„Menn eru að pissa í skóinn dálítið duglega“ ingvar haraldsson skrifar 27. maí 2015 12:34 Þórólfur Matthíasson hagfræðiprófessor býst við að verðbólga aukist gangi samningsdrög að nýjum kjarasamningi VR, LÍV, Flóabandalagsins og Stéttarfélags Vesturlands við Samtök atvinnulífsins eftir. mynd/kristinn ingvarsson Menn eru að pissa í skóinn dálítið duglega og svo hugsa menn ekkert um hvað gerist þegar það kólnar,“ segir Þórólfur Matthíasson prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands um drög að nýjum kjarasamningi VR, LÍV, Flóabandalagsins og Stéttarfélags Vesturlands við Samtök atvinnulífsins sem samþykkt voru í gær „Erum við ekki með þessu að búa til ástand þar sem flugið og allt draslið verður stoppað eftir þrjú og hálft ár? Er ekki ástæða til að lyfta augum aðeins upp frá borðinu?,“ spyr Þórólfur. Samkvæmt samningsdrögum að kjarasamningi eiga lægstu laun að hækka um 11,5 til 13 prósent frá og með 1. maí síðastliðnum. Launahækkanirnar munu svo fara lækkandi eftir því sem líður á samningstímann og hækka um 5,5 prósent árið 2016, 4,5 prósent árið 2017 og 3 prósent árið 2018. „Ef þú lítur til Norðurlandanna þá gera menn tveggja ára samning og þegar ár er liðið af samningstímabilinu þá fara þeir yfir þeir yfir og skoða hvort þeir þurfi að aðlaga hann eitthvað og reyna þannig að forðast þessar væntingasprengjur sem koma svo hjá okkur með jöfnu millibili.“Magnús Pétursson, fráfarandi ríkissáttasemjari, hefur haft í nógu að snúast að undanförnu enda stór hluti launamanna með lausan kjarasamning. Þórólfi Matthíassyni hagfræðiprófessor hugnast illa þeir kjarasamningar sem nú eru til umræðu.vísir/pjeturBýst við allt að 5 prósent verðbólgu á þessu ári Þá efast Þórólfur um að þeir sem séu á hærri launum en nemur taxta sætti sig við minni launahækkun en aðrir líkt og núverandi samningsdrög segja til um. „Munu menn ekki fara fram á meira þegar að þeir sjá fram á möguleika til þess?“ spyr Þórólfur. „Ef að þetta fer yfir alla línuna þá má búast við verðbólguskoti nema náttúrulega að Seðlabankinn hækki vextina duglega þannig það náist þá hækkun á genginu og olíuverðið gæti líka hjálpað upp á. Það gætu orðið aðstæður sem gætu hjálpað til. En svona einangrað, allt annað óbreytt, þá kallar þetta á verðbólgu,“ segir hagfræðiprófessorinn. „Við erum að tala um langleiðina í 10 prósent hækkun umfram það sem menn töldu vera svigrúmið og mera en 10 prósent umfram framleiðniaukningu. Það er náttúrulega spurning hvernig þetta smitast út á aðra en ég myndi nú segja að menn séu að byggja inn í þetta lágmark 5 prósent verðbólgu, jafnvel meira, á þessu ári,“ bætir Þórólfur við.Laun þeirra sem eru á lægstu launum við afgreiðslustörf munu hækka um 13 prósent strax verði verði samningsdrögin samþykkt.vísir/ernir„Á sama tíma er ríkisstjórnin náttúrulega að tuða út peningum sem eru ófjármögnuð útgjöld í vegaframkvæmdir og guð má vita hvað. Þannig að það er ekki bara þetta sem ýtir undir heldur þetta klúður með náttúrupassa og nauðsynina á að taka til hendinni á ferðamannastöðunum. Þannig að þetta er einhvern veginn ekki alveg í takt,“ segir hann.Telur samningana ekki stuðla að betri lífskjörum Þórólfur bendir á að almennt sé framleiðni talin um 20 prósentum minni hér á landi en í nágrannalöndum og bendir m.a. á skýrslu McKinsey því til stuðnings. „Sjáum við eitthvað í þessum drögum sem er framleiðnihvetjandi? Er verið að breyta launakerfum þannig að þau virki hvetjandi?,“ spyr Þórólfur. „Það vantar framtíðarsýnina og það vantar það sem gæti orðið til að komast upp úr þessum lakari lífskjörum sem eru hér á landi heldur en eru á Norðurlöndunum.“ Verkfall 2016 Tengdar fréttir Drög að kjarasamningi samþykkt Gert er ráð fyrir að samningur gildi út 2018. 26. maí 2015 20:33 Starfsgreinasambandið fundar með SA í dag Búist er við því að sama tilboð verði lagt fram og samþykkt var af samninganefndum VR, LÍV, Flóabandalagsins og StéttVest. 27. maí 2015 07:16 Fyrrum verkalýðsforkólfur segir samningsdrög sigur fyrir atvinnurekendur Björn Grétar Sveinsson, fyrrum formaður Verkamannasambands Íslands, er ekki sáttur við þau drög að samningi sem VR og Flóabandalagið hafa komist að samkomulagi við SA. 27. maí 2015 10:41 Mest lesið „Sérkennileg“ hækkun íbúðaverðs á tímum hárra vaxta Viðskipti innlent Áföstu tapparnir stóðust ekki gæðapróf Neytendur Taylor Swift talin valda verðbólgu í Bretlandi Viðskipti erlent Flytur fyrirtækin vegna löggjafar um trans börn Viðskipti erlent Leiguverð heldur áfram að hækka Viðskipti innlent Umferðarofsi stofnar vegfarendum í hættu Samstarf Ólöglegt bleikiefni í hveitinu Neytendur Dýr smjörvi á Egilsstöðum vekur mikla athygli Neytendur „Það er verið að ríkisvæða húsnæðismarkaðinn“ Viðskipti innlent Leggja upp laupana í Lundúnum Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Sérkennileg“ hækkun íbúðaverðs á tímum hárra vaxta Leiguverð heldur áfram að hækka „Það er verið að ríkisvæða húsnæðismarkaðinn“ Leggja upp laupana í Lundúnum Annað tilboð borist í Skagann 3X Fasteignakaup fjárfesta vísbending um að fasteignaverð haldi áfram að hækka Skúli í Subway reisir glæsihótel við Jökulsárlón Búið að bjóða í Skagann 3X Brutu samkeppnislög með ótímabærri markaðssetningu Harpa vill létta lund veðurbugaðra höfuðborgarbúa Atlanta með 600 manna flugútgerð í Sádí-Arabíu Berglind gengin í eigendahópinn Staðan ekki jafnsvört og sumir vilji meina Bjartmar ráðinn aðstoðarframkvæmdastjóri Íbúar Grafarholts geta tekið til matar síns á ný „Við erum bara að reyna að lifa af“ „Komin upp í þak“ í verðlagningu Nýir eigendur taka við Melabúðinni Festi festi kaup á Lyfju Spá aukinni verðbólgu HS Orka tryggir sér fjörutíu milljarða króna Mikil fjölgun tengifarþega en mun færri ferðast til Íslands Fleiri farþegar en minni sætanýting Mikill áhugi á þrotabúi Skagans 3X Formaður atvinnuveganefndar á hlut í félaginu sem KS keypti Landsbankinn til ráðgjafar vegna sölu Íslandsbanka KS hafi fest kaup á Kjarnafæði Norðlenska Sáraroðið frá Ísafirði notað til bjargar brenndum börnum í Afganistan Brúneggjamálið tekið fyrir í Hæstarétti Úr boltanum í tryggingarnar Sjá meira
Menn eru að pissa í skóinn dálítið duglega og svo hugsa menn ekkert um hvað gerist þegar það kólnar,“ segir Þórólfur Matthíasson prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands um drög að nýjum kjarasamningi VR, LÍV, Flóabandalagsins og Stéttarfélags Vesturlands við Samtök atvinnulífsins sem samþykkt voru í gær „Erum við ekki með þessu að búa til ástand þar sem flugið og allt draslið verður stoppað eftir þrjú og hálft ár? Er ekki ástæða til að lyfta augum aðeins upp frá borðinu?,“ spyr Þórólfur. Samkvæmt samningsdrögum að kjarasamningi eiga lægstu laun að hækka um 11,5 til 13 prósent frá og með 1. maí síðastliðnum. Launahækkanirnar munu svo fara lækkandi eftir því sem líður á samningstímann og hækka um 5,5 prósent árið 2016, 4,5 prósent árið 2017 og 3 prósent árið 2018. „Ef þú lítur til Norðurlandanna þá gera menn tveggja ára samning og þegar ár er liðið af samningstímabilinu þá fara þeir yfir þeir yfir og skoða hvort þeir þurfi að aðlaga hann eitthvað og reyna þannig að forðast þessar væntingasprengjur sem koma svo hjá okkur með jöfnu millibili.“Magnús Pétursson, fráfarandi ríkissáttasemjari, hefur haft í nógu að snúast að undanförnu enda stór hluti launamanna með lausan kjarasamning. Þórólfi Matthíassyni hagfræðiprófessor hugnast illa þeir kjarasamningar sem nú eru til umræðu.vísir/pjeturBýst við allt að 5 prósent verðbólgu á þessu ári Þá efast Þórólfur um að þeir sem séu á hærri launum en nemur taxta sætti sig við minni launahækkun en aðrir líkt og núverandi samningsdrög segja til um. „Munu menn ekki fara fram á meira þegar að þeir sjá fram á möguleika til þess?“ spyr Þórólfur. „Ef að þetta fer yfir alla línuna þá má búast við verðbólguskoti nema náttúrulega að Seðlabankinn hækki vextina duglega þannig það náist þá hækkun á genginu og olíuverðið gæti líka hjálpað upp á. Það gætu orðið aðstæður sem gætu hjálpað til. En svona einangrað, allt annað óbreytt, þá kallar þetta á verðbólgu,“ segir hagfræðiprófessorinn. „Við erum að tala um langleiðina í 10 prósent hækkun umfram það sem menn töldu vera svigrúmið og mera en 10 prósent umfram framleiðniaukningu. Það er náttúrulega spurning hvernig þetta smitast út á aðra en ég myndi nú segja að menn séu að byggja inn í þetta lágmark 5 prósent verðbólgu, jafnvel meira, á þessu ári,“ bætir Þórólfur við.Laun þeirra sem eru á lægstu launum við afgreiðslustörf munu hækka um 13 prósent strax verði verði samningsdrögin samþykkt.vísir/ernir„Á sama tíma er ríkisstjórnin náttúrulega að tuða út peningum sem eru ófjármögnuð útgjöld í vegaframkvæmdir og guð má vita hvað. Þannig að það er ekki bara þetta sem ýtir undir heldur þetta klúður með náttúrupassa og nauðsynina á að taka til hendinni á ferðamannastöðunum. Þannig að þetta er einhvern veginn ekki alveg í takt,“ segir hann.Telur samningana ekki stuðla að betri lífskjörum Þórólfur bendir á að almennt sé framleiðni talin um 20 prósentum minni hér á landi en í nágrannalöndum og bendir m.a. á skýrslu McKinsey því til stuðnings. „Sjáum við eitthvað í þessum drögum sem er framleiðnihvetjandi? Er verið að breyta launakerfum þannig að þau virki hvetjandi?,“ spyr Þórólfur. „Það vantar framtíðarsýnina og það vantar það sem gæti orðið til að komast upp úr þessum lakari lífskjörum sem eru hér á landi heldur en eru á Norðurlöndunum.“
Verkfall 2016 Tengdar fréttir Drög að kjarasamningi samþykkt Gert er ráð fyrir að samningur gildi út 2018. 26. maí 2015 20:33 Starfsgreinasambandið fundar með SA í dag Búist er við því að sama tilboð verði lagt fram og samþykkt var af samninganefndum VR, LÍV, Flóabandalagsins og StéttVest. 27. maí 2015 07:16 Fyrrum verkalýðsforkólfur segir samningsdrög sigur fyrir atvinnurekendur Björn Grétar Sveinsson, fyrrum formaður Verkamannasambands Íslands, er ekki sáttur við þau drög að samningi sem VR og Flóabandalagið hafa komist að samkomulagi við SA. 27. maí 2015 10:41 Mest lesið „Sérkennileg“ hækkun íbúðaverðs á tímum hárra vaxta Viðskipti innlent Áföstu tapparnir stóðust ekki gæðapróf Neytendur Taylor Swift talin valda verðbólgu í Bretlandi Viðskipti erlent Flytur fyrirtækin vegna löggjafar um trans börn Viðskipti erlent Leiguverð heldur áfram að hækka Viðskipti innlent Umferðarofsi stofnar vegfarendum í hættu Samstarf Ólöglegt bleikiefni í hveitinu Neytendur Dýr smjörvi á Egilsstöðum vekur mikla athygli Neytendur „Það er verið að ríkisvæða húsnæðismarkaðinn“ Viðskipti innlent Leggja upp laupana í Lundúnum Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Sérkennileg“ hækkun íbúðaverðs á tímum hárra vaxta Leiguverð heldur áfram að hækka „Það er verið að ríkisvæða húsnæðismarkaðinn“ Leggja upp laupana í Lundúnum Annað tilboð borist í Skagann 3X Fasteignakaup fjárfesta vísbending um að fasteignaverð haldi áfram að hækka Skúli í Subway reisir glæsihótel við Jökulsárlón Búið að bjóða í Skagann 3X Brutu samkeppnislög með ótímabærri markaðssetningu Harpa vill létta lund veðurbugaðra höfuðborgarbúa Atlanta með 600 manna flugútgerð í Sádí-Arabíu Berglind gengin í eigendahópinn Staðan ekki jafnsvört og sumir vilji meina Bjartmar ráðinn aðstoðarframkvæmdastjóri Íbúar Grafarholts geta tekið til matar síns á ný „Við erum bara að reyna að lifa af“ „Komin upp í þak“ í verðlagningu Nýir eigendur taka við Melabúðinni Festi festi kaup á Lyfju Spá aukinni verðbólgu HS Orka tryggir sér fjörutíu milljarða króna Mikil fjölgun tengifarþega en mun færri ferðast til Íslands Fleiri farþegar en minni sætanýting Mikill áhugi á þrotabúi Skagans 3X Formaður atvinnuveganefndar á hlut í félaginu sem KS keypti Landsbankinn til ráðgjafar vegna sölu Íslandsbanka KS hafi fest kaup á Kjarnafæði Norðlenska Sáraroðið frá Ísafirði notað til bjargar brenndum börnum í Afganistan Brúneggjamálið tekið fyrir í Hæstarétti Úr boltanum í tryggingarnar Sjá meira
Starfsgreinasambandið fundar með SA í dag Búist er við því að sama tilboð verði lagt fram og samþykkt var af samninganefndum VR, LÍV, Flóabandalagsins og StéttVest. 27. maí 2015 07:16
Fyrrum verkalýðsforkólfur segir samningsdrög sigur fyrir atvinnurekendur Björn Grétar Sveinsson, fyrrum formaður Verkamannasambands Íslands, er ekki sáttur við þau drög að samningi sem VR og Flóabandalagið hafa komist að samkomulagi við SA. 27. maí 2015 10:41