"Framleitt á Íslandi“ – Skiptir það máli? Páll Kr. Pálsson skrifar 5. október 2016 00:00 Já, það skiptir máli; miklu máli. Alþjóðlegar rannsóknir sýna að þjóðarframleiðsla dregst saman um tæplega 0,5% fyrir hvert prósent sem framleiðsla færist úr landi. Það sama á við ef innlend framleiðsla leysir innflutning af hólmi, þá eykst þjóðarframleiðslan um tæplega 0,5% fyrir hvert prósent sem innlend framleiðsla leysir innflutning af hólmi. Þess vegna skiptir innlend framleiðsla miklu máli fyrir hagkerfið. En hver er ástæðan fyrir þessu? Þegar framleiðsla færist úr landi fer það sem greitt er fyrir framleiðsluna til útlanda og störf tapast. Sá hluti sem áður fór til að greiða laun og innlend aðföng til framleiðslunnar færist úr landi og í stað þess að þetta fjármagn skapi margfeldisáhrif í hagkerfinu, með ráðstöfun til launa, aðfangakaupa, í skatta, kaup á þjónustu og fleira tapast þessar tekjur í hagkerfinu. Ástæða fyrrnefndra margfeldisáhrifa er að með því að velja íslenskt er greitt fyrir íslenska framleiðsluþætti í stað erlendra. Þessar greiðslur valda því síðan að þeir sem fá tekjur af innlendri framleiðslu verja þeim til framfærslu og skattgreiðslna. Þessi umsvif valda því svo að enn aðrir fá tekur af þeirra útgjöldum, með öðrum orðum þá aukast öll umsvif í hagkerfinu við innlenda framleiðslu sem og tekjur ríkissjóðs, langt umfram það sem á sér stað ef vara eða þjónusta er flutt inn. Þannig velta tekjurnar af innlendri framleiðslu áfram í hagkerfinu þangað til að hver milljón króna sem varið er í kaup á innlendri framleiðslu í stað innfluttrar, hefur aukið þjóðarframleiðsluna um hálfa milljón króna. Vissulega gera ýmsar takmarkanir, einkum landfræðilegar, það að verkum að ekki er hægt að framleiða nema hluta innflutnings hér á landi þannig að um samkeppnishæfa vöru eða þjónustu sé að ræða. Samkvæmt rannsóknum eru um 22% innfluttra vara í dag í beinni eða óbeinni samkeppni við innlenda framleiðslu og mætti því framleiða hér á landi.Ástandið hefur versnað Núverandi ríkisstjórn virðist ekki hafa áhuga á íslenskum iðnaði. Gott dæmi um þetta eru upprunamerkingar á innfluttar ullar og skinnavörur sem verið hafa í umræðunni undanfarin misseri. Stærsti hluti þessara vara er í dag fluttur inn, einkum frá Asíu, án upprunamerkinga og reynt með merkingum að láta svo líta út sem varan sé íslensk. Þrátt fyrir fögur loforð iðnaðarráherra hefur ekkert gerst og með fánalögunum sem samþykkt voru á Alþingi í vor hefur ástandið bara versnað fyrir innlenda framleiðslu á þessu sviði. Megináhersla núverandi ríkisstjórnar í atvinnumálum virðist vera að gæta sérhagsmuna landbúnaðarkerfis sem vinnur gegn hagsmunum neytenda og bænda, tryggja eigendum sjávarútvegsfyrirtækja langstærsta hlutann af arðinum af auðlindinni og tryggja erlendum fyrirtækjum sem setja hér upp framleiðslu alls kyns sérákvæði varðandi skatta og annað á meðan íslenskur iðnaður er hornreka. Íslenskur iðnaður býr við einhver verstu samkeppnisskilyrði í Vestur-Evrópu. Fjármagnskostnaður, tryggingagjald og ýmsar aðrar opinberar álögur eru með því hæsta sem þar þekkist. Á meðan svo er nýtast tækifærin ekki sem skyldi. Nýsköpun og framleiðniaukandi aðgerðir í hefðbundnum iðnaði eiga vegna þessa undir högg að sækja. Vissulega hafa stjórnvöld gert ýmislegt til að örva stofnun og starfsemi sprotafyrirtækja, en staðreyndin er sú að það er þjóðhagslega margfalt hagkvæmara að ná árangri við nýsköpun í starfandi fyrirtækjum en með stofnun nýrra. Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur virðast fastir í sérhagsmunagæslu landbúnaðar, sjávarútvegs og erlendra iðnfyrirtækja sem hér setja upp starfsemi. Við þurfum nýja sýn þar sem skilningur á gildi innlends iðnaðar fær notið sín og þar sem ekki er litið á hann sem hornreka þátt í hagkerfinu.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir Skoðun Hélst þú upp á krabbameinið? Áslaug Eiríksdóttir Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon skrifar Skoðun Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson skrifar Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Horfin þjóð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar vegna málefna í Grafarvogi Kristjana Knudsen skrifar Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um lög versus viðhorf Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Frægðarvæðing og innihald í stjórnmálum Steingrímur J. Sigfússon skrifar Skoðun Frelsi - ekkert miðjumoð! Kári Allansson,Ívar Orri Ómarsson skrifar Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar Skoðun Er ekki best að fara í framboð? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Einokun að eilífu, amen Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Fjölmennar kvennastéttir Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Fjölmörg hlutverk skólafólks! Gróa Arndal Axelsdóttir skrifar Skoðun Hvernig samfélag? Egill Rúnar Sigurðsson skrifar Skoðun Hvers vegna segir Lilja ekki satt? Björn B Björnsson skrifar Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Tilraunaverkefnið Ísland Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Frumvarp til fjárlaga 2025 - Áherslur ÖBÍ réttindasamtaka Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Venjulegt fólk á þing – umbætur strax Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Við ætlum áfram, ekki afturábak Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálaflokkar og stefnur – Vöndum valið Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Sigrumst á mænusótt (lömunarveiki) sem enn er á sveimi! Alma D. Möller skrifar Sjá meira
Já, það skiptir máli; miklu máli. Alþjóðlegar rannsóknir sýna að þjóðarframleiðsla dregst saman um tæplega 0,5% fyrir hvert prósent sem framleiðsla færist úr landi. Það sama á við ef innlend framleiðsla leysir innflutning af hólmi, þá eykst þjóðarframleiðslan um tæplega 0,5% fyrir hvert prósent sem innlend framleiðsla leysir innflutning af hólmi. Þess vegna skiptir innlend framleiðsla miklu máli fyrir hagkerfið. En hver er ástæðan fyrir þessu? Þegar framleiðsla færist úr landi fer það sem greitt er fyrir framleiðsluna til útlanda og störf tapast. Sá hluti sem áður fór til að greiða laun og innlend aðföng til framleiðslunnar færist úr landi og í stað þess að þetta fjármagn skapi margfeldisáhrif í hagkerfinu, með ráðstöfun til launa, aðfangakaupa, í skatta, kaup á þjónustu og fleira tapast þessar tekjur í hagkerfinu. Ástæða fyrrnefndra margfeldisáhrifa er að með því að velja íslenskt er greitt fyrir íslenska framleiðsluþætti í stað erlendra. Þessar greiðslur valda því síðan að þeir sem fá tekjur af innlendri framleiðslu verja þeim til framfærslu og skattgreiðslna. Þessi umsvif valda því svo að enn aðrir fá tekur af þeirra útgjöldum, með öðrum orðum þá aukast öll umsvif í hagkerfinu við innlenda framleiðslu sem og tekjur ríkissjóðs, langt umfram það sem á sér stað ef vara eða þjónusta er flutt inn. Þannig velta tekjurnar af innlendri framleiðslu áfram í hagkerfinu þangað til að hver milljón króna sem varið er í kaup á innlendri framleiðslu í stað innfluttrar, hefur aukið þjóðarframleiðsluna um hálfa milljón króna. Vissulega gera ýmsar takmarkanir, einkum landfræðilegar, það að verkum að ekki er hægt að framleiða nema hluta innflutnings hér á landi þannig að um samkeppnishæfa vöru eða þjónustu sé að ræða. Samkvæmt rannsóknum eru um 22% innfluttra vara í dag í beinni eða óbeinni samkeppni við innlenda framleiðslu og mætti því framleiða hér á landi.Ástandið hefur versnað Núverandi ríkisstjórn virðist ekki hafa áhuga á íslenskum iðnaði. Gott dæmi um þetta eru upprunamerkingar á innfluttar ullar og skinnavörur sem verið hafa í umræðunni undanfarin misseri. Stærsti hluti þessara vara er í dag fluttur inn, einkum frá Asíu, án upprunamerkinga og reynt með merkingum að láta svo líta út sem varan sé íslensk. Þrátt fyrir fögur loforð iðnaðarráherra hefur ekkert gerst og með fánalögunum sem samþykkt voru á Alþingi í vor hefur ástandið bara versnað fyrir innlenda framleiðslu á þessu sviði. Megináhersla núverandi ríkisstjórnar í atvinnumálum virðist vera að gæta sérhagsmuna landbúnaðarkerfis sem vinnur gegn hagsmunum neytenda og bænda, tryggja eigendum sjávarútvegsfyrirtækja langstærsta hlutann af arðinum af auðlindinni og tryggja erlendum fyrirtækjum sem setja hér upp framleiðslu alls kyns sérákvæði varðandi skatta og annað á meðan íslenskur iðnaður er hornreka. Íslenskur iðnaður býr við einhver verstu samkeppnisskilyrði í Vestur-Evrópu. Fjármagnskostnaður, tryggingagjald og ýmsar aðrar opinberar álögur eru með því hæsta sem þar þekkist. Á meðan svo er nýtast tækifærin ekki sem skyldi. Nýsköpun og framleiðniaukandi aðgerðir í hefðbundnum iðnaði eiga vegna þessa undir högg að sækja. Vissulega hafa stjórnvöld gert ýmislegt til að örva stofnun og starfsemi sprotafyrirtækja, en staðreyndin er sú að það er þjóðhagslega margfalt hagkvæmara að ná árangri við nýsköpun í starfandi fyrirtækjum en með stofnun nýrra. Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur virðast fastir í sérhagsmunagæslu landbúnaðar, sjávarútvegs og erlendra iðnfyrirtækja sem hér setja upp starfsemi. Við þurfum nýja sýn þar sem skilningur á gildi innlends iðnaðar fær notið sín og þar sem ekki er litið á hann sem hornreka þátt í hagkerfinu.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun
Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar
Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun