Dregur verulega úr tíðni sortuæxla Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifar 18. maí 2011 18:30 Verulega hefur dregið úr tíðni sortuæxla hér á landi eftir mikinn faraldur um aldamótin. Fyrir um áratug greindust tvöfallt fleiri konur hér á landi með sortuæxli en á hinum Norðurlöndunum. Nú greinast jafnmargar konur hér á landi og í Danmörku. Um 1990 hófst sortuæxlisfaraldur hér á landi hjá fólki undir fertugu. Faraldurinn var aðallega meðal kvenna. Talið er að mikil ljósabekkjanotkun á árunum þar á undan hafi haft sitt að segja. Íslendingar sem áður höfðu verið með eina lægstu tíðni sortuæxla á Norðurlöndunum voru allt í einu orðnir sú þjóð sem hafði hæstu tíðnina. Í kringum aldamótin greindust tvöfallt fleiri konur undir fertugu með sortuæxli hér á landi en á hinum Norðurlöndunum. Upp úr því tók hins vegar tilfellunum að fækka. Nú er svo komið að fjöldi tilfella hér á landi er svipaður og í Danmörku. Laufey Kristjánsdóttir er framkvæmdastjóri Krabbameinsskrár. Hún segir þetta mikla lækkun og að greinilega sé eitthvað að gerast. Fyrst hafi þau haldið að um tilviljansveiflu hafi verið að ræða en niðursveiflan hafi hins vegar haldið sér. Laufey telur að tvennt geti skýrt það að faraldurinn sé í rénun. Annars vegar að ljósabekkjum hafi fækkað og notkun þeirra dregist saman hjá þessum aldurshóp. Hins vegar að fólk hafi í auknu mæli farið í skoðun til húðlækna og látið skoða fæðingrabletti og aðra bletti. Árlega deyja níu hér á landi af völdum sortuæxla en um fimmtíu greinast. Þrátt fyrir faraldurinn hefur dánartíðnin ekki aukist hjá ungu fólki hér á landi. Hún hefur hins vegar gert það hjá eldra fólki. Laufey segir að eldra fólk þurfi að herða sig í að fara í blettaskoðun. Mest lesið Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Innlent Helgi er fundinn heill á húfi Innlent Á bólakafi í Hólmsá Innlent Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Innlent Öflugar gufusprengingar hafi orðið í Hveradölum Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Innlent Báru eld að miðstöð fyrir hælisleitendur Erlent Lögregla lýsir eftir Helga Innlent Starmer heldur neyðarfund vegna óeirðanna Erlent Fleiri fréttir Útkall vegna ferðamanna sem lokaðir eru inni í helli Fundinn heill á húfi „Brá verulega að heyra að fangaverðir hefðu slasast“ Dómsmálaráðherra brugðið og umferðin eftir Verslunarmannahelgi Öflugar gufusprengingar hafi orðið í Hveradölum Eyðilögðum tjöldum pakkað saman á gervigrasinu Ekið á búfé og keyrt ofan í læk Helgin fór prýðilega fram í Eyjum Óánægja með ætlað niðurrif á sögulegu húsi á Húsavík Fimm hundruð í Herjólfshöll í nótt og óöld í Bangladess Starbucks kemur ekki til Íslands Ofurölvi vistaður í fangaklefa Ólafur Vignir píanóleikari látinn Á bólakafi í Hólmsá Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Talsverð rigning í kvöld en styttir upp á morgun Óveður um land allt og óeirðir í Bretlandi Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Helgi er fundinn heill á húfi Séra Frank M. Halldórsson sóknarprestur látinn Aurskriðuhætta og allt að fjörutíu metrar á sekúndu í hviðum „Ég skammast mín ekkert fyrir að tala upp nýsköpun“ Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út til aðstoðar við leitina Björgunarbátur ræstur út til leitar að Þjóðhátíðargesti Halda sínu striki þrátt fyrir veðrið Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Biskup og umhverfisráðherra í Sprengisandi Lögregla lýsir eftir Helga Laus úr haldi eftir hnífsstungu á Akureyri Sjá meira
Verulega hefur dregið úr tíðni sortuæxla hér á landi eftir mikinn faraldur um aldamótin. Fyrir um áratug greindust tvöfallt fleiri konur hér á landi með sortuæxli en á hinum Norðurlöndunum. Nú greinast jafnmargar konur hér á landi og í Danmörku. Um 1990 hófst sortuæxlisfaraldur hér á landi hjá fólki undir fertugu. Faraldurinn var aðallega meðal kvenna. Talið er að mikil ljósabekkjanotkun á árunum þar á undan hafi haft sitt að segja. Íslendingar sem áður höfðu verið með eina lægstu tíðni sortuæxla á Norðurlöndunum voru allt í einu orðnir sú þjóð sem hafði hæstu tíðnina. Í kringum aldamótin greindust tvöfallt fleiri konur undir fertugu með sortuæxli hér á landi en á hinum Norðurlöndunum. Upp úr því tók hins vegar tilfellunum að fækka. Nú er svo komið að fjöldi tilfella hér á landi er svipaður og í Danmörku. Laufey Kristjánsdóttir er framkvæmdastjóri Krabbameinsskrár. Hún segir þetta mikla lækkun og að greinilega sé eitthvað að gerast. Fyrst hafi þau haldið að um tilviljansveiflu hafi verið að ræða en niðursveiflan hafi hins vegar haldið sér. Laufey telur að tvennt geti skýrt það að faraldurinn sé í rénun. Annars vegar að ljósabekkjum hafi fækkað og notkun þeirra dregist saman hjá þessum aldurshóp. Hins vegar að fólk hafi í auknu mæli farið í skoðun til húðlækna og látið skoða fæðingrabletti og aðra bletti. Árlega deyja níu hér á landi af völdum sortuæxla en um fimmtíu greinast. Þrátt fyrir faraldurinn hefur dánartíðnin ekki aukist hjá ungu fólki hér á landi. Hún hefur hins vegar gert það hjá eldra fólki. Laufey segir að eldra fólk þurfi að herða sig í að fara í blettaskoðun.
Mest lesið Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Innlent Helgi er fundinn heill á húfi Innlent Á bólakafi í Hólmsá Innlent Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Innlent Öflugar gufusprengingar hafi orðið í Hveradölum Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Innlent Báru eld að miðstöð fyrir hælisleitendur Erlent Lögregla lýsir eftir Helga Innlent Starmer heldur neyðarfund vegna óeirðanna Erlent Fleiri fréttir Útkall vegna ferðamanna sem lokaðir eru inni í helli Fundinn heill á húfi „Brá verulega að heyra að fangaverðir hefðu slasast“ Dómsmálaráðherra brugðið og umferðin eftir Verslunarmannahelgi Öflugar gufusprengingar hafi orðið í Hveradölum Eyðilögðum tjöldum pakkað saman á gervigrasinu Ekið á búfé og keyrt ofan í læk Helgin fór prýðilega fram í Eyjum Óánægja með ætlað niðurrif á sögulegu húsi á Húsavík Fimm hundruð í Herjólfshöll í nótt og óöld í Bangladess Starbucks kemur ekki til Íslands Ofurölvi vistaður í fangaklefa Ólafur Vignir píanóleikari látinn Á bólakafi í Hólmsá Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Talsverð rigning í kvöld en styttir upp á morgun Óveður um land allt og óeirðir í Bretlandi Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Helgi er fundinn heill á húfi Séra Frank M. Halldórsson sóknarprestur látinn Aurskriðuhætta og allt að fjörutíu metrar á sekúndu í hviðum „Ég skammast mín ekkert fyrir að tala upp nýsköpun“ Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út til aðstoðar við leitina Björgunarbátur ræstur út til leitar að Þjóðhátíðargesti Halda sínu striki þrátt fyrir veðrið Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Biskup og umhverfisráðherra í Sprengisandi Lögregla lýsir eftir Helga Laus úr haldi eftir hnífsstungu á Akureyri Sjá meira