Heilagar tölur og trúarbrögð

Þegar rökstólaparið Hilmar Örn Hilmarsson allsherjargoði og Sigríður Elva Vilhjálmsdóttir dagskrárgerðarkona hittast heilsast þau með virktum. „Hvað, þekkist þið?“ spyr blaðamaður undrandi.

Hilmar Örn: Ekki nóg en við getum sagt að leiðir okkar hafi skarast.

Sigga Elva: Hann gaf dóttur minni, Andrá, nafn við formlega athöfn. Held ég hafi hringt í hann með viku fyrirvara. Mér finnst kristilegar skírnir yfirleitt svo átakanlega langdregnar og mikið gert úr því að allir viðstaddir eigi að passa upp á trúarlegt uppeldi barnsins. Yfirleitt er ég við það að látast úr leiðindum og samviskubiti yfir því að ætla náttúrlega ekkert að fara eftir þessum ráðleggingum. En nafngjöfin tók bara fjórar mínútur. Það var frábært.

Hilmar Örn: Þetta hlýtur að hafa verið skemmri skírn svo ég noti vitlaust hugtak og óviðeigandi. Þið hafið fengið hraðspólun. Yfirleitt held ég að athöfnin taki tíu mínútur, kortér. En það er ekkert verið að lesa mikið yfir barninu ómálga og segja því hvað það eigi að varast og því síður að fá fullorðna til að fá samviskubit.

Sigga Elva: Fengum við ADHD-útgáfu? Það var fínt því þetta var áður en ég fór að taka ofvirknitöflurnar! Við foreldrarnir tókum þá ákvörðun eftir þessa athöfn að ef við hættum einhvern tíma að lifa í synd þá yrðir þú sjálfkjörinn í að gefa okkur saman. Það verður trúlega bókað einhvern tíma með viku fyrirvara.

Hilmar Örn: Ég er nú samt einn mest hataði maður í heiðnum kreðsum í Ameríku þessa dagana, þar var vitnað í að ég tryði ekki bókstaflega á eineygðan mann á áttfættum hesti og kommentin frá Bandaríkjamönnum eru svakaleg, þar kemur fram að þúsundir Bandaríkjamanna eiga daglegt samtal við Óðin og fóðra Sleipni á meðan. Þetta er allt í raunheimi.

Sigga Eva: Þeir eru nú dálítið fyrir bókstafinn þarna vestra, blessaðir. En ef maður hittir yfirnáttúrulega veru þá finnst mér það eitthvað til að ræða við fagmenn í heilbrigðisstéttum frekar en tala um það á torgum. Það eru til lyf við þessu.

Hilmar: Já, ég held að fólkið í hvítu sloppunum sé betra í að fást við svona en fólkið í kuflunum. En ég hef alveg þurft að kyngja því að sumir hafi þær skoðanir að ég sé að afvegaleiða fólk.

Sigga Elva: „Já, hefurðu verið mikið í því að draga fólk út í synd og lesti?

Hilmar Örn: Ekki eins og ég hef viljað. Það liggur við að það hafi farið meiri tími í kökubakstur hjá mér.

Ekki enn komin með flatskjá

Hafið þið eitthvað fylgst með veraldlegum atburðum á litla Íslandi undanfarið?

Hilmar: Nei, ég er þessi andlegi maður sem varla stíg fæti til jarðar! Reyni bara að taka sem minnstan þátt í umræðunni á Íslandi eftir hið svokallaða hrun. Ég verð svo þunglyndur.

Sigga Elva: Ég var að vinna í fréttum þegar hrunið varð og tók viðtöl við fimm hagfræðinga og tíu pólitíkusa á hverjum einasta degi, að því er mér fannst, kom heim á hverju kvöldi með tilfinninguna: Það bjargast ekkert – það ferst, það ferst. Svo varð mér til happs að ég slapp úr því starfi og fór í meira léttmeti nokkrum mánuðum seinna. Geðheilsan snarbatnaði og ég komst að því að þjóðfélagið fer ekkert á hliðina þótt maður fylgist ekki með.

Hilmar Örn: Ég er svo hjátrúarfullur að ég held að allt hafi skánað við það að ég hætti að fylgjast með.

Sigga Elva: Sagan segir líka að ef maður bíði nógu lengi þá verði komið góðæri næst þegar maður opnar Fréttablaðið. Fer ekki að bresta á með því?

Hilmar Örn: Ég vona það, en veit ekki alveg hver hringrásin er í árum talið.

Sigga Elva: Er ekki talað um sjö ár? Það er heilög tala í kristninni en ég veit ekki hvernig það er í heiðni.

Hilmar Örn: Það er níu hjá okkur en ég skal alveg nota kristna tímatalið ef það hentar.

Sigga Elva: Mér sýnist þið ætla að hafa vinninginn í þessu. Ég er að minnsta kosti ekki búin að fá mér flatskjá enn þá og er enn í Excel-skjalinu að reyna að finna út hvernig ég get losnað úr ofbeldissambandinu við bankann.

En þegar ég var í fréttaumhverfinu var ég með blogggáttina opna og fylgdist með öllum miðlum.

Hilmar: Ég tek mest eftir fréttum um týnda púðluhunda og svoleiðis. Þegar ég var að keppa í Útsvari varð ég mér til skammar því ég vissi ekkert fréttatengt. Maður átti að botna nýlega fyrirsögn og ég seig bara niður, hefði kannski getað það ef fyrirsögnin hefði verið úr Öldinni okkar frá 1930. Þá hefði verið komin mátuleg fjarlægð. En ég veit þó að nýlega var full rúta af ungmennum föst í hálfan sólarhring af því vegurinn fór í sundur og mér finnst svo falleg fréttin af bóndanum sem keyrði um nóttina með mat til þeirra. Svoleiðis fólk gefur manni trú á lífið.

Hafið þið lent í lífsháska eða verið strandaglópar?

Sigga Elva: Ég hef verið sótt af björgunarsveit. Ég álpaðist upp í gúmmíbát á Hornströndum með manni sem ætti, strangt til tekið, ekki að vera með próf á þríhjól. Sú ferð endaði með því að allir féllu útbyrðis rétt við ströndina og ég fékk skrúfuna á fullu blússi í öxlina á mér. Það var siglt í næsta farsímasamband og eftir tvo, þrjá tíma birtist risabátur með her af fólki sem hafði staðið upp frá vinnunni til að sækja einhvern bjána sem hafði verið að sulla í vitleysu á gúmmíbát. Ég ber endalausa virðingu fyrir svona fólki.

Áhyggjur af þungarokkurum

Munið þið eftir fleiru sem hefur verið í umræðunni nýlega?

Sigga Elva: Nei, ég er búin að sitja með heyrnartól og viðtalsklippa síðustu þrjár vikur. Eiginlega hef ég bara verið í vinnunni síðan í september og er sorglega illa að mér. En síðast þegar ég vissi var eldgos í gangi.“

Hvað segja heiðnir menn um það?

Hilmar Örn: „Hverju reiddust goðin,“ var flottur frasi hjá Snorra goða á sínum tíma og sumir halda því fram að „sól tér sortna“ í Völuspá sýni að heiðnir hafi upplifað eldgos þaðan sem þeir komu en það hefur aldrei gosið í Noregi og Danmörku svo það er ekkert innbyggt í heiðni. Í grísku og rómversku goðafræðinni eru hins vegar eldfjallaguðir og í Suður-Ameríku er eldfjallagyðja svo þetta fylgir staðháttum. En í heiðninni erum við með Loka sem veldur jarðskjálfta samkvæmt Snorra-Eddu. Þegar konan hans, Sigyn, tekur kerið í burtu frá honum spriklar hann og þá verða skjálftar. Það er falleg skýring sem ég skil miklu betur en jarðfræðina.

Sigga Elva: Hvenær hætta trúarbrögð að taka breytingum? Er búið að loka fyrir umsóknir eða mætti koma með nýjan guð í ljósi einhverra aðstæðna? Ég var reyndar lengi að hugsa um að stofna söfnuð til heiðurs Bakkusi og minnir að til að fá trúfélagsskrá þurfi að byggja á einhverjum sögulegum átrúnaði.

Hilmar Örn: Ég held að það sé eðli góðra trúarbragða að þau breytist með tímanum. Þess vegna sér maður gamlar goðfræðilegar sögur í bíómyndum og bókmenntum. Það eru sögur sem verða að segjast og finna sér alltaf leið. Þær eru hluti af okkar sálræna uppeldi og hvernig við speglum okkur á hverjum tíma. Ég hef engar áhyggjur af því. Ég hef meiri áhyggjur af sumum þungarokkurum.

Sigga Elva: Er það af því að tónlistin er vond eða ertu að tala um boðskapinn?

Hilmar Örn: Ég tek það skýrt fram að ég er ekki að tala um Skálmöld sem ég dýrka og dái og finnst stórkostlegt hvernig hún miðlar arfinum áfram. En það er komið sérstakt sánd, vikingmetal, og það eru mikil læti. Ég er svo mikil pempía.

Sigga Elva: Þú vilt bara ljúfa tóna eins og hjá Skálmöld.

Hilmar Örn: Já, eitthvað sætt, lítið tíst.