Gullmulningsvélar heilbrigðisstjórnvalda Möltu Gunnar Ármannsson skrifar 1. september 2016 07:00 Í Fréttablaðinu þann 19. ágúst 2016 sýnir Ögmundur Jónasson okkur inn í hugarheim sinn. Þar er oft áhugavert um að litast því Ögmundur hefur skoðanir á mörgum hlutum og getur lagt rökræðunni lið um aðskiljanlegustu málefni. Í þessari grein, „Hættulegur heilsukokteill“, tekur hann til umfjöllunar sambúð einkareksturs og opinbers reksturs við veitingu heilbrigðisþjónustu. Þeirri umræðu fagna ég og finnst sjálfsagt að þessi sambúð sé rædd hér á landi eins og víðast hvar annars staðar í Evrópu. Mér finnst það samt ljóður á nálgun Ögmundar að hann geti ekki tekið þátt í rökræðunni án þess að tala niður til þeirra sem eru annarrar skoðunar en hann og kalla þá uppnefnum eða gera þeim upp annarlegar hvatir eða beinlínis væna þá um einhvers konar hugsýki. En vilji hann færa tungutak athugasemdakerfanna inn á síður dagblaðanna er það að sjálfsögðu hans val. Þessi umræða um sambúð einkareksturs og opinbers reksturs hefur átt sér stað í mörg ár. Bandaríkin og þjóðir Evrópu hafa farið mismunandi leiðir en þó virðist tilhneigingin vera sú að fleiri og fleiri ríki kjósa að blanda þessum leiðum saman í þeim tilgangi að reyna að sníða helstu agnúa af hvorri leið fyrir sig. T.d. benti Dr. Birgit Toebes, lagaprófessor og virtur fræðimaður á sviði heilbrigðisréttar og alþjóðlegrar mannréttindaverndar, á þetta í fyrirlestri sínum á ráðstefnu á vegum HR fyrir fáum árum. Hollenska leiðin Sem dæmi má nefna að fyrir nokkrum árum fóru hollensk stjórnvöld í mikla stefnumótun þar sem sú ákvörðun var tekin af pólitíkusum að setja nýjan og mjög skýran lagaramma utan um málaflokkinn. Niðurstaðan þar í landi varð sú að fela tryggingarfélögunum sambærilegt hlutverk og Sjúkratryggingum Íslands er falið hér á landi og er gert ráð fyrir að bæði opinberir aðilar og einkaaðilar bjóði fram þá þjónustu sem til þarf. Það er síðan hlutverk tryggingarfélaganna að kaupa þá þjónustu sem best tryggir hagsmuni notendanna. Þetta kerfi hefur skilað Hollendingum 1. sæti í árlegri könnun Euro Health Index um gæði heilbrigðisþjónustu í Evrópu mörg undanfarin ár. Árið 2009 sat Ísland í 3. sæti þessa lista en er nú komið í 8. sæti listans. Möltuleiðin Maltverjar hafa, eins og margar aðrar Evrópuþjóðir, verið að glíma við aukinn kostnað í heilbrigðiskerfinu, auknar kröfur um þjónustu, hækkandi aldur þjóðarinnar, langa biðlista, skort á sjúkrarúmum og síðast en ekki síst baráttu við mönnunarvandann í heilbrigðisstéttum. Pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu tóku nýverið þá ákvörðun að bjóða einkaaðilum til samstarfs um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu á Möltu og er gert ráð fyrir umtalsverðri fjárfestingu þeirra í innviðum kerfisins. Þeir ákváðu að reyna að finna nýjar leiðir og nýta sér m.a. í því samhengi sífellda aukningu í heilsutúrisma. Þar horfa þeir m.a. til hjarta- og bæklunarvandamála. Tilgangur þeirra með þessari nálgun er að reyna að bregðast við framangreindum úrlausnarefnum og bæta heilbrigðisþjónustuna fyrir eyjarskeggja og ekki síst til að geta haldið þjónustunni áfram gjaldfrjálsri fyrir íbúa Möltu. Maltverjar nálgast verkefnið með þeim hætti að þeir ætla að byggja nýtt 250 herbergja bráðasjúkrahús auk þess sem þeir ætla að endurnýja eldri spítala sem var aðalspítali Möltu til ársins 2007. Þar ætla þeir að vera með 220 sjúkrarúm þar sem áherslan verður á sérhæfða þjónustu fyrir hjarta-, bæklunar- og þvagfæravandamál. Þar til viðbótar gera þeir ráð fyrir 150 sjúkrarúmum fyrir endurhæfingarsjúklinga. Þá ætla þeir að breyta einum af núverandi spítölum í 320 herbergja spítala sérstaklega fyrir aldraða. Að auki stendur til að byggja nýjan læknaskóla sem á að geta tekið við allt að 300 nemum og er það til viðbótar við fyrirhugaðan skóla fyrir hjúkrunarfræðinga. Samkvæmt upplýsingum fjárfestanna gera þeir ráð fyrir að fjárfesting þeirra muni skapa yfir 1.000 störf á eyjunni. Niðurlag Það verður fróðlegt að fylgjast með hvernig verkefnið gengur hjá Möltubúum á næstu árum og sjálfsagt munu einhverjir geta dregið lærdóm af því hvernig til mun takast. En að minnsta kost má fullyrða að ólíkt hafast þeir að, pólitísku stefnumótendurnir á Möltu og á Íslandi. Ef Ögmundur Jónasson telur mig og mína líka, áhugamenn um samlíf opinbers reksturs og einkareksturs í heilbrigðisþjónustu, líkt þenkjandi og pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu þá kann ég þeim samanburði vel. Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Ármannsson Mest lesið Isavia sóar fjármagni í eigin ímynd Skúli Gunnar Sigfússon Skoðun Ísland undaskilið alþjóðlegum kolefniskvóta Ólafur Ágúst Hraundal Skoðun Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun Munu næstu fjögur ár nægja? Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun Forseti ASÍ á skautum Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Stórkostlega ungur Kristján Friðbert Friðbertsson Skoðun Sníkjudýr? Efling afhjúpar eðli sitt Aðalgeir Ásvaldsson Skoðun Gervigreind: Ný tímamót í mannlegri sögu Sigvaldi Einarsson Skoðun Vöruhúsið í Álfabakka - í boði hvers? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Forgangsröðum forgangsröðun Gylfi Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Vöruhúsið í Álfabakka - í boði hvers? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Forgangsröðum forgangsröðun Gylfi Ólafsson skrifar Skoðun Isavia sóar fjármagni í eigin ímynd Skúli Gunnar Sigfússon skrifar Skoðun Forseti ASÍ á skautum Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland undaskilið alþjóðlegum kolefniskvóta Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Munu næstu fjögur ár nægja? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Sníkjudýr? Efling afhjúpar eðli sitt Aðalgeir Ásvaldsson skrifar Skoðun Stórkostlega ungur Kristján Friðbert Friðbertsson skrifar Skoðun Gervigreind: Ný tímamót í mannlegri sögu Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þegar hið ósýnilega er loks viðurkennt sem veruleiki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson skrifar Skoðun Helvítis væl alltaf í þessum kalli Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Þarf alltaf að vera vín? Guðmundur Stefán Gunnarsson skrifar Skoðun Að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Hvers konar friður? Hilmar Þór Hilmarsson, prófessor, inntur svara Andri Þorvarðarson skrifar Skoðun „Egó“, umhyggja og árangursríkasta áramótaheitið Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Þurr janúar. Er það ekki málið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Heiðarleg stjórnmál skila árangri - árangur Pírata í borgarstjórn 2024 Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Trú er holl Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Styrkjum stöðu sjúkraliða fyrir betri heilbrigðisþjónustu Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sterk sveitarfélög skipta máli Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Undirgefni, trúleysi og tómarúm Einar Baldvin Árnason skrifar Skoðun Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Það tapa allir á orkuskortinum Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun RÚV og litla vandamálið Ásgeir Sigurðsson skrifar Skoðun ESB aðild eða fylki í USA, eða bara gamla Ísland og blessuð krónan? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Takk Björgvin Njáll, eða þannig Ólafur Þór Ólafsson skrifar Skoðun Vilja Ísland í evrópskt sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Aðför að réttindum verkafólks Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Sjá meira
Í Fréttablaðinu þann 19. ágúst 2016 sýnir Ögmundur Jónasson okkur inn í hugarheim sinn. Þar er oft áhugavert um að litast því Ögmundur hefur skoðanir á mörgum hlutum og getur lagt rökræðunni lið um aðskiljanlegustu málefni. Í þessari grein, „Hættulegur heilsukokteill“, tekur hann til umfjöllunar sambúð einkareksturs og opinbers reksturs við veitingu heilbrigðisþjónustu. Þeirri umræðu fagna ég og finnst sjálfsagt að þessi sambúð sé rædd hér á landi eins og víðast hvar annars staðar í Evrópu. Mér finnst það samt ljóður á nálgun Ögmundar að hann geti ekki tekið þátt í rökræðunni án þess að tala niður til þeirra sem eru annarrar skoðunar en hann og kalla þá uppnefnum eða gera þeim upp annarlegar hvatir eða beinlínis væna þá um einhvers konar hugsýki. En vilji hann færa tungutak athugasemdakerfanna inn á síður dagblaðanna er það að sjálfsögðu hans val. Þessi umræða um sambúð einkareksturs og opinbers reksturs hefur átt sér stað í mörg ár. Bandaríkin og þjóðir Evrópu hafa farið mismunandi leiðir en þó virðist tilhneigingin vera sú að fleiri og fleiri ríki kjósa að blanda þessum leiðum saman í þeim tilgangi að reyna að sníða helstu agnúa af hvorri leið fyrir sig. T.d. benti Dr. Birgit Toebes, lagaprófessor og virtur fræðimaður á sviði heilbrigðisréttar og alþjóðlegrar mannréttindaverndar, á þetta í fyrirlestri sínum á ráðstefnu á vegum HR fyrir fáum árum. Hollenska leiðin Sem dæmi má nefna að fyrir nokkrum árum fóru hollensk stjórnvöld í mikla stefnumótun þar sem sú ákvörðun var tekin af pólitíkusum að setja nýjan og mjög skýran lagaramma utan um málaflokkinn. Niðurstaðan þar í landi varð sú að fela tryggingarfélögunum sambærilegt hlutverk og Sjúkratryggingum Íslands er falið hér á landi og er gert ráð fyrir að bæði opinberir aðilar og einkaaðilar bjóði fram þá þjónustu sem til þarf. Það er síðan hlutverk tryggingarfélaganna að kaupa þá þjónustu sem best tryggir hagsmuni notendanna. Þetta kerfi hefur skilað Hollendingum 1. sæti í árlegri könnun Euro Health Index um gæði heilbrigðisþjónustu í Evrópu mörg undanfarin ár. Árið 2009 sat Ísland í 3. sæti þessa lista en er nú komið í 8. sæti listans. Möltuleiðin Maltverjar hafa, eins og margar aðrar Evrópuþjóðir, verið að glíma við aukinn kostnað í heilbrigðiskerfinu, auknar kröfur um þjónustu, hækkandi aldur þjóðarinnar, langa biðlista, skort á sjúkrarúmum og síðast en ekki síst baráttu við mönnunarvandann í heilbrigðisstéttum. Pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu tóku nýverið þá ákvörðun að bjóða einkaaðilum til samstarfs um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu á Möltu og er gert ráð fyrir umtalsverðri fjárfestingu þeirra í innviðum kerfisins. Þeir ákváðu að reyna að finna nýjar leiðir og nýta sér m.a. í því samhengi sífellda aukningu í heilsutúrisma. Þar horfa þeir m.a. til hjarta- og bæklunarvandamála. Tilgangur þeirra með þessari nálgun er að reyna að bregðast við framangreindum úrlausnarefnum og bæta heilbrigðisþjónustuna fyrir eyjarskeggja og ekki síst til að geta haldið þjónustunni áfram gjaldfrjálsri fyrir íbúa Möltu. Maltverjar nálgast verkefnið með þeim hætti að þeir ætla að byggja nýtt 250 herbergja bráðasjúkrahús auk þess sem þeir ætla að endurnýja eldri spítala sem var aðalspítali Möltu til ársins 2007. Þar ætla þeir að vera með 220 sjúkrarúm þar sem áherslan verður á sérhæfða þjónustu fyrir hjarta-, bæklunar- og þvagfæravandamál. Þar til viðbótar gera þeir ráð fyrir 150 sjúkrarúmum fyrir endurhæfingarsjúklinga. Þá ætla þeir að breyta einum af núverandi spítölum í 320 herbergja spítala sérstaklega fyrir aldraða. Að auki stendur til að byggja nýjan læknaskóla sem á að geta tekið við allt að 300 nemum og er það til viðbótar við fyrirhugaðan skóla fyrir hjúkrunarfræðinga. Samkvæmt upplýsingum fjárfestanna gera þeir ráð fyrir að fjárfesting þeirra muni skapa yfir 1.000 störf á eyjunni. Niðurlag Það verður fróðlegt að fylgjast með hvernig verkefnið gengur hjá Möltubúum á næstu árum og sjálfsagt munu einhverjir geta dregið lærdóm af því hvernig til mun takast. En að minnsta kost má fullyrða að ólíkt hafast þeir að, pólitísku stefnumótendurnir á Möltu og á Íslandi. Ef Ögmundur Jónasson telur mig og mína líka, áhugamenn um samlíf opinbers reksturs og einkareksturs í heilbrigðisþjónustu, líkt þenkjandi og pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu þá kann ég þeim samanburði vel. Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu.
Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson skrifar
Skoðun Hvers konar friður? Hilmar Þór Hilmarsson, prófessor, inntur svara Andri Þorvarðarson skrifar
Skoðun Heiðarleg stjórnmál skila árangri - árangur Pírata í borgarstjórn 2024 Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun ESB aðild eða fylki í USA, eða bara gamla Ísland og blessuð krónan? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun