Stöðvum aðför að heilsu kvenna Erna Bjarnadóttir, Margrét Hildur Ríkharðsdóttir, Jóna Dóra Karlsdóttir og Una María Óskarsdóttir skrifa 4. mars 2021 10:00 Fésbókarhópurinn „Aðför að heilsu kvenna“, sem öllum er opinn, hefur vaxið upphafskonunum, Ernu og Margréti Hildi, yfir höfuð. Þann 21. febrúar sl. settu þær af stað undirskriftasöfnun vegna þeirrar óvissu sem upp var komin við skimanir fyrir leghálskrabbameini hér á landi. Þegar þetta er skrifað hafa rösklega 4.500 einstaklingar skrifað undir eftirfarandi áskorun og enn er tekið við undirskriftum. Í fyrstu tilkynningu fésbókarhópsins segir: Stöðvum aðför að heilsu kvenna. Greining leghálssýna hefur verið flutt úr landi, þvert á ráðleggingar sérfræðinga. Við förum fram á að þessu verði breytt og að öryggi og heilsa kvenna verði tryggð. Greiningu sýnanna er best borgið hér á landi bæði vegna þeirrar þekkingar sem hér er til staðar og nálægðar við þjónustuna sjálfa. Einnig er búið er að breyta boðunum í leghálsskimanir á þann veg að konur verða boðaðar á fimm ára fresti samanborið við þrjú ár áður. Þessu þarf að breyta til fyrra horfs. Stjórnvöldum ber að tryggja öryggi og heilsu kvenna sem annarra með ábyrgum hætti. Læknaráð Íslands, Félag rannsóknarlækna, lífeindafræðingar og kvensjúkdómalæknar hafa sett sig upp á móti þessari nýju ráðstöfun, þ.e. að greining sýna fari fram í útlöndum. Næstum daglega birtast greinar sem benda allar í sömu átt. Mikið óhagræði og flækja getur skapast með því að senda leghálssýnin úr landi. Færa þurfi sýnin á danskar kennitölur og svo aftur á íslenskar. Talað er um slys í stjórnsýslunni og kallað á viðhlítandi skýringar. Í ályktun Samtaka yfirlækna á Landspítalanum segir m.a.: „Sú ákvörðun var tekin þvert á nýleg álit skimunarráðs, embættis landlæknis, meirihluta fagráðs um leghálsskimanir og verkefnastjórnar um framkvæmd breytinga á krabbameinsskimunum.“, sjá hér. Þá hefur læknaráð LSH benti á í ályktun að það fyrirkomulag að senda leghálssýni úr landi til greiningar sé aðför að heilsu kvenna, sjá hér. Stjórn Læknafélags Íslands hefur tekið í sama streng, sjá hér. Með þessu nýja fyrirkomulagi er einnig fórnað þeirri þekkingu sem til er hér á landi við greiningu sýna sem þessara og er það mjög miður. Yfirlæknir Sýkla- og veirufræðideildar Landspítala hefur einnig stigið fram og staðfest að hægt sé að sinna HPV greiningu leghálssýna hér á landi m.a. með nýju og afkastamiklu tæki, en deildin hefur sinnt HPV greiningum fyrir Krabbameinsfélagið síðustu 2 ár eða a.m.k. til októberloka 2020. Við hreinlega skiljum ekki hvað er að gerast hér? Við höfum persónulega reynslu af þessu klúðri og ófremdarástandi, og höfum undanfarið heyrt dapurlegar reynslusögur fjölda kvenna af baráttu þeirra við kerfið. Við lýsum því furðu okkar og hneykslan á því sem hér er á ferðinni. Fyrst tók við margra mánaða bið og síðan voru sýnin send úr landi með öllu því óhagræði sem því fylgir. Hvers vegna er ekki haft samband við hverja og eina konu í stað þess að láta þær frétta það í fjölmiðlum hvernig komið var? Að frétta það í fjölmiðlum að sýni sem tekin voru þá um haustið væru á vergangi í pappakössum úti í bæ er óboðlegt. Lengi vel var óljóst hvað yrði með skoðun á sýnunum og var sú staða fjölda kvenna ofviða og fylltust margar kvíða og vanmætti um stöðu sína og líf. Það er óréttlátt og ólíðandi að leggja slíkt á herðar kvenna sem sumar hverjar eiga fyrri sögu um krabbamein og ættu því að njóta sérstakrar natni og umhyggju heilbrigðisyfirvalda. Öll framkvæmd stjórnsýslu heilbrigðismála í þessu máli er óskiljanleg. Í 76. gr. stjórnarskrárinnar segir: „Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilega atvika.