Hafró lætur loðnuna njóta vafans Svavar Hávarðsson skrifar 16. október 2015 07:00 Ný aflaregla hefur verið tekin upp og má segja að loðnan njóti vafans umfram það sem löngum var. Reglan hámarkar varúðarnálgun með sjálfbærni að leiðarljósi. vísir/Óskar Niðurstöður mælinga Hafrannsóknastofnunar á stærð loðnustofnsins í haust eru fjarri því lofandi um góða loðnuveiði á næstu tveimur vertíðum. Aðeins 44.000 tonn eru fyrstu tölur um heildaraflamark komandi vertíðar en ekkert verður veitt af loðnu á vertíðinni 2016/2017 að óbreyttu. Hins vegar hefur verið tekin upp ný aflaregla í loðnu sem gerir samanburð við niðurstöður rannsókna fyrri ára erfiðan á þessum tímapunkti. Bergmálsmælingar á loðnustofninum fóru fram á rannsóknaskipinu Árna Friðrikssyni dagana 16. september til 4. október með það að markmiði að mæla stærð veiðistofns loðnu og magn ungloðnu. Loðna fannst víða í köntum og á landgrunni við Austur-Grænland, í Grænlandssundi að landgrunnsbrúninni út af Vestfjörðum, en engin loðna fannst með landgrunnsbrún norðan Íslands. Aðstæður til mælinga voru erfiðar, bæði vegna veðurs og rekíss.Jóhann SigurjónssonMjög lítið mældist af ókynþroska loðnu. Alþjóðahafrannsóknaráðið (ICES) byggir ráðgjöf um veiðar á vertíðinni 2016/2017 á þessari mælingu á ungloðnu og ljóst er að engar veiðar verða heimilaðar að óbreyttu. Um 550 þúsund tonn mældust af kynþroska loðnu, sem gert er ráð fyrir að hrygni næsta vor og myndar veiðistofn komandi vertíðar. Jóhann Sigurjónsson, forstjóri Hafrannsóknastofnunar, segir að niðurstöður mælingarinnar nú þurfi að skoðast í ljósi þess að í vor var tekin upp ný aflaregla, sem er varkárari í byrjunaraflamarki fyrir vertíðina sem er byrja, en aflareglan sem leyst var af hólmi. Spurður um forspárgildi þessarar niðurstöðu m.t.t. vertíðarinnar að ári, í ljósi ýmissa óvissuþátta, segir Jóhann að hana skuli taka alvarlega. „Léleg nýliðun er áhyggjuefni, og horfurnar fyrir vertíðina eftir rúmt ár eru ekki góðar. Ég sé ekki að það skýrist neitt fyrr en á vertíðinni 16/17, miðað við okkar venjubundna úthald rannsóknaskipa.“ Aflaregla, sem byggist á því að skilja eftir 400 þúsund tonn til hrygningar, hefur verið í gildi frá árinu 1983 en verið gagnrýnd af ICES. Árið 2009 gaf rannsóknaráðið út að hún samrýmdist ekki varúðarsjónarmiðum. Fram kemur í gögnum frá Hafró að helst hafi gagnrýnin snúið að því að hvorki var lagt mat á óvissu í bergmálsmælingum né tekið tillit til hennar í ráðgjöf. Framreikningar byggðir á ungloðnumælingum voru jafnframt gagnrýndir m.a. vegna þess hversu lágt mat var á náttúrulegum afföllum. Í janúar 2015 var farið yfir tillögu að nýrri aflareglu hjá ICES, og stjórnvöld ákváðu að taka hana hana upp í vor, enda talin vera í samræmi við varúðarsjónarmið. Tekur aflareglan tillit til óvissumats útreikninganna, vaxtar og náttúrulegrar dánartölu loðnu, auk þess sem afrán þorsks, ýsu og ufsa á loðnu er metið. „Gamla aflareglan stóðst ekki þær kröfur sem við gerum til sjálfbærrar aflareglu í dag. Það var verið að taka á því, en þetta táknar að í stað punktmælingar þar sem skilja á eftir 400.000 tonn til hrygningar þá verði 150.000 tonn skilin eftir með 95% vissu. Gamla reglan gat ekki tryggt neitt slíkt. En það er fjarri því öll nótt úti. Þegar líður á vertíðina í janúar og febrúar er mjög algengt að það finnist meira af loðnu,“ segir Jóhann en 150.000 tonn eru