Takmarkanir repúblikana á kosningum fá grænt ljós Kjartan Kjartansson skrifar 1. júlí 2021 15:36 Kjörseðlar í forseta- og þingkosningunum í Arizona í nóvember. Lögin sem deilt var um í Hæstarétti voru í gildi þá og verða það áfram. AP/Matt York Hæstiréttur Bandaríkjanna lagði blessun sína yfir strangari reglur um kosningar sem repúblikanar í Arizona samþykktu árið 2016 í dag. Lögin voru talin koma sérstaklega niður á minnihlutahópum sem eru líklegri til þess að kjósa demókrata. Dómurinn í dag er talinn auðvelda repúblikönum að koma í gegn ýmsum takmörkunum á framkvæmd kosninga í einstökum ríkjum Bandaríkjanna. Þeir hafa þegar samþykkt lög eða lagt fram frumvörp um það í tugum ríkja. Þeir hafa vísað til lyga Donalds Trump, fyrrverandi forseta, um stórfelld kosningasvik í forsetakosningunum í nóvember sem rök fyrir nauðsyn takmarkananna. Sex íhaldsmennirnir sem sitja í hæstarétti staðfestu lögin en þrír frjálslyndir dómarar skiluðu minnihlutaáliti. Með dómnum sneri rétturinn við niðurstöðu áfrýjunardómstóls í San Francisco sem taldi lögin hafa sérstaklega mikil áhrif á svarta, fólk af rómönskum ættum og frumbyggja. Þar með brytu lögin í bága við kosningaréttarlögin (e. Voting Rights Act), tímamótalagabálk sem var samþykktur árið 1965 og bannaði ýmsar takmarkanir sem suðurríkin festu í lög til þess að koma í veg fyrir að blökkumenn gætu kosið. Ekki nóg að sýna að lög hafi mismikil áhrif á kynþáttahópa Í meirihlutaáliti sínu skrifaði Samuel Alito, hæstaréttardómari, að sú staðreynd að lög hefðu meiri áhrif á ákveðna kynþáttahópa en aðra þýddi ekki endilega að þau mismunuðu fólki og stönguðust þannig á við kosningaréttarlögin, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Lögin sem repúblikanar á ríkisþingi Arizona samþykktu fyrir fimm árum gerðu það saknæmt að skila inn atkvæði fyrir annan kjósanda nema hann væri náinn ættingi eða aðstandandi. Algengt er að baráttuhópar ýmissa minnihlutahópa safni útfylltum utankjörfundaratkvæðum og skili þeim á kjörstaði til að auðvelda fólki að kjósa og auka kjörsókn. Þá kváðu lögin á um að atkvæði sem væru greidd í rangri kjördeild skyldu ógilt. Næsti kjörstaður við heimili kjósenda er ekki alltaf í þeirri kjördeild sem þeim er úthlutað, að sögn AP-fréttastofunnar. Töldu aukna kjörsókn koma niður á sér Með niðurstöðu sinni hefur hæstirétturinn nú kippt fótunum undan því ákvæði kosningaréttarlaganna sem mest hefur mætt á síðan að íhaldsmenn við réttinn veiktu lögin verulega árið 2013. Þeir töldu að ákvæði um að suðurríki sem hafa sögulega mismunað svörtum kjósendum þyrftu að fá leyfi alríkisstjórnarinnar fyrir breytingum á kosningalögum stangast á við stjórnarskrá. Elena Kagan sakaði meirihlutann um að grafa undan kosningaréttarlögunum í annað skiptið á átta árum í minnihlutaálitinu sem hún skrifaði. „Það sem er sorglegt hér er að rétturinn hefur (enn á ný) endurskrifað, til þess að veikja, lög sem eru minnisvarði um mikilfengleika Bandaríkjanna og er vörn gegn lægstu hvötum okkar. Það sem er sorglegt er að rétturinn hefur skaðað lög sem var ætlað að „binda endi á misrétti í kosningum“,“ skrifaði Kagan fyrir hönd sín og hinna tveggja frjálslyndu dómaranna. Repúblikanar í Arizona héldu því meðal annars fram í málinu að takmarkanir á framkvæmd kosninga hefðu flokkspólitísk áhrif. Ef rétturinn felldi úr gildi bann við því að ógilda atkvæði sem voru greidd í rangri kjördeild takmarkaði það sigurlíkur repúblikana því að kjörsókn demókrata ykist. Þá héldu þeir fram að alríkislög legðu engar skyldur á hendur ríkinu að hámarka kjörsókn kynþáttaminnihlutahópa. Standa fyrir umdeildri endurskoðun atkvæða Öldungadeild ríkisþings Arizona, þar sem repúblikanar eru með meirihluta, stendur nú fyrir umdeildri endurskoðun á atkvæðum úr forsetakosningunum í nóvember. Þeir réðu einkafyrirtæki til þess að skoða alla kjörseðla og kosningavélar. Forstjóri fyrirtækisins hefur endurómað staðlausar fullyrðingar Trump um kosningasvik. Sérfræðingar hafa gagnrýnt endurskoðunina sem þeir segja ótrúverðugt fausk. Þá hafa repúblikanar í Maricopa-sýslu, fjölmennustu sýslu ríkisins, mótmælt félögum sínum í öldungadeildinni harðlega og fullyrða að kosningarnar hafi farið vel fram. Joe Biden Bandaríkjaforseti vann nauman sigur á Trump í Arizona og var fyrsti demókratinn til að vinna í ríkinu í áratugi. Trump og bandamenn hans héldu í kjölfarið fram villtum ásökunum um að svik hefðu verið í tafli. Þeir hafa engar haldbærar sannanir geta lagt fram fyrir þeim ásökunum og dómstólar vísuðu málum þeirra frá. Úrslit kosninganna í Arizona hafa verið staðfest í opinberri endurtalningu og kosningaeftirliti. Bandaríkin Forsetakosningar í Bandaríkjunum Mest lesið Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Innlent Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Innlent Ók á ljósastaur við Grensásveg Innlent Tryggja þróunarríkjum 42 billjónir á ári með samkomulagi á COP29 Erlent Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Innlent Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Innlent Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Innlent Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Innlent Fleiri fréttir Tryggja þróunarríkjum 42 billjónir á ári með samkomulagi á COP29 Uppnám á COP29 er fulltrúar þjóða strunsuðu út Vill einn af höfundum „Project 2025“ við stjórn fjárlagaskrifstofu Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Hakkarar komu sér fyrir í kerfum fjölda fjarskiptafyrirtækja Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Leita móður ungabarns sem fannst látið á víðavangi Styrkja loftvarnir Norður-Kóreu fyrir hermenn og vopn Bolsonaro og félagar kærðir fyrir valdaránstilraun Trump-liðar heita aðgerðum gegn sakamáladómstólnum Útlit fyrir að Scholz leiði flokk sinn til kosninga þrátt fyrir óvinsældir Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Pam Bondi kemur í stað Matt Gaetz Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Gaetz ætlar sér ekki að verða dómsmálaráðherra Tóku tíu úkraínska fanga af lífi Meina fyrstu trans þingkonunni að fara á kvennaklósettið Fyrsta nærmyndin af stjörnu utan Vetrarbrautarinnar Gefa út handtökuskipun á hendur Netanjahú Fjögur ungmenni nú látin af völdum tréspírans Skutu fyrstu langdrægu skotflauginni að Úkraínu Hugmynd um banana á vegg seldist á 850 milljónir John Prescott fallinn frá Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Høiby í vikulangt gæsluvarðhald Fara fram á tveggja vikna gæsluvarðhald yfir stjúpsyninum NATO tryggi lykilinnviði eftir ætluð spellvirki í Eystrasalti Hlaut dauðadóm fyrir að eitra fyrir fjórtán vinum með blásýru Sjá meira
Dómurinn í dag er talinn auðvelda repúblikönum að koma í gegn ýmsum takmörkunum á framkvæmd kosninga í einstökum ríkjum Bandaríkjanna. Þeir hafa þegar samþykkt lög eða lagt fram frumvörp um það í tugum ríkja. Þeir hafa vísað til lyga Donalds Trump, fyrrverandi forseta, um stórfelld kosningasvik í forsetakosningunum í nóvember sem rök fyrir nauðsyn takmarkananna. Sex íhaldsmennirnir sem sitja í hæstarétti staðfestu lögin en þrír frjálslyndir dómarar skiluðu minnihlutaáliti. Með dómnum sneri rétturinn við niðurstöðu áfrýjunardómstóls í San Francisco sem taldi lögin hafa sérstaklega mikil áhrif á svarta, fólk af rómönskum ættum og frumbyggja. Þar með brytu lögin í bága við kosningaréttarlögin (e. Voting Rights Act), tímamótalagabálk sem var samþykktur árið 1965 og bannaði ýmsar takmarkanir sem suðurríkin festu í lög til þess að koma í veg fyrir að blökkumenn gætu kosið. Ekki nóg að sýna að lög hafi mismikil áhrif á kynþáttahópa Í meirihlutaáliti sínu skrifaði Samuel Alito, hæstaréttardómari, að sú staðreynd að lög hefðu meiri áhrif á ákveðna kynþáttahópa en aðra þýddi ekki endilega að þau mismunuðu fólki og stönguðust þannig á við kosningaréttarlögin, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Lögin sem repúblikanar á ríkisþingi Arizona samþykktu fyrir fimm árum gerðu það saknæmt að skila inn atkvæði fyrir annan kjósanda nema hann væri náinn ættingi eða aðstandandi. Algengt er að baráttuhópar ýmissa minnihlutahópa safni útfylltum utankjörfundaratkvæðum og skili þeim á kjörstaði til að auðvelda fólki að kjósa og auka kjörsókn. Þá kváðu lögin á um að atkvæði sem væru greidd í rangri kjördeild skyldu ógilt. Næsti kjörstaður við heimili kjósenda er ekki alltaf í þeirri kjördeild sem þeim er úthlutað, að sögn AP-fréttastofunnar. Töldu aukna kjörsókn koma niður á sér Með niðurstöðu sinni hefur hæstirétturinn nú kippt fótunum undan því ákvæði kosningaréttarlaganna sem mest hefur mætt á síðan að íhaldsmenn við réttinn veiktu lögin verulega árið 2013. Þeir töldu að ákvæði um að suðurríki sem hafa sögulega mismunað svörtum kjósendum þyrftu að fá leyfi alríkisstjórnarinnar fyrir breytingum á kosningalögum stangast á við stjórnarskrá. Elena Kagan sakaði meirihlutann um að grafa undan kosningaréttarlögunum í annað skiptið á átta árum í minnihlutaálitinu sem hún skrifaði. „Það sem er sorglegt hér er að rétturinn hefur (enn á ný) endurskrifað, til þess að veikja, lög sem eru minnisvarði um mikilfengleika Bandaríkjanna og er vörn gegn lægstu hvötum okkar. Það sem er sorglegt er að rétturinn hefur skaðað lög sem var ætlað að „binda endi á misrétti í kosningum“,“ skrifaði Kagan fyrir hönd sín og hinna tveggja frjálslyndu dómaranna. Repúblikanar í Arizona héldu því meðal annars fram í málinu að takmarkanir á framkvæmd kosninga hefðu flokkspólitísk áhrif. Ef rétturinn felldi úr gildi bann við því að ógilda atkvæði sem voru greidd í rangri kjördeild takmarkaði það sigurlíkur repúblikana því að kjörsókn demókrata ykist. Þá héldu þeir fram að alríkislög legðu engar skyldur á hendur ríkinu að hámarka kjörsókn kynþáttaminnihlutahópa. Standa fyrir umdeildri endurskoðun atkvæða Öldungadeild ríkisþings Arizona, þar sem repúblikanar eru með meirihluta, stendur nú fyrir umdeildri endurskoðun á atkvæðum úr forsetakosningunum í nóvember. Þeir réðu einkafyrirtæki til þess að skoða alla kjörseðla og kosningavélar. Forstjóri fyrirtækisins hefur endurómað staðlausar fullyrðingar Trump um kosningasvik. Sérfræðingar hafa gagnrýnt endurskoðunina sem þeir segja ótrúverðugt fausk. Þá hafa repúblikanar í Maricopa-sýslu, fjölmennustu sýslu ríkisins, mótmælt félögum sínum í öldungadeildinni harðlega og fullyrða að kosningarnar hafi farið vel fram. Joe Biden Bandaríkjaforseti vann nauman sigur á Trump í Arizona og var fyrsti demókratinn til að vinna í ríkinu í áratugi. Trump og bandamenn hans héldu í kjölfarið fram villtum ásökunum um að svik hefðu verið í tafli. Þeir hafa engar haldbærar sannanir geta lagt fram fyrir þeim ásökunum og dómstólar vísuðu málum þeirra frá. Úrslit kosninganna í Arizona hafa verið staðfest í opinberri endurtalningu og kosningaeftirliti.
Bandaríkin Forsetakosningar í Bandaríkjunum Mest lesið Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Innlent Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Innlent Ók á ljósastaur við Grensásveg Innlent Tryggja þróunarríkjum 42 billjónir á ári með samkomulagi á COP29 Erlent Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Innlent Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Innlent Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Innlent Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Innlent Fleiri fréttir Tryggja þróunarríkjum 42 billjónir á ári með samkomulagi á COP29 Uppnám á COP29 er fulltrúar þjóða strunsuðu út Vill einn af höfundum „Project 2025“ við stjórn fjárlagaskrifstofu Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Hakkarar komu sér fyrir í kerfum fjölda fjarskiptafyrirtækja Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Leita móður ungabarns sem fannst látið á víðavangi Styrkja loftvarnir Norður-Kóreu fyrir hermenn og vopn Bolsonaro og félagar kærðir fyrir valdaránstilraun Trump-liðar heita aðgerðum gegn sakamáladómstólnum Útlit fyrir að Scholz leiði flokk sinn til kosninga þrátt fyrir óvinsældir Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Pam Bondi kemur í stað Matt Gaetz Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Gaetz ætlar sér ekki að verða dómsmálaráðherra Tóku tíu úkraínska fanga af lífi Meina fyrstu trans þingkonunni að fara á kvennaklósettið Fyrsta nærmyndin af stjörnu utan Vetrarbrautarinnar Gefa út handtökuskipun á hendur Netanjahú Fjögur ungmenni nú látin af völdum tréspírans Skutu fyrstu langdrægu skotflauginni að Úkraínu Hugmynd um banana á vegg seldist á 850 milljónir John Prescott fallinn frá Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Høiby í vikulangt gæsluvarðhald Fara fram á tveggja vikna gæsluvarðhald yfir stjúpsyninum NATO tryggi lykilinnviði eftir ætluð spellvirki í Eystrasalti Hlaut dauðadóm fyrir að eitra fyrir fjórtán vinum með blásýru Sjá meira