Öðruvísi fátækt í Reykjavík en Ekvador Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 5. maí 2018 10:30 „Ég man eftir því að hafa gengið úti á götu og þá fóru krakkar að herma eftir öpum.“ segir Kristbjörg Eva Andersen Ramos. Fréttablaðið/Anton Brink Kristbjörg Eva Andersen Ramos er í framboði fyrir Sósíalistaflokk Íslands í Reykjavík og er yngst á lista, aðeins 21 árs gömul. Móðir hennar, Ines Maria, flutti til Íslands frá Ekvador fyrir 27 árum. „Mamma var gift manni sem tók þátt í róttækustu byltingu sem hefur átt sér stað í Ekvador. Hann var sendur í útlegð og mamma stóð ein eftir með son þeirra,“ segir Kristbjörg Eva frá um rætur sínar. Móðir hennar náði að klára háskólanám sitt í Ekvador en ákvað að leita tækifæra á Íslandi. „Til að fá betri atvinnu, tækifæri og betra líf. Það er ekkert líf að lifa í endalausri fátækt,“ segir hún og segir fátækt í Ekvador sárafátækt. Sem ekki hafi verið mögulegt að vinna sig upp úr. „Hún flutti hingað ein og fann sér vinnu. Henni fannst ganga vel, en var í raun beitt miklu óréttlæti. Hún vissi ekki um réttindi sín. Það tók töluverðan tíma fyrir hana að finna út úr því hvaða réttindi hún átti á íslenskum vinnumarkaði. Hún var bara svo ánægð að geta unnið fyrir sér. Hún þurfti líka að læra íslensku upp á eigin spýtur, eins og flestir aðrir á þessum tíma. Þetta hlýtur að hafa verið erfitt fyrir hana. Hún gerði þetta fyrir son sinn sem hún skildi eftir í heimalandinu,“ segir Kristbjörg Eva.Bróðir hennar, Alex Santiago, kom til Íslands fjórum árum seinna. „Hann fer beint í skóla og fær íslenskukennslu og ágæta aðstoð. Mamma og pabbi kynntust hjá Hjálpræðishernum þar sem þau unnu. Mömmu tókst svo að kaupa íbúð í Breiðholtinu og fjölskyldan flutti þangað. Svo fæddist ég,“ segir Kristbjörg Eva. Hvernig er það að vera Íslendingur af erlendum uppruna? „Eftir því sem ég varð eldri þá uppgötvaði ég betur og betur hvernig kerfið lítur á innflytjendur. Sem afgangsstærð. Kerfið hefur verið óréttlátt og lífsskilyrði margra sem hafa flust hingað og unnið hörðum höndum hafa verið erfið. Margt hefur batnað, en margt hefur versnað. Það er meiri hjálp í boði, en hún er fyrir útvalinn hóp. Útlendingastofnun bregst til dæmis stórum hópi sem hingað leitar eftir hjálp. Hælisleitendur búa við ömurlegar aðstæður. Geta ekki fengið heimsóknir og fá ekki þá faglegu aðstoð sem þeir þurfa á að halda. Sem samfélagi ber skylda til að veita. Það er skammarlegt,“ segir Kristbjörg Eva. „Ég er viss um að ef mamma mín og fleiri hefðu fengið betri aðstoð, hjálp og ráð, þá væru þau á betri stað andlega. Þess í stað voru þau einangruð. Í felum. Þannig er það oft í dag líka, sérstaklega á það við um innflytjendur sem eru að koma úr erfiðum aðstæðum.“Kristbjörg Eva segist hafa upplifað fordóma . „Fordómarnir voru bæði gagnvart mér og mínum kynþætti. Ég man eftir því að hafa gengið úti á götu og þá fóru krakkar að herma eftir öpum. Eða kalla mann illum nöfnum. Sem lítið barn á ekki að þurfa að heyra. Mamma lenti oft í þessu. Í strætó, úti á götu,“ segir Kristbjörg Eva sem segir áhrif slíkra fordóma leggjast þungt á sálina. „Í dag er fólk auðmýkra. Meðvitaðra. En samt vantar mikið upp á, fordómar eru víða í samfélaginu,“ segir Kristbjörg Eva og segir birtingarmyndirnar margvíslegar. Hún upplifði líka mikið