Hagstæðasta kostinum í vegamálum sleppt Jónas Guðmundsson skrifar 22. maí 2015 19:31 Nýlega var gerð opinber skýrsla starfshóps sem innanríkisráðherra skipaði til þess að kanna möguleika á einkaframkvæmd í vegagerð hér á landi. Var hópnum ætlað að fjalla um þær framkvæmdir í vegakerfinu sem telja mætti fýsilegt að setja í einkaframkvæmd og þannig mögulega flýta þeim. Í stuttu máli var niðurstaða hópsins sú að ekki væri rétt eða álitlegt að skoða aðra framkvæmd en Sundabraut. Sú vegaframkvæmd sem telja má langhagkvæmast að einkaaðilar fjármagni og eftir atvikum reki, þ.e. svonefnd Húnavallaleið (Svínavatnsleið), fékk hins vegar sáralitla efnislega umfjöllun í skýrslunni. Sagði um hana: „Um er að ræða svokallaða Húnavallaleið. Stytting leiðar norður í land (svo) yrði um 14 km og þó umferð sé ekki mikil bendir frummat starfshópsins til að framkvæmdin standi að mestu undir sér án ríkisframlaga, þ.e. að greiðsla veggjalda geti dugað til að framkvæma verkið. Ekki er samkomulag við sveitarfélagið um leiðina og kom þetta verkefni ekki til frekari skoðunar hjá starfshópnum. Vegagerðin áætlar stofnkostnað um 2.150 m.kr.“Það er miður og raunar einkennilegt og hlýtur að kalla á sérstakar skýringar að ekki sé fjallað frekar um þessa leið með þeim rökum einum að ekki sé samkomulag við „sveitarfélagið“ um leiðina. Nýr vegur, sem yrði um 16 km, lægi um tvö sveitarfélög, 15 km í Húnavatnshreppi og 1 km í Blönduósbæ. Hvort sem samkomulag liggur fyrir á ákveðnum tímapunkti um ákveðna framkvæmd í vegagerð eða ekki hlýtur fagleg umfjöllun um mögulega einkaframkvæmd við gerð vegar þá tilteknu leið eins og aðrar leiðir að gagnast í ýmsu tilliti. M.a. við ákvörðun um forgangsröðun í vegakerfinu, t.d. við undirbúning næstu 12 ára samgönguáætlunar, eftir atvikum að höfðu samráði við hlutaðeigandi sveitarfélög. Það er þó bót í máli að þegar liggja fyrir a.m.k. þrjár úttektir, sem allar eru samhljóða, um að Húnavallaleið sé afar arðsöm leið, hvernig sem á er litið, samfélagslega, umhverfislega, með tilliti til byggðasjónarmiða í víðu samhengi og aukins umferðaröryggis. Jafnframt ætti framkvæmdin að geta farið langt með að bera sig að fullu fjárhagslega með gjöldum af vegfarendum. Gerð Húnavallaleiðar mundi án efa draga eitthvað úr umferð um Blönduós og e.t.v. leiða til minnkaðra umsvifa þar sem því næmi. Þarf þá að greina möguleg samfélagáhrif hugsanlegs nýs vegar sem best og huga að mögulegum mótvægisaðgerðum. Ber að hafa í huga að aukin umsvif ættu að geta skapast við hinn nýja veg, sem ekki liggur ýkja langt frá Blönduósi, auk þess sem minnkuð umferð um Blönduós gæti á sína vísu einnig haft ýmis jákvæð áhrif. Gæti málamiðlun einmitt falið í sér að leggja hinn nýja veg í einkaframkvæmd með veggjöldum. Hefðu vegfarendur þá val um hvort þeir greiddu t.d. 800 kr. fyrir að komast styttri leið eða færu lengri leið sér að kostnaðarlausu. Hefði umfjöllun starfshópsins einmitt getað nýst vel við þessa skoðun. Ekki verður við annað unað en gert verði ráð fyrir vegi þessa leið í þeirri 12 ára samgöngu-áætlun fyrir árin 2015 til 2026 sem nú er í vinnslu. Miklir hagsmunir eru í húfi af styttri leið fyrir samfélagið og umferðina. Þótt sveitarfélögum beri lögum samkvæmt að annast gerð aðalskipulags og vegir verði ekki lagðir nema gert sé ráð fyrir þeim þar eru einstök sveitarfélög ekki einráð um efni aðalskipulagsins. Ef Alþingi samþykkir að gera ráð fyrir vegi einhverja tiltekna leið í samgönguáætlun, ber hlutaðeigandi sveitarfélagi að taka hann inn í aðalskipulag við næstu endurskoðun þess. Þótt hér sé eingöngu fjallað um Húnavallaleið á allt hið sama við um mögulega styttingu í Skagafirði, sem í skýrslunni er nefnd „Skagafjarðarleið“ en einnig hefur verið nefnd „Vindheimaleið“, nema þar yrði um nokkru kostnaðarsamari framkvæmd að ræða (2.550 m.kr.). Nýr vegur lægi um sveitarfélögin Akrahrepp og Sveitarfélagið Skagafjörð og yrði um 13 km og stytting um 6 km. Vel mætti skoða að fara með Húnavallaleið og Vindheimaleið í sameiginlega einkaframkvæmd með veggjöldum og stytta þannig leiðina milli Suðvestur- og Norðausturlands um samtals 20 km, hvorki meira né minna. Þessu fylgdi auk þess að umferðin færi 32 km á vegum lögðum samkvæmt nýjustu stöðlum, í stað þess að fara 20 km lengri leið á eldri vegum, samtals um 50 km. Er ekki kominn tími til að láta heildarhagsmuni og umferðaröryggi ráða legu aðalakleiða landsins ekki síst ef vegfarendur sjálfir eru reiðbúnir að greiða kostnað við það? A.m.k. er brýnt og ástæðulaust að óttast að greina og kynna kosti við nýjar akleiðir sem best og mögulega einkafjármögnun þeirra en ekki ýta hugmyndum í þá veru til hliðar án nokkurrar skoðunar.Húnavallaleið..Vindheimaleið.. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Sjá meira
Nýlega var gerð opinber skýrsla starfshóps sem innanríkisráðherra skipaði til þess að kanna möguleika á einkaframkvæmd í vegagerð hér á landi. Var hópnum ætlað að fjalla um þær framkvæmdir í vegakerfinu sem telja mætti fýsilegt að setja í einkaframkvæmd og þannig mögulega flýta þeim. Í stuttu máli var niðurstaða hópsins sú að ekki væri rétt eða álitlegt að skoða aðra framkvæmd en Sundabraut. Sú vegaframkvæmd sem telja má langhagkvæmast að einkaaðilar fjármagni og eftir atvikum reki, þ.e. svonefnd Húnavallaleið (Svínavatnsleið), fékk hins vegar sáralitla efnislega umfjöllun í skýrslunni. Sagði um hana: „Um er að ræða svokallaða Húnavallaleið. Stytting leiðar norður í land (svo) yrði um 14 km og þó umferð sé ekki mikil bendir frummat starfshópsins til að framkvæmdin standi að mestu undir sér án ríkisframlaga, þ.e. að greiðsla veggjalda geti dugað til að framkvæma verkið. Ekki er samkomulag við sveitarfélagið um leiðina og kom þetta verkefni ekki til frekari skoðunar hjá starfshópnum. Vegagerðin áætlar stofnkostnað um 2.150 m.kr.“Það er miður og raunar einkennilegt og hlýtur að kalla á sérstakar skýringar að ekki sé fjallað frekar um þessa leið með þeim rökum einum að ekki sé samkomulag við „sveitarfélagið“ um leiðina. Nýr vegur, sem yrði um 16 km, lægi um tvö sveitarfélög, 15 km í Húnavatnshreppi og 1 km í Blönduósbæ. Hvort sem samkomulag liggur fyrir á ákveðnum tímapunkti um ákveðna framkvæmd í vegagerð eða ekki hlýtur fagleg umfjöllun um mögulega einkaframkvæmd við gerð vegar þá tilteknu leið eins og aðrar leiðir að gagnast í ýmsu tilliti. M.a. við ákvörðun um forgangsröðun í vegakerfinu, t.d. við undirbúning næstu 12 ára samgönguáætlunar, eftir atvikum að höfðu samráði við hlutaðeigandi sveitarfélög. Það er þó bót í máli að þegar liggja fyrir a.m.k. þrjár úttektir, sem allar eru samhljóða, um að Húnavallaleið sé afar arðsöm leið, hvernig sem á er litið, samfélagslega, umhverfislega, með tilliti til byggðasjónarmiða í víðu samhengi og aukins umferðaröryggis. Jafnframt ætti framkvæmdin að geta farið langt með að bera sig að fullu fjárhagslega með gjöldum af vegfarendum. Gerð Húnavallaleiðar mundi án efa draga eitthvað úr umferð um Blönduós og e.t.v. leiða til minnkaðra umsvifa þar sem því næmi. Þarf þá að greina möguleg samfélagáhrif hugsanlegs nýs vegar sem best og huga að mögulegum mótvægisaðgerðum. Ber að hafa í huga að aukin umsvif ættu að geta skapast við hinn nýja veg, sem ekki liggur ýkja langt frá Blönduósi, auk þess sem minnkuð umferð um Blönduós gæti á sína vísu einnig haft ýmis jákvæð áhrif. Gæti málamiðlun einmitt falið í sér að leggja hinn nýja veg í einkaframkvæmd með veggjöldum. Hefðu vegfarendur þá val um hvort þeir greiddu t.d. 800 kr. fyrir að komast styttri leið eða færu lengri leið sér að kostnaðarlausu. Hefði umfjöllun starfshópsins einmitt getað nýst vel við þessa skoðun. Ekki verður við annað unað en gert verði ráð fyrir vegi þessa leið í þeirri 12 ára samgöngu-áætlun fyrir árin 2015 til 2026 sem nú er í vinnslu. Miklir hagsmunir eru í húfi af styttri leið fyrir samfélagið og umferðina. Þótt sveitarfélögum beri lögum samkvæmt að annast gerð aðalskipulags og vegir verði ekki lagðir nema gert sé ráð fyrir þeim þar eru einstök sveitarfélög ekki einráð um efni aðalskipulagsins. Ef Alþingi samþykkir að gera ráð fyrir vegi einhverja tiltekna leið í samgönguáætlun, ber hlutaðeigandi sveitarfélagi að taka hann inn í aðalskipulag við næstu endurskoðun þess. Þótt hér sé eingöngu fjallað um Húnavallaleið á allt hið sama við um mögulega styttingu í Skagafirði, sem í skýrslunni er nefnd „Skagafjarðarleið“ en einnig hefur verið nefnd „Vindheimaleið“, nema þar yrði um nokkru kostnaðarsamari framkvæmd að ræða (2.550 m.kr.). Nýr vegur lægi um sveitarfélögin Akrahrepp og Sveitarfélagið Skagafjörð og yrði um 13 km og stytting um 6 km. Vel mætti skoða að fara með Húnavallaleið og Vindheimaleið í sameiginlega einkaframkvæmd með veggjöldum og stytta þannig leiðina milli Suðvestur- og Norðausturlands um samtals 20 km, hvorki meira né minna. Þessu fylgdi auk þess að umferðin færi 32 km á vegum lögðum samkvæmt nýjustu stöðlum, í stað þess að fara 20 km lengri leið á eldri vegum, samtals um 50 km. Er ekki kominn tími til að láta heildarhagsmuni og umferðaröryggi ráða legu aðalakleiða landsins ekki síst ef vegfarendur sjálfir eru reiðbúnir að greiða kostnað við það? A.m.k. er brýnt og ástæðulaust að óttast að greina og kynna kosti við nýjar akleiðir sem best og mögulega einkafjármögnun þeirra en ekki ýta hugmyndum í þá veru til hliðar án nokkurrar skoðunar.Húnavallaleið..Vindheimaleið..
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar