Stjórnarskráin brotin við útgáfu laxeldisleyfa að mati lögmanna eigenda veiðiréttar Þorbjörn Þórðarson skrifar 6. apríl 2017 19:30 Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi. Mest lesið Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Innlent Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Innlent Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki snúast um þjóðerni gerenda Innlent „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Innlent Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Innlent Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Innlent Nemandi látinn eftir árás í frönskum skóla Erlent Kastaði eggjum í bíl Innlent Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Innlent Sífellt fleiri Palestínumenn mótmæla stjórn Hamas Erlent Fleiri fréttir Bregðast af hörku við ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Gríðarlegir fjármunir sveitarfélaga í öryggisvistanir Sérsveitin aðstoðar lögregluna á Suðurlandi Milljarður í kostnað vegna öryggisvistunar og húðflúr í beinni Eva Georgs ráðin dagskrárstjóri sjónvarps hjá RÚV Mótmæla hagræðingum og segja þær bitna á konum Skóflustunga að padelveislu í Kópavogi Sólveig Anna segir skilið við Sósíalista Ríkissaksóknari staðfestir niðurfellingu í stórri slysasleppingu Tíufréttir heyra sögunni til Stuðningur við Úkraínu og Palestínu fer dvínandi Neitar að hafa orðið föður sínum að bana Óljóst hvað Gad Saad er sakaður um í mótmælapóstum Línan umdeilda fær enn eitt græna ljósið Lætur könnun um væntingar ekki á sig fá Kalt veður bjargaði Andrésar andarleikunum fyrir horn Óeðlileg staða á íslenskum eignamarkaði Barnaníðingur situr inni þar til hann verður sendur til Litáen Meirihluti hefur litlar væntingar til borgarstjórnarmeirihlutans „Nú hættir þú Sigurður!“ Sjá meira
Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi.
Mest lesið Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Innlent Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Innlent Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki snúast um þjóðerni gerenda Innlent „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Innlent Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Innlent Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Innlent Nemandi látinn eftir árás í frönskum skóla Erlent Kastaði eggjum í bíl Innlent Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Innlent Sífellt fleiri Palestínumenn mótmæla stjórn Hamas Erlent Fleiri fréttir Bregðast af hörku við ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Hafa vísað hundrað leigubílstjórum á brott frá flugstöðinni vegna brota á reglum Gríðarlegir fjármunir sveitarfélaga í öryggisvistanir Sérsveitin aðstoðar lögregluna á Suðurlandi Milljarður í kostnað vegna öryggisvistunar og húðflúr í beinni Eva Georgs ráðin dagskrárstjóri sjónvarps hjá RÚV Mótmæla hagræðingum og segja þær bitna á konum Skóflustunga að padelveislu í Kópavogi Sólveig Anna segir skilið við Sósíalista Ríkissaksóknari staðfestir niðurfellingu í stórri slysasleppingu Tíufréttir heyra sögunni til Stuðningur við Úkraínu og Palestínu fer dvínandi Neitar að hafa orðið föður sínum að bana Óljóst hvað Gad Saad er sakaður um í mótmælapóstum Línan umdeilda fær enn eitt græna ljósið Lætur könnun um væntingar ekki á sig fá Kalt veður bjargaði Andrésar andarleikunum fyrir horn Óeðlileg staða á íslenskum eignamarkaði Barnaníðingur situr inni þar til hann verður sendur til Litáen Meirihluti hefur litlar væntingar til borgarstjórnarmeirihlutans „Nú hættir þú Sigurður!“ Sjá meira