Blæs til hugarfarsbyltingar Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 29. ágúst 2017 20:04 Fríða stýrir Facebookhópnum Áhugafólk um sanngjörn vöruskipti. Fríða Kolbrúnar Þorkelsdóttir „Ég er tilbúin að borga meira fyrir vörur ef það þýðir að enginn hafi þurft að þjást við gerð þeirra,“ segir Fríða Kolbrúnar Þorkelsdóttir sem stýrir Facebookhópnum „Áhugafólk um sanngjörn vöruskipti“ sem settur var á laggirnar í byrjun árs. Það er Fríðu mikilvægt að almenningur sé meðvitaður um það að enn sé fólk í þrælavinnu. „Það eru börn við saumavélina, í námunum og á ökrunum,“ segir Fríða. Aðspurð, segist Fríða hafa vaknað til vitundar um aðbúnað verkafólks í fjarlægum löndum um svipað leyti og hún hætti að borða kjöt. „Auðvitað hef ég lengi vitað að aðstæður verkafólks í fjarlægum löndum geta verið hræðilegar. Ég held að flestir hafi að minnsta kosti heyrt af því.“ Hún segist sjálf, á árum áður, hafa farið til útlanda með tóma tösku og fyllt hana með varningi úr H&M, Forever 21 og öðrum búðum.Fataverksmiðja í Kína.Vísir/afp/ mynd tengist frétt ekki beintÞegar Fríða hóf að kynna sér dýraníð og umhverfisspjöll beindi hún jafnframt sjónum sínum að aðstæðum verkafólks í fjarlægum löndum. „Í fyrsta sinn á ævinni hugsaði ég virkilega út í það hvers konar iðnað ég var að styrkja þegar ég fór út í búð,“ segir Fríða sem bætir við að hún hafi orðið að hugsa til fólksins „sem situr inni í dimmum verksmiðjum og þrælar sér út alla daga svo ég geti keypt mér geggjað ódýran bol sem endist í þrjá mánuði.“ Að sögn Fríðu felast sanngjörn og siðleg viðskipti í því að „í öllu framleiðsluferlinu hafi enginn verið svikinn, notaður eða látinn vinna við óviðunandi aðstæður. Það getur verið mjög erfitt að komast að því hvar og hvernig vörur eru framleiddar nema að það sé hreinlega stefna viðkomandi fyrirtækis að sýna neytandanum að það hafi ekkert að fela.“ Í hópnum „Áhugafólk um sanngjörn vöruskipti“ skiptast meðlimir á upplýsingum um verslanir sem eru til fyrirmyndar. „Hópurinn er góður vettvangur til að deila með öðrum því sem maður hefur komist að í sambandi við málefnið. Við deilum heimildamyndum, vefverslunum og fleira. Mér finnst sérstaklega mikilvægt að hafa íslenskan hóp því þá er auðveldara að fá upplýsingar um markaðinn hér.“En hvaða ráðleggingar gefurðu þeim sem vilja fikra sig í áttina að sanngjarnari viðskiptum? „Mitt helsta og besta ráð er að breyta hugarfarinu. Í stað þess að endurnýja fataskápinn á nokkurra mánaða fresti - því að fötin eru annað hvort komin úr tísku eða hreinlega ónýt því þau voru svo ódýr - legg ég til að líta á fatnað sem verðmæti líkt og fólk gerði áður fyrr.“ Í dag lítur Fríða á fatnað sem fjárfestingu. „Ég kaupi vönduð föt sem ég veit hvaðan koma og úr hverju eru. Það er miklu líklegra að maður fari vel með föt sem kosta aðeins meira og að þau endist lengur. Persónulega finnst mér miklu skemmtilegra að eiga flíkur sem mér þykir vænt um og ég veit að munu endast mér lengi,“ segir Fríða.Fataverksmiðja í Indónesíu.Vísir/afp/ mynd tengist frétt ekki beintFríða segist reyna að vera bjartsýn á að vakning meðal almennings sé í augsýn en segir jafnframt: „það sést samt að flestum er alveg sama, sérstaklega þegar maður sér allan spenninginn í kringum opnun H&M á Íslandi og ótrúlega magnið af drasli sem fólk pantar sér á AliExpress.“Hvaða lausnir eru vænlegar til árangurs? „Þetta er stórt og flókið mál sem við erum að tala um,“ segir Fríða, „framleiðendur um allan heim og risavaxin fyrirtæki gera allt til að blekkja neytandann og fela fyrir honum það sem raunverulega gengur á.