Lofar grískri endurreisn Guðsteinn Bjarnason skrifar 24. janúar 2015 11:00 Alexis Tsipras á fjölmennum kosningafundi Vísir/aP Leiðtogar Evrópusambandsins hafa margir hverjir verið uggandi vegna þingkosninganna í Grikklandi á morgun. Sigurstranglegasti flokkurinn hefur statt og stöðugt heitið grísku þjóðinni því að sætta sig ekki lengur við þrýsting frá Evrópusambandinu, heldur knýja fram niðurfellingu ríkisskulda og hverfa af braut hinna ströngu aðhaldsaðgerða. „Aðhaldsaðgerðirnar í Grikklandi hafa mistekist,“ sagði Alexis Tsipras, leiðtogi SYRIZA, í blaðagrein nú í vikunni. „Þær hafa lamað efnahagslífið og skilið stóran hluta vinnuaflsins eftir án atvinnu. Þetta er mannúðarvandi.“ Hann segir óhjákvæmilegt að breyta þessu, semja upp á nýtt um hinar íþyngjandi skuldir gríska ríkissjóðsins og fá að minnsta kosti þriðjung þeirra felldan niður.Dræm viðbrögð Viðbrögðin frá Evrópusambandinu hafa verið dræm. Skilaboðin þaðan hafa öll verið á eina lund: skuldir séu skuldir og því verði ekki breytt. „Það verður erfitt fyrir okkur að gefa eftir skuldir eða bjóða skuldbreytingar á þessu stigi,“ sagði til dæmis Alexander Stubb, forsætisráðherra Finnlands, fyrir fáum dögum. Angela Merkel Þýskalandskanslari hefur meira að segja léð máls á því, sem hún áður hefur sagt óhugsandi, að Grikklandi verði vísað úr evrusamstarfinu komist SYRIZA til valda og reyni að standa við kosningaloforðin. Aðstoðarmaður hennar ítrekaði þó strax eftir að þessi ummæli féllu að þýska stjórnin hefði alls ekki skipt um stefnu: Enn væri stefnt að því að Grikkland yrði áfram meðal evruríkja. Þá hefur núverandi stjórn Nýs lýðræðis og PASOK sagt loforð SYRIZA-flokksins fráleit og innistæðulaus með öllu. Grikkir geti ekki komist hjá því að greiða skuldir sínar og það verði bara til þess að auka á tjónið að fara að róta í því, sem þegar er búið að semja um. Evangelos Venizelos aðstoðarforsætisráðherra hefur sagt Tsipras lofa fólki töfrabrögðum: „Tsipras lofar paradís á jörðu án fórna, afturhvarfi til velmegunar með einhverjum töfrabrögðum, eins og hann væri Harry Potter.“Vill halda í evruna Þess ber þó að geta að Tsipras hefur þrátt fyrir allt viljað halda í evruna, rétt eins og langflestir Grikkir. Samkvæmt skoðanakönnunum segjast nærri 75 prósent Grikkja vilja hafa evruna áfram. Hann vill hins vegar fá leiðtoga Evrópusambandsins í lið með sér við að gera breytingar. „Þar sem aðhaldsaðgerðirnar hafa valdið ofurskuldum í Evrópuríkjum, þá viljum við nú efna til evrópskrar skuldaráðstefnu, sem mun efla hagvöxt í Evrópu til muna,“ sagði Tsipras til dæmis í blaðagrein sinni í vikunni. Eitt af því sem Tsipras hefur kallað eftir er að Seðlabanki Evrópusambandsins hefji stórfellda innspýtingu fjármagns til aðildarríkjanna. Þessi ósk hans rættist nú á fimmtudaginn, þegar Mario Draghi, seðlabankastjóri ESB, skýrði frá því að milljarðatugum evra yrði varið til þess mánaðarlega að kaupa ríkisskuldabréf og önnur áhættusamari verðbréf í aðildarríkjunum.Fær fimmtíu þingsæti aukreitis Samkvæmt skoðanakönnunum getur SYRIZA reiknað með því að fá 35 prósent atkvæða, eða jafnvel meira. Hægriflokkurinn Nýtt lýðræði, sem síðan 2012 hefur verið í forystu samsteypustjórnar með gamla sósíalistaflokknum PASOK, nær ekki 30 prósentum atkvæða, ef talning upp úr kjörkössunum verður á sömu nótum og skoðanakannanir benda til. Kosningalög í Grikklandi eru þannig að sá flokkur, sem flest atkvæði fær, nýtur þess sérstaklega við úthlutun þingsæta. Eftir að búið er að úthluta 250 af 300 sætum á þinginu fær atkvæðaflesti flokkurinn þau 50 sem eftir standa til þess að tryggja að hann eigi auðveldara með að mynda meirihlutastjórn. Þannig að jafnvel þótt ekki muni nema prósentubroti á SYRIZA og Nýju lýðræði þegar úrslitin liggja fyrir, þá fær sá flokkur sem stendur betur ótvírætt forskot til stjórnarmyndunar. Þessi regla gerir það að verkum að 35 prósent atkvæða myndu skila SYRIZA 144 þingsætum á 300 manna þjóðþingi Grikklands.Andstæðir pólar le pen segist fagna sigri Tsipras, þótt hann sé vinstra megin Í evrópskum fjölmiðlum hefur SYRIZA einatt verið kallaður popúlistaflokkur, flokkur sem stundar lýðskrum eða lýðdekur, og þar settur í hóp með mismunandi öfgakenndum þjóðernisflokkum sem flestir eru á hægri vængnum frekar en þeim vinstri. Þetta eru flokkar á borð við Þjóðernisfylkingu Le Pen í Frakklandi, Svíþjóðardemókrata í Svíþjóð, Flokk sannra Finna í Finnlandi, Frelsisflokkinn í Hollandi, Norðurbandalagið á Ítalíu og Danska þjóðarflokkinn í Danmörku, svo nokkrir séu nefndir. Í Frakklandi hefur Marine Le Pen lýst yfir eindregnum stuðningi við SYRIZA, jafnvel þótt sjálf sé hún langt til hægri á hinu pólitíska litrófi: „Þetta gerir mig ekkert að herskáum öfgavinstrimanni,“ sagði hún í viðtali við franska dagblaðið Le Monde nú í vikunni. „Við erum ekki sammála allri stefnuskrá þeirra, sérstaklega ekki því sem lýtur að innflytjendamálum, en við yrðum himinlifandi ef þeir sigra.“ Það sem hún segist eiga sameiginlegt með SYRIZA er andstaðan við Evrópusambandið, eða það sem hún kallar „alræðishyggju Evrópusambandsins og bandamanna þess á fjármálamörkuðunum“. SYRIZA horfir samt öðruvísi á málið. Leiðtogi flokksins, Alexis Tsipras, hefur tekið skýrt fram að hann vilji alls ekki að Grikkland hætti að nota evruna.Hann segir hins vegar að aðhaldsaðgerðirnar séu að ganga af lýðræðinu í Evrópu dauðu: „Ef öflum framfara og lýðræðis tekst ekki að breyta Evrópu, þá verða það Marine Le Pen og bandamenn hennar yst á hægri vængnum sem breyta henni fyrir okkur.“ Grikkland Mest lesið Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Innlent Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Innlent Með nettengingu í trássi við öryggisreglur til að komast inn á Signal Erlent Byrjaður að selja varning merktan „Trump 2028“ Erlent Hátt settur herforingi fórst í bílsprengju nærri Moskvu Erlent Mislingar á mörkum þess að verða landlægir í Bandaríkjunum aftur Erlent Árásarmaðurinn sagður aðhyllast hugmyndir Hitler Erlent Neituðu sök en viðurkenna nú að hafa drepið hjálparstarfsmann Erlent Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Innlent Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Innlent Fleiri fréttir Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Vagga Akureyrarflugs er á Melgerðismelum Setja þurfi skýrar reglur um sæðisgjöf á Íslandi Alvarlegt ef þrefalda á strandveiðikvóta á kostnað annarra „Fúsi, aldur og fyrri störf” á Sólheimum um helgina Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Sýknaður af ákæru fyrir kynferðisáreitni gegn barni Ósáttur Bandaríkjaforseti og sumarsól Vasaþjófur handtekinn í miðborginni Árásarmaðurinn trúverðugur en sá sem var stunginn misvísandi Ármann Leifsson nýr forseti Röskvu Einn handtekinn þegar sérsveitin aðstoðaði í Árnessýslu Svara ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki að snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Gríðarlegir fjármunir sveitarfélaga í öryggisvistanir Sérsveitin aðstoðar lögregluna á Suðurlandi Milljarður í kostnað vegna öryggisvistunar og húðflúr í beinni Eva Georgs ráðin dagskrárstjóri sjónvarps hjá RÚV Mótmæla hagræðingum og segja þær bitna á konum Sjá meira
Leiðtogar Evrópusambandsins hafa margir hverjir verið uggandi vegna þingkosninganna í Grikklandi á morgun. Sigurstranglegasti flokkurinn hefur statt og stöðugt heitið grísku þjóðinni því að sætta sig ekki lengur við þrýsting frá Evrópusambandinu, heldur knýja fram niðurfellingu ríkisskulda og hverfa af braut hinna ströngu aðhaldsaðgerða. „Aðhaldsaðgerðirnar í Grikklandi hafa mistekist,“ sagði Alexis Tsipras, leiðtogi SYRIZA, í blaðagrein nú í vikunni. „Þær hafa lamað efnahagslífið og skilið stóran hluta vinnuaflsins eftir án atvinnu. Þetta er mannúðarvandi.“ Hann segir óhjákvæmilegt að breyta þessu, semja upp á nýtt um hinar íþyngjandi skuldir gríska ríkissjóðsins og fá að minnsta kosti þriðjung þeirra felldan niður.Dræm viðbrögð Viðbrögðin frá Evrópusambandinu hafa verið dræm. Skilaboðin þaðan hafa öll verið á eina lund: skuldir séu skuldir og því verði ekki breytt. „Það verður erfitt fyrir okkur að gefa eftir skuldir eða bjóða skuldbreytingar á þessu stigi,“ sagði til dæmis Alexander Stubb, forsætisráðherra Finnlands, fyrir fáum dögum. Angela Merkel Þýskalandskanslari hefur meira að segja léð máls á því, sem hún áður hefur sagt óhugsandi, að Grikklandi verði vísað úr evrusamstarfinu komist SYRIZA til valda og reyni að standa við kosningaloforðin. Aðstoðarmaður hennar ítrekaði þó strax eftir að þessi ummæli féllu að þýska stjórnin hefði alls ekki skipt um stefnu: Enn væri stefnt að því að Grikkland yrði áfram meðal evruríkja. Þá hefur núverandi stjórn Nýs lýðræðis og PASOK sagt loforð SYRIZA-flokksins fráleit og innistæðulaus með öllu. Grikkir geti ekki komist hjá því að greiða skuldir sínar og það verði bara til þess að auka á tjónið að fara að róta í því, sem þegar er búið að semja um. Evangelos Venizelos aðstoðarforsætisráðherra hefur sagt Tsipras lofa fólki töfrabrögðum: „Tsipras lofar paradís á jörðu án fórna, afturhvarfi til velmegunar með einhverjum töfrabrögðum, eins og hann væri Harry Potter.“Vill halda í evruna Þess ber þó að geta að Tsipras hefur þrátt fyrir allt viljað halda í evruna, rétt eins og langflestir Grikkir. Samkvæmt skoðanakönnunum segjast nærri 75 prósent Grikkja vilja hafa evruna áfram. Hann vill hins vegar fá leiðtoga Evrópusambandsins í lið með sér við að gera breytingar. „Þar sem aðhaldsaðgerðirnar hafa valdið ofurskuldum í Evrópuríkjum, þá viljum við nú efna til evrópskrar skuldaráðstefnu, sem mun efla hagvöxt í Evrópu til muna,“ sagði Tsipras til dæmis í blaðagrein sinni í vikunni. Eitt af því sem Tsipras hefur kallað eftir er að Seðlabanki Evrópusambandsins hefji stórfellda innspýtingu fjármagns til aðildarríkjanna. Þessi ósk hans rættist nú á fimmtudaginn, þegar Mario Draghi, seðlabankastjóri ESB, skýrði frá því að milljarðatugum evra yrði varið til þess mánaðarlega að kaupa ríkisskuldabréf og önnur áhættusamari verðbréf í aðildarríkjunum.Fær fimmtíu þingsæti aukreitis Samkvæmt skoðanakönnunum getur SYRIZA reiknað með því að fá 35 prósent atkvæða, eða jafnvel meira. Hægriflokkurinn Nýtt lýðræði, sem síðan 2012 hefur verið í forystu samsteypustjórnar með gamla sósíalistaflokknum PASOK, nær ekki 30 prósentum atkvæða, ef talning upp úr kjörkössunum verður á sömu nótum og skoðanakannanir benda til. Kosningalög í Grikklandi eru þannig að sá flokkur, sem flest atkvæði fær, nýtur þess sérstaklega við úthlutun þingsæta. Eftir að búið er að úthluta 250 af 300 sætum á þinginu fær atkvæðaflesti flokkurinn þau 50 sem eftir standa til þess að tryggja að hann eigi auðveldara með að mynda meirihlutastjórn. Þannig að jafnvel þótt ekki muni nema prósentubroti á SYRIZA og Nýju lýðræði þegar úrslitin liggja fyrir, þá fær sá flokkur sem stendur betur ótvírætt forskot til stjórnarmyndunar. Þessi regla gerir það að verkum að 35 prósent atkvæða myndu skila SYRIZA 144 þingsætum á 300 manna þjóðþingi Grikklands.Andstæðir pólar le pen segist fagna sigri Tsipras, þótt hann sé vinstra megin Í evrópskum fjölmiðlum hefur SYRIZA einatt verið kallaður popúlistaflokkur, flokkur sem stundar lýðskrum eða lýðdekur, og þar settur í hóp með mismunandi öfgakenndum þjóðernisflokkum sem flestir eru á hægri vængnum frekar en þeim vinstri. Þetta eru flokkar á borð við Þjóðernisfylkingu Le Pen í Frakklandi, Svíþjóðardemókrata í Svíþjóð, Flokk sannra Finna í Finnlandi, Frelsisflokkinn í Hollandi, Norðurbandalagið á Ítalíu og Danska þjóðarflokkinn í Danmörku, svo nokkrir séu nefndir. Í Frakklandi hefur Marine Le Pen lýst yfir eindregnum stuðningi við SYRIZA, jafnvel þótt sjálf sé hún langt til hægri á hinu pólitíska litrófi: „Þetta gerir mig ekkert að herskáum öfgavinstrimanni,“ sagði hún í viðtali við franska dagblaðið Le Monde nú í vikunni. „Við erum ekki sammála allri stefnuskrá þeirra, sérstaklega ekki því sem lýtur að innflytjendamálum, en við yrðum himinlifandi ef þeir sigra.“ Það sem hún segist eiga sameiginlegt með SYRIZA er andstaðan við Evrópusambandið, eða það sem hún kallar „alræðishyggju Evrópusambandsins og bandamanna þess á fjármálamörkuðunum“. SYRIZA horfir samt öðruvísi á málið. Leiðtogi flokksins, Alexis Tsipras, hefur tekið skýrt fram að hann vilji alls ekki að Grikkland hætti að nota evruna.Hann segir hins vegar að aðhaldsaðgerðirnar séu að ganga af lýðræðinu í Evrópu dauðu: „Ef öflum framfara og lýðræðis tekst ekki að breyta Evrópu, þá verða það Marine Le Pen og bandamenn hennar yst á hægri vængnum sem breyta henni fyrir okkur.“
Grikkland Mest lesið Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Innlent Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Innlent Með nettengingu í trássi við öryggisreglur til að komast inn á Signal Erlent Byrjaður að selja varning merktan „Trump 2028“ Erlent Hátt settur herforingi fórst í bílsprengju nærri Moskvu Erlent Mislingar á mörkum þess að verða landlægir í Bandaríkjunum aftur Erlent Árásarmaðurinn sagður aðhyllast hugmyndir Hitler Erlent Neituðu sök en viðurkenna nú að hafa drepið hjálparstarfsmann Erlent Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Innlent Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Innlent Fleiri fréttir Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Vagga Akureyrarflugs er á Melgerðismelum Setja þurfi skýrar reglur um sæðisgjöf á Íslandi Alvarlegt ef þrefalda á strandveiðikvóta á kostnað annarra „Fúsi, aldur og fyrri störf” á Sólheimum um helgina Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Sýknaður af ákæru fyrir kynferðisáreitni gegn barni Ósáttur Bandaríkjaforseti og sumarsól Vasaþjófur handtekinn í miðborginni Árásarmaðurinn trúverðugur en sá sem var stunginn misvísandi Ármann Leifsson nýr forseti Röskvu Einn handtekinn þegar sérsveitin aðstoðaði í Árnessýslu Svara ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki að snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Gríðarlegir fjármunir sveitarfélaga í öryggisvistanir Sérsveitin aðstoðar lögregluna á Suðurlandi Milljarður í kostnað vegna öryggisvistunar og húðflúr í beinni Eva Georgs ráðin dagskrárstjóri sjónvarps hjá RÚV Mótmæla hagræðingum og segja þær bitna á konum Sjá meira