Aukinn jöfnuður og bætt kjör - Ísland á réttri leið! Jóhanna Sigurðardóttir skrifar 18. nóvember 2011 06:00 Þrátt fyrir hrikalegar afleiðingar hrunsins kemur nú betur og betur í ljós hversu vel okkur Íslendingum hefur tekist til við björgunarstarfið þrátt fyrir allt. Þetta getum við nú betur greint þegar lífskjarasóknin er hafin og efnahagslífið hefur spyrnt sér frá botninum eftir umfangsmesta efnahagshrun sem dæmi eru um. Hrunið kallaði yfir Ísland tveggja ára djúpa kreppu. Helstu hagtölur teikna upp hryllingsmynd: Landsframleiðsla dróst saman um rösklega 10%, gengið hrundi um 50%, beinn kostnaður ríkissjóðs af endurreisn fjármálakerfisins var um 20% af landsframleiðslu, skuldir hins opinbera jukust um 70% af landsframleiðslu. Hver og einn þessara mælikvarða er með því versta sem önnur ríki hafa þurft að glíma við, en samanlagt án nokkurra fordæma. Þjóðarbúið, ríkissjóður, sveitarfélög, fyrirtækin og heimili landsins römbuðu á barmi gjaldþrots. Í augum umheimsins var landið gjaldþrota. Úr krappri vörn í sjálfbæra lífskjarasóknÁ rúmum tveimur árum hefur okkur tekist að snúa krappri vörn í sjálfbæra lífskjarasókn. Gjaldþroti ríkissjóðs hefur verið forðað. Ríflega 200 milljarða halla hefur að mestu verið mætt auk 60 milljarða viðbótarvaxtakostnaðar vegna aukinna skulda ríkissjóðs, en 260 milljarðar eru um helmingur ríkisútgjalda! Hagvöxtur stefnir í rúm 3% á þessu ári og kaupmáttur launa hefur vaxið jafnt og þétt samhliða minnkandi atvinnuleysi. Í lok þessa árs hafa fjölmörg fyrirtæki og heimili landsins farið í gegnum markvissa skuldaaðlögun þar sem skuldir þeirra hafa verið lækkaðar um hundruð milljarða króna. Vextir og verðbólga hafa lækkað umtalsvert, friður er á vinnumarkaði og stöðugleiki ríkir í gengismálum og efnahagslífinu yfirleitt. Ísland getur nú aftur óhikað borið sig saman við helstu velmegunarsamfélög heims og kemur á marga mælikvarða vel út úr þeim samanburði. Nýlegur þróunarlisti Sameinuðu þjóðanna sýnir þetta og sannar. Jafnvel þótt þar sé ekki kominn fram sá mikli árangur sem náðst hefur á þessu ári hækkar Ísland um 3 sæti á milli ára og er í 14. sæti meðal mestu velmegunarsamfélaga heims. Sé hins vegar tekið tillit til neikvæðra afleiðinga misskiptingar í löndum heims færist Ísland upp í 5. sæti og aðeins Noregur, Ástralía, Svíþjóð og Holland standa Íslandi framar. Lægri skattar og hærri bæturAðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa miðað að því að draga úr ójöfnuði og færa byrðarnar af hruninu sem mest á hina ríkari. Þannig hafa kjör hinna lakast settu verið varin með umtalsverðri hækkun lægstu launa, atvinnuleysisbóta og lágmarkstryggingar lífeyrisþega, en hinn 1. febrúar næstkomandi mun lágmarkstrygging lífeyrisþega hafa hækkað um 61% í stjórnartíð Samfylkingarinnar auk þess sem tekjuskerðingar vegna tekna maka voru afnumdar. Bótakerfinu og skattkerfinu hefur einnig verið markvisst beitt til að milda áfallið af hruninu og jafna kjörin meðal landsmanna. Á sama tíma og vaxtakostnaður heimilanna jókst um rúm 40% var niðurgreiðsla ríkissjóðs í gegnum vaxtabætur og vaxtabótaauka aukin um rúm 108% og er nú svo komið að ríkissjóður endurgreiðir u.þ.b. þriðjung af öllum vaxtakostnaði heimilanna vegna húsnæðislána. Vaxtabótum og barnabótum hefur einnig verið beint frekar til þeirra sem hafa lágar og miðlungs tekjur. Þá hafa skattar verið hækkaðir hjá þeim sem hafa háar tekjur og eiga miklar eignir, en um 60% skattgreiðenda greiða nú lægra hlutfall tekna sinna í skatt en fyrir hrun. Heildarskattbyrðin hefur einnig dregist saman, en nú tekur ríkið til sín u.þ.b. 27% af landsframleiðslunni samanborið við 29-32% í tíð ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Aukinn jöfnuður og varðstaða um velferðÞrátt fyrir umtalsvert lægri tekjur ríkissjóðs og stóraukin útgjöld vegna hrunsins hefur ríkisstjórnin forgangsraðað þannig að nú er meiri fjármunum varið til velferðarmála en á árunum fyrir hrun, hvort sem horft er til framfærsluútgjalda, menntamála, heilbrigðismála eða velferðarmála almennt. Þá hefur verulegum fjármunum verið varið til að bregðast við þeirri skelfilegu skuldastöðu heimila sem við blasti í kjölfar hrunsins. Reiknað er með að um næstu áramót hafi um 200 milljörðum króna verið létt af heimilum landsins með beinum afskriftum og umbreytingu erlendra lána yfir í íslensk auk stórfelldrar niðurgreiðslu vaxtakostnaðar eins og fyrr er nefnt. Með þessum markvissu aðgerðum hefur tekist að milda högg hrunsins hjá þeim hópum samfélagsins sem veikast stóðu og á sama tíma hefur dregið mjög úr ójöfnuði meðal Íslendinga. Stjórnarstefna Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks leiddi til þess að ójöfnuður á Íslandi þróaðist með þeim skelfilega hætti að á innan við 10 árum hafði ríkasti hundraðshluti þjóðarinnar fimmfaldað hlut sinn í heildartekjum þjóðarinnar – farið úr 4% heildartekna árið 1998 í 20% árið 2007. Nú, rúmum þremur árum síðar, nálgumst við aftur fyrri stöðu, þó að enn sé nokkuð í land. Sú leið sem ríkisstjórnin hefur valið í viðbrögðum sínum við hruninu er að skila miklum og eftirtektarverðum árangri. Efnahagslífið er að taka við sér með kröftugari hætti en í flestum nágrannalöndum okkar, kaupmáttur og atvinnuþátttaka vaxa hraðar og jöfnuður eykst jafnhliða stórum skrefum. Ísland er sannarlega á réttri leið ! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhanna Sigurðardóttir Mest lesið Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Gerum betur Hilmar Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Þrátt fyrir hrikalegar afleiðingar hrunsins kemur nú betur og betur í ljós hversu vel okkur Íslendingum hefur tekist til við björgunarstarfið þrátt fyrir allt. Þetta getum við nú betur greint þegar lífskjarasóknin er hafin og efnahagslífið hefur spyrnt sér frá botninum eftir umfangsmesta efnahagshrun sem dæmi eru um. Hrunið kallaði yfir Ísland tveggja ára djúpa kreppu. Helstu hagtölur teikna upp hryllingsmynd: Landsframleiðsla dróst saman um rösklega 10%, gengið hrundi um 50%, beinn kostnaður ríkissjóðs af endurreisn fjármálakerfisins var um 20% af landsframleiðslu, skuldir hins opinbera jukust um 70% af landsframleiðslu. Hver og einn þessara mælikvarða er með því versta sem önnur ríki hafa þurft að glíma við, en samanlagt án nokkurra fordæma. Þjóðarbúið, ríkissjóður, sveitarfélög, fyrirtækin og heimili landsins römbuðu á barmi gjaldþrots. Í augum umheimsins var landið gjaldþrota. Úr krappri vörn í sjálfbæra lífskjarasóknÁ rúmum tveimur árum hefur okkur tekist að snúa krappri vörn í sjálfbæra lífskjarasókn. Gjaldþroti ríkissjóðs hefur verið forðað. Ríflega 200 milljarða halla hefur að mestu verið mætt auk 60 milljarða viðbótarvaxtakostnaðar vegna aukinna skulda ríkissjóðs, en 260 milljarðar eru um helmingur ríkisútgjalda! Hagvöxtur stefnir í rúm 3% á þessu ári og kaupmáttur launa hefur vaxið jafnt og þétt samhliða minnkandi atvinnuleysi. Í lok þessa árs hafa fjölmörg fyrirtæki og heimili landsins farið í gegnum markvissa skuldaaðlögun þar sem skuldir þeirra hafa verið lækkaðar um hundruð milljarða króna. Vextir og verðbólga hafa lækkað umtalsvert, friður er á vinnumarkaði og stöðugleiki ríkir í gengismálum og efnahagslífinu yfirleitt. Ísland getur nú aftur óhikað borið sig saman við helstu velmegunarsamfélög heims og kemur á marga mælikvarða vel út úr þeim samanburði. Nýlegur þróunarlisti Sameinuðu þjóðanna sýnir þetta og sannar. Jafnvel þótt þar sé ekki kominn fram sá mikli árangur sem náðst hefur á þessu ári hækkar Ísland um 3 sæti á milli ára og er í 14. sæti meðal mestu velmegunarsamfélaga heims. Sé hins vegar tekið tillit til neikvæðra afleiðinga misskiptingar í löndum heims færist Ísland upp í 5. sæti og aðeins Noregur, Ástralía, Svíþjóð og Holland standa Íslandi framar. Lægri skattar og hærri bæturAðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa miðað að því að draga úr ójöfnuði og færa byrðarnar af hruninu sem mest á hina ríkari. Þannig hafa kjör hinna lakast settu verið varin með umtalsverðri hækkun lægstu launa, atvinnuleysisbóta og lágmarkstryggingar lífeyrisþega, en hinn 1. febrúar næstkomandi mun lágmarkstrygging lífeyrisþega hafa hækkað um 61% í stjórnartíð Samfylkingarinnar auk þess sem tekjuskerðingar vegna tekna maka voru afnumdar. Bótakerfinu og skattkerfinu hefur einnig verið markvisst beitt til að milda áfallið af hruninu og jafna kjörin meðal landsmanna. Á sama tíma og vaxtakostnaður heimilanna jókst um rúm 40% var niðurgreiðsla ríkissjóðs í gegnum vaxtabætur og vaxtabótaauka aukin um rúm 108% og er nú svo komið að ríkissjóður endurgreiðir u.þ.b. þriðjung af öllum vaxtakostnaði heimilanna vegna húsnæðislána. Vaxtabótum og barnabótum hefur einnig verið beint frekar til þeirra sem hafa lágar og miðlungs tekjur. Þá hafa skattar verið hækkaðir hjá þeim sem hafa háar tekjur og eiga miklar eignir, en um 60% skattgreiðenda greiða nú lægra hlutfall tekna sinna í skatt en fyrir hrun. Heildarskattbyrðin hefur einnig dregist saman, en nú tekur ríkið til sín u.þ.b. 27% af landsframleiðslunni samanborið við 29-32% í tíð ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Aukinn jöfnuður og varðstaða um velferðÞrátt fyrir umtalsvert lægri tekjur ríkissjóðs og stóraukin útgjöld vegna hrunsins hefur ríkisstjórnin forgangsraðað þannig að nú er meiri fjármunum varið til velferðarmála en á árunum fyrir hrun, hvort sem horft er til framfærsluútgjalda, menntamála, heilbrigðismála eða velferðarmála almennt. Þá hefur verulegum fjármunum verið varið til að bregðast við þeirri skelfilegu skuldastöðu heimila sem við blasti í kjölfar hrunsins. Reiknað er með að um næstu áramót hafi um 200 milljörðum króna verið létt af heimilum landsins með beinum afskriftum og umbreytingu erlendra lána yfir í íslensk auk stórfelldrar niðurgreiðslu vaxtakostnaðar eins og fyrr er nefnt. Með þessum markvissu aðgerðum hefur tekist að milda högg hrunsins hjá þeim hópum samfélagsins sem veikast stóðu og á sama tíma hefur dregið mjög úr ójöfnuði meðal Íslendinga. Stjórnarstefna Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks leiddi til þess að ójöfnuður á Íslandi þróaðist með þeim skelfilega hætti að á innan við 10 árum hafði ríkasti hundraðshluti þjóðarinnar fimmfaldað hlut sinn í heildartekjum þjóðarinnar – farið úr 4% heildartekna árið 1998 í 20% árið 2007. Nú, rúmum þremur árum síðar, nálgumst við aftur fyrri stöðu, þó að enn sé nokkuð í land. Sú leið sem ríkisstjórnin hefur valið í viðbrögðum sínum við hruninu er að skila miklum og eftirtektarverðum árangri. Efnahagslífið er að taka við sér með kröftugari hætti en í flestum nágrannalöndum okkar, kaupmáttur og atvinnuþátttaka vaxa hraðar og jöfnuður eykst jafnhliða stórum skrefum. Ísland er sannarlega á réttri leið !
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun