu Breta á lögum um varnir gegn hryðjuverkum, glæpum og um öryggi fyrir íslensk fyrirtæki.“ Af niðurstöðum þeirrar skýrslu má ráða að tjónið er verulegt og að full þörf sé á að meta það enn frekar. Skýrslan undirstrikar mikilvægi þess að kannað sé til hlítar að höfða mál á hendur breska ríkinu og sækja bætur fyrir fjárhagslegt tjón sem og tjón vegna orðsporsskaða. Ísland á lista með Al Qaeda og Gaddafi mánuðum samanÞað er mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum ekki einungis gegn Landsbankanum heldur einnig gegn Seðlabanka Íslands og ríkisstjórn Íslands sérstaklega. Þetta var skýrt tekið fram í aðgerðum breskra stjórnvalda. Í kjölfarið voru ríkisstjórn Íslands og Seðlabanki Íslands sett á opinberan lista breska fjármálaráðuneytisins yfir hryðjuverkasamtök og ríki sem styðja hryðjuverk. Þennan lista nota þjóðir heims, bankar, fjármálastofnanir og fyrirtæki um allan heim til viðmiðunar þegar ákvörðun er tekin um samskipti og viðskipti við viðkomandi ríkisstjórnir. Vera Íslands á þessum alræmda lista olli fjölmörgum íslenskum fyrirtækjum beinu fjárhagslegu tjóni sem meðal annars fólst í því að erlendir bankar og tryggingafyrirtæki neituðu að veita þeim fyrirgreiðslu með beinni vísun í að ekki væru höfð viðskipti við fyrirtæki í löndum sem sætu á hryðjuverkalista bresku ríkisstjórnarinnar. Og skaðinn sem það olli orðspori Íslands að dúsa mánuðum saman á sama bekk og Al-Qaeda og Líbía á sama tíma og mikilvægasta verkefni íslenskra stjórnvalda var að byggja upp traust á Íslandi og íslensku efnahagslífi á ný verður seint ofmetinn. Það er því mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum markvisst gegn Íslendingum öllum en ekki aðeins gegn Landsbankanum. Og það olli Íslendingum og íslenskum hagsmunum óumdeilanlegu tjóni langt umfram það sem eðlilegt gat talist í samskiptum „vinaþjóða“. Ýmsir reyndu að hræða Íslendinga til hlýðni í Icesave-málinu með því að Bretar og Hollendingar muni fara fyrir dómstóla að sækja skaðabætur fyrir það tjón sem þeir telja sig hafa orðið fyrir. Það er vel hugsanlegt enda hafa þeir fullan rétt á að láta reyna á slíkt fyrir dómstólum. En gleymum því ekki að á nákvæmlega sama hátt hafa Íslendingar fullan rétt á því að höfða mál gegn breska ríkinu vegna þess tjóns sem Bretar ollu með beitingu hryðjuverkalaganna og veru Íslands á hryðjuverkalistanum. Réttarkerfið virkar ekki bara í aðra áttina. Fékk ekki umfjöllun í utanríkismálanefndTelja verður undarlegt að áðurnefnd þingsályktun um málsókn gegn breska ríkinu hafi ekki fengið umfjöllun í utanríkismálanefnd þar sem um kjörið tækifæri var til að sameina þing og þjóð og leita réttar okkar gagnvart breskum stjórnvöldum. Framsóknarmenn munu leggja þingsályktunina inn aftur við upphaf þings í október og munu eins og áður berjast fyrir því að Íslendingar sæki rétt sinn gagnvart Bretum. Enda er vilji framsóknarmanna til málshöfðunar á hendur Bretum ekki nýr af nálinni því strax þegar hryðjuverkalögunum var beitt krafðist Guðni Ágústsson, þáverandi formaður Framsóknarflokksins, þess að farið yrði í mál við bresk stjórnvöld. Beiting hryðjuverkalaganna gegn Íslandi var óásættanleg aðgerð af hálfu breska ríkisins sem olli Íslendingum sannanlegu tjóni. Því er bæði rétt og sanngjarnt að láta reyna á málssókn gegn breska ríkinu til að sækja bætur fyrir það tjón. Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur nú í hyggju að skoða málið í samstarfi við Alþingi. Því ber að fagna að nú loks þremur árum síðar skuli loks hylla undir að samstaða geti tekist um slíka málshöfðun en forsenda þess er að Alþingi og framkvæmdavaldið vinni náið saman og trúnaður og traust ríki um það ferli sem sett verður af stað. Vona ég að nú þegar verði sest niður og vinnan skipulögð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fréttir Gunnar Bragi Sveinsson Mest lesið Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Sjá meira
Þann 18. nóvember 2010 lögðu allir þingmenn Framsóknarflokksins (að Guðmundi Steingrímssyni undanskildum), þingmenn Hreyfingarinnar og nokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins fram þingsályktunartillögu um málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn Íslandi. Ályktunin hljóðaði svo: „Alþingi ályktar að fela forsætisráðherra fyrir hönd íslenska ríkisins að undirbúa málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum. Málsóknin verði í fyrsta lagi byggð á því að beiting hryðjuverkalaganna hafi verið tilefnislaus, ekki lögum samkvæmt og hafi skaðað íslenskt orðspor og fjárhagslega hagsmuni þjóðarinnar. Í öðru lagi verði gerð krafa um skaðabætur fyrir það tjón sem ákvörðun breskra stjórnvalda olli íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum.“ Mælt var fyrir málinu 1. febrúar 2011 og málinu vísað til utanríkismálanefndar. Málið var hins vegar aldrei tekið fyrir í nefndinni og ekki sent til umsagnar eða unnið með það á annan hátt. Nýverið skilaði fjármálaráðherra skýrslu að beiðni þingmanna Sjálfstæðisflokksins: „um mat á áhrifum af beitingu Breta á lögum um varnir gegn hryðjuverkum, glæpum og um öryggi fyrir íslensk fyrirtæki.“ Af niðurstöðum þeirrar skýrslu má ráða að tjónið er verulegt og að full þörf sé á að meta það enn frekar. Skýrslan undirstrikar mikilvægi þess að kannað sé til hlítar að höfða mál á hendur breska ríkinu og sækja bætur fyrir fjárhagslegt tjón sem og tjón vegna orðsporsskaða. Ísland á lista með Al Qaeda og Gaddafi mánuðum samanÞað er mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum ekki einungis gegn Landsbankanum heldur einnig gegn Seðlabanka Íslands og ríkisstjórn Íslands sérstaklega. Þetta var skýrt tekið fram í aðgerðum breskra stjórnvalda. Í kjölfarið voru ríkisstjórn Íslands og Seðlabanki Íslands sett á opinberan lista breska fjármálaráðuneytisins yfir hryðjuverkasamtök og ríki sem styðja hryðjuverk. Þennan lista nota þjóðir heims, bankar, fjármálastofnanir og fyrirtæki um allan heim til viðmiðunar þegar ákvörðun er tekin um samskipti og viðskipti við viðkomandi ríkisstjórnir. Vera Íslands á þessum alræmda lista olli fjölmörgum íslenskum fyrirtækjum beinu fjárhagslegu tjóni sem meðal annars fólst í því að erlendir bankar og tryggingafyrirtæki neituðu að veita þeim fyrirgreiðslu með beinni vísun í að ekki væru höfð viðskipti við fyrirtæki í löndum sem sætu á hryðjuverkalista bresku ríkisstjórnarinnar. Og skaðinn sem það olli orðspori Íslands að dúsa mánuðum saman á sama bekk og Al-Qaeda og Líbía á sama tíma og mikilvægasta verkefni íslenskra stjórnvalda var að byggja upp traust á Íslandi og íslensku efnahagslífi á ný verður seint ofmetinn. Það er því mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum markvisst gegn Íslendingum öllum en ekki aðeins gegn Landsbankanum. Og það olli Íslendingum og íslenskum hagsmunum óumdeilanlegu tjóni langt umfram það sem eðlilegt gat talist í samskiptum „vinaþjóða“. Ýmsir reyndu að hræða Íslendinga til hlýðni í Icesave-málinu með því að Bretar og Hollendingar muni fara fyrir dómstóla að sækja skaðabætur fyrir það tjón sem þeir telja sig hafa orðið fyrir. Það er vel hugsanlegt enda hafa þeir fullan rétt á að láta reyna á slíkt fyrir dómstólum. En gleymum því ekki að á nákvæmlega sama hátt hafa Íslendingar fullan rétt á því að höfða mál gegn breska ríkinu vegna þess tjóns sem Bretar ollu með beitingu hryðjuverkalaganna og veru Íslands á hryðjuverkalistanum. Réttarkerfið virkar ekki bara í aðra áttina. Fékk ekki umfjöllun í utanríkismálanefndTelja verður undarlegt að áðurnefnd þingsályktun um málsókn gegn breska ríkinu hafi ekki fengið umfjöllun í utanríkismálanefnd þar sem um kjörið tækifæri var til að sameina þing og þjóð og leita réttar okkar gagnvart breskum stjórnvöldum. Framsóknarmenn munu leggja þingsályktunina inn aftur við upphaf þings í október og munu eins og áður berjast fyrir því að Íslendingar sæki rétt sinn gagnvart Bretum. Enda er vilji framsóknarmanna til málshöfðunar á hendur Bretum ekki nýr af nálinni því strax þegar hryðjuverkalögunum var beitt krafðist Guðni Ágústsson, þáverandi formaður Framsóknarflokksins, þess að farið yrði í mál við bresk stjórnvöld. Beiting hryðjuverkalaganna gegn Íslandi var óásættanleg aðgerð af hálfu breska ríkisins sem olli Íslendingum sannanlegu tjóni. Því er bæði rétt og sanngjarnt að láta reyna á málssókn gegn breska ríkinu til að sækja bætur fyrir það tjón. Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur nú í hyggju að skoða málið í samstarfi við Alþingi. Því ber að fagna að nú loks þremur árum síðar skuli loks hylla undir að samstaða geti tekist um slíka málshöfðun en forsenda þess er að Alþingi og framkvæmdavaldið vinni náið saman og trúnaður og traust ríki um það ferli sem sett verður af stað. Vona ég að nú þegar verði sest niður og vinnan skipulögð.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun