Kominn tími á það viðbjóðslega dýrahald, sem loðdýraræktin er! Ole Anton Bieltvedt skrifar 7. nóvember 2020 19:00 Síðustu daga hefur mátt sjá í sjónvarpsfréttum viðbjóðslegan aðbúnað og hald minka m.a. hjá íslenzkum minkabændum. Búin munu vera 9, og læðurnar 15.000, en hver þeirra mun eiga 6 hvolpa að meðaltali á ári. Þetta er ekki búrekstur heldur kvalrækt Eiginlega er ekki hægt að nota orðið „bóndi“ eða „búrekstur“ um þessa andstyggilegu iðju, svo mikið og hörmulegt dýraníð er hér á ferð. Kval rækt eða kval hald myndi lýsa þessari óiðju betur. Víða sæta dýrin illri meðferð í hinum svokallaða matvælaiðnaði, og oft er farið óblíðum höndum um þau við hald þeirra, rekstur, í sláturhúsum og ekki síður í flutningi þangað. Koma þau stundum þanga nær dauða en lífi; lemstruð og limlest. Verst allra „búgreina“, með tilliti til kvalræðis dýranna, er þó fyrir mér loðdýraræktin. Þar er kvalræðið vitað, full vel þekkt og tekið með í reikninginn frá byrjun. Engin miskunn, ef glittir í fjármuni. Minkurinn skapaði sig ekki sjálfur - er náttúrulegur hluti af lífríkinu Minkar eru lífverur, sem við eðlilegar eða náttúrulegar aðstæður, þurfa lífssvæði upp á 10-20 ferkílómetra, þar sem þær geta ráfað um frjálsar, merkt sín svæði, grafið, klifrað, synt og aflað sér lífsviðurværis. Slík var ráðstöfun Skaparans, en minkar eru auðvitað náttúrlegur hluti af lífríkinu. Hræðilegt hald – kvalræði frá fæðingu til dauða Í loðdýraræktinni eru þessum lífverum troðið inn í vírnetsbúr, 30 x 60 eða 70 sm, þar sem þær eru látnar dúsa og þjást ævilangt. Búklengd með skotti dýranna slagar upp lengd búranna. Fætur hvíla nánast stöðugt á beittum járnvírum. 2,4 mm skulu þeir vera, en þykkari ekki, svo úrgangur úr dýrunum falli greiðlega í gegn, en hann hrúgast svo oft upp undir búrum, ef ekki ofan á búri á hæðinni fyrir neðan, og leggur þá af honum hinn versti ódaunn og stækja. Þefnæmum dýrunum auðvitað til mikils ama. Hvolpar kæfðir til dauða með gasi Þegar hvolpar eru 6 mánaða, kemur að slátrun. Þá er þeim troðið inn í lokaðan kassa og útblástur benzíndráttarvélar tengdur við, dráttarvél gangsett og keyrð, þangað til að allir hvolparnir eru kafnaðir; dauðir úr gaseitrun! Nú kunna minkar vel að kafa, geta haldið niðri í sér andanum, og má ætla, að þeir berjist um, reyni að halda anda niðri og halda frá sér eiturloftinu, jafn lengi og lungu leyfa. Hér kann því að eiga sér stað heiftarlegt dauðastríð mínútum saman. Hvers konar menn eru það, sem stunda þessa kvalrækt? Fyrir mér er óskiljanlegt, að „góðir og gegnir bændur“ skuli hafa lagt þessa hræðilegu „búgrein“ fyrir sig. Úr ýmsu öðru má velja, ef menn vilja byggja sveitir landsins, og enginn er bundinn þar. Var það gróðavonin, sem keyrði menn í þetta? Ekki var það velvild til dýranna eða væntumþykja um þau! Ekki stendur á ráðherrum og ríkisstjórn að styðja ósómann - með almannafé Hér á Íslandi hefur lífinu verið haldið í þessari búgrein, ár eftir ár, með fjármunum úr sjóðum almennings. Ef ég man rétt, lagði ríkið þessum bændum, sem þá munu hafa verið 13, minnst 100 milljónir króna til í fyrra, en krafa þeirra var litlar 300 milljónir. Nú eru þeir 9 loðdýrabændur, sem eftir eru, að fá 160 milljónir króna úr sjóðum landsmanna, til að dekka sinn taprekstur og haldið áfram sinni miskunnarlausu kval rækt; fyrir tilstilli ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur. Frumkvöðlar að enn einum styrknum til loðdýrabænda eru, skv. frétt Morgunblaðsins 26. júní sl., landbúnaðarráðherra, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og umhverfisráðherra, sem á að vera grænn, þó að þess gæti engan veginn hjá honum í dýravernd, en ríkisstjórnin mun hafa fjallað um málið 24. júní og lagt, að því er virðist, blessun sína yfir það. Hreinlyndi og hreinskiptni VG ekki upp á marga fiska Sjálfstæðismenn og Framsóknarmenn virðast margir hverjir hafa litla tilfinningu fyrir dýrum og náttúru - lífríki þessarar jarðar -, og kemur því tilfinningalaus og og köld framganga Kristjáns Þórs og dýralæknisins Sigurðar Inga ekki á óvart, en stuðningur Vinstri grænna, Katrínar Jakobsdóttur og Guðmundur Inga, sem hafa þótzt málsvarar og baráttumenn fyrir dýravernd og dýravelferð, er þó enn eitt áfallið og hnekkir fyrir þeirra pólítízka hreinlyndi og hreinskiptni. Nánast allar aðrar þjóðir að banna loðdýrarækt Nánast allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru búnar að banna, eða eru að banna, loðdýrarækt, og má þar nefna Bretland, Austurríki, Lúxemborg, Slóveníu, Króatíu, Bosníu og Hersegóvína, Serbíu, Makedóníu, Sviss, Tékkland, Þýzkaland frá 2022, Belgía frá 2023, Holland frá 2024 og Noregur og Slóvakía frá 2025. ESB er að vinna að slíku banni fyrir öll hin ESB-ríkin. Alla vega verður það að teljast fáránlegt og forkastanlegt af íslenzkum stjórnvöldum, að þau séu, ár eftir ár, að styrkja búgrein, sem allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru að banna, vegna dýraníðs, með hundraða milljóna framlagi af almannafé. Kannske stóraukin COVID-hætta í uppsiglingu Nú gerist það svo, að það kemur upp í Danmörku, að þessi viðkvæmu dýr geta smitast af COVID, og, að síðan geti veiran stökkbreytzt í dýrunum og farið - í öðru og kannske enn óviðráðanlegra formi - í menn. Er talið, að veiran í upphafi kunni að hafa orðið til með þessum hætti; í þröngu og illu dýrahaldi í Kína. Þarna virðist vera mikil hætta á ferð, og ákvað danska ríkisstjórnin af þessu tilefni að láta aflífa alla minka, sem eru í haldi í Danmörku, að því er virðist 15 milljónir dýra. Er það væntanlega endapunkturinn á þann viðbjóð, sem þessi starfsemi er, þar. Loka þarf nú þessum ljótasta kafla í okkar búrekstrarsögu Það væri því vel við hæfi, að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur beitti sér nú fyrir því, og það í hvelli, að loðadýrabændur verði styrktir til að aflífa öll dýrin - að láta af þessu dýraníði og þessum hörmulega „búskap“ - sem kann nú líka að vera hætta fyrir heilsu og heilbrigði landsmanna, og ljúka þannig þessum sennilega versta og ljóstasta kafla í íslenzkri búrekstrarsögu. Höfundur er stofandi og formaður Jarðarvina, félagasamtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Loðdýrarækt Mest lesið „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krossinn er fallegur Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Innviðir og orkuskipti Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson skrifar Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Krossinn er fallegur skrifar Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Að gráta í rigningunni - og dansa Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun „Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki henda! Eyjólfur Pálsson skrifar Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar Skoðun Frigg nemendagrunnur – bylting í íslensku skólastarfi Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar Skoðun Manstu þegar Messenger var ekki til? Aldís Stefánsdóttir skrifar Skoðun „Flestum í Noregi er illa við EES“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óheillaþróun á íslenskum