“ Í lögum nr. 40/2007 um heilbrigðisþjónustu er tiltekið að markmið laganna sé að allir landsmenn eigi kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma eru tök á að veita. Í 3. gr. laga nr. 74/1997 um réttindi sjúklinga, sem ber yfirskriftina „gæði heilbrigðisþjónustu“, segir að sjúklingur eigi rétt á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma er völ á að veita. Það er skoðun greinarhöfunda að framganga stjórnvalda brjóti gegn rétti kvenna til heilbrigðisþjónustu, sérstaklega að teknu tilliti til þess að Læknafélag Íslands, embætti landlæknis og læknaráð LSH o.fl. hafa fullyrt að þessa þjónustu sé hægt og eigi að veita hér á landi. Það er skoðun okkar að heilsugæslan eigi að segja upp samningnum við dönsku rannsóknarstofuna, en uppsagnarfresturinn er þrír mánuðir og reyna með þeim hætti að byggja upp tiltrú og traust íslenskra kvenna til þjónustuveitenda sinna. Við viljum stuðla að bættri heilsu kvenna sem annarra og hvetjum alla til að skrifa undir fyrrnefnda áskorun með því að fara inn á undirskriftasöfnunina og rita nafn sitt við, sjá hér, og styðja þar með málefnið. Tengil á undirskriftalistann er einnig að finna í fésbókarhópnum „Aðför að heilsu kvenna“ , sem og á ensku og pólsku. Erna Bjarnadóttir, Margrét Hildur Ríkharðsdóttir, Jóna Dóra Karlsdóttir, Una María Óskarsdóttir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skimun fyrir krabbameini Heilbrigðismál Erna Bjarnadóttir Mest lesið „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Skoðun Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Iðkum nægjusemi, nýtum náttúruna Borghildur Gunnarsdóttir,Ósk Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hægt með krónunni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Sjá meira
Fésbókarhópurinn „Aðför að heilsu kvenna“, sem öllum er opinn, hefur vaxið upphafskonunum, Ernu og Margréti Hildi, yfir höfuð. Þann 21. febrúar sl. settu þær af stað undirskriftasöfnun vegna þeirrar óvissu sem upp var komin við skimanir fyrir leghálskrabbameini hér á landi. Þegar þetta er skrifað hafa rösklega 4.500 einstaklingar skrifað undir eftirfarandi áskorun og enn er tekið við undirskriftum. Í fyrstu tilkynningu fésbókarhópsins segir: Stöðvum aðför að heilsu kvenna. Greining leghálssýna hefur verið flutt úr landi, þvert á ráðleggingar sérfræðinga. Við förum fram á að þessu verði breytt og að öryggi og heilsa kvenna verði tryggð. Greiningu sýnanna er best borgið hér á landi bæði vegna þeirrar þekkingar sem hér er til staðar og nálægðar við þjónustuna sjálfa. Einnig er búið er að breyta boðunum í leghálsskimanir á þann veg að konur verða boðaðar á fimm ára fresti samanborið við þrjú ár áður. Þessu þarf að breyta til fyrra horfs. Stjórnvöldum ber að tryggja öryggi og heilsu kvenna sem annarra með ábyrgum hætti. Læknaráð Íslands, Félag rannsóknarlækna, lífeindafræðingar og kvensjúkdómalæknar hafa sett sig upp á móti þessari nýju ráðstöfun, þ.e. að greining sýna fari fram í útlöndum. Næstum daglega birtast greinar sem benda allar í sömu átt. Mikið óhagræði og flækja getur skapast með því að senda leghálssýnin úr landi. Færa þurfi sýnin á danskar kennitölur og svo aftur á íslenskar. Talað er um slys í stjórnsýslunni og kallað á viðhlítandi skýringar. Í ályktun Samtaka yfirlækna á Landspítalanum segir m.a.: „Sú ákvörðun var tekin þvert á nýleg álit skimunarráðs, embættis landlæknis, meirihluta fagráðs um leghálsskimanir og verkefnastjórnar um framkvæmd breytinga á krabbameinsskimunum.“, sjá hér. Þá hefur læknaráð LSH benti á í ályktun að það fyrirkomulag að senda leghálssýni úr landi til greiningar sé aðför að heilsu kvenna, sjá hér. Stjórn Læknafélags Íslands hefur tekið í sama streng, sjá hér. Með þessu nýja fyrirkomulagi er einnig fórnað þeirri þekkingu sem til er hér á landi við greiningu sýna sem þessara og er það mjög miður. Yfirlæknir Sýkla- og veirufræðideildar Landspítala hefur einnig stigið fram og staðfest að hægt sé að sinna HPV greiningu leghálssýna hér á landi m.a. með nýju og afkastamiklu tæki, en deildin hefur sinnt HPV greiningum fyrir Krabbameinsfélagið síðustu 2 ár eða a.m.k. til októberloka 2020. Við hreinlega skiljum ekki hvað er að gerast hér? Við höfum persónulega reynslu af þessu klúðri og ófremdarástandi, og höfum undanfarið heyrt dapurlegar reynslusögur fjölda kvenna af baráttu þeirra við kerfið. Við lýsum því furðu okkar og hneykslan á því sem hér er á ferðinni. Fyrst tók við margra mánaða bið og síðan voru sýnin send úr landi með öllu því óhagræði sem því fylgir. Hvers vegna er ekki haft samband við hverja og eina konu í stað þess að láta þær frétta það í fjölmiðlum hvernig komið var? Að frétta það í fjölmiðlum að sýni sem tekin voru þá um haustið væru á vergangi í pappakössum úti í bæ er óboðlegt. Lengi vel var óljóst hvað yrði með skoðun á sýnunum og var sú staða fjölda kvenna ofviða og fylltust margar kvíða og vanmætti um stöðu sína og líf. Það er óréttlátt og ólíðandi að leggja slíkt á herðar kvenna sem sumar hverjar eiga fyrri sögu um krabbamein og ættu því að njóta sérstakrar natni og umhyggju heilbrigðisyfirvalda. Öll framkvæmd stjórnsýslu heilbrigðismála í þessu máli er óskiljanleg. Í 76. gr. stjórnarskrárinnar segir: „Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilega atvika.“ Í lögum nr. 40/2007 um heilbrigðisþjónustu er tiltekið að markmið laganna sé að allir landsmenn eigi kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma eru tök á að veita. Í 3. gr. laga nr. 74/1997 um réttindi sjúklinga, sem ber yfirskriftina „gæði heilbrigðisþjónustu“, segir að sjúklingur eigi rétt á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma er völ á að veita. Það er skoðun greinarhöfunda að framganga stjórnvalda brjóti gegn rétti kvenna til heilbrigðisþjónustu, sérstaklega að teknu tilliti til þess að Læknafélag Íslands, embætti landlæknis og læknaráð LSH o.fl. hafa fullyrt að þessa þjónustu sé hægt og eigi að veita hér á landi. Það er skoðun okkar að heilsugæslan eigi að segja upp samningnum við dönsku rannsóknarstofuna, en uppsagnarfresturinn er þrír mánuðir og reyna með þeim hætti að byggja upp tiltrú og traust íslenskra kvenna til þjónustuveitenda sinna. Við viljum stuðla að bættri heilsu kvenna sem annarra og hvetjum alla til að skrifa undir fyrrnefnda áskorun með því að fara inn á undirskriftasöfnunina og rita nafn sitt við, sjá hér, og styðja þar með málefnið. Tengil á undirskriftalistann er einnig að finna í fésbókarhópnum „Aðför að heilsu kvenna“ , sem og á ensku og pólsku. Erna Bjarnadóttir, Margrét Hildur Ríkharðsdóttir, Jóna Dóra Karlsdóttir, Una María Óskarsdóttir.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun