Erlent

Þriðji maðurinn ákærður vegna tilræðisins gegn Skrípal

Kjartan Kjartansson skrifar
Lögreglukonur standa vörð fyrir hús Sergei Skrípal í Salisbury á Englandi í mars árið 2018. Rússneski leyniþjónustumenn báru taugaeiturs á hurðarhún. Skrípal, dóttir hans og lögreglumaður veiktust alvarlega. Enskt kona lést eftir að hún komst í snertingu við leifar eitursins sem tilræðsimennirnir skildu eftir.
Lögreglukonur standa vörð fyrir hús Sergei Skrípal í Salisbury á Englandi í mars árið 2018. Rússneski leyniþjónustumenn báru taugaeiturs á hurðarhún. Skrípal, dóttir hans og lögreglumaður veiktust alvarlega. Enskt kona lést eftir að hún komst í snertingu við leifar eitursins sem tilræðsimennirnir skildu eftir. AP/Frank Augstein

Bresk yfirvöld hafa gef út ákæru á hendur rússneskum karlmanni í tengslum við taugaeiturstilræðið gegn rússneska fyrrverandi njósnaranum Sergei Skrípal árið 2018. Maðurinn er talinn hafa stýrt aðgerðinni og að hann tilheyri rússnesku herleyniþjónustunni.

Skrípal og dóttir hans Júlía veiktust alvarlega þegar þeim var byrlað taugaeitrið novichok í bænum Salisbury á Englandi í mars árið 2018. Dawn Sturgess, breska kona, lést eftir að hún komst í snertingu við leifar af eitrinu sem tilræðismennirnir skildu eftir sig í ilmvatnsflösku. Lögreglumaður veiktist einnig alvarlega.

Yfirvöld á Bretlandi hafa áður tengt tvo Rússa á vegum herleyniþjónustunnar GRU við tilræðið. Þriðji maðurinn sem nú hefur verið ákærður er einnig talinn á vegum GRU. Hann heitir Denis Sergeev og er talinn hafa stýrt aðgerðinni í Salisbury. Hann hafi jafnframt verið hæst settur þrímenninganna innan GRU, að sögn breska ríkisútvarpsins BBC.

Sergeev er talinn tilheyra deild 29155 sem hefur staðið fyrir skemmdarverkum, undirróðri og morðum. Búlgörsk yfirvöld telja að Sergeev hafi verið einn þriggja manna sem reyndu að eitra fyrir Emilian Gebrev, syni hans og viðskiptafélaga í Sofíu í apríl árið 2015. Fórnarlömbin veiktust en lifðu tilræðið af.

Þá er Sergeev grunaður um að hafa verið í sambandið við deild innan GRU sem lagði á ráðin um valdarán í Svartfjallalandi árið 2016. 

Uppljóstranavefurinn Bellingcat ljóstraði upp um aðild Sergeev að Skrípal-tilræðinu fyrir tveimur og hálfu ári. Hann ferðaðist til Bretlands undir dulnefninu Sergei Fedotov.

Sakaðir um morðsamsæri og tilraun til manndráps

Hinir tveir mennirnir sem bresk stjórnvöld telja að hafi staðið að taugaeiturstilræðinu í Salisbury notuðu nöfnin Alexander Petrov og Ruslan Boshirov. Breska lögreglan segir nú í fyrsta skipti opinberlega að þeir heiti í raun og veru Anatolí Tjsepiga og Alexander Mishkin.

Þeir eru taldir hafa ferðast til Salisbury í byrjun mars árið 2018 þar sem þeir mökuðu novichok á huðarhún á útidyrahurð Skrípal. Sergeev er sagður hafa haldið kyrru fyrir í London á meðan en þeir hafi hist nokkrum sinnum í borginni í kringum tilræðið.

Saman eru mennirnir þrír sakaðir um samsæri um að fremja morð, tilraun til manndráps, að valda alvarlegu líkamstjóni og beitingu efnavopns. Ekki er þó hægt að ákæra þá formlega nema þeir verði handteknir.

Rússnesk stjórnvöld hafa alla tíð neitað aðild að tilræðinu. Tsjepiga og Mishkin komu fram á rússneskri ríkissjónvarpsstöð eftir að greint hafði verið frá nöfnum þeirra opinberlega. Þar reyndu þeir að halda því fram að þeir hefðu aðeins verið ferðamenn, áhugasamir um að sjá fræga dómkirkju Salisbury.

Leifar af novichok fundust á hótelherbergi félaganna en ekki í herbergi Sergeev. Þeir hafa einnig verið sakaðir um að hafa átt þátt í sprengjuárás á skotfærageymslu sem vopnasalinn Gebrev notaði í Tékklandi í október árið 2014. Tveir létust í sprengingunni.

Fékk hæli í Bretlandi eftir landráðadóm

Skrípal var gagnnjósnari fyrir Bretlandi þegar hann starfaði fyrir rússnesku leyniþjónustuna á sínum tíma. Hann var dæmdur fyrir landráð og sendur í fangelsi. Rússnesk stjórnvöld leyfðu honum að fara til Bretlands í fangaskiptum árið 2010. Tilgátur hafa verið uppi um að tilræðið gegn honum hafi verið hefndarverk rússneskra stjórnvalda.

Fyrr í morgun komst mannréttindadómstóll Evrópu að þeirri niðurstöðu að rússnesk stjórnvöld hefðu borið ábyrgð á morðinu á Alexander Litvinenko, rússneskum fyrrverandi njósnara, sem eitrað var fyrir með geislavirku efni í London árið 2006.

Rússnesk stjórnvöld hafa einnig neitað aðild að morðinu á Litvinenko sem var harður gagnrýnandi Vladímírs Pútín Rússlandsforseta. Í tíð Pútín hefur þó fjöldi stjórnarandstæðinga, andófsfólks og blaðamanna mætt voveiflegum örlögum.


Tengdar fréttir

Búlgarar bendla Rússa við sprengingar þar í landi

Utanríkisráðuneyti Búlgaríu tilkynnti í dag að ríkisstjórn landsins ætlaði að vísa einum rússneskum erindreka úr landi, til viðbótar við þá tvo sem voru reknir úr landi fyrir njósnir í síðasta mánuði.

Ótrúleg slóð útsendara: Banatilræði, skemmdarverk og milliríkjadeilur

Yfirvöld í Tékklandi hafa rakið stóra sprengingu í vopnageymslu í landinu árið 2014 til umdeildrar deildar rússneskrar leyniþjónustu sem hefur verið sökuð um banatilræði og skemmdarverk í Evrópu. Ráðamenn í Rússlandi segjast ætla að svara fyrir sig og reka erindreka Tékklands úr landi.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×