Hringrásarhagkerfið og grænir iðngarðar Kristín Linda Árnadóttir og Ríkarður Ríkarðsson skrifa 15. september 2021 13:16 Áskoranir gagnvart þeirri ógn sem stafar af ósjálfbærum lifnaðarháttum mannkyns eru bæði stórar og viðamiklar. Lausnirnar eru hvorki einfaldar né ódýrar, en nauðsynlegar. Hagnýting orkuauðlinda er grunnurinn að lífsgæðum nútímans. Nauðsynlegar breytingar á komandi árum felast í því að skipta út jarðefnaeldsneyti fyrir endurnýjanlega orkugjafa og aðlaga öll kerfi að nýjum viðmiðum. Þar verða engar greinar undanskildar. Flest fyrirtæki leita nú nýrra leiða til að aðlaga sig að breyttri heimsmynd með því að þróa nýjar og umhverfisvænar lausnir til framleiðslu á vörum eða til veita þjónustu. Iðngreinar heims munu endurskoða framleiðsluhætti sína á næstu árum og áratugum. Í því felast bæði áskoranir en ekki síður tækifæri, enda snýst vegferð okkar að aukinni sjálfbærni ekki bara um boð og bönn heldur einnig um tækifæri til að bæta lífsgæði okkar. Tækifæri til að byggja upp öflug og heilnæm samfélög með gróskumiklu atvinnulífi, góðum störfum og öflugri grænni nýsköpun. Hvernig þjóðir heimsins takast á við þessa áskorun um orkuskipti og aðlögun að sjálfbærni ræður miklu um hvernig samkeppnishæfni þeirra þróast. Erum við tilbúin fyrir græna framleiðslu? Landsvirkjun var stofnuð fyrir 56 árum til að stuðla að hagnýtingu orkuauðlinda landsins. Á þeim tíma höfum við unnið að því að stuðla að fjárfestingu í orkuháðum iðngreinum. Fyrst á sviði stóriðju á meðan innviðir byggðust upp, en á undanförnum árum hefur hópur viðskiptavina orðið fjölbreyttari. Uppbygging og framþróun orkukerfisins og annarra innviða hefur gert Íslandi kleift að hýsa nýjar og fjölbreyttari greinar, svo sem gagnaver, matvælaframleiðslu og líftæknifyrirtæki og fyrirséð er að vetnis- og rafeldsneyti fyrir orkuskipti verði unnið hér í nánustu framtíð. Til að laða hingað framsækin og eftirsóknarverð verkefni á sviði grænna lausna þá þarf að huga að stöðu okkar í alþjóðlegri samkeppni um orkuháð verkefni. Hversu vel erum við í stakk búin til að taka á móti slíkum verkefnum? Slík starfsemi verður ekki byggð upp í umhverfi þar sem skortir innviði og aðra mikilvæga þætti sem styðja við hana. Í nágrannalöndum okkar er hörð samkeppni á milli sveitarfélaga í að hýsa ýmis verkefni. Til að setja þetta í samhengi, þá er ólíklegt að alþjóðlega verslunarkeðjan H&M hefði hafið starfsemi hér á landi ef ekki væru hér innviðir í verslunarhúsnæði og þjónustu. Áratugalöng reynsla Landsvirkjunar hefur sýnt að það getur verið töluvert flóknara og tímafrekara að fá erlend fyrirtæki hingað til lands en til margra þeirra landa sem við miðum okkur við. Grænir iðngarðar Iðnaður sér fram á ýmsar áskoranir á sviði umhverfismála. Ein af þeim lausnum, sem horft er til, eru grænir iðngarðar (e. eco-industrial parks). Þeir byggja á hugmyndafræði hringrásarhagkerfisins sem skapar tækifæri fyrir framleiðslufyrirtæki til að bæta nýtingu og nýta allt sem til fellur við framleiðslu. Það getur t.d. gerst með samvinnu og samtengingu ólíkra fyrirtækja, með því lágmarka sóun og draga úr óæskilegum áhrifum úrgangs og með því að nýta úrgang einnar framleiðslu sem auðlind í aðra. Forsendur fyrir uppbyggingu græns iðngarðs er skýr langtímasýn í atvinnu- og umhverfismálum, öflugt samstarf ólíkra hagaðila og að sú sýn sé í takt við hugmyndir íbúa svæðisins. Grænir iðngarðar hér á landi gætu byggt á þeim sterka grunni iðnframleiðslu sem fyrir er og verið grundvöllur mikillar verðmætasköpunar og dregið úr sóunn. Þeir gætu bætt mjög getu okkar til að nýta þá orku, innviði og hráefni sem við höfum nú þegar fjárfest í til að skapa ný tækifæri. Þar mætti sem dæmi nefna framleiðslu á innlendu eldsneyti úr útblæstri og bætta nýtingu jarðvarma til matvælaframleiðslu. Ef við stefnum á að aðlaga hagkerfi okkar að kröfum morgundagsins en samtímis skapa spennandi störf og auka lífsgæði þá eru grænir iðngarðar tækifæri sem við ættum að skoða með opnum hug. Þessa leið hafa flest samkeppnislönd okkar farið. Grænir iðngarðar á Íslandi eru ein leið til að grípa tækifærin og taka vel á móti framtíðinni. Kristín Linda er aðstoðarforstjóri Landsvirkjunar og Ríkarður er framkvæmdastjóri Viðskiptaþróunar og nýsköpunar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landsvirkjun Kristín Linda Árnadóttir Orkumál Mest lesið Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Sjá meira
