Ný samtök bera nafn íslenskrar baráttukonu: „Hún kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á“ Fanndís Birna Logadóttir skrifar 26. apríl 2022 17:46 Matthildur Jónsdóttir Kelley glímdi við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil en náði bata og hefur verið brautryðjandi í skaðaminnkun allar götur síðan. Mynd/Aðsend Ný samtök um skaðaminnkun verða formlega stofnuð á morgun en samtökin heita í höfuðið á íslenskri baráttukonu sem hefur verið brautryðjandi í skaðaminnkun í áratugi. Sérfræðingur í skaðaminnkun og einn stofnaðili samtakanna segir mikilvægt að halda áfram þeirri vegferð og framþróun sem hefur verið í gangi undanfarin ár hér á landi. Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, er einn stofnaðila samtakanna ásamt þeim Sigrúnu Jóhannsdóttur og Elínu Guðnýju Gunnarsdóttur en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Markmiðið með stofnun samtakanna er fyrst og fremst að auka þekkingu og vinna að framgangi skaðaminnkandi inngripa og úrræða á Íslandi. Þá er tilgangurinn sömuleiðis að stuðla að samstarfi við skaðaminnkunarsamtök á Norðurlöndunum og á alþjóðavísu. „Okkur þremur fannst orðið tímabært að stofna skaðaminnkandi samtök á Íslandi sem eru einnig að standa vörð um mannréttindi fólks sem notar vímuefni og glímir við vímuefnavanda,“ segir Svala um stofnun samtakanna. Svala Jóhannesdóttir, Sigrúnu Jóhannsdóttir og Elín Guðný Gunnarsdóttir eru stofnaðilar samtakanna en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður segir enn fremur mikilvægt að samfélagið standi vörð um mannréttindi einstaklinga sem nota vímuefni og glíma við heimilisleysi, staðreyndin sé sú að það hafi ekki verið gert í gegnum tíðina hér á landi. „Með stofnun samtakanna vonumst við til þess að geta greitt aðgang þessa hóps að upplýsingum um réttastöðu sína og þrýst á stjórnvöld að bregðast við,“ segir Sigrún. Tilvalið tækifæri til að heiðra ötula baráttukonu Samtökin heita í höfuðið á Matthildi Jónsdóttur Kelley en hún hefur í gegnum tíðina verið öflugur málsvari skaðaminnkunar. Hún er í dag 76 ára gömul en hún flutti frá Íslandi til Chicago um tvítugt og býr yfir persónulegri reynslu eftir að hafa glímt við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil. Svala segir að þeim hafi lengi langað að heiðra Matthildi og fannst því tilvalið að nefna íslensk skaðaminnkunsamtök í höfuðið á henni, en hún hefur tileinkað lífi sínu skaðaminnkandi starfi frá því að hún náði bata. Matthildur starfaði í 35 ár í brautryðjandi vettvangsstarfi í Chicago og HIV forvörnum, aðallega með fólki sem notar vímuefni í æð. Hún hefur jafnframt séð um þjálfun á starfsfólki í öðrum vettvangsteymum og kennt skaðaminnkun í Indónesíu á vegum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Okkur fannst saga Matthildar svo merkileg og það er mikilvægt að við munum eftir þessari íslensku konu, að við þekkjum söguna hennar og heiðrum allt það magnaða skaðaminnkunarstarf sem hún hefur gert síðastliðin 35 ár,“ segir Svala. „Matthildur er einstök og í rauninni kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á.“ Mikil framþróun á síðustu fimm árum Líkt og áður segir verða samtökin formlega stofnuð á morgun en auk þeirra Svölu, Sigrúnu og Elínu koma sex nemendur úr MPM náminu við Háskólann í Reykjavík að verkefninu. „Þau leituðu til mín vegna þess að þeim langaði mikið til að varpa ljósi á stöðu fólks sem glímir við heimilisleysi eða vímuefnavanda á Íslandi, í samvinnunni kom í ljós að það sem var mest aðkallandi væri að stofna skaðaminnkunarsamtök sem sinntu málsvarastarfi og koma í gang upplýsingaherferðum til almennings,“ segir Svala. Þannig geti átt sér stað umræða um hvað skaðaminnkun er, fara yfir staðreyndir og staðreyndarvillur, og tala um mikilvægi skaðaminnkunar og allt það jákvæða sem skaðaminnkun getur gert fyrir einstaklinga, heilbrigðiskerfið og allt samfélagið. „Ísland hefur verið í mikilli framþróun á síðustu fimm árum varðandi uppbyggingu á skaðaminnkandi í þjónustu í landinu, það er búið að opna formlegt neyslurými, innleiða skaðaminnkandi nálgun í fjölda úrræða hjá Reykjavíkurborg, fjölga nálaskiptiþjónustum og er vitund fólks og kerfisins orðin meiri, okkur langar til að halda þessar vegferð og framþróun áfram,“ segir Svala. Þau eru nú þegar með nokkur verkefni í bígerð sem munu ýta undir frekari framþróun. „Við erum til dæmis byrjaðar að vinna að gerð réttindaspjalda þar sem farið er yfir réttarstöðu fólks sem notar vímuefni á Íslandi og við erum einnig byrjuð að hanna skaðaminnkunarspjöld með leiðbeiningum og upplýsingum til að reyna lágmarka áhættu á ofskömmtun á vímuefnum,“ segir Svala. Fíkn Mannréttindi Tengdar fréttir Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51 Mest lesið Dvaldi lengi í Engey áður en hún synti til baka í flasið á hvalaskoðunarskipi Innlent Sautján milljóna króna greiðslan vekur hneykslan Innlent Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Innlent Þrettán þúsund krónur fyrir nótt í tjaldi Innlent Dósent við HÍ „óskaði þess að árásarmaðurinn hefði hitt“ Innlent Diljá Mist segir hræsni einkenna íslenska femínista Innlent Íslensk kona og fjölskylda hennar á sjúkrahúsi eftir árás á Krít Innlent Stórhættulegur framúrakstur á Holtavörðuheiði Innlent Hinn látni í Suðursveit ungur pólskur maður Innlent Íslendingur á sextugsaldri fannst látinn í Taílandi Innlent Fleiri fréttir Viðgerðir á meðan búist er við gosi og skötuveisla um hásumar Hinn látni í Suðursveit ungur pólskur maður Hengdu Palestínufána á Hallgrímskirkjuturn Mótmælir gjaldtöku við Egilsstaðaflugvöll með gagnkvæmu skutli Sautján milljóna króna greiðslan vekur hneykslan Dósent við HÍ „óskaði þess að árásarmaðurinn hefði hitt“ Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Þrettán þúsund krónur fyrir nótt í tjaldi Íslendingur á sextugsaldri fannst látinn í Taílandi Dvaldi lengi í Engey áður en hún synti til baka í flasið á hvalaskoðunarskipi Metfjöldi sérsveitarmanna á Þjóðhátíð í sumar Ákærður fyrir að stinga mann í heimahúsi í Súðavík Veitingamenn berjist í bökkum Stórhættulegur framúrakstur á Holtavörðuheiði Íslensk kona og fjölskylda hennar á sjúkrahúsi eftir árás á Krít Diljá Mist segir hræsni einkenna íslenska femínista Sérsveit þurfti ekki að skerast í leikinn vegna ferðamanns á tjaldstæði Frjósemi á Íslandi aldrei verið minni en í fyrra Telur ekki trúlegt að komið verði á samkomutakmörkunum Laðar fjárfesta að til að halda Skaganum á Skaganum Þrjár líkamsárásir, vinnuslys og mannlaus bíll á ferð „Væri ekki að fara ef ekki væri fyrir góðvild fólks“ Fyrsta heimasmíðaða útvarp landsins til sýnis „Stanslaus barátta við það að vera ekki með menn í einangrun“ Grátlegt að veiðarnar séu kallaðar af meðan sjórinn er fullur af fiski „Covid er alltaf einhvern veginn með okkur“ Þyrlan flutti slasaða göngukonu Slæm hegðun fanga, veiran skæða og sundballett Sex um borð þegar bátur strandaði í Viðey Munaði engu að ökumaður straujaði niður nítján hjólreiðamenn Sjá meira
Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, er einn stofnaðila samtakanna ásamt þeim Sigrúnu Jóhannsdóttur og Elínu Guðnýju Gunnarsdóttur en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Markmiðið með stofnun samtakanna er fyrst og fremst að auka þekkingu og vinna að framgangi skaðaminnkandi inngripa og úrræða á Íslandi. Þá er tilgangurinn sömuleiðis að stuðla að samstarfi við skaðaminnkunarsamtök á Norðurlöndunum og á alþjóðavísu. „Okkur þremur fannst orðið tímabært að stofna skaðaminnkandi samtök á Íslandi sem eru einnig að standa vörð um mannréttindi fólks sem notar vímuefni og glímir við vímuefnavanda,“ segir Svala um stofnun samtakanna. Svala Jóhannesdóttir, Sigrúnu Jóhannsdóttir og Elín Guðný Gunnarsdóttir eru stofnaðilar samtakanna en allar hafa þær víðtæka reynslu og þekkingu af skaðaminnkun og mannréttindum jaðarsetts fólks hér á landi. Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður segir enn fremur mikilvægt að samfélagið standi vörð um mannréttindi einstaklinga sem nota vímuefni og glíma við heimilisleysi, staðreyndin sé sú að það hafi ekki verið gert í gegnum tíðina hér á landi. „Með stofnun samtakanna vonumst við til þess að geta greitt aðgang þessa hóps að upplýsingum um réttastöðu sína og þrýst á stjórnvöld að bregðast við,“ segir Sigrún. Tilvalið tækifæri til að heiðra ötula baráttukonu Samtökin heita í höfuðið á Matthildi Jónsdóttur Kelley en hún hefur í gegnum tíðina verið öflugur málsvari skaðaminnkunar. Hún er í dag 76 ára gömul en hún flutti frá Íslandi til Chicago um tvítugt og býr yfir persónulegri reynslu eftir að hafa glímt við þungan vímuefnavanda og heimilisleysi um árabil. Svala segir að þeim hafi lengi langað að heiðra Matthildi og fannst því tilvalið að nefna íslensk skaðaminnkunsamtök í höfuðið á henni, en hún hefur tileinkað lífi sínu skaðaminnkandi starfi frá því að hún náði bata. Matthildur starfaði í 35 ár í brautryðjandi vettvangsstarfi í Chicago og HIV forvörnum, aðallega með fólki sem notar vímuefni í æð. Hún hefur jafnframt séð um þjálfun á starfsfólki í öðrum vettvangsteymum og kennt skaðaminnkun í Indónesíu á vegum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Okkur fannst saga Matthildar svo merkileg og það er mikilvægt að við munum eftir þessari íslensku konu, að við þekkjum söguna hennar og heiðrum allt það magnaða skaðaminnkunarstarf sem hún hefur gert síðastliðin 35 ár,“ segir Svala. „Matthildur er einstök og í rauninni kjarnar allt það sem skaðaminnkun gengur út á.“ Mikil framþróun á síðustu fimm árum Líkt og áður segir verða samtökin formlega stofnuð á morgun en auk þeirra Svölu, Sigrúnu og Elínu koma sex nemendur úr MPM náminu við Háskólann í Reykjavík að verkefninu. „Þau leituðu til mín vegna þess að þeim langaði mikið til að varpa ljósi á stöðu fólks sem glímir við heimilisleysi eða vímuefnavanda á Íslandi, í samvinnunni kom í ljós að það sem var mest aðkallandi væri að stofna skaðaminnkunarsamtök sem sinntu málsvarastarfi og koma í gang upplýsingaherferðum til almennings,“ segir Svala. Þannig geti átt sér stað umræða um hvað skaðaminnkun er, fara yfir staðreyndir og staðreyndarvillur, og tala um mikilvægi skaðaminnkunar og allt það jákvæða sem skaðaminnkun getur gert fyrir einstaklinga, heilbrigðiskerfið og allt samfélagið. „Ísland hefur verið í mikilli framþróun á síðustu fimm árum varðandi uppbyggingu á skaðaminnkandi í þjónustu í landinu, það er búið að opna formlegt neyslurými, innleiða skaðaminnkandi nálgun í fjölda úrræða hjá Reykjavíkurborg, fjölga nálaskiptiþjónustum og er vitund fólks og kerfisins orðin meiri, okkur langar til að halda þessar vegferð og framþróun áfram,“ segir Svala. Þau eru nú þegar með nokkur verkefni í bígerð sem munu ýta undir frekari framþróun. „Við erum til dæmis byrjaðar að vinna að gerð réttindaspjalda þar sem farið er yfir réttarstöðu fólks sem notar vímuefni á Íslandi og við erum einnig byrjuð að hanna skaðaminnkunarspjöld með leiðbeiningum og upplýsingum til að reyna lágmarka áhættu á ofskömmtun á vímuefnum,“ segir Svala.