vinnumarkaði Gunnar Sigvaldason,Árni B. Björnsson skrifar Skoðun Að virkja upp í loft Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn, the party of hungry children Ian McDonald skrifar Skoðun Talsmenn tolla gefa engan afslátt Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Samstaða kennara skiptir máli Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fram undan í íslenskum stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Leiðin til að elska mig Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Hamstrar barnið þitt blýanta? Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Ætlar Akureyrarbær að snuða íbúa? Sunna Hlín Jóhannesdóttir,Hilda Jana Gísladóttir skrifar Skoðun Miðaldra á hjúkrunarheimili! Jóhanna Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Síðustu daga hefur mátt sjá í sjónvarpsfréttum viðbjóðslegan aðbúnað og hald minka m.a. hjá íslenzkum minkabændum. Búin munu vera 9, og læðurnar 15.000, en hver þeirra mun eiga 6 hvolpa að meðaltali á ári. Þetta er ekki búrekstur heldur kvalrækt Eiginlega er ekki hægt að nota orðið „bóndi“ eða „búrekstur“ um þessa andstyggilegu iðju, svo mikið og hörmulegt dýraníð er hér á ferð. Kval rækt eða kval hald myndi lýsa þessari óiðju betur. Víða sæta dýrin illri meðferð í hinum svokallaða matvælaiðnaði, og oft er farið óblíðum höndum um þau við hald þeirra, rekstur, í sláturhúsum og ekki síður í flutningi þangað. Koma þau stundum þanga nær dauða en lífi; lemstruð og limlest. Verst allra „búgreina“, með tilliti til kvalræðis dýranna, er þó fyrir mér loðdýraræktin. Þar er kvalræðið vitað, full vel þekkt og tekið með í reikninginn frá byrjun. Engin miskunn, ef glittir í fjármuni. Minkurinn skapaði sig ekki sjálfur - er náttúrulegur hluti af lífríkinu Minkar eru lífverur, sem við eðlilegar eða náttúrulegar aðstæður, þurfa lífssvæði upp á 10-20 ferkílómetra, þar sem þær geta ráfað um frjálsar, merkt sín svæði, grafið, klifrað, synt og aflað sér lífsviðurværis. Slík var ráðstöfun Skaparans, en minkar eru auðvitað náttúrlegur hluti af lífríkinu. Hræðilegt hald – kvalræði frá fæðingu til dauða Í loðdýraræktinni eru þessum lífverum troðið inn í vírnetsbúr, 30 x 60 eða 70 sm, þar sem þær eru látnar dúsa og þjást ævilangt. Búklengd með skotti dýranna slagar upp lengd búranna. Fætur hvíla nánast stöðugt á beittum járnvírum. 2,4 mm skulu þeir vera, en þykkari ekki, svo úrgangur úr dýrunum falli greiðlega í gegn, en hann hrúgast svo oft upp undir búrum, ef ekki ofan á búri á hæðinni fyrir neðan, og leggur þá af honum hinn versti ódaunn og stækja. Þefnæmum dýrunum auðvitað til mikils ama. Hvolpar kæfðir til dauða með gasi Þegar hvolpar eru 6 mánaða, kemur að slátrun. Þá er þeim troðið inn í lokaðan kassa og útblástur benzíndráttarvélar tengdur við, dráttarvél gangsett og keyrð, þangað til að allir hvolparnir eru kafnaðir; dauðir úr gaseitrun! Nú kunna minkar vel að kafa, geta haldið niðri í sér andanum, og má ætla, að þeir berjist um, reyni að halda anda niðri og halda frá sér eiturloftinu, jafn lengi og lungu leyfa. Hér kann því að eiga sér stað heiftarlegt dauðastríð mínútum saman. Hvers konar menn eru það, sem stunda þessa kvalrækt? Fyrir mér er óskiljanlegt, að „góðir og gegnir bændur“ skuli hafa lagt þessa hræðilegu „búgrein“ fyrir sig. Úr ýmsu öðru má velja, ef menn vilja byggja sveitir landsins, og enginn er bundinn þar. Var það gróðavonin, sem keyrði menn í þetta? Ekki var það velvild til dýranna eða væntumþykja um þau! Ekki stendur á ráðherrum og ríkisstjórn að styðja ósómann - með almannafé Hér á Íslandi hefur lífinu verið haldið í þessari búgrein, ár eftir ár, með fjármunum úr sjóðum almennings. Ef ég man rétt, lagði ríkið þessum bændum, sem þá munu hafa verið 13, minnst 100 milljónir króna til í fyrra, en krafa þeirra var litlar 300 milljónir. Nú eru þeir 9 loðdýrabændur, sem eftir eru, að fá 160 milljónir króna úr sjóðum landsmanna, til að dekka sinn taprekstur og haldið áfram sinni miskunnarlausu kval rækt; fyrir tilstilli ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur. Frumkvöðlar að enn einum styrknum til loðdýrabænda eru, skv. frétt Morgunblaðsins 26. júní sl., landbúnaðarráðherra, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og umhverfisráðherra, sem á að vera grænn, þó að þess gæti engan veginn hjá honum í dýravernd, en ríkisstjórnin mun hafa fjallað um málið 24. júní og lagt, að því er virðist, blessun sína yfir það. Hreinlyndi og hreinskiptni VG ekki upp á marga fiska Sjálfstæðismenn og Framsóknarmenn virðast margir hverjir hafa litla tilfinningu fyrir dýrum og náttúru - lífríki þessarar jarðar -, og kemur því tilfinningalaus og og köld framganga Kristjáns Þórs og dýralæknisins Sigurðar Inga ekki á óvart, en stuðningur Vinstri grænna, Katrínar Jakobsdóttur og Guðmundur Inga, sem hafa þótzt málsvarar og baráttumenn fyrir dýravernd og dýravelferð, er þó enn eitt áfallið og hnekkir fyrir þeirra pólítízka hreinlyndi og hreinskiptni. Nánast allar aðrar þjóðir að banna loðdýrarækt Nánast allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru búnar að banna, eða eru að banna, loðdýrarækt, og má þar nefna Bretland, Austurríki, Lúxemborg, Slóveníu, Króatíu, Bosníu og Hersegóvína, Serbíu, Makedóníu, Sviss, Tékkland, Þýzkaland frá 2022, Belgía frá 2023, Holland frá 2024 og Noregur og Slóvakía frá 2025. ESB er að vinna að slíku banni fyrir öll hin ESB-ríkin. Alla vega verður það að teljast fáránlegt og forkastanlegt af íslenzkum stjórnvöldum, að þau séu, ár eftir ár, að styrkja búgrein, sem allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru að banna, vegna dýraníðs, með hundraða milljóna framlagi af almannafé. Kannske stóraukin COVID-hætta í uppsiglingu Nú gerist það svo, að það kemur upp í Danmörku, að þessi viðkvæmu dýr geta smitast af COVID, og, að síðan geti veiran stökkbreytzt í dýrunum og farið - í öðru og kannske enn óviðráðanlegra formi - í menn. Er talið, að veiran í upphafi kunni að hafa orðið til með þessum hætti; í þröngu og illu dýrahaldi í Kína. Þarna virðist vera mikil hætta á ferð, og ákvað danska ríkisstjórnin af þessu tilefni að láta aflífa alla minka, sem eru í haldi í Danmörku, að því er virðist 15 milljónir dýra. Er það væntanlega endapunkturinn á þann viðbjóð, sem þessi starfsemi er, þar. Loka þarf nú þessum ljótasta kafla í okkar búrekstrarsögu Það væri því vel við hæfi, að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur beitti sér nú fyrir því, og það í hvelli, að loðadýrabændur verði styrktir til að aflífa öll dýrin - að láta af þessu dýraníði og þessum hörmulega „búskap“ - sem kann nú líka að vera hætta fyrir heilsu og heilbrigði landsmanna, og ljúka þannig þessum sennilega versta og ljóstasta kafla í íslenzkri búrekstrarsögu. Höfundur er stofandi og formaður Jarðarvina, félagasamtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd.
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar
Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar
Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar
Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun