Lántaki þarf að greiða fjórfalda upphæð smáláns vegna vanskila Jón Hákon Halldórsson skrifar 2. desember 2014 07:00 Auðfengið fé. Auðvelt er að fá lánaðan pening hjá smálánafyrirtækjunum. Öllu erfiðara er að greiða til baka. Fréttablaðið/Valli Hundrað þúsund króna skuld 21 árs karlmanns vegna láns sem hann tók hjá smálánafyrirtækinu Hraðpeningum var orðin meira en 400 þúsund krónur aðeins örfáum mánuðum eftir að lánið var tekið. Við fyrstu sýn virðast lánaskilmálar vera sanngjarnir. Á vefsíðu Hraðpeninga kemur til dæmis fram að þegar tekið er 20 þúsund króna lán í þrjátíu daga bætist við 733 krónur í kostnað og seðilgjald. Þar með er öll sagan ekki sögð. Til þess að geta fengið lán þarf að undirgangast lánshæfismat. Til þess að fá lánið greitt samdægurs þarf lántaki að fá flýtimeðferð á því. Hann greiðir því 5.990 krónur fyrir greiðslumatið í hvert sinn sem smálán er tekið. Skiptir þá engu þótt fleiri en eitt lán séu tekin samdægurs. Lendi lántaki í vanskilum bætist síðan við margfaldur innheimtukostnaður ofan á bæði höfuðstól lánsins og lánshæfismatið. Innheimtukostnaðurinn reiknast á hvert lán fyrir sig en ekki lánin sameiginlega. Fréttablaðið ræddi við föður tuttugu og eins árs gamals manns sem tók fimm smálán þann 16. júní síðastliðinn. Ungi maðurinn tók lán hjá Hraðpeningum. Samkvæmt frásögn föður unga mannsins mun hann hafa verið nýlega byrjaður í sambandi með konu. Þau hafi ákveðið að skella sér saman í stutt frí til útlanda. Grunlaus um það hversu mikinn kostnað hann gæti hlotið af smálánum ákvað maðurinn að taka fimm smálán, hvert að upphæð 20 þúsund, vegna ferðarinnar. Honum tókst ekki að greiða lánin til baka í tæka tíð og lenti því í vanskilum. Í fyrrnefndu tilfelli nemur heildarkostnaðurinn vegna lánanna fimm sem tekin voru umræddan dag, það er höfuðstóls lánanna, dráttarvaxta og innheimtukostnaðar, tæplega 295 þúsund krónum. Heildarkostnaðurinn vegna lánshæfismats, dráttarvaxta vegna ógreidds lánshæfismats og innheimtukostnaður nemur rúmum 128 þúsund krónum. Heildarkostnaður unga mannsins, þegar hann byrjaði að greiða af lánunum þann 3. nóvember var því kominn upp í 423 þúsund krónur. Þrátt fyrir að vera í vanskilum eftir 16. júlí gat maðurinn engu að síður tekið smálán hjá sama fyrirtæki að undangengnu lánshæfismati. Þann 5. ágúst tók maðurinn tvö 20 þúsund króna lán. Ungi maðurinn er byrjaður að greiða af lánunum og er nú í samráði við föður sinn að leita lausna til þess að greiða lánin að fullu. Bannað er að innheimta kostnað vegna greiðslumatsins. Stór hluti skuldar mannsins er vegna flýtimeðferðar á greiðslumatinu og áfallins kostnaðar vegna vanskila á greiðslum á greiðslumatinu. Á hinn bóginn komst áfrýjunarnefnd neytendamála að þeirri niðurstöðu í síðustu viku að smálánafyrirtækjunum Kredia og Smálánum hafi verið óheimilt að taka sérstaka greiðslu fyrir flýtiafgreiðslu lánshæfismats. Þetta er niðurstaða áfrýjunarnefndar neytendamála. Með ákvörðuninni var niðurstaða Neytendastofu sama efnis staðfest. Kredia og Smálán sendu frá sér yfirlýsingu eftir að ákvörðunin var birt þar sem fram kom að fyrirtækin telji ákvörðunina ekki vera í samræmi við lög um neytendalán. Þau hyggjast láta reyna á málið fyrir dómstólum. Eftir því sem Fréttablaðið kemst næst hefur ekkert smálánafyrirtæki breytt starfsemi sinni eftir úrskurðinn. Mest lesið Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Viðskipti innlent Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Viðskipti innlent Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Viðskipti innlent Ómar fær fyrir ferðina Neytendur Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Viðskipti innlent Betra en ekki að viðurkenna mistökin Atvinnulíf Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Neytendur Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Neytendur Sjálfbærniskólinn: Mörg fyrirtæki að gera geggjað góða hluti án þess að átta sig á því Atvinnulíf Fleiri fréttir Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Rannveig hættir í Seðlabankanum Íslensk hugbúnaðarlausn greinir kolefnisspor innkaupa fyrirtækja Flýta ekki vaxtaákvörðun þrátt fyrir áköll Flestar íbúðir seljist undir eða á auglýstu verði Ýmir Örn fer frá N1 Verðbólga nú 5,8 prósent Icelandair kaupir Airbus flughermi Í maí voru 5800 atvinnulausir Snúa vörn í sókn og kynna eldfjallaleið fyrir ferðamenn Andri Þór Viðskiptafræðingur ársins 2024 Hafa ekki nokkrar áhyggjur af fækkun ferða Seldu til rannsóknarrisa: „Maður þarf að vera draumóramaður“ Gugga í Gatsby kveður: „Margar konur búnar að skæla hérna inni“ Wok on-veldið falt Unnur vaktar fjármálin í Danmörku Húrra Reykjavík opnar á Keflavíkurflugvelli Bein útsending: Kynna yfirtökutilboðið Gefa út kynjað skuldabréf Sóttu rúman milljarð í fjármögnun Hundrað manna hjúkrunarheimili gæti sparað tugi milljóna með smáforriti Taka tvö í Vesturbugt Spilafíklar geti lokað á fjárhættuspil hjá Indó Jón nýr forstjóri Veritas María Björk tekur við af Orra Vinna eins og hakkarar en eftir skýrum reglum Fleiri kaupi ódýrar íbúðir án þess að taka lán Sjá meira
Hundrað þúsund króna skuld 21 árs karlmanns vegna láns sem hann tók hjá smálánafyrirtækinu Hraðpeningum var orðin meira en 400 þúsund krónur aðeins örfáum mánuðum eftir að lánið var tekið. Við fyrstu sýn virðast lánaskilmálar vera sanngjarnir. Á vefsíðu Hraðpeninga kemur til dæmis fram að þegar tekið er 20 þúsund króna lán í þrjátíu daga bætist við 733 krónur í kostnað og seðilgjald. Þar með er öll sagan ekki sögð. Til þess að geta fengið lán þarf að undirgangast lánshæfismat. Til þess að fá lánið greitt samdægurs þarf lántaki að fá flýtimeðferð á því. Hann greiðir því 5.990 krónur fyrir greiðslumatið í hvert sinn sem smálán er tekið. Skiptir þá engu þótt fleiri en eitt lán séu tekin samdægurs. Lendi lántaki í vanskilum bætist síðan við margfaldur innheimtukostnaður ofan á bæði höfuðstól lánsins og lánshæfismatið. Innheimtukostnaðurinn reiknast á hvert lán fyrir sig en ekki lánin sameiginlega. Fréttablaðið ræddi við föður tuttugu og eins árs gamals manns sem tók fimm smálán þann 16. júní síðastliðinn. Ungi maðurinn tók lán hjá Hraðpeningum. Samkvæmt frásögn föður unga mannsins mun hann hafa verið nýlega byrjaður í sambandi með konu. Þau hafi ákveðið að skella sér saman í stutt frí til útlanda. Grunlaus um það hversu mikinn kostnað hann gæti hlotið af smálánum ákvað maðurinn að taka fimm smálán, hvert að upphæð 20 þúsund, vegna ferðarinnar. Honum tókst ekki að greiða lánin til baka í tæka tíð og lenti því í vanskilum. Í fyrrnefndu tilfelli nemur heildarkostnaðurinn vegna lánanna fimm sem tekin voru umræddan dag, það er höfuðstóls lánanna, dráttarvaxta og innheimtukostnaðar, tæplega 295 þúsund krónum. Heildarkostnaðurinn vegna lánshæfismats, dráttarvaxta vegna ógreidds lánshæfismats og innheimtukostnaður nemur rúmum 128 