Fyrsti bóksölulisti ársins: Arnaldur, Ragnar og Jón Kalman á toppnum

Jakob Bjarnar skrifar 22. nóvember 2017 11:30

Glæpasagnahöfundarnir halda sjó en Jón Kalman er til alls líklegur.

Eins og undanfarin ár mun Vísir fylgjast með bóksölu fyrir þessi jólin. Hér getur að líta fyrstu bóksölulistana sem byggir á upplýsingum sem Félag íslenskra bókaútgefenda tekur nú saman.

Bryndís Loftsdóttir, framkvæmdastjóri Fibut, segir að þó þarna sjáist gróf mynd af því sem koma skal í bóksölu fram að jólum þá skekkir það myndina hversu margar bækur eru að koma seint til landsins vegna bilana í prentsmiðjum erlendis og ófara í flutningum.

Samkvæmt heimildum Vísis hefur fólk innan bókageirans af þessu nokkrar áhyggjur. Prentun bóka hefur átt undir högg að sækja og prentsmiðjan Oddi er hætt að prenta innbundnar bækur í byrjun næsta árs. Að sögn Kristjáns Geirs Gunnarssonar, framkvæmdastjóra markaðs- og sölusviðs Odda, var aðeins verið tímaspursmál hvenær slík ákvörðun yrði tekin.

Fáir þekkja bókabransann betur en Bryndís Loftsdóttir. Vísir nýtur fulltingis hennar við að rýna í bóksöluna fyrir þessi jólin.

Ástæðan er rakin til gengis krónunnar, miklu hagstæðara er fyrir útgefendur að láta prenta bækurnar utan landsteina en sá böggull fylgir skammrifi sem Bryndís nefnir.

Finnskir prentarar setja strik í reikninginn

Bookwell í Finnalandi hefur verið að prenta íslenskar bækur en prentsmiðjan sú klikkaði illilega fyrir nokkrum vikum sem olli því að öllu því sem þar var prentað seinkaði. „Þetta er risastór prentsmiðja sem er í gangi 24/7 og hún var stopp vel á aðra viku,“ segir Bryndís.

Á mánudaginn 22. nóvember var síðasti frestur til að láta endurprenta bækur svo þær næðu í tæka tíð til landsins fyrir jólabókavertíðina miklu. Þetta þýðir í raun að svo gæti farið að einhverjar bækur verði hreinlega uppseldar, það fer eftir því hversu klókir útgefendur eru að meta eftirspurnina fyrirfram. En, þetta kemur að einhverju leyti í veg fyrir hið svokallaða „svarta hross“ – óvæntar metsölubækur. En, þó má sjá við slíku með pöntun á prenti og flugfrakt. En, það kostar vitaskuld sitt.

Glæpasögurnar halda sínu

Bókabransinn er því í járnum. En, listarnir segja sína sögu. Arnaldur Indriðason er með mest seldu bók þessara fyrstu vikna í nóvember, enda kom bókin hans út á réttum tíma, ef svo má segja, en hans bækur koma alltaf út þann 1. nóvember.

Birgitta Haukdal hefur slegið í gegn sem barnabókahöfundur.

Íslenskar skáldsögur eru í efstu þremur sætum tímabilsins. Glæpasögurnar virðast ætla að halda sínu auk þess sem Jón Kalmann blandar sér í þann slag með Sögu Ástu. Þá kemur Ragnar Jónasson í því þriðja með Mistur. Gatið, bók Yrsu Sigurðardóttur sem kom út í síðustu viku, er svo komin í fjórða sæti skáldsögulistans eftir aðeins nokkra daga sölu og mun líkast til klifra hærra á næstu vikum en hún er í sjötta sæti aðallistans.

Barnabókahöfundar gera sig breiða

En, svo eru það sértækari listar en aðallistinn sem gaman er að rýna í. Barnabókahöfundar hafa verið að gera sig breiða í bóksölu undanfarin árin og svo verður sennilega í ár einnig.

„Gamlar kempur eru áberandi á barnabókalistanum, Birgitta Haukdal, sem slegið hefur í gegn með Láru bókunum sínum situr í þriðja sæti en á jafnframt tvær aðrar bækur neðar á listanum, sem er ákveðið afrek í sjálfu sér.

Mikael Torfason hefur tekið forystu í ævisagnagerðinni í margvíslegum skilningi.

Ævar Þór Benediktsson er í öðru sæti með fjórðu bókina í bókaflokknum „Þín eigin“ en að þessu sinni dregur hann lesendur inn í heim ævintýranna. Í fyrsta sæti er svo hinn þaulreyndi metsöluhöfundur, Gunnar Helgason, með þriðju bókina um Stellu og fjölskyldu hennar,“ segir Bryndís.

Þróun í ævisagnagerð

Ævisagnalistinn er spennandi sem slíkur og einnig sem fyrirbæri. Ævisögur hafa stundum átt jólabókasöluna en gengi slíkra bóka hefur hins vegar verið svipaður því hvernig gengur til með rjúpnastofninn. Þar gengur á með reglubundnum sveiflum, þær hafa verið að toppa með um tíu ára millibili. Hins vegar má greina einhverar breytingar í þeim efnum sem eru bókmenntafræðilegs eðlis. Úti í hinum stóra heimi hafa „non fiction“ bækur lengi átt sviðið.

Við Íslendingar erum í ýmsu tilliti 10 til 20 árum á eftir tímanum þegar stefnur og straumar erlendis eru annars vegar. Má kannski nefna pönktímabilið sem dæmi í því samhengi. Nú virðist þessi bylgja vera að ná ströndum Íslands og þar leiðir kannski Mikael Torfason, sem hefur sagt skálduðum ævisögum stríð á hendur og ráðist með sleggju á þann múrvegg sem hefur verið byggður milli skáldskapar og svo endurminninga. Það fer því ágætlega á því að hann sé þar á toppi lista.

Sólrún Diegó er óvæntasta nafnið í jólabókaflóðinu að þessu sinni.

„Já, Mikael er efstur á ævisagnalistanum. Í öðru sæti er svo mest selda bók ársins, hingað til, en það er saga hinnar Norður-Kóresku Yeomne Park, Með lífið að veði. Í þriðja sæti er svo bókin Þúsund kossar eftir Jón Gnarr.

Samfélagsmiðlastórstjarnan Sólrún Diego

„Óvæntasta innslag listans að þessu sinni er bókin Heima með samfélagsmiðlastórstjörnunni Sólrúnu Diego,“ segir Bryndís sem aðstoðar Vísi við að rýna í listana. Fáir þekkja betur til en einmitt hún þegar bóksalan er annars vegar. Og þetta þykir henni merkilegt.

„Í bókinni gefur hún góð ráð varðandi heimilisþrif og hagnýt húsráð en bókin situr í fyrsta sæti listans yfir fræðibækur og bækur almenns efnis og skákar þar refum eins og Jóni Steinari Gunnlaugssyni sem situr í öðru sæti listans með bókina Með lognið í fangið og Óttari Sveinssyni sem situr í því þriðja með Útkall – Reiðarslag í Eyjum.“

En, við skulum láta listana tala sínu máli.