Fornskógur eyddist í flóði veturinn 822-23 Svavar Hávarðsson skrifar 7. maí 2013 07:00 Í Drumbabót er fjöldi trjádrumba sem standa 20 til 60 sentímetra upp úr sandi. Allt eru þetta birkitré og mælingar sýna að þau drápust öll á nákvæmlega sama tíma. Fréttablaðið/Stefán Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag. Mest lesið Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Innlent Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Innlent Full ástæða til að vara foreldra við Innlent Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Innlent Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Innlent Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Innlent Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Innlent Útskýrir ummælin um barnlausar kattarkonur Erlent Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Innlent Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Innlent Fleiri fréttir Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Jökulhlaup virðist hafið úr Mýrdalsjökli Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Bílakaup verðandi forseta og Druslugangan Lögreglan búin að finna manninn sem beraði sig Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Bálhýsi á skógræktarsvæði á Borg í Grímsnesi Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Full ástæða til að vara foreldra við Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Fíkniefni á samfélagsmiðlum og bílakaup verðandi forseta Ekki verið ætlun þeirra að gera bílakaupin opinber Forstjóri Brimborgar á athyglisverðum gestalista Höllu Kæra Byko vegna límmiða úr sögunni Ármúlinn verði vel nothæfur leikskóli eftir tvær vikur Hnífamaðurinn í Lundi áfram bak við lás og slá „Hann meiddi mig ekki mikið“ Umboðsmaður barna krefst svara um nýtt námsmat Sala á fíkniefnum fari fram fyrir opnum tjöldum Ferðamennirnir lausir úr haldi eftir líkamsárás Sala fíkniefna fyrir opnum tjöldum og stemmning á Húsavík Ný líkön sýna umfang hraunsins Allt í háaloft þegar faðirinn sneri til baka úr veikindaleyfi Óbreyttir bændur í Mýrdalnum hafi ekki efni á malbiki Ragnar Þór kennir Pawel eitt og annað í kennslufræðum Segir málið hið sérkennilegasta og krefst svara Boðar laugardagsbongó Sjá meira
Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag.
Mest lesið Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Innlent Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Innlent Full ástæða til að vara foreldra við Innlent Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Innlent Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Innlent Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Innlent Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Innlent Útskýrir ummælin um barnlausar kattarkonur Erlent Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Innlent Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Innlent Fleiri fréttir Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Jökulhlaup virðist hafið úr Mýrdalsjökli Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Bílakaup verðandi forseta og Druslugangan Lögreglan búin að finna manninn sem beraði sig Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Bálhýsi á skógræktarsvæði á Borg í Grímsnesi Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Full ástæða til að vara foreldra við Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Fíkniefni á samfélagsmiðlum og bílakaup verðandi forseta Ekki verið ætlun þeirra að gera bílakaupin opinber Forstjóri Brimborgar á athyglisverðum gestalista Höllu Kæra Byko vegna límmiða úr sögunni Ármúlinn verði vel nothæfur leikskóli eftir tvær vikur Hnífamaðurinn í Lundi áfram bak við lás og slá „Hann meiddi mig ekki mikið“ Umboðsmaður barna krefst svara um nýtt námsmat Sala á fíkniefnum fari fram fyrir opnum tjöldum Ferðamennirnir lausir úr haldi eftir líkamsárás Sala fíkniefna fyrir opnum tjöldum og stemmning á Húsavík Ný líkön sýna umfang hraunsins Allt í háaloft þegar faðirinn sneri til baka úr veikindaleyfi Óbreyttir bændur í Mýrdalnum hafi ekki efni á malbiki Ragnar Þór kennir Pawel eitt og annað í kennslufræðum Segir málið hið sérkennilegasta og krefst svara Boðar laugardagsbongó Sjá meira