efnahagslegt óöryggi. „Við unnum öll mikið til að hafa í okkur og á. Ég þurfti að fara að vinna um leið og ég gat. Og fannst það sjálfsagt. Ég var fjórtán ára gömul í garðyrkjuvinnu á vegum Reykjavíkurborgar, það var lítill peningur en hann hjálpaði samt foreldrum mínum sem þurftu hverja krónu. Það var farið mjög sparlega í það hvað var keypt í matinn og við eyddum ekki í okkur sjálf,“ segir Kristbjörg Eva. „Mamma vann mest, eins og brjálæðingur. Bróðir minn vann sem pitsusendill. Mömmu fannst mikilvægt að við ynnum með skóla. Hún þurfti sjálf að gera það sem ung stúlka. Hún ólst auðvitað upp í sárafátækt. Sem við þekkjum ekki hér á Íslandi. Hér er fátækt. En það er öðruvísi fátækt. Að fá að vinna er fyrir mömmu ákveðin lífsgæði,“ segir Kristbjörg Eva. „Mamma var einbeitt í því að gefa okkur betri framtíð og betra líf en hún átti sjálf. Hún varði okkur því oft fyrir því óréttlæti sem hún varð fyrir hér á landi.“Kristbjörg Eva segir Breiðholtið einna vanræktasta hverfi borgarinnar. „Það eru svæði í Breiðholti sem þurfa á lagfæringu að halda. Það þarf að spýta í lófana og bæta þjónustu við þá hópa sem búa við bág kjör. Ég væri til í að sjá menninguna blómstra, því í Breiðholti búa svo margir kraftmiklir einstaklingar sem eiga að fá aukinn aðgang að ákvarðanatöku í málefnum borgarinnar. Hingað til hefur áherslan verið á það að láta Breiðholtið líta vel út á yfirborðinu. Með því að mála veggi á blokkum hér og þar á listrænan hátt. Þegar fólkið í mörgum þessara blokka á ekki fyrir brýnustu nauðsynjum fyrir sig og sína þá væri fjármagni borgarinnar betur varið í að aðstoða það fólk. Ef valið stendur á milli þess að gera málverk á blokkir eða hjálpa íbúunum er í mínum huga augljóst hvorn kostinn á að velja. Og ég er viss um hvað íbúarnir myndu velja, ef þeir hefðu val.“ Kristbjörg Eva kláraði stúdentspróf frá Kvennaskólanum í Reykjavík og stundar nú nám í stjórnmálafræði í Háskóla Íslands. „Ég vissi alltaf að ég vildi gera eitthvað tengt stjórnmálum. Sjálfsagt tengist það upprunanum og sögu Ekvador. Byltingar, mótmæli, kröfugöngur. Mig langar til þess að taka þátt í samfélaginu og hjálpa þeim sem minna mega sín,“ segir Kristbjörg Eva. Eru þá stjórnmálin draumastarfið? „Draumastarfið mitt er það starf sem mér líður vel í, starf sem ég veit að ég get látið gott af mér leiða í. Og ef að stjórnmálin falla undir þá skilgreiningu þá get ég sagt að það sé draumastarfið.cKristbjörg segir skorta fyrirmyndir í stjórnmálum. „Ég á enga fyrirmynd í íslenskum stjórnmálum. Ég tengi ekki við neinn íslenskan stjórnmálamann. Því þeir tengja ekki við mig og mína fjölskyldu eða mitt hverfi. Sýna því enga athygli.“ Kristbjörg Eva hefur komið þrisvar til Ekvador. „Að vera í Ekvador er eins og að vera í öðrum heimi. Þar eru eyðimerkur og regnskógar. Menningin og mannlífið iðar hreinlega. Þar er mikil fátækt. Bilið á milli þeirra ríku og fátæku er rosalegt,“ segir Kristbjörg Eva. Mest lesið Fastur á Keflavíkurflugvelli í fjóra sólarhringa án alls Innlent Erjur í innsta hring Trump fyrir opnum tjöldum Erlent Máttu ekki banna fréttamenn AP Erlent Líf ólíklega í hættu en byggð gæti gjöreyðilagst Innlent Taldi sig vanhæfan í að afgreiða umsókn Hvals hf. Innlent Halla gerði hlé vegna veikinda veislugests Innlent Leggur á 104 prósenta