Þegar hin hliðin birtist og breytir öllu Guðmundur Steingrímsson skrifar 23. apríl 2018 07:00 Þegar ég las fyrst fréttirnar af Sindra sem strauk úr fangelsi í síðustu viku, skaust þessi mynd upp í hugann: Maður í röndóttum strigafötum með röndótta kassalaga húfu skríður út um glugga á steinsteyptu fangelsi um miðja nótt og lætur sig síga niður vegginn í lökum sem hann hefur bundið saman. Fyrir utan bíður vitorðsmaður á gömlum Bens og þeir bruna píreygðir suður til Keflavíkur. Maður sér semsagt fyrir sér einhvers konar atriði í kvikmynd eftir Cohen-bræður. Það er toppað með senunni í flugvélinni þar sem strokufanginn, kominn í jogginggalla og adidasskó, pantar sér glaðhlakkalegur bjór við hlið forsætisráðherra. Heilinn manns býr sífellt til myndir. Þær eru oft spaugilegar, oft klisjukenndar og ótrúlega oft fullkomlega rangar. Á hæpnum forsendum getur maður ítrekað staðið sjálfan sig að því að fella hina afdráttarlausustu dóma um menn og málefni, bara af því að maður hefur komið sér upp svona mynd í kollinum. Sindri þessi. Hann hlýtur nú að vera meiri jólasveinninn að strjúka úr fangelsi. Páll Winkel þessi. Fangelsismálastjóri. Hann hlýtur nú að vera meiri lúsablesinn að vera bara alltaf að leggja kapal í vinnunni á meðan fangar strjúka.Kapall er Trello Svo heyrir maður hina hliðina. Á tölvuskjánum í bakgrunni á fréttamyndinni af Páli var semsagt ekki kapall, heldur einhvers konar forsíða á innra neti stofnunarinnar. Margir kannast við þessa mynd úr verkefnisstjórnarforritinu Trello. Lítur út eins og kapall, en er ekki kapall. Ófáar athugasemdir á Twitter og Facebook um Pál misstu þar með marks. Og Sindri strokufangi lét svo í sér heyra í óborganlegri frétt á forsíðu þessa blaðs fyrir helgi. Þar heyrði maður hina hliðina á hans máli. Hún var svolítið áhugaverð. Sindri sagði að á þeim tímapunkti þegar hann strauk hafi í raun og veru enginn úrskurður um gæsluvarðhald verið í gildi. Hann var frjáls maður. Ég verð að viðurkenna að ég varð undrandi þegar ég las þetta. Var honum haldið í fangelsi án þess að fyrir því væri heimild? Er ekki eitthvað rangt við það? Maður skyldi ætla að þessir hlutir ættu að vera á hreinu, sérstaklega eftir alla umræðuna um Guðmundar- og Geirfinnsmálið. Ég ætla ekki að dæma um hver sannleikurinn er. Kannski er þriðja hliðin til, og sú fjórða. Punkturinn er bara þessi: Það er ótrúlega magnað hvað hin hliðin á jafnvel málum sem manni finnast vera algjörlega borðleggjandi – fangi strýkur, fangelsismálastjóri leggur kapal – getur verið ófyrirsjáanleg, afhjúpandi og athyglisverð. Og það er líka algjörlega magnað hvað jafnvel heilt þjóðfélag getur verið fullkomlega ákveðið í því, að í málum sem hneyksla, valda reiði, kveikja áfellisdóma eða valda jafnvel viðbjóði sé alveg örugglega ekki nein önnur hlið. Aldrei. Tvö dæmi Af þessum sökum var hún svo mikilvæg myndin sem var sýnd í sjónvarpinu um daginn, Mannasiðir. Harmleikur er sjaldan einhliða. Það getur verið ótrúlega erfitt að viðurkenna að á ofbeldismáli eins og þar er fjallað um kunni að vera önnur hlið. Hvarvetna er viljinn til að fella grunna dóma og benda fingri svo sterkur. Maður finnur hann í eigin brjósti. Viðureignin við dómhörkuna á sér stað úti um allt. Ég ætla að nefna tvö nýleg dæmi: Í Frakklandi hefur Emmanuel Macron orðið fyrir mikilli gagnrýni. Dómar almenningsálitsins hafa verið óvægnir. Hún er einmitt einna sterkust, held ég, dómharkan þegar kemur að pólitík. Fáir eiga í vandræðum með að úrskurða stjórnmálamenn fávita. Stjórnmál verða hins vegar svo miklu áhugaverðari þegar hinar mörgu hliðar pólitískra ákvarðana fá að koma upp á yfirborðið. Macron ákvað að gera þetta, sem er til eftirbreytni: Að fara í tveggja og hálfs tíma yfirheyrslu í franska sjónvarpinu þar sem tveir blaðamenn, hoknir af reynslu, saumuðu að forsetanum. Macron fékk nægan tíma til að svara. Ég skil ekki frönsku, en mér er sagt að þetta hafi verið gríðarlega upplýsandi. Þarf ekki meira svona? Hitt dæmið er þetta: Freyja Haraldsdóttir reynir fyrir héraðsdómi þessa dagana að sannfæra dómara um að hún sé víst hæf til að taka barn í fóstur. Barnaverndarstofa sér bara eina hlið: Freyja liggur í hjólastól. Allir sem þekkja Freyju geta hins vegar borið vitni um það að barn sem fengi að alast upp undir hennar handleiðslu og við hennar ástúð væri heppið barn. Freyja þurfti á föstudaginn að leiða urmul af vitnum inn í héraðsdóm til að fá kerfi, sem sér bara hjólastólinn, til að sjá á henni þessa augljósu hlið. Er þetta ekki ótrúlegt? Það er þetta sem ég segi: Hún er svo víða þessi harðneskja, þessi einstrengingslega afstaða, sem útilokar aðrar hliðar. Fangi er bara fangi í röndóttum svarthvítum fötum. Punktur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Umfangsmikill þjófnaður úr gagnaverum Mest lesið Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Sjá meira
Þegar ég las fyrst fréttirnar af Sindra sem strauk úr fangelsi í síðustu viku, skaust þessi mynd upp í hugann: Maður í röndóttum strigafötum með röndótta kassalaga húfu skríður út um glugga á steinsteyptu fangelsi um miðja nótt og lætur sig síga niður vegginn í lökum sem hann hefur bundið saman. Fyrir utan bíður vitorðsmaður á gömlum Bens og þeir bruna píreygðir suður til Keflavíkur. Maður sér semsagt fyrir sér einhvers konar atriði í kvikmynd eftir Cohen-bræður. Það er toppað með senunni í flugvélinni þar sem strokufanginn, kominn í jogginggalla og adidasskó, pantar sér glaðhlakkalegur bjór við hlið forsætisráðherra. Heilinn manns býr sífellt til myndir. Þær eru oft spaugilegar, oft klisjukenndar og ótrúlega oft fullkomlega rangar. Á hæpnum forsendum getur maður ítrekað staðið sjálfan sig að því að fella hina afdráttarlausustu dóma um menn og málefni, bara af því að maður hefur komið sér upp svona mynd í kollinum. Sindri þessi. Hann hlýtur nú að vera meiri jólasveinninn að strjúka úr fangelsi. Páll Winkel þessi. Fangelsismálastjóri. Hann hlýtur nú að vera meiri lúsablesinn að vera bara alltaf að leggja kapal í vinnunni á meðan fangar strjúka.Kapall er Trello Svo heyrir maður hina hliðina. Á tölvuskjánum í bakgrunni á fréttamyndinni af Páli var semsagt ekki kapall, heldur einhvers konar forsíða á innra neti stofnunarinnar. Margir kannast við þessa mynd úr verkefnisstjórnarforritinu Trello. Lítur út eins og kapall, en er ekki kapall. Ófáar athugasemdir á Twitter og Facebook um Pál misstu þar með marks. Og Sindri strokufangi lét svo í sér heyra í óborganlegri frétt á forsíðu þessa blaðs fyrir helgi. Þar heyrði maður hina hliðina á hans máli. Hún var svolítið áhugaverð. Sindri sagði að á þeim tímapunkti þegar hann strauk hafi í raun og veru enginn úrskurður um gæsluvarðhald verið í gildi. Hann var frjáls maður. Ég verð að viðurkenna að ég varð undrandi þegar ég las þetta. Var honum haldið í fangelsi án þess að fyrir því væri heimild? Er ekki eitthvað rangt við það? Maður skyldi ætla að þessir hlutir ættu að vera á hreinu, sérstaklega eftir alla umræðuna um Guðmundar- og Geirfinnsmálið. Ég ætla ekki að dæma um hver sannleikurinn er. Kannski er þriðja hliðin til, og sú fjórða. Punkturinn er bara þessi: Það er ótrúlega magnað hvað hin hliðin á jafnvel málum sem manni finnast vera algjörlega borðleggjandi – fangi strýkur, fangelsismálastjóri leggur kapal – getur verið ófyrirsjáanleg, afhjúpandi og athyglisverð. Og það er líka algjörlega magnað hvað jafnvel heilt þjóðfélag getur verið fullkomlega ákveðið í því, að í málum sem hneyksla, valda reiði, kveikja áfellisdóma eða valda jafnvel viðbjóði sé alveg örugglega ekki nein önnur hlið. Aldrei. Tvö dæmi Af þessum sökum var hún svo mikilvæg myndin sem var sýnd í sjónvarpinu um daginn, Mannasiðir. Harmleikur er sjaldan einhliða. Það getur verið ótrúlega erfitt að viðurkenna að á ofbeldismáli eins og þar er fjallað um kunni að vera önnur hlið. Hvarvetna er viljinn til að fella grunna dóma og benda fingri svo sterkur. Maður finnur hann í eigin brjósti. Viðureignin við dómhörkuna á sér stað úti um allt. Ég ætla að nefna tvö nýleg dæmi: Í Frakklandi hefur Emmanuel Macron orðið fyrir mikilli gagnrýni. Dómar almenningsálitsins hafa verið óvægnir. Hún er einmitt einna sterkust, held ég, dómharkan þegar kemur að pólitík. Fáir eiga í vandræðum með að úrskurða stjórnmálamenn fávita. Stjórnmál verða hins vegar svo miklu áhugaverðari þegar hinar mörgu hliðar pólitískra ákvarðana fá að koma upp á yfirborðið. Macron ákvað að gera þetta, sem er til eftirbreytni: Að fara í tveggja og hálfs tíma yfirheyrslu í franska sjónvarpinu þar sem tveir blaðamenn, hoknir af reynslu, saumuðu að forsetanum. Macron fékk nægan tíma til að svara. Ég skil ekki frönsku, en mér er sagt að þetta hafi verið gríðarlega upplýsandi. Þarf ekki meira svona? Hitt dæmið er þetta: Freyja Haraldsdóttir reynir fyrir héraðsdómi þessa dagana að sannfæra dómara um að hún sé víst hæf til að taka barn í fóstur. Barnaverndarstofa sér bara eina hlið: Freyja liggur í hjólastól. Allir sem þekkja Freyju geta hins vegar borið vitni um það að barn sem fengi að alast upp undir hennar handleiðslu og við hennar ástúð væri heppið barn. Freyja þurfti á föstudaginn að leiða urmul af vitnum inn í héraðsdóm til að fá kerfi, sem sér bara hjólastólinn, til að sjá á henni þessa augljósu hlið. Er þetta ekki ótrúlegt? Það er þetta sem ég segi: Hún er svo víða þessi harðneskja, þessi einstrengingslega afstaða, sem útilokar aðrar hliðar. Fangi er bara fangi í röndóttum svarthvítum fötum. Punktur.
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun