Það var á níunda tímanum að morgni 25. nóvember sem strætisvagni var ekið á konu á sjötugsaldri sem var á leið gangandi yfir Gnoðarvog til suðurs á grænu gönguljósi. Myrkur var úti og rigning. Konan hlaut banvæna fjöláverka og lést í slysinu.
Í orsakagreiningu nefndarinnar á slysinu segir að ökumaður, sem var á grænu ljósi, hafi ekki virt skyldu um bið á gatnamótunum í hægri beygju og ekið á gangandi vegfaranda sem var á grænu ljósi á gangbraut. Fram kemur að ökumaður strætisvagnsins hafi ekki séð gangandi vegfarandann.
Staðsetning biðstöðvar varhugaverð
Þá vekur nefndin athygli á því að staðsetning bæði biðstöðvar og gangbrautar á slysstað sé varhugaverð og ytri aðstæður krefjandi.
Nefndin minnir á sérstakar skyldur gagnvart gangandi vegfaraendum og vísar til umferðarlaga. Þar kemur fram að við gönguþverun þar sem umferð er stjórnað af lögreglu eða með umferðarljósum skuli ökumaður bíða eftir gangandi vegfaranda sem er á gangbrautinni á leið yfir akbrautina þótt umferð sé að öðru leyti heimil í akstursstefnu ökumannsins.
„Ef gönguþverunin er við gatnamót og ökumaður kemur að henni úr beygju á gatnamótunum skal hann aka hægt og bíða meðan gangandi vegfarandi sem er á þveruninni eða á leið út á hana kemst fram hjá. Mikilvægt er að ökumenn og aðrir vegfarendur sem um gatnamót fara sýni sérstaka aðgæslu og séu ávallt viðbúnir að bregðast við óvæntri hættu,“ segir í ábendingum nefndarinnar.
„Rannsóknarnefnd samgönguslysa hvetur ökumenn til þess að haga akstri sínum ávallt með aðgæslu í huga, stunda svokallaðan varnarakstur. Í því felst að ökumenn séu ávallt viðbúnir að bregðast við hættu í umferðinni, reyni að sjá fyrir mistök annarra vegfarenda og gæti vel að ökuhraða. Við gatnamót, líkt og hér er fjallað um, þarf að fara mjög hægt, og jafnvel stöðva ökutæki, til þess að vera viss um að ekki séu gangandi vegfarendur á gangbraut sem eru á akstursleið ökutækja.“
Varúðarskylda gangandi vegfarenda
Þá nefnir nefndin að allir vegfarendur verði að gera sér grein fyrir áhrifum myrkurs og bleytu á sýn ökumanna.
„Erfiðara verður að greina umhverfi sitt sökum þess að ljósgeislar dreifast á annan hátt en þegar þurrt er. Ökumenn verða fyrir auknu áreiti, meðal annars af völdum endurkasts frá t.d. aðalljósum bifreiða og götulýsingu. Þessi skilyrði geta valdið því að ökumenn beina athyglinni fyrst og fremst fram fyrir sig og dregið þannig úr líkum á að sjá með jaðarsviðinu. Þá verður erfiðara að sjá bifreið eða gangandi vegfaranda nálgast frá hlið.“
Einnig minnir nefndin á varúðarskyldu gangandi vegfarenda.
„Samkvæmt umferðalögum á gangandi vegfarandi sem ætlar yfir akbraut eða hjólastíg að hafa sérstaka aðgát gagnvart ökutækjum sem nálgast. Í umferðarfræðslu Samgöngustofu kemur einnig fram að mikilvægt sé ávallt að stoppa, hlusta og líta til beggja hliða áður en gengið er yfir akbraut. Gangandi vegfarendur ættu ávallt að bera skýr endurskinsmerki við göngu í myrkri þar sem þau auka sýnileika og gefa ökumönnum aukna möguleika á að bregðast tímanlega við.“