Óttast hvatvísar ráðstafanir ráðherra Óli Kristján Ármannsson skrifar 10. nóvember 2014 07:00 Frumvarp til nýrra laga um opinber fjármál er í meðförum fjárlaganefndar Alþingis eftir fyrstu umræðu. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra mælti fyrir frumvarpinu á ný í byrjun síðasta mánaðar. Fréttablaðið/Ernir Gerðar eru athugasemdir við heimildir ráðherra til að færa til eða ráðstafa fjármunum í hluta athugasemda sem sendar hafa verið Alþingi vegna frumvarps til nýrra laga um opinber fjármál, sem nú eru í meðförum þingsins. Frumvarpið var fyrst lagt fram á vorþingi þessa árs, en ekki náðist að afgreiða það. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra mælti svo fyrir frumvarpinu að nýju í byrjun síðasta mánaðar. „Frumvarpið felur í sér heildarlöggjöf um fjármál ríkis og sveitarfélaga þar sem áhersla er lögð á langtímastefnumörkun opinberra fjármála og aukinn aga við framkvæmd fjárlaga,“ sagði Bjarni við framlagningu frumvarpsins. Í athugasemdum Hagsmunasamtaka heimilanna, sem sendar voru inn í gær, föstudag, er gerð athugasemd við að ráðherra verði samkvæmt nýjum lögum heimilt að ráðstafa varasjóði, sem gert er ráð fyrir að nemi að lágmarki einu prósenti af fjárheimildum fjárlaga. „Miðað við umfang ríkisútgjalda er um að ræða 6,4 milljarða króna á ári, eða 25,6 milljarða á einu kjörtímabili,“ segir í umsögninni, sem Vilhjálmur Bjarnason og Guðmundur Ásgeirsson rita undir. „Vekur það ekki aðeins upp spurningar um mögulega hættu á ómálefnalegri ráðstöfun þeirra fjármuna, heldur einnig efasemdir um stjórnskipulegt gildi svo víðtæks framsals á fjárveitingarvaldi í hendur ráðherra. Þá gera samtökin athugasemd við heimild ráðherra í nýju lögunum til að breyta skiptingu fjárveitinga innan málaflokka á hverju fjárlagaári. Telja bréfritarar þá hættu fyrir hendi með slíku fyrirkomulagi að „hvatvísar ráðstafanir af hálfu ráðherra“ gætu jafnvel kippt í burtu rekstrargrundvelli þeirra stofnana sem slíkar breytingar næðu til. „Sem kann ekki góðri lukku að stýra.“ Svipuðum sjónarmiðum er haldið á lofti í umsögn Félags forstöðumanna ríkisstofnana sem í athugasemd sinni við frumvarpið eftir fyrri framlagningu í vor bentu á að margar stofnanir væru með þannig útgjöld að ekki væri hægt að breyta þeim innan þess sex vikna ramma sem ráðherra er, samkvæmt frumvarpinu, heimilt að segja fyrir um. „Telja má að svo opið ákvæði gangi gegn markmiðum frumvarpsins um fyrirsjáanleika og stöðugleika, þegar haft er í huga að gert er ráð fyrir að gerðar séu þriggja ára áætlanir og að unnar séu vandaðar rekstraráætlanir,“ segir í umsögninni. Í vor mæltist Ríkisendurskoðun líka til þess að ráðherra gerði fjárlaganefnd grein fyrir fyrirhugaðri ráðstöfun úr varasjóði áður en til hennar kæmi. Þá taldi stofnunin til bóta að ákvæði um styrkveitingar á forræði ráðherra yrði þannig að auglýsa þyrfti eftir umsóknum um styrki og faglegt mat réði úthlutunum. Í athugasemd Samkeppniseftirlitsins við sömu grein er mælst til þess að bætt sé við klausu um að gæta ætti samkeppnissjónarmiða við úthlutun styrkja og framlaga ráðherra. Ströng skilyrði gilda um notkun varasjóðsinsÍ skýringum með nýju frumvarpi um opinber fjármál kemur fram að notkun almenns varasjóðs A-hluta sé háð ströngum skilyrðum. Um þurfi að vera að ræða útgjöld sem séu tímabundin, ófyrirsjáanleg, óhjákvæmileg og ókleift að mæta með öðrum hætti. Sambærileg heimild í fjárlögum síðustu ára hefur verið nýtt til að mæta hækkunum launa og verðlags, ásamt ófyrirséðum útgjöldum, þar með töldum gengisbótum vegna veikari stöðu gjaldmiðilsins en gert hafi verið ráð fyrir, útgjöldum vegna eldgosa og náttúruhamfara, auk útgjalda vegna kjarasamninga. „Ráðherra ber ábyrgð á því að meta hvort öll tilgreind skilyrði ákvæðisins séu uppfyllt og með hliðsjón af tilgangi ákvæðisins ber að túlka það þröngt,“ segir í skýringunum. Þá kemur fram að fjárlaganefnd þingsins skuli upplýst um notkun fjár úr almennum varasjóði þegar ákvörðun ráðherra liggi fyrir. Mest lesið Göngubrúin átti að vera tilbúin í síðasta lagi í sumar Innlent Bílnúmerin voru pappaspjöld vafin í plastpoka Innlent Rangt af Netflix að halda því fram að Baby Reindeer væri „sönn saga“ Erlent Síðasta farþegaflug Air Atlanta á Boeing 747-júmbóþotunni Innlent Ísraelar herja á miðborg Beirút Erlent Boðað til fundar ráðuneyta og nefnda Alþingis um Ölfusárbrú í dag Innlent Þrjátíu fórust í einni sýslu í Norður-Karólínu Erlent Skjálftar að stærð 3,6 og 3,3 Innlent „Þetta er eiginlega bankahrun karlmennskunnar“ Innlent Mun boða til kosninga um leið og hann tekur við Erlent Fleiri fréttir Stór skjálfti í Goðabungu Boðað til fundar ráðuneyta og nefnda Alþingis um Ölfusárbrú í dag Bílnúmerin voru pappaspjöld vafin í plastpoka Göngubrúin átti að vera tilbúin í síðasta lagi í sumar Síðasta farþegaflug Air Atlanta á Boeing 747-júmbóþotunni 105 ára og syngur í kór - Sérrí og Baileys eftir æfingu Foreldrar margoft kvartað undan hættulegum gatnamótum Skjálftar að stærð 3,6 og 3,3 Íbúar kalla eftir úrbótum á hættulegum gatnamótum við Sæbraut Tvö innbrot í verslanir í dag „Ég vil auðvitað klára kjörtímabilið“ „Þetta er eiginlega bankahrun karlmennskunnar“ Bæjarstjórinn óttast ekki fólksflótta úr Árborg Kveðst tilbúinn í kosningar þegar „þessi ríkisstjórn springur loksins“ „Dapurleg framkoma“ fólks á vettvangi banaslyss umhugsunarefni Maðurinn sem var stunginn enn á sjúkrahúsi Banaslys á Sæbraut og stofnun nýs stjórnmálaflokks Vegfarandinn er látinn Arnar Þór stofnar Lýðræðisflokkinn Staða karlmennskunnar, kosningavetur og átök í Mið-Austurlöndum Talaði fyrir „tveggja ríkja lausn“ á allsherjarþingi Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Hlaupið í rénum en gasmengun gæti verið á svæðinu Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Maður stunginn í brjóstkassann í nótt „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Sjá meira
Gerðar eru athugasemdir við heimildir ráðherra til að færa til eða ráðstafa fjármunum í hluta athugasemda sem sendar hafa verið Alþingi vegna frumvarps til nýrra laga um opinber fjármál, sem nú eru í meðförum þingsins. Frumvarpið var fyrst lagt fram á vorþingi þessa árs, en ekki náðist að afgreiða það. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra mælti svo fyrir frumvarpinu að nýju í byrjun síðasta mánaðar. „Frumvarpið felur í sér heildarlöggjöf um fjármál ríkis og sveitarfélaga þar sem áhersla er lögð á langtímastefnumörkun opinberra fjármála og aukinn aga við framkvæmd fjárlaga,“ sagði Bjarni við framlagningu frumvarpsins. Í athugasemdum Hagsmunasamtaka heimilanna, sem sendar voru inn í gær, föstudag, er gerð athugasemd við að ráðherra verði samkvæmt nýjum lögum heimilt að ráðstafa varasjóði, sem gert er ráð fyrir að nemi að lágmarki einu prósenti af fjárheimildum fjárlaga. „Miðað við umfang ríkisútgjalda er um að ræða 6,4 milljarða króna á ári, eða 25,6 milljarða á einu kjörtímabili,“ segir í umsögninni, sem Vilhjálmur Bjarnason og Guðmundur Ásgeirsson rita undir. „Vekur það ekki aðeins upp spurningar um mögulega hættu á ómálefnalegri ráðstöfun þeirra fjármuna, heldur einnig efasemdir um stjórnskipulegt gildi svo víðtæks framsals á fjárveitingarvaldi í hendur ráðherra. Þá gera samtökin athugasemd við heimild ráðherra í nýju lögunum til að breyta skiptingu fjárveitinga innan málaflokka á hverju fjárlagaári. Telja bréfritarar þá hættu fyrir hendi með slíku fyrirkomulagi að „hvatvísar ráðstafanir af hálfu ráðherra“ gætu jafnvel kippt í burtu rekstrargrundvelli þeirra stofnana sem slíkar breytingar næðu til. „Sem kann ekki góðri lukku að stýra.“ Svipuðum sjónarmiðum er haldið á lofti í umsögn Félags forstöðumanna ríkisstofnana sem í athugasemd sinni við frumvarpið eftir fyrri framlagningu í vor bentu á að margar stofnanir væru með þannig útgjöld að ekki væri hægt að breyta þeim innan þess sex vikna ramma sem ráðherra er, samkvæmt frumvarpinu, heimilt að segja fyrir um. „Telja má að svo opið ákvæði gangi gegn markmiðum frumvarpsins um fyrirsjáanleika og stöðugleika, þegar haft er í huga að gert er ráð fyrir að gerðar séu þriggja ára áætlanir og að unnar séu vandaðar rekstraráætlanir,“ segir í umsögninni. Í vor mæltist Ríkisendurskoðun líka til þess að ráðherra gerði fjárlaganefnd grein fyrir fyrirhugaðri ráðstöfun úr varasjóði áður en til hennar kæmi. Þá taldi stofnunin til bóta að ákvæði um styrkveitingar á forræði ráðherra yrði þannig að auglýsa þyrfti eftir umsóknum um styrki og faglegt mat réði úthlutunum. Í athugasemd Samkeppniseftirlitsins við sömu grein er mælst til þess að bætt sé við klausu um að gæta ætti samkeppnissjónarmiða við úthlutun styrkja og framlaga ráðherra. Ströng skilyrði gilda um notkun varasjóðsinsÍ skýringum með nýju frumvarpi um opinber fjármál kemur fram að notkun almenns varasjóðs A-hluta sé háð ströngum skilyrðum. Um þurfi að vera að ræða útgjöld sem séu tímabundin, ófyrirsjáanleg, óhjákvæmileg og ókleift að mæta með öðrum hætti. Sambærileg heimild í fjárlögum síðustu ára hefur verið nýtt til að mæta hækkunum launa og verðlags, ásamt ófyrirséðum útgjöldum, þar með töldum gengisbótum vegna veikari stöðu gjaldmiðilsins en gert hafi verið ráð fyrir, útgjöldum vegna eldgosa og náttúruhamfara, auk útgjalda vegna kjarasamninga. „Ráðherra ber ábyrgð á því að meta hvort öll tilgreind skilyrði ákvæðisins séu uppfyllt og með hliðsjón af tilgangi ákvæðisins ber að túlka það þröngt,“ segir í skýringunum. Þá kemur fram að fjárlaganefnd þingsins skuli upplýst um notkun fjár úr almennum varasjóði þegar ákvörðun ráðherra liggi fyrir.
Mest lesið Göngubrúin átti að vera tilbúin í síðasta lagi í sumar Innlent Bílnúmerin voru pappaspjöld vafin í plastpoka Innlent Rangt af Netflix að halda því fram að Baby Reindeer væri „sönn saga“ Erlent Síðasta farþegaflug Air Atlanta á Boeing 747-júmbóþotunni Innlent Ísraelar herja á miðborg Beirút Erlent Boðað til fundar ráðuneyta og nefnda Alþingis um Ölfusárbrú í dag Innlent Þrjátíu fórust í einni sýslu í Norður-Karólínu Erlent Skjálftar að stærð 3,6 og 3,3 Innlent „Þetta er eiginlega bankahrun karlmennskunnar“ Innlent Mun boða til kosninga um leið og hann tekur við Erlent Fleiri fréttir Stór skjálfti í Goðabungu Boðað til fundar ráðuneyta og nefnda Alþingis um Ölfusárbrú í dag Bílnúmerin voru pappaspjöld vafin í plastpoka Göngubrúin átti að vera tilbúin í síðasta lagi í sumar Síðasta farþegaflug Air Atlanta á Boeing 747-júmbóþotunni 105 ára og syngur í kór - Sérrí og Baileys eftir æfingu Foreldrar margoft kvartað undan hættulegum gatnamótum Skjálftar að stærð 3,6 og 3,3 Íbúar kalla eftir úrbótum á hættulegum gatnamótum við Sæbraut Tvö innbrot í verslanir í dag „Ég vil auðvitað klára kjörtímabilið“ „Þetta er eiginlega bankahrun karlmennskunnar“ Bæjarstjórinn óttast ekki fólksflótta úr Árborg Kveðst tilbúinn í kosningar þegar „þessi ríkisstjórn springur loksins“ „Dapurleg framkoma“ fólks á vettvangi banaslyss umhugsunarefni Maðurinn sem var stunginn enn á sjúkrahúsi Banaslys á Sæbraut og stofnun nýs stjórnmálaflokks Vegfarandinn er látinn Arnar Þór stofnar Lýðræðisflokkinn Staða karlmennskunnar, kosningavetur og átök í Mið-Austurlöndum Talaði fyrir „tveggja ríkja lausn“ á allsherjarþingi Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Hlaupið í rénum en gasmengun gæti verið á svæðinu Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Maður stunginn í brjóstkassann í nótt „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Sjá meira