þúsund krónum. Heildarkostnaður unga mannsins, þegar hann byrjaði að greiða af lánunum þann 3. nóvember var því kominn upp í 423 þúsund krónur. Þrátt fyrir að vera í vanskilum eftir 16. júlí gat maðurinn engu að síður tekið smálán hjá sama fyrirtæki að undangengnu lánshæfismati. Þann 5. ágúst tók maðurinn tvö 20 þúsund króna lán. Ungi maðurinn er byrjaður að greiða af lánunum og er nú í samráði við föður sinn að leita lausna til þess að greiða lánin að fullu. Bannað er að innheimta kostnað vegna greiðslumatsins. Stór hluti skuldar mannsins er vegna flýtimeðferðar á greiðslumatinu og áfallins kostnaðar vegna vanskila á greiðslum á greiðslumatinu. Á hinn bóginn komst áfrýjunarnefnd neytendamála að þeirri niðurstöðu í síðustu viku að smálánafyrirtækjunum Kredia og Smálánum hafi verið óheimilt að taka sérstaka greiðslu fyrir flýtiafgreiðslu lánshæfismats. Þetta er niðurstaða áfrýjunarnefndar neytendamála. Með ákvörðuninni var niðurstaða Neytendastofu sama efnis staðfest. Kredia og Smálán sendu frá sér yfirlýsingu eftir að ákvörðunin var birt þar sem fram kom að fyrirtækin telji ákvörðunina ekki vera í samræmi við lög um neytendalán. Þau hyggjast láta reyna á málið fyrir dómstólum. Eftir því sem Fréttablaðið kemst næst hefur ekkert smálánafyrirtæki breytt starfsemi sinni eftir úrskurðinn.
Mest lesið Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Viðskipti innlent Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Viðskipti innlent Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Viðskipti innlent Ómar fær fyrir ferðina Neytendur Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Viðskipti innlent Betra en ekki að viðurkenna mistökin Atvinnulíf Senda tækið til útlanda til skoðunar og vilja endurgreiða Steinunni Neytendur Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf Sex fyrirtæki sektuð vegna nikotínauglýsinga Neytendur Sjálfbærniskólinn: Mörg fyrirtæki að gera geggjað góða hluti án þess að átta sig á því Atvinnulíf Fleiri fréttir Útflutningsverðmæti eldislaxins meiri en loðnunnar Opna baðstað í Kerlingarfjöllum um helgina Svekkjandi uppgjör og aðstoðarforstjórinn látinn róa Arion banki greiði Seðlabankanum 585 milljónir Rannveig hættir í Seðlabankanum Íslensk hugbúnaðarlausn greinir kolefnisspor innkaupa fyrirtækja Flýta ekki vaxtaákvörðun þrátt fyrir áköll Flestar íbúðir seljist undir eða á auglýstu verði Ýmir Örn fer frá N1 Verðbólga nú 5,8 prósent Icelandair kaupir Airbus flughermi Í maí voru 5800 atvinnulausir Snúa vörn í sókn og kynna eldfjallaleið fyrir ferðamenn Andri Þór Viðskiptafræðingur ársins 2024 Hafa ekki nokkrar áhyggjur af fækkun ferða Seldu til rannsóknarrisa: „Maður þarf að vera draumóramaður“ Gugga í Gatsby kveður: „Margar konur búnar að skæla hérna inni“ Wok on-veldið falt Unnur vaktar fjármálin í Danmörku Húrra Reykjavík opnar á Keflavíkurflugvelli Bein útsending: Kynna yfirtökutilboðið Gefa út kynjað skuldabréf Sóttu rúman milljarð í fjármögnun Hundrað manna hjúkrunarheimili gæti sparað tugi milljóna með smáforriti Taka tvö í Vesturbugt Spilafíklar geti lokað á fjárhættuspil hjá Indó Jón nýr forstjóri Veritas María Björk tekur við af Orra Vinna eins og hakkarar en eftir skýrum reglum Fleiri kaupi ódýrar íbúðir án þess að taka lán Sjá meira
Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf
Sjálfbærniskólinn opnar: Reglugerðin mun líka hafa áhrif á lítil og meðalstór fyrirtæki Atvinnulíf