Áskoranir gagnvart þeirri ógn sem stafar af ósjálfbærum lifnaðarháttum mannkyns eru bæði stórar og viðamiklar. Lausnirnar eru hvorki einfaldar né ódýrar, en nauðsynlegar. Hagnýting orkuauðlinda er grunnurinn að lífsgæðum nútímans. Nauðsynlegar breytingar á komandi árum felast í því að skipta út jarðefnaeldsneyti fyrir endurnýjanlega orkugjafa og aðlaga öll kerfi að nýjum viðmiðum. Þar verða engar greinar undanskildar. Flest fyrirtæki leita nú nýrra leiða til að aðlaga sig að breyttri heimsmynd með því að þróa nýjar og umhverfisvænar lausnir til framleiðslu á vörum eða til veita þjónustu. Iðngreinar heims munu endurskoða framleiðsluhætti sína á næstu árum og áratugum. Í því felast bæði áskoranir en ekki síður tækifæri, enda snýst vegferð okkar að aukinni sjálfbærni ekki bara um boð og bönn heldur einnig um tækifæri til að bæta lífsgæði okkar. Tækifæri til að byggja upp öflug og heilnæm samfélög með gróskumiklu atvinnulífi, góðum störfum og öflugri grænni nýsköpun. Hvernig þjóðir heimsins takast á við þessa áskorun um orkuskipti og aðlögun að sjálfbærni ræður miklu um hvernig samkeppnishæfni þeirra þróast. Erum við tilbúin fyrir græna framleiðslu? Landsvirkjun var stofnuð fyrir 56 árum til að stuðla að hagnýtingu orkuauðlinda landsins. Á þeim tíma höfum við unnið að því að stuðla að fjárfestingu í orkuháðum iðngreinum. Fyrst á sviði stóriðju á meðan innviðir byggðust upp, en á undanförnum árum hefur hópur viðskiptavina orðið fjölbreyttari. Uppbygging og framþróun orkukerfisins og annarra innviða hefur gert Íslandi kleift að hýsa nýjar og fjölbreyttari greinar, svo sem gagnaver, matvælaframleiðslu og líftæknifyrirtæki og fyrirséð er að vetnis- og rafeldsneyti fyrir orkuskipti verði unnið hér í nánustu framtíð. Til að laða hingað framsækin og eftirsóknarverð verkefni á sviði grænna lausna þá þarf að huga að stöðu okkar í alþjóðlegri samkeppni um orkuháð verkefni. Hversu vel erum við í stakk búin til að taka á móti slíkum verkefnum? Slík starfsemi verður ekki byggð upp í umhverfi þar sem skortir innviði og aðra mikilvæga þætti sem styðja við hana. Í nágrannalöndum okkar er hörð samkeppni á milli sveitarfélaga í að hýsa ýmis verkefni. Til að setja þetta í samhengi, þá er ólíklegt að alþjóðlega verslunarkeðjan H&M hefði hafið starfsemi hér á landi ef ekki væru hér innviðir í verslunarhúsnæði og þjónustu. Áratugalöng reynsla Landsvirkjunar hefur sýnt að það getur verið töluvert flóknara og tímafrekara að fá erlend fyrirtæki hingað til lands en til margra þeirra landa sem við miðum okkur við. Grænir iðngarðar Iðnaður sér fram á ýmsar áskoranir á sviði umhverfismála. Ein af þeim lausnum, sem horft er til, eru grænir iðngarðar (e. eco-industrial parks). Þeir byggja á hugmyndafræði hringrásarhagkerfisins sem skapar tækifæri fyrir framleiðslufyrirtæki til að bæta nýtingu og nýta allt sem til fellur við framleiðslu. Það getur t.d. gerst með samvinnu og samtengingu ólíkra fyrirtækja, með því lágmarka sóun og draga úr óæskilegum áhrifum úrgangs og með því að nýta úrgang einnar framleiðslu sem auðlind í aðra. Forsendur fyrir uppbyggingu græns iðngarðs er skýr langtímasýn í atvinnu- og umhverfismálum, öflugt samstarf ólíkra hagaðila og að sú sýn sé í takt við hugmyndir íbúa svæðisins. Grænir iðngarðar hér á landi gætu byggt á þeim sterka grunni iðnframleiðslu sem fyrir er og verið grundvöllur mikillar verðmætasköpunar og dregið úr sóunn. Þeir gætu bætt mjög getu okkar til að nýta þá orku, innviði og hráefni sem við höfum nú þegar fjárfest í til að skapa ný tækifæri. Þar mætti sem dæmi nefna framleiðslu á innlendu eldsneyti úr útblæstri og bætta nýtingu jarðvarma til matvælaframleiðslu. Ef við stefnum á að aðlaga hagkerfi okkar að kröfum morgundagsins en samtímis skapa spennandi störf og auka lífsgæði þá eru grænir iðngarðar tækifæri sem við ættum að skoða með opnum hug. Þessa leið hafa flest samkeppnislönd okkar farið. Grænir iðngarðar á Íslandi eru ein leið til að grípa tækifærin og taka vel á móti framtíðinni. Kristín Linda er aðstoðarforstjóri Landsvirkjunar og Ríkarður er framkvæmdastjóri Viðskiptaþróunar og nýsköpunar.
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun