Ef íslenskir stjórnmálamenn væru afburðastjórnendur Agnes Hólm Gunnarsdóttir skrifar 6. október 2016 07:00 Mikið er til af kenningum og matsaðferðum við að meta árangur og stjórnun skipulagsheilda. Án þess að fara í saumana á muninum á rekstrarhagfræði, þjóðhagfræði, viðskiptafræði og stjórnun má velta fyrir sér af hverju það virðist svona flókið að stjórna landi eins og Íslandi, með um 330.000 íbúa. Hjá Siemens starfa til dæmis um 350.000 manns og hjá Securitas starfa um 330.000 manns. Afburðastjórnendur hafa hagsmuni allra lykilhagsmunaaðila að leiðarljósi og vinna stöðugt að því að bæta ánægju þeirra allra. Það er sem sagt ekki talin góð stjórnun að þjóna helst vinum, vandamönnum eða öðrum sem stjórnendur kæra sig mest um. Afburðaforysta felur einnig í sér að þróa hlutverk, framtíðarsýn og góð gildi sem er fylgt eftir. Það er auðvelt að ímynda sér að meginhlutverk ríkisstjórnar sé einmitt þessi stjórnun og umbætur á þörfum og væntingum íbúa. Ef framtíðarsýnin byggðist á einhvers konar metnaði má auðveldlega ímynda sér að hún fæli í sér að það væri einstaklega gott að búa á Íslandi. Að minnsta kosti jafngott og í nágrannalöndunum eða jafnvel betra. Að allir hafi nauðsynlegan aðgang að heilbrigðisþjónustu og enginn þurfi að verða gjaldþrota vegna veikinda. Að almennir borgarar geti eignast húsnæðið sitt ef þeim sýnist svo. Að almennir borgarar geti leigt húsnæði ef þeim sýnist svo. Að nemendur séu styrktir til náms. Að frumkvöðlar séu styrktir til framkvæmda. Að foreldrar geti verið heima með börnunum sínum ef þeim sýnist svo. Að lítil börn og gamalt fólk geti fengið hollan og næringarríkan mat. Að almennir borgarar hætti að greiða fyrir vitleysingagang þeirra ríku. Fjárdráttur, mútuþægni, lygar, hroki, geymsla fjármagns í skattaskjólum og vinalýðræði teljast varla góð gildi í nútímaþjóðfélagi.Fyrirmynd annarra í siðferði Afburðastjórnendur eru fyrirmynd annarra í siðferði en margt bendir til þess að almennir borgarar á Íslandi hafi betra siðferði en sumar hverjar af svokölluðum fyrirmyndum. Afburðastjórnendur eru einnig góðir að virkja aðra með sér en fjölmargir stjórnmálamenn á Íslandi í dag eiga í mesta basli með að virkja eigin stjórnmálaflokk – hvað þá aðra. Traust, virðing, auðmýkt og jafningabragur eru einnig oft nefnd sem einkenni afburðastjórnenda. Sumir þeirra eru jafnvel fljótir að axla persónulega ábyrgð þegar miður fer en þakka samstarfsmönnum sínum og undirmönnum þegar vel gengur. Þetta er allt hluti af því að taka persónulega ábyrgð á ævarandi uppbyggingu á framúrskarandi samstarfsmenningu. Almennir borgarar geta auðveldlega fengið kvíðakast af að horfa á starfshættina á Alþingi og þá átakamenningu sem þar ríkir. Alls ekki svo framúrskarandi. Afburðastjórnendur sjá einnig til þess að ferli og þjónusta séu vel hönnuð, vel stjórnað og stöðugt bætt til að bæta ánægju viðskiptavina og annarra hagsmunaaðila. Það eru til vel reknar skipulagsheildir á vegum hins opinbera. ÁTVR er þar gott dæmi og hefur unnið til ýmiss konar stjórnunarverðlauna sem undirstrikar það. Aðra sögu er að segja um nokkrar aðrar. Sjúklingar, aldraðir og leikskólabörn eru móttakendur þjónustu – viðskiptavinir. Alþingismenn hafa látið í sér heyra á opinberum vettvangi vegna lélegs skipulags á Alþingi. Að verklagið þar bitni beinlínis á þjóðinni. Góð hönnun kostar ekki pening, hún sparar pening og eykur þjónustu. Það er ekki vegna þess að starfsfólkið vilji ekki gera sitt besta. Forystan er brotin og almennur starfsmaður hefur lítil eða engin völd til umbóta. Afburðastjórnendur hafa jafnrétti í hávegum og fólki er ekki mismunað vegna kyns, kynþáttar eða trúarbragða. Tiltekinn stjórnmálaflokkur virðist hafa einstaka velþóknun á miðaldra hvítum karlmönnum og tiltekin stofnun virðist ekki geta haft lágmarks mannréttindi að leiðarljósi í hönnun sinni á ferlum og þjónustu til hælisleitanda. Já og hvað er eiginlega málið með allar þessar stofnanir og nefndir? Sumar þjóna sínum tilgangi ágætlega og gera það jafnvel á skilvirkan hátt en tugir og hundruð af þeim í 330.000 íbúa landi – hvernig ætli Siemens myndi ganga með þess háttar stjórnskipulag? Maður spyr sig.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir Skoðun Hélst þú upp á krabbameinið? Áslaug Eiríksdóttir Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon skrifar Skoðun Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvað með afköst ríkisins? Ágúst Kristján Steinarsson skrifar Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Ef það er enginn bóndi – þá er enginn matur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Menningarblöndun: Styrkur samfélagsins Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Horfin þjóð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar vegna málefna í Grafarvogi Kristjana Knudsen skrifar Skoðun Opið bréf til foreldra í Drafnarsteini Halldóra Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um lög versus viðhorf Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Frægðarvæðing og innihald í stjórnmálum Steingrímur J. Sigfússon skrifar Skoðun Frelsi - ekkert miðjumoð! Kári Allansson,Ívar Orri Ómarsson skrifar Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar Skoðun Er ekki best að fara í framboð? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Einokun að eilífu, amen Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Fjölmennar kvennastéttir Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Fjölmörg hlutverk skólafólks! Gróa Arndal Axelsdóttir skrifar Skoðun Hvernig samfélag? Egill Rúnar Sigurðsson skrifar Skoðun Hvers vegna segir Lilja ekki satt? Björn B Björnsson skrifar Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Tilraunaverkefnið Ísland Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Frumvarp til fjárlaga 2025 - Áherslur ÖBÍ réttindasamtaka Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Venjulegt fólk á þing – umbætur strax Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Við ætlum áfram, ekki afturábak Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálaflokkar og stefnur – Vöndum valið Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Sigrumst á mænusótt (lömunarveiki) sem enn er á sveimi! Alma D. Möller skrifar Sjá meira
Mikið er til af kenningum og matsaðferðum við að meta árangur og stjórnun skipulagsheilda. Án þess að fara í saumana á muninum á rekstrarhagfræði, þjóðhagfræði, viðskiptafræði og stjórnun má velta fyrir sér af hverju það virðist svona flókið að stjórna landi eins og Íslandi, með um 330.000 íbúa. Hjá Siemens starfa til dæmis um 350.000 manns og hjá Securitas starfa um 330.000 manns. Afburðastjórnendur hafa hagsmuni allra lykilhagsmunaaðila að leiðarljósi og vinna stöðugt að því að bæta ánægju þeirra allra. Það er sem sagt ekki talin góð stjórnun að þjóna helst vinum, vandamönnum eða öðrum sem stjórnendur kæra sig mest um. Afburðaforysta felur einnig í sér að þróa hlutverk, framtíðarsýn og góð gildi sem er fylgt eftir. Það er auðvelt að ímynda sér að meginhlutverk ríkisstjórnar sé einmitt þessi stjórnun og umbætur á þörfum og væntingum íbúa. Ef framtíðarsýnin byggðist á einhvers konar metnaði má auðveldlega ímynda sér að hún fæli í sér að það væri einstaklega gott að búa á Íslandi. Að minnsta kosti jafngott og í nágrannalöndunum eða jafnvel betra. Að allir hafi nauðsynlegan aðgang að heilbrigðisþjónustu og enginn þurfi að verða gjaldþrota vegna veikinda. Að almennir borgarar geti eignast húsnæðið sitt ef þeim sýnist svo. Að almennir borgarar geti leigt húsnæði ef þeim sýnist svo. Að nemendur séu styrktir til náms. Að frumkvöðlar séu styrktir til framkvæmda. Að foreldrar geti verið heima með börnunum sínum ef þeim sýnist svo. Að lítil börn og gamalt fólk geti fengið hollan og næringarríkan mat. Að almennir borgarar hætti að greiða fyrir vitleysingagang þeirra ríku. Fjárdráttur, mútuþægni, lygar, hroki, geymsla fjármagns í skattaskjólum og vinalýðræði teljast varla góð gildi í nútímaþjóðfélagi.Fyrirmynd annarra í siðferði Afburðastjórnendur eru fyrirmynd annarra í siðferði en margt bendir til þess að almennir borgarar á Íslandi hafi betra siðferði en sumar hverjar af svokölluðum fyrirmyndum. Afburðastjórnendur eru einnig góðir að virkja aðra með sér en fjölmargir stjórnmálamenn á Íslandi í dag eiga í mesta basli með að virkja eigin stjórnmálaflokk – hvað þá aðra. Traust, virðing, auðmýkt og jafningabragur eru einnig oft nefnd sem einkenni afburðastjórnenda. Sumir þeirra eru jafnvel fljótir að axla persónulega ábyrgð þegar miður fer en þakka samstarfsmönnum sínum og undirmönnum þegar vel gengur. Þetta er allt hluti af því að taka persónulega ábyrgð á ævarandi uppbyggingu á framúrskarandi samstarfsmenningu. Almennir borgarar geta auðveldlega fengið kvíðakast af að horfa á starfshættina á Alþingi og þá átakamenningu sem þar ríkir. Alls ekki svo framúrskarandi. Afburðastjórnendur sjá einnig til þess að ferli og þjónusta séu vel hönnuð, vel stjórnað og stöðugt bætt til að bæta ánægju viðskiptavina og annarra hagsmunaaðila. Það eru til vel reknar skipulagsheildir á vegum hins opinbera. ÁTVR er þar gott dæmi og hefur unnið til ýmiss konar stjórnunarverðlauna sem undirstrikar það. Aðra sögu er að segja um nokkrar aðrar. Sjúklingar, aldraðir og leikskólabörn eru móttakendur þjónustu – viðskiptavinir. Alþingismenn hafa látið í sér heyra á opinberum vettvangi vegna lélegs skipulags á Alþingi. Að verklagið þar bitni beinlínis á þjóðinni. Góð hönnun kostar ekki pening, hún sparar pening og eykur þjónustu. Það er ekki vegna þess að starfsfólkið vilji ekki gera sitt besta. Forystan er brotin og almennur starfsmaður hefur lítil eða engin völd til umbóta. Afburðastjórnendur hafa jafnrétti í hávegum og fólki er ekki mismunað vegna kyns, kynþáttar eða trúarbragða. Tiltekinn stjórnmálaflokkur virðist hafa einstaka velþóknun á miðaldra hvítum karlmönnum og tiltekin stofnun virðist ekki geta haft lágmarks mannréttindi að leiðarljósi í hönnun sinni á ferlum og þjónustu til hælisleitanda. Já og hvað er eiginlega málið með allar þessar stofnanir og nefndir? Sumar þjóna sínum tilgangi ágætlega og gera það jafnvel á skilvirkan hátt en tugir og hundruð af þeim í 330.000 íbúa landi – hvernig ætli Siemens myndi ganga með þess háttar stjórnskipulag? Maður spyr sig.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun
Skoðun Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Litlir sigrar, stór áhrif – Hvernig iðjuþjálfar Ljóssins hjálpa krabbameinsgreindum að auka og viðhalda virkni, gleði og styrk Guðný Katrín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun 49 ár Bryndís Guðmundsdóttir,Helga Björg O. Ragnarsdóttir,María Björk Lárusdóttir,Rósa Björk Bergþórsdóttir skrifar
Skoðun Að geta fundið til með börnum: Heildstæð nálgun í skólakerfinu Inga Sigrún Atladóttir skrifar
Hærri laun eða viðhalda áunnum réttindum! Hvernig verðleggjum við menntun barnanna okkar? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Með samvinnu, stuðning og skilningi er hægt að finna nýjar leiðir til að vera félagslega virkur – jafnvel í erfiðum aðstæðum Kolbrún Halla Guðjónsdóttir Skoðun