Bændur fá aðeins brotabrot af endursöluverði kindakjöts Snærós Sindradóttir skrifar 25. nóvember 2016 07:15 Afurðaverð til bænda var lækkað í haust. Sú lækkun hefur þó á engan hátt skilað sér til neytenda ef marka má tölur úr matvöruverslunum. Vísir/Stefán Soðið hefur upp úr hjá sauðfjárbændum vegna gríðarlegs mismunar sem er á milli afurðaverðs til bænda á ærkjöti og verðs á ýmsum kindaafurðum í verslunum. Dæmi er um að grafið kindafillet kosti 9.959 krónur kílóið í verslunum Fjarðarkaupa en bændur fá eftir sem áður í kringum 116 krónur fyrir kílóið, eða eitt prósent af söluverði afurðarinnar. Í hópi sauðfjárbænda á Facebook hafa skapast miklar umræður um málið. Tilkynnt var um lækkun á afurðaverði síðsumars fyrir dilka og fullorðið fé og vakti lækkunin hörð viðbrögð enda þvert á markmið nýsamþykkts búvörusamnings. Lækkunin var meðal annars rökstudd með því að illa hefði gengið að selja hliðarafurðir, svo sem gærur, á erlendum mörkuðum en sauðfjárbændur sendu í ágúst frá sér ályktun um að óboðlegt væri að velta uppsöfnuðum rekstrarvanda á sveitir landsins.Svavar Halldórsson framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda. Fréttablaðið/GVASvavar Halldórsson, framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda, segir allan gang á því hve hátt hlutfall af söluverði afurðanna renni til bænda en dæmið sem hér er tekið að ofan sé eitt það ýktasta. „Við höfum reiknað út að í grófum dráttum fái bændur um það bil þriðjung af endanlegu útsöluverði í sinn vasa sem okkur finnst mjög lágt hlutfall. Í sumum tilfellum fá þeir meira en augljóslega, eins og þetta dæmi sannar, í sumum tilfellum miklu minna.“ Svavar segir að bændur í nágrannalöndum Íslands geri kröfu um að fá tvo þriðju hluta af útsöluverði í sinn vasa. „Við höfum ekki nákvæmar upplýsingar um hvernig verðið skiptist á milli sláturhúsa, kjötvinnsla og smásölu en við vitum hins vegar hvað bóndinn fær og hvert endanlegt útsöluverð er. Þetta sýnir að skiptingin er ekki sanngjörn eins og við höfum verið að halda fram.“ Svavar vill ekki draga ályktanir um í vasa hvers mismunurinn rennur að mestu en bendir þó á skýrslu Samkeppniseftirlitsins um dagvöruverslanir. Þar kemur fram að arðsemi matvöruverslana hér á landi sé meiri en gengur og gerist. Meðalarðsemi í Evrópu sé þrettán prósent og ellefu prósent í Bandaríkjunum. Á Íslandi sé arðsemi matvöruverslana aftur á móti 35 til 40 prósent. „Ef við tölum út frá staðreyndum þá hefur eftirlitið sagt að það sé fákeppni á dagvörumarkaði og fyrirtækin skila miklu meiri arðsemi en sambærileg fyrirtæki í öðrum vestrænum ríkjum.“ Í skýrslu Samkeppniseftirlitsins kemur fram að framlegð verslananna af vörum sem framleiddar eru hér á landi sé nítján prósent.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Örfáar raddir nýti sér Kveik sem vopn gegn skátum Innlent Ellefu tímar sárþjáður á bráðamóttöku Innlent Barn ógnaði lögreglumanni með eftirlíkingu af skammbyssu Innlent Safnast í kvikuhólfið en ómögulegt að segja hvenær gýs Innlent Talið að snjór hafi villt um fyrir ferðamönnum Innlent Vonast til að fleiri fái niðurgreiðslu á sprautunni Innlent Ísland má ekki vera söluvara erlendra glæpagengja Innlent Slysið í Stykkishólmi alvarlegt Innlent Netverjar keppast við að tjá sig um fundinn Innlent Lýsir hrottafengnu ofbeldi í Reykholti: Bundinn á meðan köldu vatni var bunað á hann Innlent Fleiri fréttir Ellefu tímar sárþjáður á bráðamóttöku Ísland má ekki vera söluvara erlendra glæpagengja Barn ógnaði lögreglumanni með eftirlíkingu af skammbyssu Safnast í kvikuhólfið en ómögulegt að segja hvenær gýs Örfáar raddir nýti sér Kveik sem vopn gegn skátum Vonast til að fleiri fái niðurgreiðslu á sprautunni Netverjar keppast við að tjá sig um fundinn Talið að snjór hafi villt um fyrir ferðamönnum Kornbændur á Suðurlandi bera sig vel Þyrlan kölluð út vegna tilkynningar um hvítabirni „Meðvituð um að það eru veikleikar í stjórnarsamstarfinu“ Hver er framtíð ríkisstjórnarinnar? Allir tónlistarkennararnir til í verkfall Þórarinn víkur sem formaður Sameykis Þurfi ekki skarpskyggni til að sjá krísuástandið Sjálfstæðisflokkurinn tilbúinn í kosningar Lýsir hrottafengnu ofbeldi í Reykholti: Bundinn á meðan köldu vatni var bunað á hann Engin niðurstaða á fundi Sjálfstæðisflokksins Dæmdur fyrir að nema eigið barn á brott Miður að misbrestur hafi orðið í þjónustu neyðarmóttökunnar Efla Hagstofuna í kjölfar talnaruglsins Grunar að veikindi flugáhafna tengist efni sem finnst í smurolíu Viðskiptalífið sérstaklega áhugasamt um að fylgja Höllu út „Grafalvarlegt mál“ ef af verkföllum verður „Þetta er allt komið í einhvern hrærigraut“ Ríkisstjórn í vanda stödd Þyrlan kölluð út vegna slyss en afturkölluð „Ég leyni því ekki að við erum í vanda stödd“ Halda íshellaferðum áfram þrátt fyrir að fá ekki leyfi Sjö vilja verða varaseðlabankastjóri Sjá meira
Soðið hefur upp úr hjá sauðfjárbændum vegna gríðarlegs mismunar sem er á milli afurðaverðs til bænda á ærkjöti og verðs á ýmsum kindaafurðum í verslunum. Dæmi er um að grafið kindafillet kosti 9.959 krónur kílóið í verslunum Fjarðarkaupa en bændur fá eftir sem áður í kringum 116 krónur fyrir kílóið, eða eitt prósent af söluverði afurðarinnar. Í hópi sauðfjárbænda á Facebook hafa skapast miklar umræður um málið. Tilkynnt var um lækkun á afurðaverði síðsumars fyrir dilka og fullorðið fé og vakti lækkunin hörð viðbrögð enda þvert á markmið nýsamþykkts búvörusamnings. Lækkunin var meðal annars rökstudd með því að illa hefði gengið að selja hliðarafurðir, svo sem gærur, á erlendum mörkuðum en sauðfjárbændur sendu í ágúst frá sér ályktun um að óboðlegt væri að velta uppsöfnuðum rekstrarvanda á sveitir landsins.Svavar Halldórsson framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda. Fréttablaðið/GVASvavar Halldórsson, framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda, segir allan gang á því hve hátt hlutfall af söluverði afurðanna renni til bænda en dæmið sem hér er tekið að ofan sé eitt það ýktasta. „Við höfum reiknað út að í grófum dráttum fái bændur um það bil þriðjung af endanlegu útsöluverði í sinn vasa sem okkur finnst mjög lágt hlutfall. Í sumum tilfellum fá þeir meira en augljóslega, eins og þetta dæmi sannar, í sumum tilfellum miklu minna.“ Svavar segir að bændur í nágrannalöndum Íslands geri kröfu um að fá tvo þriðju hluta af útsöluverði í sinn vasa. „Við höfum ekki nákvæmar upplýsingar um hvernig verðið skiptist á milli sláturhúsa, kjötvinnsla og smásölu en við vitum hins vegar hvað bóndinn fær og hvert endanlegt útsöluverð er. Þetta sýnir að skiptingin er ekki sanngjörn eins og við höfum verið að halda fram.“ Svavar vill ekki draga ályktanir um í vasa hvers mismunurinn rennur að mestu en bendir þó á skýrslu Samkeppniseftirlitsins um dagvöruverslanir. Þar kemur fram að arðsemi matvöruverslana hér á landi sé meiri en gengur og gerist. Meðalarðsemi í Evrópu sé þrettán prósent og ellefu prósent í Bandaríkjunum. Á Íslandi sé arðsemi matvöruverslana aftur á móti 35 til 40 prósent. „Ef við tölum út frá staðreyndum þá hefur eftirlitið sagt að það sé fákeppni á dagvörumarkaði og fyrirtækin skila miklu meiri arðsemi en sambærileg fyrirtæki í öðrum vestrænum ríkjum.“ Í skýrslu Samkeppniseftirlitsins kemur fram að framlegð verslananna af vörum sem framleiddar eru hér á landi sé nítján prósent.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Örfáar raddir nýti sér Kveik sem vopn gegn skátum Innlent Ellefu tímar sárþjáður á bráðamóttöku Innlent Barn ógnaði lögreglumanni með eftirlíkingu af skammbyssu Innlent Safnast í kvikuhólfið en ómögulegt að segja hvenær gýs Innlent Talið að snjór hafi villt um fyrir ferðamönnum Innlent Vonast til að fleiri fái niðurgreiðslu á sprautunni Innlent Ísland má ekki vera söluvara erlendra glæpagengja Innlent Slysið í Stykkishólmi alvarlegt Innlent Netverjar keppast við að tjá sig um fundinn Innlent Lýsir hrottafengnu ofbeldi í Reykholti: Bundinn á meðan köldu vatni var bunað á hann Innlent Fleiri fréttir Ellefu tímar sárþjáður á bráðamóttöku Ísland má ekki vera söluvara erlendra glæpagengja Barn ógnaði lögreglumanni með eftirlíkingu af skammbyssu Safnast í kvikuhólfið en ómögulegt að segja hvenær gýs Örfáar raddir nýti sér Kveik sem vopn gegn skátum Vonast til að fleiri fái niðurgreiðslu á sprautunni Netverjar keppast við að tjá sig um fundinn Talið að snjór hafi villt um fyrir ferðamönnum Kornbændur á Suðurlandi bera sig vel Þyrlan kölluð út vegna tilkynningar um hvítabirni „Meðvituð um að það eru veikleikar í stjórnarsamstarfinu“ Hver er framtíð ríkisstjórnarinnar? Allir tónlistarkennararnir til í verkfall Þórarinn víkur sem formaður Sameykis Þurfi ekki skarpskyggni til að sjá krísuástandið Sjálfstæðisflokkurinn tilbúinn í kosningar Lýsir hrottafengnu ofbeldi í Reykholti: Bundinn á meðan köldu vatni var bunað á hann Engin niðurstaða á fundi Sjálfstæðisflokksins Dæmdur fyrir að nema eigið barn á brott Miður að misbrestur hafi orðið í þjónustu neyðarmóttökunnar Efla Hagstofuna í kjölfar talnaruglsins Grunar að veikindi flugáhafna tengist efni sem finnst í smurolíu Viðskiptalífið sérstaklega áhugasamt um að fylgja Höllu út „Grafalvarlegt mál“ ef af verkföllum verður „Þetta er allt komið í einhvern hrærigraut“ Ríkisstjórn í vanda stödd Þyrlan kölluð út vegna slyss en afturkölluð „Ég leyni því ekki að við erum í vanda stödd“ Halda íshellaferðum áfram þrátt fyrir að fá ekki leyfi Sjö vilja verða varaseðlabankastjóri Sjá meira