Innlent

Þetta vitum við um aðgerðir stjórnvalda vegna áhrifa kórónuveirunnar á íslenskt efnahagslíf

Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar
Þegar hefur verið samþykkt eitt frumvarp frá Bjarna Benediktssyni, fjármála- og efnahagsráðherra sem tengist viðbrögðum stjórnvalda vegna kórónuveirufaraldursins. Til stendur að afgreiða tvö frumvörp frá Ásmundi Einari Daðasyni, félags- og barnamálaráðherra í þessari viku.
Þegar hefur verið samþykkt eitt frumvarp frá Bjarna Benediktssyni, fjármála- og efnahagsráðherra sem tengist viðbrögðum stjórnvalda vegna kórónuveirufaraldursins. Til stendur að afgreiða tvö frumvörp frá Ásmundi Einari Daðasyni, félags- og barnamálaráðherra í þessari viku. Vísir/Vilhelm

Stjórnvöld stefna að því að kynna frekari aðgerðir á næstu dögum til að bregðast við efnahagslegum afleiðingum af völdum kórónuveirufaraldursins. Aðgerðirnar eru sagðar umfangsmiklar og upp á fleiri milljarða. Alþingi hefur þegar samþykkt tvö frumvörp sem beinlínis varða aðgerðir vegna kórónuveirufaraldursins og til stendur að afgreiða þrjú í þessari viku.

Frumvörp um breytt lyfjalög og frestun gjalddaga þegar samþykkt

Frumvarp um breytingar á lyfjalögum, sem veitir Lyfjastofnun tímabundna heimild til að leggja bann við útflutningi á tilteknum lyfjum, var samþykkt með miklum hraði fyrr í þessum mánuði. Í frétt á vef Lyfjastofnunar segir að grannt sé fylgst með framboði lyfja vegna COVID-19 faraldursins. Hingað til hafi ekki borið á lyfjaskorti sem rekja megi til faraldursins en ekki sé hægt að útiloka að svo verði.

Sjá einnig: Breyting á lyfjalögum samþykkt með hraði vegna kórónuveirunnar

Á föstudaginn var svo samþykkt frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra sem veitir fyrirtækjum mánaðarfrest til að greiða helming tryggingagjalds og staðgreiðslu opinberra gjalda sem voru á gjalddaga núna í mars.

Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra.Vísir/Vilhelm

Breytingin virkar þannig að í stað þess að greiða alla kröfuna sem var á gjalddaga í dag verður greiðslu skipt í tvennt. Fyrri helmingurinn er þannig á gjalddaga 1. mars og á eindaga í dag en seinni helmingur er með gjalddaga 1. apríl og eindaga 15. apríl. Ráðstöfunin er hugsuð fyrir fyrirtæki sem þurfa á sérstakri fyrirgreiðslu að halda. Í tilkynningu frá fjármála- og efnahagsráðuneytinu í dag eru fyrirtæki sem ekki eru í þeirri stöðu hvött til að greiða báðar kröfur strax.

Atvinnuleysisbætur og laun í sóttkví

Í þessari viku stendur til að afgreiða þrjú frumvörp á Alþingi. Eitt á að veita sveitarfélögum svigrúm til að bregðast við því neyðarástandi sem skapast hefur en það lýtur til dæmis að heimildákvarðanatöku með rýmri reglum um fjarfundi. Tvö eru flutt af félags- og barnamálaráðherra.

Annars vegar er það frumvarp um greiðslu launa í sóttkví. Lögin taka til greiðslna til atvinnurekenda sem greitt hafa starfsfólki sínu laun í sóttkví á tímabilinu 1. febrúar til 30. apríl. Lögin ná einnig til launafólks sem sætir sóttkví á sama tímabili, en fá af einhverjum ástæðum ekki greidd laun frá atvinnurekenda, og til sjálfstætt starfandi einstaklinga. Greiðslur eru háðar skilyrðum sem nánar eru útlistaðar í frumvarpinu.

Til stendur að afgreiða frumvarp sem varða launagreiðslur í sóttkví á Alþingi í þessari viku.Vísir/Hafsteinn

Greiðslur taka mið af heildarlaunum launþega en geta aldrei orðið hærri en 633.000 krónur á mánuði og hámarksgreiðsla fyrir hvern dag 21.100 krónur. Sömu hámarksfjárhæðir eiga við um greiðslur til sjálfstætt starfandi í sóttkví en aftur á móti skal tekið mið af 80% af mánaðarlegum meðaltekjum.

