Krefjast bóta vegna þrælahalds Þorgils Jónsson skrifar 26. júlí 2013 13:00 Ríki í og við Karíbahaf hyggjast sækja skaðabætur til Bretlands, Frakklands og Hollands vegna þrælahalds fyrr á öldum. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, fer fyrir ríkjahópnum sem var myndaður um þetta verkefni. Mynd/AP Fjórtán ríki í og við Karíbahaf hafa hafið ferli til þess að sækja í sameiningu skaðabætur til þriggja fyrrum nýlenduvelda vegna áhrifa sem þau segja enn gæta vegna þrælasölu og þjóðarmorða á sínum tíma. Í því sjónarmiði var myndaður samráðsvettvangur fyrr í þessum mánuði undir forsætisráðherrum allra ríkjanna sem hyggst sækja málið af krafti. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, sem hefur farið fyrir verkefninu, segir að formlegrar afsökunarbeiðnar verði krafist, en það eitt og sér muni ekki nægja. „Við krefjumst viðeigandi miskabóta,“ segir hann, en hugmyndir um að sækja bætur til þeirra ríkja sem högnuðust á þrælaverslun og þrælahaldi hafa lengi verið í deiglunni. Engin ákveðin upphæð hefur verið nefnd í þessu tilliti en Goncalves og Verene Shepard, formaður skaðabótanefndar Jamaíku, hafa bæði getið þess að þegar þrælahald var endanlega bannað árið 1834 hafi þrælahaldarar á breskum nýlendum fengið bætur sem framreikna megi upp í 200 milljarða punda að núvirði. „En forfeður okkar fengu ekki neitt,“ segir Shepard. „Þeim var bara sleppt lausum og sagt að sjá um sig sjálf.“ David Fitton, fulltrúi breskra stjórnvalda á Jamaíka, sagði í útvarpsviðtali í vikunni að breska stjórnin væri andsnúin greiðslu skaðabóta vegna þrælahalds. „Við erum ekki á þeirri skoðun að skaðabætur séu rétta leiðin til að nálgast þetta mál,“ sagði Fitton. „Það er ekki rétta leiðin til að nálgast vandamál sem tengjast sögunni.“ Bretar lögðu bann við verslun með þræla árið 1807 og bönnuðu þrælahald frá og með árinu 1838. Allt frá sextándu öld og fram að því höfðu milljónir þræla verið flutt frá Afríku til Karíbahafsins þar sem þeirra beið ömurleg vist í þrælkunarvinnu á sykurplantekrum. Þrátt fyrir afnám þrælahalds voru aðstæður fyrrum þræla afleitar þar sem lög og reglur gerðu þeim erfitt fyrir að koma undir sig fótunum. Árið 2007, tveimur öldum eftir að þrælaverslun var bönnuð, baðst Tony Blair, þáverandi forsætisráðherra Bretlands, afsökunar á þeim þjáningum sem orsökuðust af þátttöku Breta í þrælaverslun. Eftir hörmungarnar sem riðu yfir Haítí í jarðskjálftanum árið 2010 gekkst Nicolas Sarkozy, þáverandi forsætisráðherra Frakklands, við því að sár nýlendutímans væru enn til staðar. Aðspurður um hvort ekki væri þá ráð að bæta ríkjunum skaðann vegna þrælahalds, svaraði hann því til að Frakkar hefðu gefið eftir hluta af skuldum sem nam 56 milljöðrum evra auk þess sem þeir höfðu veitt Haítí fjárstyrk að upphæð 40 milljónum evra. Mest lesið „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Atvinnulíf Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Viðskipti innlent Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Viðskipti innlent Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Viðskipti innlent Play í frjálsu falli Viðskipti innlent Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum Atvinnulíf Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Viðskipti innlent „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ Atvinnulíf Sölunni slegið á frest Viðskipti innlent „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Bein útsending: Hver hlýtur hagfræðiverðlaun sænska seðlabankans? United Airlines hefur flug milli New York og Nuuk Viðskiptavinir gjaldþrota rafmyntakauphallar endurheimta milljarða Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Samið um lok umfangsmikils verkfalls hafnarverkamanna Kærasta rafmyntamógúls í fangelsi vegna FTX-svikanna Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Snúa við dómnum og dæma Bonnesen í fangelsi Gera Apple að greiða tvær billjónir í skatta Skaut samstundis niður tillögur um efnahagslega björgun Evrópu Bein útsending: Apple kynnir nýjustu græjurnar Hætta steðjar að lífsgæðum Evrópubúa Volvo heykist á algjörri rafvæðingu árið 2030 Sjá meira