Fíkn Mannréttindi Tengdar fréttir Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51 Mest lesið Dvaldi lengi í Engey áður en hún synti til baka í flasið á hvalaskoðunarskipi Innlent Sautján milljóna króna greiðslan vekur hneykslan Innlent Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Innlent Þrettán þúsund krónur fyrir nótt í tjaldi Innlent Dósent við HÍ „óskaði þess að árásarmaðurinn hefði hitt“ Innlent Diljá Mist segir hræsni einkenna íslenska femínista Innlent Íslensk kona og fjölskylda hennar á sjúkrahúsi eftir árás á Krít Innlent Stórhættulegur framúrakstur á Holtavörðuheiði Innlent Hinn látni í Suðursveit ungur pólskur maður Innlent Íslendingur á sextugsaldri fannst látinn í Taílandi Innlent Fleiri fréttir Viðgerðir á meðan búist er við gosi og skötuveisla um hásumar Hinn látni í Suðursveit ungur pólskur maður Hengdu Palestínufána á Hallgrímskirkjuturn Mótmælir gjaldtöku við Egilsstaðaflugvöll með gagnkvæmu skutli Sautján milljóna króna greiðslan vekur hneykslan Dósent við HÍ „óskaði þess að árásarmaðurinn hefði hitt“ Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Þrettán þúsund krónur fyrir nótt í tjaldi Íslendingur á sextugsaldri fannst látinn í Taílandi Dvaldi lengi í Engey áður en hún synti til baka í flasið á hvalaskoðunarskipi Metfjöldi sérsveitarmanna á Þjóðhátíð í sumar Ákærður fyrir að stinga mann í heimahúsi í Súðavík Veitingamenn berjist í bökkum Stórhættulegur framúrakstur á Holtavörðuheiði Íslensk kona og fjölskylda hennar á sjúkrahúsi eftir árás á Krít Diljá Mist segir hræsni einkenna íslenska femínista Sérsveit þurfti ekki að skerast í leikinn vegna ferðamanns á tjaldstæði Frjósemi á Íslandi aldrei verið minni en í fyrra Telur ekki trúlegt að komið verði á samkomutakmörkunum Laðar fjárfesta að til að halda Skaganum á Skaganum Þrjár líkamsárásir, vinnuslys og mannlaus bíll á ferð „Væri ekki að fara ef ekki væri fyrir góðvild fólks“ Fyrsta heimasmíðaða útvarp landsins til sýnis „Stanslaus barátta við það að vera ekki með menn í einangrun“ Grátlegt að veiðarnar séu kallaðar af meðan sjórinn er fullur af fiski „Covid er alltaf einhvern veginn með okkur“ Þyrlan flutti slasaða göngukonu Slæm hegðun fanga, veiran skæða og sundballett Sex um borð þegar bátur strandaði í Viðey Munaði engu að ökumaður straujaði niður nítján hjólreiðamenn Sjá meira
Alvarlegt að ráðherra rugli saman hugtökum Sérfræðingur í skaðaminnkun telur alvarlegt að ráðherrar vilji eins og því er lýst halda áfram að refsa fólki fyrir neyslu eiturlyfja. Úrræðaleysi í málaflokknum eigi ekki að standa í vegi fyrir afglæpavæðingu. 27. mars 2022 13:51
Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Innlent
Óvenjulegi tölvupósturinn birtur: Spurði dómarann hvaða starfsmann hann ætti að reka fyrir jólin Innlent