Þetta úrræði nær ekki yfir launagreiðslur til foreldra sem missa úr vinnu vegna barna sem skertrar þjónustu í grunn- og leikskólum. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu stendur yfir samtal milli stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins hvað þetta varðar. Ekkert liggur fyrir á þessari stundu í þeim efnum eftir því sem fréttastofa kemst.

Lækkað starfshlutfall í stað uppsagna

Hins vegar stendur til að afgreiða í vikunni frumvarp um greiðslu atvinnuleysisbóta samhliða minnkuðu starfshlutfalli. Atvinnurekendur sem sjá fram á tímabundinn rekstrarvanda eru hvattir til að nýta þann kost að lækka starfshlutfall starfsfólks í stað þess að grípa til uppsagna. Úrræðið gildir frá 15. mars til 1. júlí samkvæmt frumvarpinu.

Hitt frumvarp félags- og barnamálaráðherra sem til stendur að afgreiða í vikunni varðar greiðslur atvinnuleysisbóta á móti skertu starfshlutfalli.Vísir/Hafsteinn

Gert er ráð fyrir að starfshlutfall sé lækkað um að minnsta kosti tuttugu prósent en starfsmaður haldi minnst haldist fimmtíu prósent starfshlutfalli svo lögin eigi við. Samanlögð laun frá vinnuveitanda og atvinnuleysisbætur geta þó aldrei numið hærri fjárhæð en sem nemur 80% af meðaltali heildarlauna, en þó að hámarki 650.000 krónur á mánuði.

Frekari aðgerðir í farvatninu

Þá hafa verið boðaðar frekari aðgerðir og er unnið að útfærslu þeirra. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu stendur til að kynna umfangsmiklar aðgerðir á næstu dögum sem unnið er að hörðum höndum í fjármálaráðuneytinu.

Ríkisstjórnin kynnti aðgerðir í sjö liðum í síðustu viku en þá þegar lá fyrir að margar þeirra átti eftir að útfæra nánar. Má þar til dæmis nefna afnám gistináttagjalds, markaðsátak til að vekja athygli á Íslandi sem áfangastað og ráðstafanir sem geti örvað einkaneyslu og eftirspurn. Þær hugmyndir voru ekki útfærðar nánar í tillögunum sem kynntar voru þá en talað um að þær gætu til dæmis falist í skatta- eða stuðningskerfum.

Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra á blaðamannafundi í Ráðherrabústaðnum í síðustu viku þar sem fyrstu aðgerðir ríkisstjórnarinnar voru kynntar.Vísir/Vilhelm

Ýmsir sérfræðingar, fulltrúar atvinnulífsins og jafnvel þingmenn úr stjórnarandstöðu hafa bent á að lækkun eða afnám tryggingagjalds gæti verið jákvætt skref í þágu atvinnulífsins. Fréttastofa hefur ekki upplýsingar um hvort eða þá að hvaða leiti stendur til að gera breytingar á tryggingagjaldi eða öðrum sköttum í þeim aðgerðum sem nú eru í undirbúningi.

Þá liggur fyrir að stjórnvöld hyggjast setja aukinn kraft í opinberar framkvæmdir. Afgreiðslu fjármálaáætlunar verður frestað fram í maí og stendur til að ræða fjármálastefnu stjórnvalda samhliða, enda eru forsendur núgildandi ríkisfjármálastefnu brostnar.

Bæði Mannlíf og Kjarninn birtu í dag ítarlegar fréttaskýringar um aðgerðir stjórnvalda. Þar er talað um þær aðgerðir sem kynntar verða á næstunni sem „risapakka til að bjarga íslensku atvinnulífi,“ sem snúast um „milljarða og jafnvel tugi milljarða.“ Þessi lýsing fer nokkuð vel saman við þær upplýsingar sem Vísir hefur aflað sér um málið í dag.


Tengdar fréttir

Seðla­bankinn flýtir vaxta­á­kvörðun sinni

Seðlabanki Íslands hefur boðað til fundar á morgun þar sem peningastefnunefnd bankans hyggst kynna vaxtaákvörðun sína. Fundinum var flýtt en fyrirhugað var að Seðlabankinn myndi tilkynna ákvörðun sína í næstu viku.

„Þetta verður ekki auðvelt“

Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra segir þjóðina vel í stakk búna til þess að takast á við afleiðingar kórónuveirunnar sem veldur COVID-19 sjúkdómnum.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×