Er veisluborð ferðaþjónustunnar fullsetið? Þorvarður Goði Valdimarsson skrifar 6. október 2016 07:00 Ísland er einstakt á margan hátt. Fólk flykkist hingað til að upplifa dásemdir náttúrunnar í öllum sínum margbreytileika. Ein stærsta áskorunin sem við stöndum frammi fyrir, er hvernig varðveita megi þessa auðlind en bjóða um leið með arðbærum hætti upp á þá margvíslegu upplifun sem landið okkar býr yfir. Þessi umræða um jafnvægi milli nýtingar og verndar náttúruauðlinda á einnig við um aðrar undirstöðugreinar á Íslandi. Þess vegna er mikilvægt að hún fari fram sem víðast. Því er oft haldið fram að flugfélögin stýri því einfaldlega hvernig umferð um landið þróast. Allt sé gert til þess að sætaframboð nýtist að hámarki og virðiskeðjan byggist þannig upp að unnt sé að skapa arð af sem flestum rekstrarþáttum iðnaðarins. Svo einstrengingsleg heildarsýn býður þó hættunni heim. Vöxtur ferðaþjónustunnar hefur verið um eða yfir 30% síðustu ár og lesa má í sumaráætlun ISAVIA 2016 að 39 flugfélög hafi flutt um 4,5 milljónir farþega um Keflavíkurflugvöll í lok ágúst, en vöxturinn í september stefnir í +50% frá því í fyrra. Um þriðjungur þessara ferðalanga heimsækir Ísland, ferðast um landið og greiðir fyrir þjónustu. Í ljósi þessa hljóta forsendur ferðaiðnaðarins til áframhaldandi vaxtar og verðmætasköpunar að teljast vænlegar ef rétt er haldið á spilum og farið með gát. Á þessu ári var einnig kynntur 11% virðisaukaskattur innan ferðaiðnaðarins og má því segja að greinin sé að því leyti að verða ábyrgur samfélagsþegn. Þó er sá hængur á að meðallaun í ferðaþjónustu eru lág. Forsvarsmenn stéttarfélaga eru sagðir vera að drukkna í málum sem snúa að launarétti og félagslegu undirboði ferðaþjónustufyrirtækja.Brugðið getur til beggja vona Er toppnum náð? Bjartsýnismenn halda því fram að vöxtur ferðaiðnaðar verði til frambúðar en varfærnari aðilar telja að þolmörkum sé náð og spá samdrætti í greininni þegar árið 2018. Íslenska krónan sé að styrkjast svo mikið og verðlag þjónustu að hækka svo úr hófi fram að útlendingar hætti að sjá verðmæti í því að koma til Íslands og velji sér ódýrari áfangastaði til að svala ævintýraþrá sinni. Svo gætum við jafnvel átt von á nýju eldgosi, sem stöðva myndi flugumferð, auka eftirspurn en setja allt annað í biðstöðu meðan ósköpin ganga yfir. Þar er ekkert öruggt en vissulega spennandi tímar. Sama er hvernig á málin er litið, það getur brugðið til beggja vona og því vissara að við förum ekki fram úr sjálfum okkur í bjartsýninni líkt og 2005-2007. Byggingakrönum fjölgar ört, mörg fyrirtæki eru að fjárfesta gríðarlega í nýjum og veglegum hótelum. Keyptar eru tveggja hæða rútur sem flytja helmingi fleiri gesti en áður. Hvarvetna spretta upp fyrirtæki sem ætla að taka þátt í þessari mögnuðu veislu eins og hún vari að eilífu og engin hætta sé á offjárfestingu. Við Íslendingar þurfum að átta okkur á því að ekki er hægt að setja öll eggin í sömu körfuna og vona bara hið besta. Í dansinum í kringum gullkálf ferðaiðnaðarins má nefnilega ekki gleyma þeim grunnatvinnuvegum sem fyrir eru í landinu og reynst hafa bjarghringir þegar spilaborgir hrynja. Treysta þarf samkeppnishæfni sjávarútvegs og orkutengds iðnaðar og hlúa að þeim greinum hugvísinda og þjónustu sem styðja áframhaldandi vöxt og viðgang samfélagsins. Loks er vert að spyrja: Hvernig getum við lært af því sem vel er gert á öðrum sviðum og yfirfært í heim upplifunariðnaðarins?Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir Skoðun Hélst þú upp á krabbameinið? Áslaug Eiríksdóttir Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon skrifar Skoðun Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson skrifar Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Horfin þjóð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar vegna málefna í Grafarvogi Kristjana Knudsen skrifar Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um lög versus viðhorf Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Frægðarvæðing og innihald í stjórnmálum Steingrímur J. Sigfússon skrifar Skoðun Frelsi - ekkert miðjumoð! Kári Allansson,Ívar Orri Ómarsson skrifar Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar Skoðun Er ekki best að fara í framboð? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Einokun að eilífu, amen Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Fjölmennar kvennastéttir Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Fjölmörg hlutverk skólafólks! Gróa Arndal Axelsdóttir skrifar Skoðun Hvernig samfélag? Egill Rúnar Sigurðsson skrifar Skoðun Hvers vegna segir Lilja ekki satt? Björn B Björnsson skrifar Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Tilraunaverkefnið Ísland Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Frumvarp til fjárlaga 2025 - Áherslur ÖBÍ réttindasamtaka Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Venjulegt fólk á þing – umbætur strax Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Við ætlum áfram, ekki afturábak Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálaflokkar og stefnur – Vöndum valið Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Sigrumst á mænusótt (lömunarveiki) sem enn er á sveimi! Alma D. Möller skrifar Sjá meira
Ísland er einstakt á margan hátt. Fólk flykkist hingað til að upplifa dásemdir náttúrunnar í öllum sínum margbreytileika. Ein stærsta áskorunin sem við stöndum frammi fyrir, er hvernig varðveita megi þessa auðlind en bjóða um leið með arðbærum hætti upp á þá margvíslegu upplifun sem landið okkar býr yfir. Þessi umræða um jafnvægi milli nýtingar og verndar náttúruauðlinda á einnig við um aðrar undirstöðugreinar á Íslandi. Þess vegna er mikilvægt að hún fari fram sem víðast. Því er oft haldið fram að flugfélögin stýri því einfaldlega hvernig umferð um landið þróast. Allt sé gert til þess að sætaframboð nýtist að hámarki og virðiskeðjan byggist þannig upp að unnt sé að skapa arð af sem flestum rekstrarþáttum iðnaðarins. Svo einstrengingsleg heildarsýn býður þó hættunni heim. Vöxtur ferðaþjónustunnar hefur verið um eða yfir 30% síðustu ár og lesa má í sumaráætlun ISAVIA 2016 að 39 flugfélög hafi flutt um 4,5 milljónir farþega um Keflavíkurflugvöll í lok ágúst, en vöxturinn í september stefnir í +50% frá því í fyrra. Um þriðjungur þessara ferðalanga heimsækir Ísland, ferðast um landið og greiðir fyrir þjónustu. Í ljósi þessa hljóta forsendur ferðaiðnaðarins til áframhaldandi vaxtar og verðmætasköpunar að teljast vænlegar ef rétt er haldið á spilum og farið með gát. Á þessu ári var einnig kynntur 11% virðisaukaskattur innan ferðaiðnaðarins og má því segja að greinin sé að því leyti að verða ábyrgur samfélagsþegn. Þó er sá hængur á að meðallaun í ferðaþjónustu eru lág. Forsvarsmenn stéttarfélaga eru sagðir vera að drukkna í málum sem snúa að launarétti og félagslegu undirboði ferðaþjónustufyrirtækja.Brugðið getur til beggja vona Er toppnum náð? Bjartsýnismenn halda því fram að vöxtur ferðaiðnaðar verði til frambúðar en varfærnari aðilar telja að þolmörkum sé náð og spá samdrætti í greininni þegar árið 2018. Íslenska krónan sé að styrkjast svo mikið og verðlag þjónustu að hækka svo úr hófi fram að útlendingar hætti að sjá verðmæti í því að koma til Íslands og velji sér ódýrari áfangastaði til að svala ævintýraþrá sinni. Svo gætum við jafnvel átt von á nýju eldgosi, sem stöðva myndi flugumferð, auka eftirspurn en setja allt annað í biðstöðu meðan ósköpin ganga yfir. Þar er ekkert öruggt en vissulega spennandi tímar. Sama er hvernig á málin er litið, það getur brugðið til beggja vona og því vissara að við förum ekki fram úr sjálfum okkur í bjartsýninni líkt og 2005-2007. Byggingakrönum fjölgar ört, mörg fyrirtæki eru að fjárfesta gríðarlega í nýjum og veglegum hótelum. Keyptar eru tveggja hæða rútur sem flytja helmingi fleiri gesti en áður. Hvarvetna spretta upp fyrirtæki sem ætla að taka þátt í þessari mögnuðu veislu eins og hún vari að eilífu og engin hætta sé á offjárfestingu. Við Íslendingar þurfum að átta okkur á því að ekki er hægt að setja öll eggin í sömu körfuna og vona bara hið besta. Í dansinum í kringum gullkálf ferðaiðnaðarins má nefnilega ekki gleyma þeim grunnatvinnuvegum sem fyrir eru í landinu og reynst hafa bjarghringir þegar spilaborgir hrynja. Treysta þarf samkeppnishæfni sjávarútvegs og orkutengds iðnaðar og hlúa að þeim greinum hugvísinda og þjónustu sem styðja áframhaldandi vöxt og viðgang samfélagsins. Loks er vert að spyrja: Hvernig getum við lært af því sem vel er gert á öðrum sviðum og yfirfært í heim upplifunariðnaðarins?Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun
Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar
Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun