Skoðun

Svo öllu sé til haga haldið

Árni Þór Sigurðsson skrifar

Nú þegar nýkjörið þing kemur saman að loknum þingkosningum hefur nokkur umræða orðið um samstarf stjórnar og stjórnarandstöðu og fyrirheit í stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar um að gera betur í þeim efnum en áður. Einkum er horft til ábyrgðar- og verkaskiptingar á Alþingi. Í umfjöllun fjölmiðla og einstakra stjórnmálamanna er því sérstaklega fagnað að núverandi ríkisstjórnarflokkar „hafi boðið“ stjórnarandstöðunni formennsku í tveimur nefndum og varaformennsku í þremur nefndum. Hér gætir mikils misskilnings.

Þingsköpum Alþingis var breytt vorið 2011. Þá var nefndum fækkað úr tólf í átta og sett inn ákvæði í þingsköp um að fjöldi nefndarsæta í fastanefndum þingsins, auk alþjóðanefnda, skyldi ráðast af hlutfallslegum þingstyrk hvers flokks og hið sama ætti við um formanns- og varaformannsembætti. Þannig er það einfaldlega réttur hvers flokks að fá hlutdeild í störfum þingsins í samræmi við þingstyrk hverju sinni. Um þessar breytingar varð einhugur milli stjórnmálaflokkanna.

Í kjölfar þessara breytinga var kosið í nefndir á nýjan leik. Reiknað var út hver hlutdeild hvers flokks ætti að vera. Þannig var sætafjöldi hvers flokks ákveðinn í bæði fastanefndum og alþjóðanefndum. Þá var einnig ákveðin hlutdeild hvers flokks í formennskum og varaformennskum, bæði í fastanefndum og alþjóðanefndum.

Hlutdeildin minni

Enginn ágreiningur varð um þessa útreikninga. Samkvæmt þeim átti Sjálfstæðisflokkurinn rétt á formennsku í tveimur fastanefndum og tveimur alþjóðanefndum og Framsóknarflokkurinn átti rétt á formennsku í einni fastanefnd og einni alþjóðanefnd. Þáverandi stjórnarflokkar, Samfylking og Vinstri græn, voru samþykkir þessari niðurstöðu. Þegar á hólminn var komið ákváðu núverandi ríkisstjórnarflokkar að nýta ekki þennan rétt sinn og því kom það í hlut þáverandi stjórnarflokka að axla þessa ábyrgð á störfum þingsins sem Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur hlupust undan, að segja má í gamaldags átakastjórnmálastíl.

Núverandi stjórnarandstöðuflokkar voru einhuga um að nýta rétt sinn skv. þingsköpum nú við upphaf nýs þings. Niðurstaðan er þó sú að hlutdeild þeirra verður minni en réttur þeirra segir til um og helgast það af því að núverandi stjórnarflokkar voru ekki reiðubúnir að fara að fullu eftir þingsköpum. Miðað við sömu aðferðafræði og notast var við 2011, ættu núverandi stjórnarflokkar að fá formennsku í fimm nefndum (fá sex) og sömuleiðis í fimm alþjóðanefndum (fá allar átta). Það er miður að þingræðið fái ekki að njóta sín eins og breytingunum á þingsköpum 2011 var ætlað.

Svo öllu sé til haga haldið þá er það svo að samstarfs- og samvinnuviljinn á síðasta kjörtímabili hvað þetta varðar var meiri hjá þáverandi stjórnarflokkum en reyndin er nú með nýrri ríkisstjórn.




Skoðun

Sjá meira


×