Fréttir og fræðimennska Ragnar H. Hall skrifar 26. maí 2016 16:12 Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Taktu þátt í lýðræðinu með okkur Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Sjá meira
Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til.
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun