Aukaatriðin og aðalatriðin Páll Magnússon skrifar 25. apríl 2022 13:30 Mér þótti athyglisvert að lesa hér á Vísi að Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, hefði sagt þetta á Sprengisandi í gærmorgun: „Páll Magnússon veður fram á ritvöllinn og segist hafa heyrt í manni sem skráði sig fyrir bréfum og seldi þau daginn eftir. Hvernig stendur á því að blaðamenn flytja svona vitleysu umbúðalaust og fleyta þessu áfram í umræðuna þegar allir vita að í fyrsta lagi var uppgjörsdagur á mánudegi og útboðið fór fram á þriðjudegi? Það gat enginn selt daginn eftir.“ Þessi fullyrðing ráðherrans er röng. Og kemur nokkuð á óvart að maður sem sjálfur hefur víðtæka reynslu af allskonar viðskiptavafningum frá því fyrir hrun skuli halda þessu fram. Það var hægt að selja þessi bréf strax daginn eftir. Í fyrsta lagi, segja mér fróðari menn, var hægt að selja þau í gegnum framvirka samninga af ýmsu tagi; í öðru lagi var hægt að selja þau til þriðja aðila með þeim einföldu skilmálum að uppgjör og afhending færi fram eftir sex daga - að loknu uppgjöri seljandans við Bankasýsluna. Þriðja leiðin var síðan einföldust og fljótlegust, hafi kaupandinn átt fyrir jafnmörg eða fleiri bréf í Íslandsbanka: Kostaboðinu tekið – milljón bréf keypt með afslætti á genginu 117 – og jafnmörg bréf úr gamla stabbanum seld þegar þau voru komin upp í 127 í Kauphöllinni daginn eftir. Vissulega ekki ‘’sömu’’ bréfin og hann fékkst beinlínis í hendur en ‘’snúningurinn’’ sá sami og sömu 10 milljónirnar komnar í hús. Eignarhlutur viðkomandi í Íslandsbanka sá sami fyrir og eftir - og ekkert hafði gerst annað en að hann græddi þessar 10 milljónir á meðan hann svaf. En tæknileg útfærsla á þessum viðskiptum er raunar algjört aukaatriði en menn hengja sig gjarnan einmitt í þau ef þeir eiga í erfiðleikum með aðalatriðin. Þessi hluti málsins snýst fyrst og fremst um það hvernig þeir aðilar, sem fengu þetta kostaboð um afslátt að kvöldi 22. mars, voru valdir. Ekki um það hvernig margir þeirra stóðu tæknilega að sölu bréfanna aftur dagana á eftir með skjótfengnum gróða. Öllum markmiðum náð? Fjármálaráðherra segir að öllum meginmarkmiðum með bankasölunni hafi verið náð: ‘’Allt sem við sögðum að við vildum ná fram, gott verð, dreifður eigendahópur að fá almenning, fjárfesta og lífeyrissjóði. Við höfum náð þessu öllu saman.“ Var aldrei eitt af markmiðunum að selja þessi bréf í sæmilegri sátt við eigendur þeirra – almenning í landinu? Var ekki eitt af markmiðunum að standa þannig að málum að ekki yrðu unnar skemmdir á þeim trúnaði og trausti milli stjórnvalda og almennings sem löturhægt og bítandi hefur verið að byggjast upp aftur eftir bankahrunið? Náðust þessi markmið - eða voru þau aldrei fyrir hendi? Ég tek fram að ég er sammála ráðherranum um að fjárhagslega getur ríkið ágætlega við þessa bankasölu unað. Það sem tapaðist er hins vegar miklu verðmætara en nokkrir milljarðar til eða frá. Færslan Til upplýsingar fyrir þá sem ekki sáu læt ég hér fylgja facebookfærsluna frá 9. apríl sem hefur valdið svo mikilli geðshræringu. Hún stendur óhögguð. „Saga af bankasölu. Að kvöldi 22. mars var hringt í vel stæðan kunningja minn og spurt hvort hann vildi ekki taka snöggan snúning á Íslandsbanka. Hann gæti líklega orðið 10 milljónum ríkari þegar hann vaknaði í fyrramálið en þegar hann færi að sofa í kvöld! Sá sem hringdi var vinur kunningja míns og starfsmaður hjá einum af söluaðilum bréfanna. Þetta þótti kunningja mínum stórsniðugt og keypti um milljón hluti á 117 krónur - 5 króna afsláttur frá síðasta skráða markaðsgengi sem var 122. Við fyrsta hanagal morguninn eftir seldi svo kunningi minn bréfin á genginu 127. Loforð vinar hans frá því kvöldið áður stóðst nánast upp á krónu: Kunningi minn græddi um 10 milljónir á þessum tveimur símtölum; tæplega 1,5 milljónir á klukkutíma á meðan hann svaf. Um svipað leyti og þessi kunningi minn fékk tilboð um að kaupa á 117 krónur - var hafnað tilboði frá stórum lífeyrissjóði sem vildi kaupa fyrir meira en 10 milljarða króna á genginu 122 krónur. Þurfti sem sagt engan afslátt - hefði keypt þótt hann væri ekki í boði. Svo komu menn hver um annan þveran; fjármálaráðherrann, Bankasýsluforingjarnir og jafnvel nokkrir þingmenn og útskýrðu fyrir okkur einfeldningunum hvað þetta hefði verið gríðarlega vel heppnað útboð. Einmitt.“ Höfundur er fyrrverandi þingmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Magnússon Salan á Íslandsbanka Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Íslenskir bankar Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Sjá meira
Mér þótti athyglisvert að lesa hér á Vísi að Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, hefði sagt þetta á Sprengisandi í gærmorgun: „Páll Magnússon veður fram á ritvöllinn og segist hafa heyrt í manni sem skráði sig fyrir bréfum og seldi þau daginn eftir. Hvernig stendur á því að blaðamenn flytja svona vitleysu umbúðalaust og fleyta þessu áfram í umræðuna þegar allir vita að í fyrsta lagi var uppgjörsdagur á mánudegi og útboðið fór fram á þriðjudegi? Það gat enginn selt daginn eftir.“ Þessi fullyrðing ráðherrans er röng. Og kemur nokkuð á óvart að maður sem sjálfur hefur víðtæka reynslu af allskonar viðskiptavafningum frá því fyrir hrun skuli halda þessu fram. Það var hægt að selja þessi bréf strax daginn eftir. Í fyrsta lagi, segja mér fróðari menn, var hægt að selja þau í gegnum framvirka samninga af ýmsu tagi; í öðru lagi var hægt að selja þau til þriðja aðila með þeim einföldu skilmálum að uppgjör og afhending færi fram eftir sex daga - að loknu uppgjöri seljandans við Bankasýsluna. Þriðja leiðin var síðan einföldust og fljótlegust, hafi kaupandinn átt fyrir jafnmörg eða fleiri bréf í Íslandsbanka: Kostaboðinu tekið – milljón bréf keypt með afslætti á genginu 117 – og jafnmörg bréf úr gamla stabbanum seld þegar þau voru komin upp í 127 í Kauphöllinni daginn eftir. Vissulega ekki ‘’sömu’’ bréfin og hann fékkst beinlínis í hendur en ‘’snúningurinn’’ sá sami og sömu 10 milljónirnar komnar í hús. Eignarhlutur viðkomandi í Íslandsbanka sá sami fyrir og eftir - og ekkert hafði gerst annað en að hann græddi þessar 10 milljónir á meðan hann svaf. En tæknileg útfærsla á þessum viðskiptum er raunar algjört aukaatriði en menn hengja sig gjarnan einmitt í þau ef þeir eiga í erfiðleikum með aðalatriðin. Þessi hluti málsins snýst fyrst og fremst um það hvernig þeir aðilar, sem fengu þetta kostaboð um afslátt að kvöldi 22. mars, voru valdir. Ekki um það hvernig margir þeirra stóðu tæknilega að sölu bréfanna aftur dagana á eftir með skjótfengnum gróða. Öllum markmiðum náð? Fjármálaráðherra segir að öllum meginmarkmiðum með bankasölunni hafi verið náð: ‘’Allt sem við sögðum að við vildum ná fram, gott verð, dreifður eigendahópur að fá almenning, fjárfesta og lífeyrissjóði. Við höfum náð þessu öllu saman.“ Var aldrei eitt af markmiðunum að selja þessi bréf í sæmilegri sátt við eigendur þeirra – almenning í landinu? Var ekki eitt af markmiðunum að standa þannig að málum að ekki yrðu unnar skemmdir á þeim trúnaði og trausti milli stjórnvalda og almennings sem löturhægt og bítandi hefur verið að byggjast upp aftur eftir bankahrunið? Náðust þessi markmið - eða voru þau aldrei fyrir hendi? Ég tek fram að ég er sammála ráðherranum um að fjárhagslega getur ríkið ágætlega við þessa bankasölu unað. Það sem tapaðist er hins vegar miklu verðmætara en nokkrir milljarðar til eða frá. Færslan Til upplýsingar fyrir þá sem ekki sáu læt ég hér fylgja facebookfærsluna frá 9. apríl sem hefur valdið svo mikilli geðshræringu. Hún stendur óhögguð. „Saga af bankasölu. Að kvöldi 22. mars var hringt í vel stæðan kunningja minn og spurt hvort hann vildi ekki taka snöggan snúning á Íslandsbanka. Hann gæti líklega orðið 10 milljónum ríkari þegar hann vaknaði í fyrramálið en þegar hann færi að sofa í kvöld! Sá sem hringdi var vinur kunningja míns og starfsmaður hjá einum af söluaðilum bréfanna. Þetta þótti kunningja mínum stórsniðugt og keypti um milljón hluti á 117 krónur - 5 króna afsláttur frá síðasta skráða markaðsgengi sem var 122. Við fyrsta hanagal morguninn eftir seldi svo kunningi minn bréfin á genginu 127. Loforð vinar hans frá því kvöldið áður stóðst nánast upp á krónu: Kunningi minn græddi um 10 milljónir á þessum tveimur símtölum; tæplega 1,5 milljónir á klukkutíma á meðan hann svaf. Um svipað leyti og þessi kunningi minn fékk tilboð um að kaupa á 117 krónur - var hafnað tilboði frá stórum lífeyrissjóði sem vildi kaupa fyrir meira en 10 milljarða króna á genginu 122 krónur. Þurfti sem sagt engan afslátt - hefði keypt þótt hann væri ekki í boði. Svo komu menn hver um annan þveran; fjármálaráðherrann, Bankasýsluforingjarnir og jafnvel nokkrir þingmenn og útskýrðu fyrir okkur einfeldningunum hvað þetta hefði verið gríðarlega vel heppnað útboð. Einmitt.“ Höfundur er fyrrverandi þingmaður.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun