Stóra uppsögnin: Ljóst að atvinnulífið er meðvitað um gjörbreyttar áherslur

Þá er ljóst að fyrirtæki leggja æ meiri áherslu á ný virðisaukandi fríðindi til að laða til sín starfsfólk og hvergi er annað hægt en að huga vel að andlegri og líkamlegri heilsu starfsmanna sinna ef ætlunin er að halda í við samkeppni um gott fólk.

Svo ekki sé talað um að fyrirtækin starfi eftir sterkum gildum.

Í þessari viku fjallar Atvinnulífið sérstaklega um nýjar áherslur í mannauðsmálum og hvað mögulega þarf til, svo ekki stefni í skort á vinnuafli.

Því að The Great Resignation er tímabil vinnumarkaðarins núna. Eða Stóra uppsögnin.

Gjörbreytt staða vinnumarkaðarins er umræðuefni Viðskiptaþingsins sem haldið verður á alþjóðlega mannauðsdeginum föstudaginn 20.maí.

Af því tilefni leituðum við til fjögurra forstjóra og spurðum:

Hvað telur þú mikilvægt að stjórnendur íslenskra fyrirtækja átti sig á hvað varðar breytt landslag í mannauðs- og starfsmannamálum komandi missera og ára?

Kynslóð X og Z með ný og breytt viðhorf

Andri Þór Guðmundsson forstjóri Ölgerðarinnar: 

„Stefnumótun Ölgerðarinnar til næstu ára sem við köllum R24 – eða Roadmap 2024 – gengur út á að skapa eftirsóknarverðar vinnustað. 

Af hverju öll þessi áhersla á það? Jú vegna þess að við trúum þeirri hugmyndafræði að það séu að verða kaflaskil varðandi mannauðs- og starfsmannamál.

Við höfum á undanförnum árum fundið fyrir breytingum í viðhorfum hjá kynslóð X og munum í vaxandi mæli finna að kynslóð Z sem er að streyma inná vinnumarkaðinn núna er með sterkar skoðanir og væntingar til vinnu.

Það er mikilvægt að fella stefnu fyrirtækisins í mannauðsmálum að menningu fyrirtækisins og öfugt. Menningin er fyrirbæri sem stjórnendur þurfa móta til að hún styðji við markmið fyrirtækisins. 

Hjá Ölgerðinni eru fjögur meginstef í stefnumótuninni.

A) Vöxtur með vöruþróun og samrunum. Vaxtarfókus viðheldur orkustigi og hugarfari sigurvegara – þannig sköpum við meiri starfsánægju og eftirsóttari vinnustað.

B) Við ætlum að nýta okkar stafræna þróun til samkeppnisforskots með því að eyða sóun í rekstri, auka sölu í vefverslun og vinna stafræn gögn til að skapa samkeppnisforskot. Framsækið fyrirtæki er eftirsóttari vinnustaður.

C) Við ætlum að setja fókus á sjálfbærni og mæta nútímaþörfum viðskiptavina án þess að skerða möguleika komandi kynslóða til að mæta þörfum sínum. Það er markviss vinna og einlægur vilji fyrirtækisins og starfsmanna að gera betur og skapa tilgang. Að vera í framvarðasveit íslenskra fyrirtækja á sviði sjálfbærni skapar aukna starfsánægju og eftirsóttari vinnustað.

D) Fjölbreyttur vinnustaður er heilbrigður vinnustaður. Við leggjum áherslu á að laða til okkar starfsfólk með mismunandi viðhorf, ólíkan bakgrunn af mismunandi kyn og af öllum aldri. Fjölbreyttur hópur starfsfólks hefur fleiri sjónarhorn og hugmyndir og á auðveldara að greina þarfir viðskiptavina og aðlaga þjónustu fyrirtækisins að þeim. Við náum betri árangri með fjölbreytileikanum og sköpum þannig eftirsóttari vinnustað.“

Fólk vill starfa hjá fyrirtækjum sem vinna eftir sterkum gildum

Birna Einarsdóttir forstjóri Íslandsbanka:

„Áskoranir fyrirtækja í mannauðsmálum hafa breyst mjög hratt á undanförnum árum og eru bankarnir þar ekki undanskildir. Bankar, líkt og mörg önnur fyrirtæki, eru að breytast í tæknifyrirtæki þar sem eftirspurn eftir ákveðinni sérþekkingu er gríðarlega mikil og samkeppnin um fólk því aukist. 

Heimurinn hefur líka minnkað í þeim skilningi að nú er auðveldara að vinna hvar sem er í heiminum og því auðveldara að starfa hjá erlendu fyrirtæki en vera staðsett á Íslandi.

Stjórnendur þurfa því að gera vinnustaðinn enn eftirsóknarverðari en áður og laða til sín ungt fólk. Við finnum það mjög sterkt að þá skiptir vinnustaðamenningin og vinnutíminn mjög miklu máli.

Fólk í atvinnuleit vill starfa hjá fyrirtæki sem vinnur eftir sterkum gildum og kemur fram við starfsfólkið sitt af virðingu, leggur áherslu á sjálfbærnimál eins og umhverfismál og fjölbreytileika og býður upp á vettvang til vaxtar. 

Einnig sjáum við að fólk vill vinna með sveigjanlegri hætti bæði með tilliti til staðsetningar og tíma.

Við innleiddum fyrir nokkrum árum verkefnamiðaða vinnuaðstöðu þar sem við kvöddum hinar gamalgrónu skrifstofur og buðum starfsfólki að vinna á þeim stað í húsnæðinu sem hentaði verkefninu hverju sinni. 

Þetta mældist vel fyrir en það skipti miklu máli að innleiða þetta í takt við starfsfólk. Í framhaldi settum við okkur fjarvinnustefnu áður en heimsfaraldur skall á og var hvatinn okkur þar að auka sveigjanleika starfsfólks og um leið draga úr kolefnisspori bankans. 

Það má síðan segja að heimsfaraldurinn hafi hraðað þessari innleiðingu og í dag erum við að taka frekari skref og ná góðum takti á fjarvinnu starfsmanna sem mælist mjög vel fyrir.“

Velferðaþjónusta starfsfólks dæmi um ný virðisaukandi fríðindi

Eggert Kristófersson forstjóri Festi:

„Það er augljóst að mannauðsmálin taka stöðugum breytingum frá ári til árs. Fólk í atvinnuleit gerir nú meiri kröfur hvað varðar öruggt og gefandi starfsumhverfi og höfum við hjá Festi ekki farið varhluta af þeirri þróun. 

Það þarf vonandi ekki að minna á að einn mikilvægasti auður allra fyrirtækja er starfsfólkið og því þarf að huga vel að þessum hóp til að stuðla að aukinni starfsánægju og velferð, hvort sem um er að ræða fólk í hlutastarfi eða fullu starfi.

Hjá Festi starfa að jafnaði um tvöþúsund manns hjá N1, Krónunni, ELKO og Bakkanum og er því að mörgu að hyggja í starfsmannamálum innan félaganna sem hafa öll mismunandi fyrirtækjamenningu. 

Nú sem áður er mikilvægt að félög marki sér mannauðs-, jafnlauna- og jafnréttisstefnur og þarf að fylgja þeim eftir í verki, ekki aðeins í orði. Festi hefur til að mynda lagt mikla áherslu á að veita starfsfólkinu hvers kyns stuðning þegar kemur að bæði andlegri og líkamlegri heilsu og var stóru mannauðsverkefni ýtt úr vör í fyrra með tilkomu velferðarpakka Festi og dótturfélaga.

Þar standa starfsfólki til boða hinir ýmsu styrkir, aðstoð og velferðarþjónusta þar sem lögð er áhersla á andlega og líkamlega heilsu, auk lýðheilsu. Starfsfólk okkar er eindregið hvatt til að nýta sér þessa þjónustu og hafa viðtökurnar verið gríðarlega góðar. 

Slík virðisaukandi fríðindi munu eflaust laða að sér starfsfólk sem vill starfa á fyrirmyndarvinnustað til lengri tíma, á tímum þar sem fyrirsjáanlegt er að skortur verði á starfskröftum á næstunni.

Ég tel að góður stuðningur innan vinnustaðar sé lykilatriði þegar kemur að andlegri og líkamlegri vellíðan og velferð starfsfólks. Stjórnendur þurfa að vera stórhuga í þessum efnum og mega ekki vera hræddir við að prófa sig áfram og vera fyrstir til. 

Það getur skipt sköpum þegar kemur að öflun nýs starfsfólks sem lítur ef til vill frekar til hvetjandi starfsumhverfis og vinnuanda þegar sótt er um starf, í stað annarra þátta sem áður þóttu eftirsóknarverðari.“

„Hvenær spurðir þú þína starfsmenn síðast hvernig þeim líður?“

Sigríður Oddsteinsdóttir, forstjóri Lyfju:

„Á næstu fjórum árum mun innlendu fólki á vinnualdri fjölga um 3.000 en störfum mun fjölga um 15.000 hið minnsta samkvæmt Samtökum Atvinnulífsins. Þörf fyrir innflutning erlends starfsfólks verður því mikil og samkeppni um starfsfólk mun aukast, bæði í einkageiranum og opinbera geiranum.

Fyrirtæki eru ekkert nema starfsfólkið sem velur að starfa hjá þeim. Með hliðsjón af þessu verða mannauðsmálin mikilvægustu málin á komandi misserum.

Laun hafa vissulega áhrif en þau skipta ekki mestu máli, innan við 20% Íslendinga eldri en 18 ára segist aðeins vera í vinnunni launanna vegna, samkvæmt Neyslu- og lífstílskönnun Gallup, þannig hefur það verið undanfarin fimmtán ár.

Til þess að vera samkeppnishæf um gott fólk þurfa fyrirtæki að hafa mikilvægan tilgang, skýra stefnu sem raungerist og fyrirtæki þurfa að bjóða góð starfsskilyrði sem taka mið af þörfum hvers tíma og starfsfólkinu sjálfu. Ef okkur líður vel og höfum tilgang, þá gerum við allt betur.

Ég held að allir stjórnendur standi frammi fyrir áskorun hvað varðar mannauðs- og starfsmannamál sem speglast í mettölum um hlutfall þeirra sem telja það líklegt að þeir leiti sér að öðru starfi hjá öðrum vinnuveitanda, þetta er að gerast þvert á lönd og þvert á atvinnugreinar.

Í kynningu sem ég fór á hjá Gallup um starfsmannaveltu og hvort fólk væri að leita sér að starfi á Íslandi kom fram að helmingur svarenda á Íslandi eru að leita sér að nýju starfi eða opin fyrir nýjum tækifærum. 

Það kom líka fram að þeir sem hafa skipt um starf á síðustu tveimur árum telja að stjórnendur hefðu geta gert eitthvað til að koma í veg fyrir að þeir hættu.

Alveg eins og stjórnir fyrirtækja eiga að tryggja að þau hafi skýra sýn, gott skipulag og veita rekstrinum eftirlit þurfa stjórnendur fyrirtækjanna að setja mannauðsmálin í fyrsta sæti, vinna með styrkleika starfsmanna og byggja þá upp, vera traustsins verðir og huga að líðan þeirra. 

Hvenær spurðir þú þína starfsmenn síðast hvernig þeim líður?“