tollgjöld á Kína Erlent Stoltir Íslendingar af þætti sínum í stærsta fraktflugfélagi Evrópu Innlent Fyrsta langreyðurin á vertíðinni háði 35 mínútna dauðastríð Innlent Svava Lydia komin í leitirnar Innlent Fleiri fréttir Fastur á Keflavíkurflugvelli í fjóra sólarhringa án alls Stoltir Íslendingar af þætti sínum í stærsta fraktflugfélagi Evrópu Taldi sig vanhæfan í að afgreiða umsókn Hvals hf. Halla gerði hlé vegna veikinda veislugests Fyrsta langreyðurin á vertíðinni háði 35 mínútna dauðastríð „Bara einfalt að leyfa fólki að leita að olíu“ Líf ólíklega í hættu en byggð gæti gjöreyðilagst Gosvá á höfuðborgarsvæðinu, dauðastríð og áhorfendabann Katrín vill leiða framkvæmdastjórn Samfylkingarinnar Hagræðingarhópurinn kostaði rúmar sjö milljónir Viðurkenndi brot gegn barnungri systur en sýknaður Reyndu að sprengja upp hraðbanka sem stendur allt af sér Landris hraðara en eftir síðustu eldgos Gefur kost á sér þrátt fyrir „krankleika“ í vetur og á ekki von á „heiftúðlegum átökum“ „Ekki leika þennan leik“ Félag atvinnurekenda svarar Ríkisendurskoðun Svava Lydia komin í leitirnar „Þetta eru atburðir sem við höfum aldrei séð áður“ Milljarðakrafa varði ekki sérstaklega mikilvæga hagsmuni Afsökunarbeiðni til Ólafar ekki í kortunum Logi í Úkraínu og markaðirnir rétta úr kútnum Myndavélarnar mikilvægar og upptökurnar góð sönnunargögn „Alvarlegt að saka ríkisendurskoðanda um að villa um fyrir Alþingi“ Norðurlöndin vinni með Bandaríkjunum svo þau fari ekki í „ranga átt“ Tímamót í opinberri heimsókn Höllu til Noregs ÍR kveikti á skiltinu án leyfis Vilja betri afkomutryggingu fyrir bændur sem verða fyrir uppskerutjóni Guðmundur Árni sækist eftir endurkjöri Segir afnám samsköttunar svik við kjósendur Tíðir Esjufarar hryggir vegna örlaga Steins Sjá meira
Kristbjörg Eva Andersen Ramos er í framboði fyrir Sósíalistaflokk Íslands í Reykjavík og er yngst á lista, aðeins 21 árs gömul. Móðir hennar, Ines Maria, flutti til Íslands frá Ekvador fyrir 27 árum. „Mamma var gift manni sem tók þátt í róttækustu byltingu sem hefur átt sér stað í Ekvador. Hann var sendur í útlegð og mamma stóð ein eftir með son þeirra,“ segir Kristbjörg Eva frá um rætur sínar. Móðir hennar náði að klára háskólanám sitt í Ekvador en ákvað að leita tækifæra á Íslandi. „Til að fá betri atvinnu, tækifæri og betra líf. Það er ekkert líf að lifa í endalausri fátækt,“ segir hún og segir fátækt í Ekvador sárafátækt. Sem ekki hafi verið mögulegt að vinna sig upp úr. „Hún flutti hingað ein og fann sér vinnu. Henni fannst ganga vel, en var í raun beitt miklu óréttlæti. Hún vissi ekki um réttindi sín. Það tók töluverðan tíma fyrir hana að finna út úr því hvaða réttindi hún átti á íslenskum vinnumarkaði. Hún var bara svo ánægð að geta unnið fyrir sér. Hún þurfti líka að læra íslensku upp á eigin spýtur, eins og flestir aðrir á þessum tíma. Þetta hlýtur að hafa verið erfitt fyrir hana. Hún gerði þetta fyrir son sinn sem hún skildi eftir í heimalandinu,“ segir Kristbjörg Eva.Bróðir hennar, Alex Santiago, kom til Íslands fjórum árum seinna. „Hann fer beint í skóla og fær íslenskukennslu og ágæta aðstoð. Mamma og pabbi kynntust hjá Hjálpræðishernum þar sem þau unnu. Mömmu tókst svo að kaupa íbúð í Breiðholtinu og fjölskyldan flutti þangað. Svo fæddist ég,“ segir Kristbjörg Eva. Hvernig er það að vera Íslendingur af erlendum uppruna? „Eftir því sem ég varð eldri þá uppgötvaði ég betur og betur hvernig kerfið lítur á innflytjendur. Sem afgangsstærð. Kerfið hefur verið óréttlátt og lífsskilyrði margra sem hafa flust hingað og unnið hörðum höndum hafa verið erfið. Margt hefur batnað, en margt hefur versnað. Það er meiri hjálp í boði, en hún er fyrir útvalinn hóp. Útlendingastofnun bregst til dæmis stórum hópi sem hingað leitar eftir hjálp. Hælisleitendur búa við ömurlegar aðstæður. Geta ekki fengið heimsóknir og fá ekki þá faglegu aðstoð sem þeir þurfa á að halda. Sem samfélagi ber skylda til að veita. Það er skammarlegt,“ segir Kristbjörg Eva. „Ég er viss um að ef mamma mín og fleiri hefðu fengið betri aðstoð, hjálp og ráð, þá væru þau á betri stað andlega. Þess í stað voru þau einangruð. Í felum. Þannig er það oft í dag líka, sérstaklega á það við um innflytjendur sem eru að koma úr erfiðum aðstæðum.“Kristbjörg Eva segist hafa upplifað fordóma . „Fordómarnir voru bæði gagnvart mér og mínum kynþætti. Ég man eftir því að hafa gengið úti á götu og þá fóru krakkar að herma eftir öpum. Eða kalla mann illum nöfnum. Sem lítið barn á ekki að þurfa að heyra. Mamma lenti oft í þessu. Í strætó, úti á götu,“ segir Kristbjörg Eva sem segir áhrif slíkra fordóma leggjast þungt á sálina. „Í dag er fólk auðmýkra. Meðvitaðra. En samt vantar mikið upp á, fordómar eru víða í samfélaginu,“ segir Kristbjörg Eva og segir birtingarmyndirnar margvíslegar. Hún upplifði líka mikið efnahagslegt óöryggi. „Við unnum öll mikið til að hafa í okkur og á. Ég þurfti að fara að vinna um leið og ég gat. Og fannst það sjálfsagt. Ég var fjórtán ára gömul í garðyrkjuvinnu á vegum Reykjavíkurborgar, það var lítill peningur en hann hjálpaði samt foreldrum mínum sem þurftu hverja krónu. Það var farið mjög sparlega í það hvað var keypt í matinn og við eyddum ekki í okkur sjálf,“ segir Kristbjörg Eva. „Mamma vann mest, eins og brjálæðingur. Bróðir minn vann sem pitsusendill. Mömmu fannst mikilvægt að við ynnum með skóla. Hún þurfti sjálf að gera það sem ung stúlka. Hún ólst auðvitað upp í sárafátækt. Sem við þekkjum ekki hér á Íslandi. Hér er fátækt. En það er öðruvísi fátækt. Að fá að vinna er fyrir mömmu ákveðin lífsgæði,“ segir Kristbjörg Eva. „Mamma var einbeitt í því að gefa okkur betri framtíð og betra líf en hún átti sjálf. Hún varði okkur því oft fyrir því óréttlæti sem hún varð fyrir hér á landi.“Kristbjörg Eva segir Breiðholtið einna vanræktasta hverfi borgarinnar. „Það eru svæði í Breiðholti sem þurfa á lagfæringu að halda. Það þarf að spýta í lófana og bæta þjónustu við þá hópa sem búa við bág kjör. Ég væri til í að sjá menninguna blómstra, því í Breiðholti búa svo margir kraftmiklir einstaklingar sem eiga að fá aukinn aðgang að ákvarðanatöku í málefnum borgarinnar. Hingað til hefur áherslan verið á það að láta Breiðholtið líta vel út á yfirborðinu. Með því að mála veggi á blokkum hér og þar á listrænan hátt. Þegar fólkið í mörgum þessara blokka á ekki fyrir brýnustu nauðsynjum fyrir sig og sína þá væri fjármagni borgarinnar betur varið í að aðstoða það fólk. Ef valið stendur á milli þess að gera málverk á blokkir eða hjálpa íbúunum er í mínum huga augljóst hvorn kostinn á að velja. Og ég er viss um hvað íbúarnir myndu velja, ef þeir hefðu val.“ Kristbjörg Eva kláraði stúdentspróf frá Kvennaskólanum í Reykjavík og stundar nú nám í stjórnmálafræði í Háskóla Íslands. „Ég vissi alltaf að ég vildi gera eitthvað tengt stjórnmálum. Sjálfsagt tengist það upprunanum og sögu Ekvador. Byltingar, mótmæli, kröfugöngur. Mig langar til þess að taka þátt í samfélaginu og hjálpa þeim sem minna mega sín,“ segir Kristbjörg Eva. Eru þá stjórnmálin draumastarfið? „Draumastarfið mitt er það starf sem mér líður vel í, starf sem ég veit að ég get látið gott af mér leiða í. Og ef að stjórnmálin falla undir þá skilgreiningu þá get ég sagt að það sé draumastarfið.cKristbjörg segir skorta fyrirmyndir í stjórnmálum. „Ég á enga fyrirmynd í íslenskum stjórnmálum. Ég tengi ekki við neinn íslenskan stjórnmálamann. Því þeir tengja ekki við mig og mína fjölskyldu eða mitt hverfi. Sýna því enga athygli.“ Kristbjörg Eva hefur komið þrisvar til Ekvador. „Að vera í Ekvador er eins og að vera í öðrum heimi. Þar eru eyðimerkur og regnskógar. Menningin og mannlífið iðar hreinlega. Þar er mikil fátækt. Bilið á milli þeirra ríku og fátæku er rosalegt,“ segir Kristbjörg Eva.
Mest lesið Fastur á Keflavíkurflugvelli í fjóra sólarhringa án alls Innlent Erjur í innsta hring Trump fyrir opnum tjöldum Erlent Máttu ekki banna fréttamenn AP Erlent Líf ólíklega í hættu en byggð gæti gjöreyðilagst Innlent Taldi sig vanhæfan í að afgreiða umsókn Hvals hf. Innlent Halla gerði hlé vegna veikinda veislugests Innlent Leggur á 104 prósenta tollgjöld á Kína Erlent Stoltir Íslendingar af þætti sínum í stærsta fraktflugfélagi Evrópu Innlent Fyrsta langreyðurin á vertíðinni háði 35 mínútna dauðastríð Innlent Svava Lydia komin í leitirnar Innlent Fleiri fréttir Fastur á Keflavíkurflugvelli í fjóra sólarhringa án alls Stoltir Íslendingar af þætti sínum í stærsta fraktflugfélagi Evrópu Taldi sig vanhæfan í að afgreiða umsókn Hvals hf. Halla gerði hlé vegna veikinda veislugests Fyrsta langreyðurin á vertíðinni háði 35 mínútna dauðastríð „Bara einfalt að leyfa fólki að leita að olíu“ Líf ólíklega í hættu en byggð gæti gjöreyðilagst Gosvá á höfuðborgarsvæðinu, dauðastríð og áhorfendabann Katrín vill leiða framkvæmdastjórn Samfylkingarinnar Hagræðingarhópurinn kostaði rúmar sjö milljónir Viðurkenndi brot gegn barnungri systur en sýknaður Reyndu að sprengja upp hraðbanka sem stendur allt af sér Landris hraðara en eftir síðustu eldgos Gefur kost á sér þrátt fyrir „krankleika“ í vetur og á ekki von á „heiftúðlegum átökum“ „Ekki leika þennan leik“ Félag atvinnurekenda svarar Ríkisendurskoðun Svava Lydia komin í leitirnar „Þetta eru atburðir sem við höfum aldrei séð áður“ Milljarðakrafa varði ekki sérstaklega mikilvæga hagsmuni Afsökunarbeiðni til Ólafar ekki í kortunum Logi í Úkraínu og markaðirnir rétta úr kútnum Myndavélarnar mikilvægar og upptökurnar góð sönnunargögn „Alvarlegt að saka ríkisendurskoðanda um að villa um fyrir Alþingi“ Norðurlöndin vinni með Bandaríkjunum svo þau fari ekki í „ranga átt“ Tímamót í opinberri heimsókn Höllu til Noregs ÍR kveikti á skiltinu án leyfis Vilja betri afkomutryggingu fyrir bændur sem verða fyrir uppskerutjóni Guðmundur Árni sækist eftir endurkjöri Segir afnám samsköttunar svik við kjósendur Tíðir Esjufarar hryggir vegna örlaga Steins Sjá meira