Kjarni heimsins

Leiklist

Skugga-Baldur

Studio Hrdinu og Listasafn Reykjavíkur (Hafnarhús)

Handrit: Kamila Polívková og Tera Hof

Höfundur sögu: Sjón

Leikstjórn: Kamila Polívková

Leikur: Tera Hof

Sviðsmynd: Antonín Silar

Búningar: Zuzana Formánková

Tónlist: Ryan van Kriedt og Jón Sæmundur Auðarson

Vídeo og grafík: Jón Sæmundur Auðarsson og Antonin Silar

Sýningin er á ensku



Um niðdimma nótt leggur grasalæknir unga konu í ómerkta gröf. Á snævi þakinni heiði læðist byssumaður á eftir tófu sem lítur út eins og steinn. Tékkneski sviðslistahópurinn Studio Hrdinu frumsýndi sína útgáfu af Skugga-Baldri eftir Sjón í Listasafni Reykjavíkur við Tryggvagötu síðastliðinn föstudag.

Sjón er eitt okkar allra besta skáld. Sem skáldsaga er Skugga-Baldur knöpp í formi en sagan um séra Baldur, grasalækninn Friðrik og Abba ristir djúpt. Í dulargervi rómantíkurinnar fjallar skáldið um áleitnar siðferðislegar spurningar og skoðar samband mannsins við náttúruna. Hér er ort um líf og dauða, alheiminn og nærsveitir, líkama og sál.

Úrvinnsla Studio Hrdinu á texta Sjóns er á mörkum frásagnar og sviðsetningar en handritið er í höndum leikstjóra og leikkonunnar. Það verkefni vinna þær nokkuð vel og leggja áherslu á kjarna sögunnar frekar en smáatriði. Tera Hof er eins konar sögumaður og leikur einnig öll hlutverkin. Hennar helsti styrkur er raddbeytingin sem er skýr og spennandi en hún er líka lipur á sviði. Hún skilar persónunum ágætlega en hér fer mikill tími í það að skipta um búninga, þoka framvindu atburða yfir í næstu atriði og gæta þess að tæknin virki. Teru tekst best upp þegar hún fær tækifæri til að rýna í persónurnar og þar nýtur persóna séra Baldurs sín best. Feigðarför hans á eftir tófunni er nefnilega ferðalag hans inn í sjálfan sig og sú saga öðlast líf í þessari sviðsetningu.

Leikstjórnin er í höndum Kamilu Polívková og á hana verða að skrifast ótalin búningaskipti sem slæva framvinduna og drepa niður spennu. Sýninguna skortir skýrari hraðabreytingar og þéttari framvinda. Aftur á móti eru lítil en áhrifarík augnablik víða að finna í sýningunni; snjókorn falla ljúflega til jarðar, grasaseiði er bruggað og þögnin blómstrar. Sviðsmyndin er stílhrein en stór rammi svífur yfir sviðinu og í einu horninu stendur trékassi sem geymir ýmsa leyndardóma. Fagurfræði Antonín Silar er skýr og sómir sér vel í því rými sem gallerí Hafnarhússins hefur að bjóða. Lýsingin sömuleiðis en enginn er skráður fyrir þeirri hönnun. Búningar Zuzanu Formánková byggja frekar á táknmyndum heldur en natúralísma og stundum heppnast vel til, þá sérstaklega með stóru loðkápunum.

Tæknivinnslan skapar dýpt í sýningunni og leiðir áhorfendur í óvænt ferðalög um stræti Reykjavíkur. Tæknilegir örðugleikar þjökuðu flutninginn í byrjun en vandamálið var leyst faglega og rösklega. Jón Sæmundur Auðarsson og Antonin Silar sjá um myndvinnslu og grafík sem er bæði falleg og frumleg og lyftir mjög anda sýningarinnar. Tónlistina sömdu Ryan van Kriedt og Jón Sæmundur Auðarson en þrátt fyrir góða og kraftmikla spretti þá hefði hún mátt vera meira afgerandi.

Í lokaatriðinu er slegin tónn sem hefði átt að hljóma alla sýninguna. Tera í gervi Baldurs kastar af sér hinu mannlega eðli og klæðir sig í hið dýrslega, mannveran og náttúran verða eitt. Ópið nísti inn að beini. Skugga-Baldur er áhugaverð tilraun til að færa magnað skáldverk í nýjan og sviðsvænan búning. Tilraunin heppnast misjafnlega vel en lítil einstök augnablik og myndvinnslan sitja eftir í minninu, líkt og litla bréfið sem fylgdi með heimleiðis í vasanum.

Niðurstaða: Tilraunina skortir skýrari ramma og sprengikraft.