Vill þjóðin gefa auðlindina? Ragnhildur Sverrisdóttir skrifar 12. nóvember 2020 15:02 Landsvirkjun hefur verið falið að nýta orkuauðlindirnar og tryggja að sú nýting skili arði. Þann arð er hægt að nota í þágu eigenda Landsvirkjunar, íslensku þjóðarinnar, til að standa straum af heilbrigðiskerfinu, skólunum okkar eða félagslega kerfinu, svo dæmi séu nefnd. Að nýta þann arð til að niðurgreiða framkvæmdir eða störf innan stóriðjunnar er hins vegar fásinna, sem ætti ekki að hvarfla að nokkrum manni. En það er ekki nóg með að slíkt hafi hvarflað að Vilhjálmi Birgissyni, formanni Verkalýðsfélags Akraness. Hugmyndin hefur tekið sér svo rækilega bólfestu í honum að hann tjáir sig ítrekað um nauðsyn þess að niðurgreiða starfsemi Norðuráls á Grundartanga, álvers í eigu bandaríska risans Century Aluminum Company. Í nýjustu grein sinni á Vísi.is í gær spyr Vilhjálmur hvort yfirvöld vilji ekki 14 milljarða fjárfestingu í formi atvinnuuppbyggingar, sem Norðurál hafi boðað í september sl. Vilhjálmur vísar til þess að „það eina“ sem Norðurál þurfi sé raforka á viðráðanlegu verði. Hvert starf á 100 milljónir Í þessari upptalningu allri lætur Vilhjálmur hjá líða að nefna athugasemdir Landsvirkjunar vegna þessa, sem eru löngu komnar fram. Hugmyndir Norðuráls um raforkuverð eru einfaldlega langt undir kostnaðarverði, bæði hérlendis og erlendis. Slíkir samningar við Norðurál myndu leiða til þess að Landsvirkjun yrði mögulega af um 3-4 milljörðum króna árlega. Það blasir við að 14 milljarða fjárfesting Norðuráls yrði fljót að borga sig, en á kostnað eigenda auðlindarinnar. Þessi 40 varanlegu störf, sem verkalýðsforinginn hefur eðlilega áhuga á að sjá verða til í sínu umdæmi, myndu þá kosta íslensku þjóðina allt að 100 milljónum kr. á ári, hvert og eitt þeirra! Ætli ekki sé hægt að ráðast í hagkvæmari atvinnuuppbyggingu á kostnað þjóðarinnar? Þessu til viðbótar er svo rétt að minna á, að í nafni jafnræðis sem tryggt er með samkeppnislögum yrði Landsvirkjun að gefa öllum viðskiptavinum sínum sömu höfðinglegu gjöfina. Ætli þjóðin hefði mikinn hag af auðlindinni sinni eftir það? Rétt er að minna á, að Landsvirkjun sér Norðuráli aðeins fyrir um 35% af orkuþörf álversins, sem hefur samið við aðra framleiðendur um 65% orkunnar. Aldrei spyr þó Vilhjálmur þá framleiðendur hvort þeir séu tilbúnir að niðurgreiða uppbyggingu Norðuráls. Slíka firru nefnir hann ekki, en finnst sjálfsagt að milljarðar séu teknir frá heilbrigðiskerfi/menntakerfi/velferðarkerfi með því að fórna arði þjóðarinnar af orkuauðlindinni. Honum verður hins vegar ekki að ósk sinni. Landsvirkjun mun aldrei víkja frá því hlutverki sínu að standa vörð um auðlindina og hámarka afrakstur hennar. Loks er nauðsynlegt að mótmæla fullyrðingum Vilhjálms um að mikil orka streymi ónýtt til sjávar vegna ímyndaðrar óbilgirni Landsvirkjunar. Svo fróður maður um orkumarkaðinn ætti að vita, að samningar Landsvirkjunar við stærstu viðskiptavini gera ráð fyrir að þeir geti leyst til sín mismikla orku, eftir aðstæðum. Sú staða getur t.d. komið upp að stóriðjuver nýti ekki samning