Hljóta heiðurs­verð­laun RIFF 2022 fyrir fram­úr­skarandi list­ræna sýn

Í tilkynningu frá RIFF kemur fram að leikstjórarnir hljóti verðlaunin í ár „fyrir framúrskarandi listræna sýn.“  Hátíðin fer fram í Háskólabíói við Hagatorg í ár og fjöldi málþinga verða haldin um ólík viðfangsefni mynda sem tengjast meðal annars mannréttindum og umhverfisvernd.

„Albert og Alexandre eru ólíkir kvikmyndaleikstjórar en bera af í heimi leikstjóra og hafa hlotið mikla viðurkenningu fyrir störf sín á erlendum vettvangi,“ segir í tilkynningu RIFF 

„Þeir munu kynna myndir sínar, þrjár myndir eftir hvorn um sig fyrir áhorfendum í Háskólabíói og vera með sameiginlegan masterklassa laugardaginn 1. okt. Meðal mynda sem verða sýndar er nýjasta mynd Albert Serra, Kyrrahafsskáldskapur (Pacifiction), sem frumsýnd var við mikinn fögnuð í Cannes í vor. RIFF frumsýnir einnig splunkunýja mynd eftir Alexandre Philippe, Lynch/Oz, sem frumsýnd var á Tribeca fyrr í sumar og fjallar um verk Davids Lynch en Philippe er oft kallaður kvikmyndaleikstjóri kvikmyndaleikstjóra.“

Albert Serra

Albert Serra er katalónskur listamaður og kvikmyndagerðarmaður sem fæddist árið 1975 á Spáni. Hann hefur getið sér gott orð bæði í leikhúsi og kvikmyndum, sem handritshöfundur, leikstjóri og framleiðandi. Evrópskar goðsagnir, saga og bókmenntir eru honum ofarlega í huga – og birtast oft í verkum hans. Hann hefur verið iðinn við kvikmyndagerð síðan 2004 og gert verðlaunaðar myndir eins og Honour of the Knights (2007), The Death of Louis XIV (2016), Story of My Death (2013), sem hlaut Gyllta hlébarðann, aðalverðlaun Locarno kvikmyndahátíðarinnar, og Freedom (2016) sem fékk sérstök dómaraverðlaun Cannes 2019.

Serra er skemmtilegur og dularfullur sérvitringur, sem hefur látið ýmis eftirtektarverð ummæli falla – til að mynda um leikarastéttina sem honum finnst skorta gáfur og samanstanda af heldur veiklyndum persónum. Hann notar enda ómenntaða leikara þegar færi gefst. Kvikmyndir hans stíga þó alls ekki fast til jarðar í skoðunum eða boðskap – heldur einkennast þær af hægfara listrænum takti án fléttu. Í nýrri kvikmynd hans Kyrrahafsskáldskapur kveður við nýjan tón bæði í höfundaverki hans og kvikmyndalistinni sjálfri. Þar heldur sérstæður stíll hans uppi söguþræði og hættulegu andrúmslofti í þessari rólegu og listrænu spennumynd. Myndin verður sýn á RIFF nú í haust ásamt myndunum Birdsong og Honor of the Knights.Myndirnar eru í anda þeirrar sýnar Serra að fanga andrúmsloft fremur en að vera sannur tilteknum söguþræði. Fyrri myndin fjallar um vitringana þrjá og ferðalag þeirra í leit að Jesúbarninu og er að hluta tekin upp á Íslandi. Síðari myndin fjallar um samskipti Don Kíkóta við sinn trúfasta þjón Sancho Panza.

Kyrrahafsskáldskapur / Pacifiction / Tourment sur les îles Albert Serra, 2022, 162 mínútur

„Á Tahiti þræðir landstjóri lýðveldisins og franski embættismaðurinn, De Roller, hvert skúmaskot, allt frá efsta lagi samfélagsins til hinna skuggalegustu staða. Hann blandar geði við háa sem lága og áhorfandinn fær innsýn í áhættuna sem hvílir á herðum embættismannsins og hið viðkvæma pólitíska og félagslega jafnvægi á kyrrahafseyjunni. Orðrómurinn um endurupptöku á kjarnavopnatilraunum Frakka á svæðinu er ágengur. Hæg uppbygging myndarinnar og framsetning hennar samræmist fullkomlega lands- og loftslagi Tahiti eyjunnar í frönsku Pólinesíu. Albert Serra ýtir áhorfandanum inn í rakt og hættulegt andrúmsloftið í þessari listrænu, pólitísku spennusögu. Það er nánast hægt að þreifa stað, tíma og tilfinningu í hægri uppbyggingu sem afhjúpar umfang viðfangsefnisins taktfast og án undankomuleiða.“

Benoît Magimel hefur hlotið mikið lof fyrir frammistöðu sína sem landsstjórinn De Roller. Í beinhvítum nýlendubúningi dregur hann upp skýra mynd af þeim þrýstingi sem embættismaðurinn er undir, heimurinn allur og kvikmyndin sjálf.

Kvikmyndagerðarmaður kvikmyndagerðarmanna - Alexandre O. Philippe

Alexandre O. Philippe, sem er listrænn stjórnandi Exhibit A Pictures, hefur getið sér gott orð fyrir heimildamyndir sínar sem eiga flestar það sameiginlegt að greina og kryfja poppkúltúr, áhrifamiklar kvikmyndir og senur. 

„Í gegnum höfundaverk sín, sem samanstanda meðal annars af myndum eins og Doc of the Dead (SXSW 2014), 78/52: Hitchcock’s Shower Scene (Sundance Film Festival 2017), og Memory: The Origins of Alien (Sundance Film Festival 2019), hefur hann þróað sinn eigin stíl í formi kvikmyndaesseyju, þar sem hann skoðar kvikmyndalistina og iðkendur hennar. Í póstmóderníska meistaraverkinu 78/52: Hitchcock’s Shower Scene tekur hann sturtusenuna í verki Hitchcocks í sundur og greinir.“

Aðrar þekktar myndir hans eru meðal annars The People vs. George Lucas og nýlegar myndir eru Leap of Faith: William Friedkin on the Exorcist (Venice Film Festival 2019, Sundance Film Festival 2020), og The Taking, sem var frumsýnd á BFI kvikmyndahátíðinni í London og Fantastic Fest árið 2021.

„Alexandre segir hæfileikann til að skapa marglaga senur sé ekki öllum gefinn og mikið af kvikmyndagerð sé alveg laus við slíkt listfengi. Hann segir ekkert stórkostlegra listform en það sem nær samstundis tökum á áhorfandanum, en hann getur þó endurskoðað og þá fundið sífellt nýja fleti sem ná nýjum tökum á áhorfandanum. Eftir heimsfaraldur kórónaveiru hefur menningarneysla tekið breytingum og dregið hefur úr kvikmyndahúsasókn. Kvikmyndahátíðir á borð við RIFF, sem auka efnisframboð og fjölbreytileika, eru mikilvægar menningarauðginni og Alexandre telur þann samfélagslega hátt, að horfa á kvikmynd með stórum hópi fólks í kvikmyndahúsi, gefa skynjun og skilningi mikið gildi.“

Lynch/Oz er tíunda mynd Alexandre í fullri lengd og fjallar um varanlegt samlífi sívinsæla ævintýrisins, Galdrakarlinn í Oz, og sérstæðs stíls David Lynch í anda popp-súrrealisma. 

„Lynch/Oz verður sýnd á RIFF 2022 ásamt Doc of the Dead og 78/52. Þá verða stuttmyndirnar Skilin eftir (Left) og Staðurinn (The Spot) einnig sýndar á hátíðinni. Fyrri myndin er impressjónísk stuttmynd, innblásin af málverkum Andrew Wyeth og fjallar um sorg konu sem situr föst í minningu um fráhvarf eiginmanns síns. Sú síðari fjallar um furðulega atburði sem eiga sér stað á hverjum degi í kringum Dealey Plaza í Dallas. Torgið varð heimsfrægt þann 22. nóvember 1963 þegar John F. Kennedy var skotinn til bana á ferð sinni um borgina. Alexandre nýtir staðinn sjálfan til að íhuga gildin í bandarísku sálarlífi.“

Alexandre er fæddur og uppalin í Genf í Sviss. Hann hlaut MFA gráðu í handritsskrifum frá NYU Tisch listaskólanum og á að baki nokkrar verðlaunaðar stuttmyndir, sú frægasta Left – er fyrsta myndin sem tekin var upp, klippt og blönduð í mestu hugsanlegu gæðum (192kHz / 24-bit) fyrir umlykjandi hljóðkerfi Dolby TrueHD 5.1. Myndin hlaut verðlaun á stuttmyndahátíð til heiðurs Akira Kurosawa í Japan.

Auk leikstjórnar flytur Alexandre fyrirlestra, kennir á námskeiðum og situr í dómnefndum nokkurra kvikmyndahátíða.

Lynch / Oz Alexandre O. Philippe US, 2022, 108 mínútur

Við gaumgæfum eina mest heillandi ráðgátu kvikmyndasögunnar: Hið varanlega samlífi sívinsæla ævintýrisins, Galdrakarlsins í Oz, og sérstæðs stíls Davids Lynch í anda popp-súrrealisma. Er David Lynch fastur í Oz?