Alvarleg eftirköst varpa ljósi á að veiran leggist ekki aðeins á lungun Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 16. júlí 2020 13:22 Ragnar Freyr Ingvarsson, yfirlæknir Covid-göngudeildar Landspítalans. Stöð 2 Yfirlæknir Covid-göngudeilar Landspítalans segir ljóst að kórónuveiran geti valdið skaða víðsvegar í líkamanum og leggist ekki aðeins á lungun eins og talið var í fyrstu. Læknar í Langbarðalandi á Ítalíu sögðu frá ýmsum alvarlegum fylgikvillum sem komið hafa fram undanfarið hjá sjúklingum sem urðu ekki alvarlega veikir af kórónuveirunni á dögunum. Meðal eftirkastanna sem læknarnir í Langbarðalandi segja að komið hafi upp þar eru heilablóðfall, geðrof, svefnleysi, nýrnasjúkdómar, sýking i mænu, síþreyta og hreyfiörðuleikar. Eftirköstin geti verið svona alvarleg hjá ungu fólki og þeim sem ekki sýndu alvarleg einkenni þegar það sýktist af veirunni. Langbarðaland á Ítalíu er eitt svæðanna þar sem ástandið var sem alvarlegast á tímabili en læknar þar hafa fylgst sérstaklega með hópum fólks sem veiktist ekki alvarlega þegar það sýktist af veirunni. Upp hafi komið alvarleg veikindi síðar sem rekja megi til kórónuveirunnar. Vel þekkt að sýkingum fylgi eftirköst Ragnar Freyr Ingvarsson, yfirlæknir Covid-deildar Landspítalans, segir að íslenskir sjúklingar hafi ekki fundið fyrir svo alvarlegum eftirköstum að hans vitund. Hann hafi þó hitt sjúklinga með „post-Covid“ heilkenni, það er síþreytu, slappleika og höfuðverk og einn með langvarandi hita. „Það er erfitt að segja hvað veldur þessum síðbúnu fylgikvillum. Það er að koma núna í ljós að þessi sýking, Covid-19, getur haft fjölda fylgikvilla, bæði snemmkomna og síðkomna. Það er ljóst að veiran sjálf getur valdið skaða víðsvegar í líkamanum og svo getur viðbragð okkar við þessari veiru, það er að segja ræsing ofnæmiskerfisins, haft líka fjölbreytilegar afleiðingar,“ segir Ragnar. Þessi vitneskja sé þó ekki ný af nálinni en það hafi lengi verið vitað að hinar ýmsum sýkingar geti valdið ýmsum fylgikvillum. „Það er mjög vel þekkt í læknisfræði. Það hefur bara aldrei náðst að kortleggja það með jafn víðtækum hætti og við getum gert núna. Til dæmis það að fá blóðtappa eftir sýkingu, það eru engar nýjar fréttir, það hefur verið þekkt í marga áratugi,“ segir Ragnar. „Það að sjá þetta í svona ríkum mæli núna eftir sýkingu sem hefur sýkt svo marga og kannski það að sjá það svona svart á hvítu, það er það sem kemur á óvart. Að tíðnin sé hærri en við töldum eða eitthvað viðlíka.“ Áminning um að sóttvarnir séu mikilvægar Hann segir vísindasamfélagið nú einblína á það að fylgjast með fylgikvillum veirunnar, bæði sem komu strax upp og síðbúna. „Við eigum eftir að vera í marga áratugi að rannsaka það.“ Hefur þú séð það áður að fólk fari í geðrof vegna sýkingar? „Ég hef persónulega séð það einu sinni áður, þegar ég var í sérnámi í Svíþjóð, að lungnabólgubaktería orsakaði geðrof í sjúklingi og hann læknaðist algerlega eftir að hann fékk sýklalyf. En það er eina skiptið og ég hef ekki séð ríkari heimildir þess efnis,“ segir Ragnar. Hann segir margt hægt að læra af því sem komið hefur í ljós vegna kórónuveirunnar. „Það má segja að við lifum á viðsjárverðum og ógnvekjandi tímum en á sama tíma er þetta alveg ótrúlegt tækifæri til að læra alveg ótrúlega mikið um samskipti okkar ónæmiskerfi við ákveðinn sýkil eða ákveðna veiru,“ segir Ragnar. „Það má segja að frá því að við áttuðum okkur á að þetta var alvarlegur sjúkdómur höfum við sagt að fólk þurfi að fara varlega. Þetta er ein önnur ástæðan til að skerpa á því. Það er ekki að ástæðulausu að sagt er að við eigum að passa okkur, passa hreinlæti, vernda viðkvæma hópa, en líka að passa okkur sjálf.“ Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Ítalía Tengdar fréttir COVID-19: Ísland færir héraðsstjórn Buikwe búnað í baráttunni gegn sjúkdómnum Heilsugæslustöðvar í samstarfshéraði Íslands í Úganda, Buikwe, hafa fengið í hendur margvíslegan búnað að gjöf frá Íslandi í baráttunni gegn útbreiðslu kórónaveirunnar. 16. júlí 2020 11:24 Vöndum fréttaflutning um langtímaáhrif Covid-19 Ég er ein þeirra Íslendinga sem fékk Covid-19. Ég fór í sóttkví um miðjan mars og greindist svo í kjölfarið. 16. júlí 2020 10:30 Nýtt bóluefni gefur tilefni til að fagna þó langt sé í land Þeir sem hafa fengið mótefnið hafa sýnt kröftugt mótefnasvar. 15. júlí 2020 18:52 Mest lesið Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ Innlent Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Innlent Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Erlent Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 Innlent Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Innlent Ríkissjórn Scholz er sprungin Erlent Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Innlent Ofsaveður í kortunum norðvestantil og viðvaranir í gildi Veður Fleiri fréttir Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Glæný könnun og hávaðarok víða um land Algjör undantekning að mörg skot þurfi til að fella dýrið Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Kölluð út eftir að skipverji slasaðist á hendi Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 „Hafi eitthvað borið í milli, þá bar í milli þar“ Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ „Við erum í neyðarstöðu akkúrat núna“ „Kennarasambandi Íslands blöskrar afstaða viðsemjenda sinna“ „Hann kemur margfalt sterkari til leiks núna” Fleiri konur mættu í krabbameinsskimun í ár en í fyrra Söguleg endurkoma, súr kosningavaka og baráttuhugur Andlát af völdum fíkniefna og lyfja aldrei verið fleiri „Það styðja allir sitt fólk 100 prósent“ Segja umboð samninganefndar afdráttarlaust Segist sá sami í útlendingamálum og hann hafi alltaf verið Bjóða út gerð landfyllinga við Fossvogsbrú Ákærður fyrir hnefahögg á Lúx sem leiddi til dauða Baráttufundur en enginn samningafundur Trump áhrifameiri en nokkru sinni fyrr Foreldrar krefjast breytinga á verkfallinu fyrir helgi Horfði upp á fimmtán mínútna dauðastríð í bakgarðinum Kosningapallborð: Kristrún, Sigurður Ingi og Inga í kosningagír „Afskaplega slæmar fréttir fyrir heimshagkerfið“ Trump snýr aftur með öruggum sigri Veðurviðvaranir í kortunum Sjá meira
Yfirlæknir Covid-göngudeilar Landspítalans segir ljóst að kórónuveiran geti valdið skaða víðsvegar í líkamanum og leggist ekki aðeins á lungun eins og talið var í fyrstu. Læknar í Langbarðalandi á Ítalíu sögðu frá ýmsum alvarlegum fylgikvillum sem komið hafa fram undanfarið hjá sjúklingum sem urðu ekki alvarlega veikir af kórónuveirunni á dögunum. Meðal eftirkastanna sem læknarnir í Langbarðalandi segja að komið hafi upp þar eru heilablóðfall, geðrof, svefnleysi, nýrnasjúkdómar, sýking i mænu, síþreyta og hreyfiörðuleikar. Eftirköstin geti verið svona alvarleg hjá ungu fólki og þeim sem ekki sýndu alvarleg einkenni þegar það sýktist af veirunni. Langbarðaland á Ítalíu er eitt svæðanna þar sem ástandið var sem alvarlegast á tímabili en læknar þar hafa fylgst sérstaklega með hópum fólks sem veiktist ekki alvarlega þegar það sýktist af veirunni. Upp hafi komið alvarleg veikindi síðar sem rekja megi til kórónuveirunnar. Vel þekkt að sýkingum fylgi eftirköst Ragnar Freyr Ingvarsson, yfirlæknir Covid-deildar Landspítalans, segir að íslenskir sjúklingar hafi ekki fundið fyrir svo alvarlegum eftirköstum að hans vitund. Hann hafi þó hitt sjúklinga með „post-Covid“ heilkenni, það er síþreytu, slappleika og höfuðverk og einn með langvarandi hita. „Það er erfitt að segja hvað veldur þessum síðbúnu fylgikvillum. Það er að koma núna í ljós að þessi sýking, Covid-19, getur haft fjölda fylgikvilla, bæði snemmkomna og síðkomna. Það er ljóst að veiran sjálf getur valdið skaða víðsvegar í líkamanum og svo getur viðbragð okkar við þessari veiru, það er að segja ræsing ofnæmiskerfisins, haft líka fjölbreytilegar afleiðingar,“ segir Ragnar. Þessi vitneskja sé þó ekki ný af nálinni en það hafi lengi verið vitað að hinar ýmsum sýkingar geti valdið ýmsum fylgikvillum. „Það er mjög vel þekkt í læknisfræði. Það hefur bara aldrei náðst að kortleggja það með jafn víðtækum hætti og við getum gert núna. Til dæmis það að fá blóðtappa eftir sýkingu, það eru engar nýjar fréttir, það hefur verið þekkt í marga áratugi,“ segir Ragnar. „Það að sjá þetta í svona ríkum mæli núna eftir sýkingu sem hefur sýkt svo marga og kannski það að sjá það svona svart á hvítu, það er það sem kemur á óvart. Að tíðnin sé hærri en við töldum eða eitthvað viðlíka.“ Áminning um að sóttvarnir séu mikilvægar Hann segir vísindasamfélagið nú einblína á það að fylgjast með fylgikvillum veirunnar, bæði sem komu strax upp og síðbúna. „Við eigum eftir að vera í marga áratugi að rannsaka það.“ Hefur þú séð það áður að fólk fari í geðrof vegna sýkingar? „Ég hef persónulega séð það einu sinni áður, þegar ég var í sérnámi í Svíþjóð, að lungnabólgubaktería orsakaði geðrof í sjúklingi og hann læknaðist algerlega eftir að hann fékk sýklalyf. En það er eina skiptið og ég hef ekki séð ríkari heimildir þess efnis,“ segir Ragnar. Hann segir margt hægt að læra af því sem komið hefur í ljós vegna kórónuveirunnar. „Það má segja að við lifum á viðsjárverðum og ógnvekjandi tímum en á sama tíma er þetta alveg ótrúlegt tækifæri til að læra alveg ótrúlega mikið um samskipti okkar ónæmiskerfi við ákveðinn sýkil eða ákveðna veiru,“ segir Ragnar. „Það má segja að frá því að við áttuðum okkur á að þetta var alvarlegur sjúkdómur höfum við sagt að fólk þurfi að fara varlega. Þetta er ein önnur ástæðan til að skerpa á því. Það er ekki að ástæðulausu að sagt er að við eigum að passa okkur, passa hreinlæti, vernda viðkvæma hópa, en líka að passa okkur sjálf.“
Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Ítalía Tengdar fréttir COVID-19: Ísland færir héraðsstjórn Buikwe búnað í baráttunni gegn sjúkdómnum Heilsugæslustöðvar í samstarfshéraði Íslands í Úganda, Buikwe, hafa fengið í hendur margvíslegan búnað að gjöf frá Íslandi í baráttunni gegn útbreiðslu kórónaveirunnar. 16. júlí 2020 11:24 Vöndum fréttaflutning um langtímaáhrif Covid-19 Ég er ein þeirra Íslendinga sem fékk Covid-19. Ég fór í sóttkví um miðjan mars og greindist svo í kjölfarið. 16. júlí 2020 10:30 Nýtt bóluefni gefur tilefni til að fagna þó langt sé í land Þeir sem hafa fengið mótefnið hafa sýnt kröftugt mótefnasvar. 15. júlí 2020 18:52 Mest lesið Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ Innlent Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Innlent Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Erlent Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 Innlent Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Innlent Ríkissjórn Scholz er sprungin Erlent Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Innlent Ofsaveður í kortunum norðvestantil og viðvaranir í gildi Veður Fleiri fréttir Viðreisn á flugi í nýrri Maskínukönnun Inga muni varpa efnahagslegum gjöreyðingarvopnum Glæný könnun og hávaðarok víða um land Algjör undantekning að mörg skot þurfi til að fella dýrið Norðmaður vann 3,7 milljarða, landi hans 1,6 og Íslendingur milljón Kölluð út eftir að skipverji slasaðist á hendi Skrifstofustjórinn fær ekki milljónirnar 24 „Hafi eitthvað borið í milli, þá bar í milli þar“ Óþarfi að skera úr um hvort læknir hafi gerst sekur um gáleysi Vinnan sé seld langt undir kostnaðarverði Gert að greiða leigu fyrir afnot af „Hafnarfjarðarhreysinu“ „Við erum í neyðarstöðu akkúrat núna“ „Kennarasambandi Íslands blöskrar afstaða viðsemjenda sinna“ „Hann kemur margfalt sterkari til leiks núna” Fleiri konur mættu í krabbameinsskimun í ár en í fyrra Söguleg endurkoma, súr kosningavaka og baráttuhugur Andlát af völdum fíkniefna og lyfja aldrei verið fleiri „Það styðja allir sitt fólk 100 prósent“ Segja umboð samninganefndar afdráttarlaust Segist sá sami í útlendingamálum og hann hafi alltaf verið Bjóða út gerð landfyllinga við Fossvogsbrú Ákærður fyrir hnefahögg á Lúx sem leiddi til dauða Baráttufundur en enginn samningafundur Trump áhrifameiri en nokkru sinni fyrr Foreldrar krefjast breytinga á verkfallinu fyrir helgi Horfði upp á fimmtán mínútna dauðastríð í bakgarðinum Kosningapallborð: Kristrún, Sigurður Ingi og Inga í kosningagír „Afskaplega slæmar fréttir fyrir heimshagkerfið“ Trump snýr aftur með öruggum sigri Veðurviðvaranir í kortunum Sjá meira
COVID-19: Ísland færir héraðsstjórn Buikwe búnað í baráttunni gegn sjúkdómnum Heilsugæslustöðvar í samstarfshéraði Íslands í Úganda, Buikwe, hafa fengið í hendur margvíslegan búnað að gjöf frá Íslandi í baráttunni gegn útbreiðslu kórónaveirunnar. 16. júlí 2020 11:24
Vöndum fréttaflutning um langtímaáhrif Covid-19 Ég er ein þeirra Íslendinga sem fékk Covid-19. Ég fór í sóttkví um miðjan mars og greindist svo í kjölfarið. 16. júlí 2020 10:30
Nýtt bóluefni gefur tilefni til að fagna þó langt sé í land Þeir sem hafa fengið mótefnið hafa sýnt kröftugt mótefnasvar. 15. júlí 2020 18:52