að fullu, þ.e. leysi e.t.v. til sín 85% af umsömdu magni, en ekki 100%. Það þýðir ekki að þau 15%, sem út af standa, séu laus til ráðstöfunar í hvert það verkefni annað, sem fólki dettur í hug. Þau 15% eiga að vera til reiðu, kjósi fyrirtækið að nýta sér alla orkuna. Erfiðleikar ekki vegna raforkuverðs Til allrar hamingju hefur hin ríflega hálfrar aldar gamla Landsvirkjun getað greitt niður skuldir, þótt enn séu þær verulegar. Á síðari árum hefur eigandinn, íslenska þjóðin, fengið arð af starfseminni, þótt hann sé enn ekki mikill þegar litið er til stærðar fyrirtækisins. Það blasir við, að margir viðskiptavina fyrirtækisins berjast í bökkum vegna fordæmalausra aðstæðna á mörkuðum í miðjum heimsfaraldri. Sá faraldur er ástæða erfiðleikanna, ekki raforkuverðið. Landsvirkjun hefur leitast við að styðja þessa viðskiptavini sína eins og framast er unnt og mun gera slíkt áfram. Landsvirkjun mun hins vegar ekki gefa auðlindir þjóðarinnar. Eitt er víst: Við hjá Landsvirkjun erum ávallt reiðubúin til viðræðna við viðskiptavini okkar, hvort sem þeir glíma við tímabundna erfiðleika eða huga að uppbyggingu. Við höfum mikla trú á samræðum og samstarfi og skoðum allar hugmyndir með opnum huga. Nema þegar hugmyndirnar lúta að því að við niðurgreiðum hvert starf hjá einkafyrirtæki á markaði um 100 milljónir króna á ári. Slíkar hugmyndir verða aldrei góðar, sama hversu margar greinar eru skrifaðar. Höfundur er upplýsingafulltrúi Landsvirkjunar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Orkumál Landsvirkjun Akranes Hvalfjarðarsveit Mest lesið Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Sjá meira
Landsvirkjun hefur verið falið að nýta orkuauðlindirnar og tryggja að sú nýting skili arði. Þann arð er hægt að nota í þágu eigenda Landsvirkjunar, íslensku þjóðarinnar, til að standa straum af heilbrigðiskerfinu, skólunum okkar eða félagslega kerfinu, svo dæmi séu nefnd. Að nýta þann arð til að niðurgreiða framkvæmdir eða störf innan stóriðjunnar er hins vegar fásinna, sem ætti ekki að hvarfla að nokkrum manni. En það er ekki nóg með að slíkt hafi hvarflað að Vilhjálmi Birgissyni, formanni Verkalýðsfélags Akraness. Hugmyndin hefur tekið sér svo rækilega bólfestu í honum að hann tjáir sig ítrekað um nauðsyn þess að niðurgreiða starfsemi Norðuráls á Grundartanga, álvers í eigu bandaríska risans Century Aluminum Company. Í nýjustu grein sinni á Vísi.is í gær spyr Vilhjálmur hvort yfirvöld vilji ekki 14 milljarða fjárfestingu í formi atvinnuuppbyggingar, sem Norðurál hafi boðað í september sl. Vilhjálmur vísar til þess að „það eina“ sem Norðurál þurfi sé raforka á viðráðanlegu verði. Hvert starf á 100 milljónir Í þessari upptalningu allri lætur Vilhjálmur hjá líða að nefna athugasemdir Landsvirkjunar vegna þessa, sem eru löngu komnar fram. Hugmyndir Norðuráls um raforkuverð eru einfaldlega langt undir kostnaðarverði, bæði hérlendis og erlendis. Slíkir samningar við Norðurál myndu leiða til þess að Landsvirkjun yrði mögulega af um 3-4 milljörðum króna árlega. Það blasir við að 14 milljarða fjárfesting Norðuráls yrði fljót að borga sig, en á kostnað eigenda auðlindarinnar. Þessi 40 varanlegu störf, sem verkalýðsforinginn hefur eðlilega áhuga á að sjá verða til í sínu umdæmi, myndu þá kosta íslensku þjóðina allt að 100 milljónum kr. á ári, hvert og eitt þeirra! Ætli ekki sé hægt að ráðast í hagkvæmari atvinnuuppbyggingu á kostnað þjóðarinnar? Þessu til viðbótar er svo rétt að minna á, að í nafni jafnræðis sem tryggt er með samkeppnislögum yrði Landsvirkjun að gefa öllum viðskiptavinum sínum sömu höfðinglegu gjöfina. Ætli þjóðin hefði mikinn hag af auðlindinni sinni eftir það? Rétt er að minna á, að Landsvirkjun sér Norðuráli aðeins fyrir um 35% af orkuþörf álversins, sem hefur samið við aðra framleiðendur um 65% orkunnar. Aldrei spyr þó Vilhjálmur þá framleiðendur hvort þeir séu tilbúnir að niðurgreiða uppbyggingu Norðuráls. Slíka firru nefnir hann ekki, en finnst sjálfsagt að milljarðar séu teknir frá heilbrigðiskerfi/menntakerfi/velferðarkerfi með því að fórna arði þjóðarinnar af orkuauðlindinni. Honum verður hins vegar ekki að ósk sinni. Landsvirkjun mun aldrei víkja frá því hlutverki sínu að standa vörð um auðlindina og hámarka afrakstur hennar. Loks er nauðsynlegt að mótmæla fullyrðingum Vilhjálms um að mikil orka streymi ónýtt til sjávar vegna ímyndaðrar óbilgirni Landsvirkjunar. Svo fróður maður um orkumarkaðinn ætti að vita, að samningar Landsvirkjunar við stærstu viðskiptavini gera ráð fyrir að þeir geti leyst til sín mismikla orku, eftir aðstæðum. Sú staða getur t.d. komið upp að stóriðjuver nýti ekki samning að fullu, þ.e. leysi e.t.v. til sín 85% af umsömdu magni, en ekki 100%. Það þýðir ekki að þau 15%, sem út af standa, séu laus til ráðstöfunar í hvert það verkefni annað, sem fólki dettur í hug. Þau 15% eiga að vera til reiðu, kjósi fyrirtækið að nýta sér alla orkuna. Erfiðleikar ekki vegna raforkuverðs Til allrar hamingju hefur hin ríflega hálfrar aldar gamla Landsvirkjun getað greitt niður skuldir, þótt enn séu þær verulegar. Á síðari árum hefur eigandinn, íslenska þjóðin, fengið arð af starfseminni, þótt hann sé enn ekki mikill þegar litið er til stærðar fyrirtækisins. Það blasir við, að margir viðskiptavina fyrirtækisins berjast í bökkum vegna fordæmalausra aðstæðna á mörkuðum í miðjum heimsfaraldri. Sá faraldur er ástæða erfiðleikanna, ekki raforkuverðið. Landsvirkjun hefur leitast við að styðja þessa viðskiptavini sína eins og framast er unnt og mun gera slíkt áfram. Landsvirkjun mun hins vegar ekki gefa auðlindir þjóðarinnar. Eitt er víst: Við hjá Landsvirkjun erum ávallt reiðubúin til viðræðna við viðskiptavini okkar, hvort sem þeir glíma við tímabundna erfiðleika eða huga að uppbyggingu. Við höfum mikla trú á samræðum og samstarfi og skoðum allar hugmyndir með opnum huga. Nema þegar hugmyndirnar lúta að því að við niðurgreiðum hvert starf hjá einkafyrirtæki á markaði um 100 milljónir króna á ári. Slíkar hugmyndir verða aldrei góðar, sama hversu margar greinar eru skrifaðar. Höfundur er upplýsingafulltrúi Landsvirkjunar.
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar