Viðskipti innlent

Telur að smærri út­gerðir sam­einist þeim stóru á næstu árum vegna í­þyngjandi veiði­gjalda

Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar
Hagfræðingurinn Þórður Gunnarsson telur þá þróun, að smærri sjávarútvegsfyrirtæki sameinist þeim stærri, komna til að vera.
Hagfræðingurinn Þórður Gunnarsson telur þá þróun, að smærri sjávarútvegsfyrirtæki sameinist þeim stærri, komna til að vera. Vísir/Arnar

Hagfræðingur telur að á næstu árum muni smærri útgerðir sameinast þeim stærri vegna veiðigjalda sem þær ráði ekki við. Samkvæmt nýjum tölum frá Fiskistofu á Samherji nú aðild að fjórðungi heildarveiðiheimilda landsins eftir sameiningu Vísis í Grindavík við Síldarvinnsluna

Fréttastofa greindi frá því á þriðjudag að Samherji væri kominn með aðild að tuttugu prósentum allra veiðiheimilda í landinu en með endanlegum útreikningum Fiskistofu reynist hlutfallið enn hærra.

Samherji, sem á rúman 33 prósenta hlut í Síldarvinnslunni, á með þessu aðild að 25,07 prósentum heildarkvótans í landinu. Með kaupum Síldarvinnslunnar á Vísi í Grindavík, auk eigu á Bergi-Hugin hf., á fyrirtækið 13,36 prósent af heildarveiðiheimildum í landinu.

Hagfræðingurinn Þórður Gunnarsson skrifaði í vikunni grein á Innherja þar sem hann benti á að heildarverð viðskiptanna nemi um 31 milljarði króna en hagnaður Vísis í fyrra var um 800 milljónir króna. Kaupverð hlutafjár sé því um 25 sinnum hærra en hagnaður síðasta árs.

„Ef við horfum á hvernig markaðsverðið er á Brim og Síldarvinnslunni, sem eru skráð fyrirtæki, þar er þessi sami margfaldari fjórtán en hann er hærri í þessum viðskiptum af því að þar er töluvert mikið af aflaheimildum sem færast á milli fyrirtækjanna,“ segir Þórður í samtali við fréttastofu. 

„Þessi verðmiði, þetta heildarvirði viðskiptanna tekur bæði tillit til rekstrarvirðis Vísis og verðmætis aflaheimilda en auðvitað er það svo að þegar svona mikið magn af aflaheimildum skiptir um hendur í einu þá færðu auðvitað kannski ekki toppverð eins og oft tíðkast í viðskiptum.“

Ráðamenn þurfi að velja veiðigjöld eða fjölbreytt fyrirtæki í sjávarútvegi

Á næstu árum muni fleiri smærri og meðalstór útgerðarfélög sameinast þeim stærri. 

„Ég held það sé mjög líklegt að við munum sjá fleiri svona samruna í sjávarútvegi á næstu árum. Það er einkum og sér í lagi vegna þess að smá og meðalstór fyrirtæki í sjávarútvegi þau eiga mjög erfitt með að standa undir þessu veiðigjaldi,“ segir Þórður.

„Það eru bara þessi allra stærstu fyrirtæki sem geta borgað þetta með góðu móti. Þeir sem tala mikið um veiðigjöldin þeir verða að taka ákvörðun: Hvort vilja þeir hafa veiðigjöld eða fjölbreytt fyrirtæki í sjávarútvegi um allt land af því að þetta tvennt getur sennilega ekki farið saman.“

Segir veiðigjöldin ekki mikilvægan tekjustofn fyrir ríkið

Gísli Rafn Ólafsson þingmaður Pírata benti á það í samtali við fréttastofu fyrr í dag að veiðigjöldin dygðu ekki til að reka þær stofnanir sem halda utan um sjávarútveginn.

„Það eru bara örfá ár síðan veiðigjaldið var lækkað og það er orðið þannig núna að veiðigjaldið stendur ekki undir því að borga fyrir Fiskistofu, Hafrannsóknarstofnun og Landhelgisgæsluna, sem eru eftirlitsaðilarnir með veiðunum. Þjóðin er að borga með þegar kemur að því að tryggja að þetta eftirlit sé til staðar,“ sagði Gísli Rafn. 

Þórður bendir á að veiðigjöldin séu á heildarmyndina litið frekar nýlegt fyrirbæri.

„Veiðigjöldin eru bara búin að vera við lýði í einhver tíu, tólf ár. Þetta er svo sem ekki mikilvægur tekjustofn fyrir ríkið. Ég ætla svo sem ekki að taka afstöðu til þess hverju veiðigjöldin geta staðið undir ég vil bara benda á það að þau hafa mjög þungbær áhrif á rekstur smærri og meðalstórra sjávarútvegsfyrirtækja og þess vegna erum við að sjá þessa þróun sem er í gangi núna og mun að öllum líkindum halda áfram,“ segir Þórður.

Mikil hagræðing hafi verið í greininni á undanförnum árum sem haldi áfram núna.

„Veiðigjaldið hefur heldur betur flýtt fyrir hagræðingunni en þessi stóru félög sem eru eftir núna eru út um allt land. Það er öflugur sjávarútvegur á Vestfjörðum, á Austurlandi, fyrir norðan, suðvesturhorninu og Suðausturlandi líka. Það getur vel verið að þessar örútgerðir renni inn í þessar stóru en það er af þeim ástæðum sem ég nefndi áðan.“


Tengdar fréttir






Fleiri fréttir

Sjá meira


×