“ Fríða er þeirrar skoðunar að taka þurfi til hendinni á vettvangi stjórnmálanna. Hún stingur upp á því að hægt sé að lækka skatta á viðgerðar-og saumaþjónustu og hvetja þannig, á sama tíma, fólk til þess að hugsa betur um hlutina sína. Þá telur hún upplýsingagjöfina varðandi framleiðsluhætti fyrirtækja talsvert ábótavant. „Ég er ekki alveg búin að finna lausnina á þessu öllu saman,“ segir Fríða sem heitir því að láta okkur vita um leið og hún finni hana. Hún hvetur að endingu fólk til að slást í för með sér í alhliða hugarfarsbrytingu og skrá sig í Facebookhópinn „Áhugafólki um sanngjörn vöruskipti“ og ræða mögulegar lausnir. Tengdar fréttir „Við erum komin á endastöð í neyslunni“ „Það má hins vegar segja sér það að fyrirtæki sem ganga út á að skila hluthöfum sem mestum arði munu alltaf reyna að fá neytendur til að kaupa meira og meira auk þess sem þau reyna að lækka allan kostnað við framleiðsluna eins og frekast er unnt, þar með talið aðbúnað og kjör verkafólks.“ 28. ágúst 2017 20:40 Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Erlent Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Erlent Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Lægð stjórnar veðrinu um helgina Veður Fleiri fréttir Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Má ekki eyða myndböndum sem mátti ekki taka Laxalúsin sækir í sig veðrið fyrir vestan Grunur um að fiskar úr landeldi hafi komist í sjó Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Mættur í Samfylkinguna Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Matvælastofnun kærði tvo búfjáreigendur til lögreglu Einn af 103 ökumönnum reyndist yfir mörkum Sjá meira
„Ég er tilbúin að borga meira fyrir vörur ef það þýðir að enginn hafi þurft að þjást við gerð þeirra,“ segir Fríða Kolbrúnar Þorkelsdóttir sem stýrir Facebookhópnum „Áhugafólk um sanngjörn vöruskipti“ sem settur var á laggirnar í byrjun árs. Það er Fríðu mikilvægt að almenningur sé meðvitaður um það að enn sé fólk í þrælavinnu. „Það eru börn við saumavélina, í námunum og á ökrunum,“ segir Fríða. Aðspurð, segist Fríða hafa vaknað til vitundar um aðbúnað verkafólks í fjarlægum löndum um svipað leyti og hún hætti að borða kjöt. „Auðvitað hef ég lengi vitað að aðstæður verkafólks í fjarlægum löndum geta verið hræðilegar. Ég held að flestir hafi að minnsta kosti heyrt af því.“ Hún segist sjálf, á árum áður, hafa farið til útlanda með tóma tösku og fyllt hana með varningi úr H&M, Forever 21 og öðrum búðum.Fataverksmiðja í Kína.Vísir/afp/ mynd tengist frétt ekki beintÞegar Fríða hóf að kynna sér dýraníð og umhverfisspjöll beindi hún jafnframt sjónum sínum að aðstæðum verkafólks í fjarlægum löndum. „Í fyrsta sinn á ævinni hugsaði ég virkilega út í það hvers konar iðnað ég var að styrkja þegar ég fór út í búð,“ segir Fríða sem bætir við að hún hafi orðið að hugsa til fólksins „sem situr inni í dimmum verksmiðjum og þrælar sér út alla daga svo ég geti keypt mér geggjað ódýran bol sem endist í þrjá mánuði.“ Að sögn Fríðu felast sanngjörn og siðleg viðskipti í því að „í öllu framleiðsluferlinu hafi enginn verið svikinn, notaður eða látinn vinna við óviðunandi aðstæður. Það getur verið mjög erfitt að komast að því hvar og hvernig vörur eru framleiddar nema að það sé hreinlega stefna viðkomandi fyrirtækis að sýna neytandanum að það hafi ekkert að fela.“ Í hópnum „Áhugafólk um sanngjörn vöruskipti“ skiptast meðlimir á upplýsingum um verslanir sem eru til fyrirmyndar. „Hópurinn er góður vettvangur til að deila með öðrum því sem maður hefur komist að í sambandi við málefnið. Við deilum heimildamyndum, vefverslunum og fleira. Mér finnst sérstaklega mikilvægt að hafa íslenskan hóp því þá er auðveldara að fá upplýsingar um markaðinn hér.“En hvaða ráðleggingar gefurðu þeim sem vilja fikra sig í áttina að sanngjarnari viðskiptum? „Mitt helsta og besta ráð er að breyta hugarfarinu. Í stað þess að endurnýja fataskápinn á nokkurra mánaða fresti - því að fötin eru annað hvort komin úr tísku eða hreinlega ónýt því þau voru svo ódýr - legg ég til að líta á fatnað sem verðmæti líkt og fólk gerði áður fyrr.“ Í dag lítur Fríða á fatnað sem fjárfestingu. „Ég kaupi vönduð föt sem ég veit hvaðan koma og úr hverju eru. Það er miklu líklegra að maður fari vel með föt sem kosta aðeins meira og að þau endist lengur. Persónulega finnst mér miklu skemmtilegra að eiga flíkur sem mér þykir vænt um og ég veit að munu endast mér lengi,“ segir Fríða.Fataverksmiðja í Indónesíu.Vísir/afp/ mynd tengist frétt ekki beintFríða segist reyna að vera bjartsýn á að vakning meðal almennings sé í augsýn en segir jafnframt: „það sést samt að flestum er alveg sama, sérstaklega þegar maður sér allan spenninginn í kringum opnun H&M á Íslandi og ótrúlega magnið af drasli sem fólk pantar sér á AliExpress.“Hvaða lausnir eru vænlegar til árangurs? „Þetta er stórt og flókið mál sem við erum að tala um,“ segir Fríða, „framleiðendur um allan heim og risavaxin fyrirtæki gera allt til að blekkja neytandann og fela fyrir honum það sem raunverulega gengur á.“ Fríða er þeirrar skoðunar að taka þurfi til hendinni á vettvangi stjórnmálanna. Hún stingur upp á því að hægt sé að lækka skatta á viðgerðar-og saumaþjónustu og hvetja þannig, á sama tíma, fólk til þess að hugsa betur um hlutina sína. Þá telur hún upplýsingagjöfina varðandi framleiðsluhætti fyrirtækja talsvert ábótavant. „Ég er ekki alveg búin að finna lausnina á þessu öllu saman,“ segir Fríða sem heitir því að láta okkur vita um leið og hún finni hana. Hún hvetur að endingu fólk til að slást í för með sér í alhliða hugarfarsbrytingu og skrá sig í Facebookhópinn „Áhugafólki um sanngjörn vöruskipti“ og ræða mögulegar lausnir.
Tengdar fréttir „Við erum komin á endastöð í neyslunni“ „Það má hins vegar segja sér það að fyrirtæki sem ganga út á að skila hluthöfum sem mestum arði munu alltaf reyna að fá neytendur til að kaupa meira og meira auk þess sem þau reyna að lækka allan kostnað við framleiðsluna eins og frekast er unnt, þar með talið aðbúnað og kjör verkafólks.“ 28. ágúst 2017 20:40 Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Erlent Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Erlent Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Lægð stjórnar veðrinu um helgina Veður Fleiri fréttir Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Má ekki eyða myndböndum sem mátti ekki taka Laxalúsin sækir í sig veðrið fyrir vestan Grunur um að fiskar úr landeldi hafi komist í sjó Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Mættur í Samfylkinguna Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Matvælastofnun kærði tvo búfjáreigendur til lögreglu Einn af 103 ökumönnum reyndist yfir mörkum Sjá meira
„Við erum komin á endastöð í neyslunni“ „Það má hins vegar segja sér það að fyrirtæki sem ganga út á að skila hluthöfum sem mestum arði munu alltaf reyna að fá neytendur til að kaupa meira og meira auk þess sem þau reyna að lækka allan kostnað við framleiðsluna eins og frekast er unnt, þar með talið aðbúnað og kjör verkafólks.“ 28. ágúst 2017 20:40