talin vera sú lágmarksstærð hrygningarstofns sem tryggir góða nýliðun. „Gamla aðferðafræðin hefði gefið okkur mun hærra aflamark á þessum tímapunkti. Töluvert meira,“ segir Jóhann en vill ekki gefa það upp nákvæmlega hversu mikið. Hins vegar má áætla að miðað við að 550.000 tonn mældust af kynþroska loðnu sem gert er ráð fyrir að hrygni í vor þá hefði útgefið aflamark verið allt að 150.000 tonn, þegar 400.000 tonnum hefði verið haldið til haga samkvæmt gömlu aflareglunni. Framvinda loðnuveiðanna á síðustu vertíð var óvenjuleg. Skip voru enn að veiðum djúpt út af Norðausturlandi seint í janúar á sama tíma og venjan er að á þessum tíma sé veiði hafin úr hrygningargöngu loðnunnar austur og suður af landinu. Það var hins vegar ekki fyrr en í febrúarlok sem farið var að veiða úr þéttum torfum við ströndina suðaustur af landinu. Þegar upp var staðið náðist ekki að veiða útgefið aflamark, og enn og aftur hafði loðnan undirstrikað hversu dyntótt hún er og spurningar vöknuðu um frekari rannsóknir. Jóhann bendir á að um árabil var miklu meira púðri eytt í loðnurannsóknir en nú er. Á sama tíma og hann telur nauðsynlegt að verja meiri tíma og peningum í loðnurannsóknir í dag beri þó að gæta þess að með betri tækjakosti hefur verið hægt að ná árangri við mælingar í aðstæðum í norðurhöfum sem leyfðu ekki rannsóknir á árum áður – samanber þær veðuraðstæður sem voru við rannsóknirnar nú. Hér er R/S Árni Friðriksson fyrst og síðast undir en farið var allt norður í Dumbshaf sem liggur norður undir 73. breiddargráðu við norðausturströnd Grænlands. Fréttaskýringar Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Fleiri fréttir Hraunrásin óheppileg en vonar að garðarnir haldi Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Svartsengi keyrt á varaafli Hraun náð Njarðvíkuræð Sjá meira
Niðurstöður mælinga Hafrannsóknastofnunar á stærð loðnustofnsins í haust eru fjarri því lofandi um góða loðnuveiði á næstu tveimur vertíðum. Aðeins 44.000 tonn eru fyrstu tölur um heildaraflamark komandi vertíðar en ekkert verður veitt af loðnu á vertíðinni 2016/2017 að óbreyttu. Hins vegar hefur verið tekin upp ný aflaregla í loðnu sem gerir samanburð við niðurstöður rannsókna fyrri ára erfiðan á þessum tímapunkti. Bergmálsmælingar á loðnustofninum fóru fram á rannsóknaskipinu Árna Friðrikssyni dagana 16. september til 4. október með það að markmiði að mæla stærð veiðistofns loðnu og magn ungloðnu. Loðna fannst víða í köntum og á landgrunni við Austur-Grænland, í Grænlandssundi að landgrunnsbrúninni út af Vestfjörðum, en engin loðna fannst með landgrunnsbrún norðan Íslands. Aðstæður til mælinga voru erfiðar, bæði vegna veðurs og rekíss.Jóhann SigurjónssonMjög lítið mældist af ókynþroska loðnu. Alþjóðahafrannsóknaráðið (ICES) byggir ráðgjöf um veiðar á vertíðinni 2016/2017 á þessari mælingu á ungloðnu og ljóst er að engar veiðar verða heimilaðar að óbreyttu. Um 550 þúsund tonn mældust af kynþroska loðnu, sem gert er ráð fyrir að hrygni næsta vor og myndar veiðistofn komandi vertíðar. Jóhann Sigurjónsson, forstjóri Hafrannsóknastofnunar, segir að niðurstöður mælingarinnar nú þurfi að skoðast í ljósi þess að í vor var tekin upp ný aflaregla, sem er varkárari í byrjunaraflamarki fyrir vertíðina sem er byrja, en aflareglan sem leyst var af hólmi. Spurður um forspárgildi þessarar niðurstöðu m.t.t. vertíðarinnar að ári, í ljósi ýmissa óvissuþátta, segir Jóhann að hana skuli taka alvarlega. „Léleg nýliðun er áhyggjuefni, og horfurnar fyrir vertíðina eftir rúmt ár eru ekki góðar. Ég sé ekki að það skýrist neitt fyrr en á vertíðinni 16/17, miðað við okkar venjubundna úthald rannsóknaskipa.“ Aflaregla, sem byggist á því að skilja eftir 400 þúsund tonn til hrygningar, hefur verið í gildi frá árinu 1983 en verið gagnrýnd af ICES. Árið 2009 gaf rannsóknaráðið út að hún samrýmdist ekki varúðarsjónarmiðum. Fram kemur í gögnum frá Hafró að helst hafi gagnrýnin snúið að því að hvorki var lagt mat á óvissu í bergmálsmælingum né tekið tillit til hennar í ráðgjöf. Framreikningar byggðir á ungloðnumælingum voru jafnframt gagnrýndir m.a. vegna þess hversu lágt mat var á náttúrulegum afföllum. Í janúar 2015 var farið yfir tillögu að nýrri aflareglu hjá ICES, og stjórnvöld ákváðu að taka hana hana upp í vor, enda talin vera í samræmi við varúðarsjónarmið. Tekur aflareglan tillit til óvissumats útreikninganna, vaxtar og náttúrulegrar dánartölu loðnu, auk þess sem afrán þorsks, ýsu og ufsa á loðnu er metið. „Gamla aflareglan stóðst ekki þær kröfur sem við gerum til sjálfbærrar aflareglu í dag. Það var verið að taka á því, en þetta táknar að í stað punktmælingar þar sem skilja á eftir 400.000 tonn til hrygningar þá verði 150.000 tonn skilin eftir með 95% vissu. Gamla reglan gat ekki tryggt neitt slíkt. En það er fjarri því öll nótt úti. Þegar líður á vertíðina í janúar og febrúar er mjög algengt að það finnist meira af loðnu,“ segir Jóhann en 150.000 tonn eru talin vera sú lágmarksstærð hrygningarstofns sem tryggir góða nýliðun. „Gamla aðferðafræðin hefði gefið okkur mun hærra aflamark á þessum tímapunkti. Töluvert meira,“ segir Jóhann en vill ekki gefa það upp nákvæmlega hversu mikið. Hins vegar má áætla að miðað við að 550.000 tonn mældust af kynþroska loðnu sem gert er ráð fyrir að hrygni í vor þá hefði útgefið aflamark verið allt að 150.000 tonn, þegar 400.000 tonnum hefði verið haldið til haga samkvæmt gömlu aflareglunni. Framvinda loðnuveiðanna á síðustu vertíð var óvenjuleg. Skip voru enn að veiðum djúpt út af Norðausturlandi seint í janúar á sama tíma og venjan er að á þessum tíma sé veiði hafin úr hrygningargöngu loðnunnar austur og suður af landinu. Það var hins vegar ekki fyrr en í febrúarlok sem farið var að veiða úr þéttum torfum við ströndina suðaustur af landinu. Þegar upp var staðið náðist ekki að veiða útgefið aflamark, og enn og aftur hafði loðnan undirstrikað hversu dyntótt hún er og spurningar vöknuðu um frekari rannsóknir. Jóhann bendir á að um árabil var miklu meira púðri eytt í loðnurannsóknir en nú er. Á sama tíma og hann telur nauðsynlegt að verja meiri tíma og peningum í loðnurannsóknir í dag beri þó að gæta þess að með betri tækjakosti hefur verið hægt að ná árangri við mælingar í aðstæðum í norðurhöfum sem leyfðu ekki rannsóknir á árum áður – samanber þær veðuraðstæður sem voru við rannsóknirnar nú. Hér er R/S Árni Friðriksson fyrst og síðast undir en farið var allt norður í Dumbshaf sem liggur norður undir 73. breiddargráðu við norðausturströnd Grænlands.
Fréttaskýringar Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Fleiri fréttir Hraunrásin óheppileg en vonar að garðarnir haldi Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Svartsengi keyrt á varaafli Hraun náð Njarðvíkuræð Sjá meira