Viðskipti innlent

Tekist á um stóraukið laxeldi á Austfjörðum

Kristján Már Unnarsson skrifar
Áform Fiskeldis Austfjarða um stóraukið laxeldi kalla á tugi nýrra starfsmanna á næstu árum og gætu hleypt miklum þrótti í atvinnulíf í fjórðungnum. Handhafar laxveiðihlunninda óttast hins vegar umhverfisslys, segja að þessu fylgi gríðarleg mengun og að óhjákvæmilegt sé að laxar sleppi út.

Fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2 í kvöld og rætt við Brynjólf Einarsson, stöðvarstjóra Fiskeldis Austfjarða, og Gunnlaug Stefánsson, sóknarprest í Heydölum í Breiðdal. 

Í höfninni á Djúpavogi mátti sjá gamlan netabát, Sænes, leggja af stað. Ætla mátti að hann væri á leiðinni í hefðbundinn róður. Nei, í stað þess að beygja út á haf lá leið hans inn á Berufjörð, að kvíum Fiskeldis Austfjarða. Gamli netabáturinn veiðir nefnilega ekki lengur fiskinn heldur sækir hann í eldiskvíar og flytur til vinnslu hjá Búlandstindi.

Reyndar tengdist sú athafnasemi sem við sáum í höfninni þennan septembermorgun öll fiskeldinu því samtímis var verið að búa þjónustubátinn Sigurrós til brottfarar út að kvíunum. Tilkoma fiskeldisins þýðir meðal annars að nýjar tegundir báta sjást nú í höfnum, eins og tvíbytnur.

Frá eldiskvíum Fiskeldis Austfjarða á Berufirði.Stöð 2/Friðrik Þór Halldórsson.
Það var fyrir tæpu ári sem eitt reyndasta eldisfyrirtæki Noregs, MNH-Holding, keypti helmingshlut í starfsemi Fiskeldis Austfjarða. Innkomu þessara norsku fjárfesta hefur fylgt innspýting fjármagns sem nú sér stað í nýjum tækjum og tólum.

Djúpivogur varð fyrir áfalli fyrir tveimur árum þegar Vísir í Grindavík ákvað að hætta þar allri fiskvinnslu. Fyrirtæki í eigu heimamanna, Ósnes, tók þá höndum saman með Fiskeldi Austfjarða um að taka yfir Búlandstind. Í umfjöllun Stöðvar 2 voru rifjuð upp orð sem féllu í viðtölum í ágúst í fyrra við Elís Grétarsson, framkvæmdastjóra Búlandstinds ehf., og Andrés Skúlason, oddvita Djúpavogshrepps, en þeir sögðust báðir binda vonir við fiskeldið fyrir byggðarlagið. 

Fiskeldismenn segjast ekki finna fyrir öðru en jákvæðu viðmóti.

„Það eru allir mjög hlynntir þessu. Þetta náttúrlega heldur uppi mörgum fjölskyldum á staðnum og eykur atvinnu og fjölbreytileikann,” sagði Brynjólfur.

Eldisfiskurinn er unninn í fiskvinnslu Búlandstinds á Djúpavogi.Stöð 2/Friðrik Þór Halldórsson.
Starfsmenn Fiskeldis Austfjarða á Djúpavogi eru nú sextán talsins en Brynjólfur segir að ráða þurfi tíu til fimmtán manns til viðbótar á næsta ári. Það vanti hins vegar íbúðarhúsnæði og það hamli því að fólk fáist á staðinn. 

Fiskeldi Austfjarða hefur þegar leyfi til að ala ellefu þúsund tonn af laxi í sjókvíum en hefur sótt um 43 þúsund tonn til viðbótar á fleiri fjörðum Austfjarða, sem kallar á enn fleiri störf. Brynjólfur vonast til að þetta verði orðinn 50 manna vinnustaður eftir fimm ár eða svo. 

Hjá Fiskeldi Austfjarða telja menn sig vera tveimur árum á eftir Vestfirðingum. Íslendingar eru hins vegar skammt á veg komnir miðað við Noreg, þar sem eldisfiskur er orðinn 70 prósent af heildarútflutningi sjávarafurða. Og í Færeyjum er laxeldi orðið mikilvægasti atvinnuvegurinn en eldislax nam 48 prósentum af gjaldeyristekjum Færeyinga á fyrri hluta þessa árs. 

En það eru ekki allir hrifnir. Fyrir austan heyrast einnig raddir sem lýsa verulegum áhyggjum. Sóknarpresturinn Gunnlaugur Stefánsson fer þar fremstur en kirkjujörðin Heydalir á langstærsta hlutinn í veiðihlunnindum Breiðdalsár, eða 27,5 prósent. Veiðifélag Breiðdælinga ályktaði í sumar harðlega gegn laxeldisáformunum.

 „Við höfum verulegar áhyggjur af áformum um aukið fiskeldi hér í fjörðum á Austurlandi,” segir Gunnlaugur. Hann segir áætlanir um að framleiða þar allt að 75 þúsund tonn af laxi.

„Og ef það gerist er náttúrlega alveg ljóst að villtir laxastofnar hér, og umhverfis landið, þeir verða dauðir. Þetta fjallar um líf og dauða fyrir villta laxastofninn,” segir Gunnlaugur.

„Við förum eftir reglum og reynum allt til þess að engin slys verði, - lentum í einu slysi en sem betur fer var það regnbogasilungur, sem mun ekki valda neinum usla hérna,” segir Brynjólfur. 

Fyrir tólf árum tók landbúnaðarráðherra þá stefnumarkandi ákvörðun að banna laxeldi í sjó í nágrenni helstu laxveiðisvæða landsins. Bannið nær til Faxaflóa, Breiðafjarðar og stærsta hluta Norður- og Norðausturlands en leyfa má sjókvíaeldi á Vestfjörðum, í Eyjafirði, Öxarfirði og á Austfjörðum.

Þetta var hugsað sem málamiðlun, en veiðiréttareigendur er ósáttir. Gunnlaugur kveðst þó ekki vera á móti fiskeldi, svo fremi að það sé í lokuðum kvíum á landi en ekki í sjókvíum.

Nánar í níu mínútna langri umfjöllun Stöðvar 2, sem sjá má hér og í spilaranum að ofan.


Tengdar fréttir

Sjá umhverfisvænt fiskeldi sem lyftistöng Vestfjarða

Helsta fiskeldisfyrirtæki Vestfjarða, Hraðfrystihúsið Gunnvör í Hnífsdal, hefur nú sótt um að hefja eldi regnbogasilungs í Ísafjarðardjúpi eftir margra ára bið eftir leyfi til laxeldis.

Laxeldi í sjó verði stöðvað

Orri Vigfússon, helsti baráttumaður fyrir verndun villtra laxastofna, vill að stjórnvöld stöðvi nú þegar allt laxeldi í sjó. Hann óttast umhverfisslys. Laxeldi í sjókvíum stefnir í að verða umfangsmikil atvinnugrein, eins og fram kom í frétt Stöðvar 2 úr Arnarfirði í fyrradag. Orri Vigfússon vill að stjórnvöld grípi nú þegar í taumana. "Mér finnst að það eigi að stoppa þetta strax, já," segir Orri í viðtali í fréttum Stöðvar 2.

Leita til dómstóla vegna laxeldisáforma

Landssamband veiðifélaga (LV) hefur sent Hraðfrystihúsinu Gunnvöru á Ísafirði harðort bréf þar sem skorað er á fyrirtækið að láta af áformum um sjókvíaeldi norskra laxa í Ísafjarðar­djúpi. Bréfið er sent í tilefni þess að HG hefur auglýst drög að mats­áætlun fyrir 6.800 tonna laxeldi á sex svæðum í Ísafjarðardjúpi.

Fjárfestingabylgja í íslensku fiskeldi

Mikil fjárfestingabylgja stendur yfir í fiskeldi hér á landi. Gangi áætlanir eftir mun framleiðslan aukast mikið á næstu árum og áratugum en langur og hlykkjóttur vegur er framundan við að byggja upp fiskeldi í sjókvíum á Íslandi. Erlend fjárfesting leitar í greinina í meira mæli en áður.

Stefna á tíföldun í framleiðslu eldisfisks

Sjókvíaeldisfyrirtæki hafa óskað eftir því að geta framleitt um 150 þúsund tonn af eldisfiski árlega. Vöxturinn er í laxeldi í sjó. Nú eru fimmtán þúsund tonn framleidd af fiski á ári. Um fjögur hundruð störf eru í greininni og á

Laxeldi á Vestfjörðum eins og ígildi álvers

Uppbygging laxeldis stefnir í að hafa sambærileg og jafnvel meiri áhrif á sunnanverðum Vestfjörðum og stóriðjuframkvæmdirnar höfðu fyrir Austurland, segir bæjarstjóri Vesturbyggðar.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×