Fjórtán ríki í og við Karíbahaf hafa hafið ferli til þess að sækja í sameiningu skaðabætur til þriggja fyrrum nýlenduvelda vegna áhrifa sem þau segja enn gæta vegna þrælasölu og þjóðarmorða á sínum tíma. Í því sjónarmiði var myndaður samráðsvettvangur fyrr í þessum mánuði undir forsætisráðherrum allra ríkjanna sem hyggst sækja málið af krafti. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, sem hefur farið fyrir verkefninu, segir að formlegrar afsökunarbeiðnar verði krafist, en það eitt og sér muni ekki nægja. „Við krefjumst viðeigandi miskabóta,“ segir hann, en hugmyndir um að sækja bætur til þeirra ríkja sem högnuðust á þrælaverslun og þrælahaldi hafa lengi verið í deiglunni. Engin ákveðin upphæð hefur verið nefnd í þessu tilliti en Goncalves og Verene Shepard, formaður skaðabótanefndar Jamaíku, hafa bæði getið þess að þegar þrælahald var endanlega bannað árið 1834 hafi þrælahaldarar á breskum nýlendum fengið bætur sem framreikna megi upp í 200 milljarða punda að núvirði. „En forfeður okkar fengu ekki neitt,“ segir Shepard. „Þeim var bara sleppt lausum og sagt að sjá um sig sjálf.“ David Fitton, fulltrúi breskra stjórnvalda á Jamaíka, sagði í útvarpsviðtali í vikunni að breska stjórnin væri andsnúin greiðslu skaðabóta vegna þrælahalds. „Við erum ekki á þeirri skoðun að skaðabætur séu rétta leiðin til að nálgast þetta mál,“ sagði Fitton. „Það er ekki rétta leiðin til að nálgast vandamál sem tengjast sögunni.“ Bretar lögðu bann við verslun með þræla árið 1807 og bönnuðu þrælahald frá og með árinu 1838. Allt frá sextándu öld og fram að því höfðu milljónir þræla verið flutt frá Afríku til Karíbahafsins þar sem þeirra beið ömurleg vist í þrælkunarvinnu á sykurplantekrum. Þrátt fyrir afnám þrælahalds voru aðstæður fyrrum þræla afleitar þar sem lög og reglur gerðu þeim erfitt fyrir að koma undir sig fótunum. Árið 2007, tveimur öldum eftir að þrælaverslun var bönnuð, baðst Tony Blair, þáverandi forsætisráðherra Bretlands, afsökunar á þeim þjáningum sem orsökuðust af þátttöku Breta í þrælaverslun. Eftir hörmungarnar sem riðu yfir Haítí í jarðskjálftanum árið 2010 gekkst Nicolas Sarkozy, þáverandi forsætisráðherra Frakklands, við því að sár nýlendutímans væru enn til staðar. Aðspurður um hvort ekki væri þá ráð að bæta ríkjunum skaðann vegna þrælahalds, svaraði hann því til að Frakkar hefðu gefið eftir hluta af skuldum sem nam 56 milljöðrum evra auk þess sem þeir höfðu veitt Haítí fjárstyrk að upphæð 40 milljónum evra.
Mest lesið „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Atvinnulíf Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Viðskipti innlent Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Viðskipti innlent Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Viðskipti innlent Play í frjálsu falli Viðskipti innlent Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum Atvinnulíf Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Viðskipti innlent „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ Atvinnulíf Sölunni slegið á frest Viðskipti innlent „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Bein útsending: Hver hlýtur hagfræðiverðlaun sænska seðlabankans? United Airlines hefur flug milli New York og Nuuk Viðskiptavinir gjaldþrota rafmyntakauphallar endurheimta milljarða Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Samið um lok umfangsmikils verkfalls hafnarverkamanna Kærasta rafmyntamógúls í fangelsi vegna FTX-svikanna Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Snúa við dómnum og dæma Bonnesen í fangelsi Gera Apple að greiða tvær billjónir í skatta Skaut samstundis niður tillögur um efnahagslega björgun Evrópu Bein útsending: Apple kynnir nýjustu græjurnar Hætta steðjar að lífsgæðum Evrópubúa Volvo heykist á algjörri rafvæðingu árið 2030 Sjá meira