Innlent

Komið að þol­mörkum í fjölda skemmti­ferða­skipa

Kjartan Kjartansson skrifar
Skemmtiferðaskip í höfn á Akureyri. Búist er við því að þeim fjölgi um 40% á milli ára næsta sumar.
Skemmtiferðaskip í höfn á Akureyri. Búist er við því að þeim fjölgi um 40% á milli ára næsta sumar. Vísir/Vilhelm

Mikil fjölgun farþega með skemmtiferðaskipum kallar á viðbrögð og aukna stýringu á umferð þeirra. Framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands telur að komið sé að þolmörkum með fjöldanum sem er væntanlegur næsta sumar.

Eftir tveggja ára ládeyðu í kórónuveirufaraldrinum náði fjöldi farþega með skemmtiferðaskipum sér verulega á strik í sumar. Fjöldinn þá bliknar aftur á móti í samanburði við þann sem er væntanlegur til hafna landsins á næsta ári. Samkvæmt núverandi bókunarstöðu Faxaflóahafna stefnir í meira en helmingsfjölgun farþega sem verða fleiri en 300.000 talsins.

Skarphéðinn Berg Steinarsson, fráfarandi ferðamálastjóri, lýsti efasemdum um að móttaka skemmtiferðaskipa væri besta ráðstöfunin á náttúruauðlindum, áfangastöðum og kolefnisspori landsins í viðtali við vefsíðuna Túrista í síðustu viku. Tekjur af skemmtiferðaskipum séu aðeins um eitt prósent af heildartekjum ferðaþjónustunnar. 

„Miðað við kolefnissporið af skipunum, átroðninginn og mannmergðina er illa farið með það svigrúm sem við höfum. Við ættum ekki að nota kolefnisspor okkar í þetta,“ sagði Skarphéðinn Berg Steinarsson við Túrista en hagsmunaaðilar í komum skemmtiferðaskipa hafa gert athugasemdir við tölur hans um tekjur af skipunum.

Á Akureyri er reiknað með um fjörutíu prósent fjölgun farþega með skemmtiferðaskipum næsta sumar. Arnheiður Jóhannsdóttir, framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands, segir skipin góða bútbót sem skapi mikla vinnu fyrir rekstraraðilar sem selja mat, afþreyingu, leiðsögn og akstur fyrir norðan.

Hins vegar kalli mikil fjölgun farþega á viðbrögð og meiri stýringu á umferð skipanna. Passa þurfi upp á að farþegar skipanna komi ekki í það stórum hópum að þeir skaði upplifun annarra hópa ferðamanna.

„Það er ekki hægt að fjölga endalaust í Akureyrarhöfn. Ef ekkert er að gert erum við bara komin í þolmörkin. Ég held að við séum bara komin í þau mörk,“ segir Arnheiður við Vísi.

Markaðssetji minni hafnir til að dreifa álaginu

Nóg rými er þó eftir til að taka á móti fleiri ferðamönnum með betri skipulagningu og dreifingu ferðamanna, að mati Arnheiðar.

Auka þurfi framboð á þjónustu verulega fyrir fjölgun skemmtiferðaskipa fyrir norðan næsta sumar. Einnig þurfi að skoða að dreifa álaginu innan einstakra daga þannig að öll skipin komi ekki til hafnar að morgni.

„Það kallar á samstarf allra hafnanna hringinn í kringum landið vegna þess að skipin koma í fleira en eina höfn um landið. Ef þau færa sér hér á Akureyri þurfa þau að færa sig í Reykjavík og Ísafirði líka,“ segir hún.

Arnheiður Jóhannsdóttir framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands.

Einnig þurfi að markaðssetja fleiri hafnir fyrir skemmtiferðaskipin sem geti hjálpað til við að dreifa álaginu. Arnheiður nefnir sem dæmi að þrjú skip hafi komið til hafnar í Skagafirði í sumar og tólf séu væntanleg á næsta ári. Það kalli aftur á að ferðaþjónustuaðilar á slíkum stöðum búi til afþreyingu til að selja ferðalöngunum.

„Það skiptir alltaf máli að horfa á hvernig við getum búið til virðisauka út úr þessum komum,“ segir hún.

Viðbót þegar hótelrými eru nær fullnýtt

Ein gagnrýni á skemmtiferðaskipakomur er að farþegar skipanna skilji minna eftir sig en aðrir. Farþegarnir staldra yfirleitt stutt við, aðeins hluta úr degi, og þeir séu í fæði á skipunum. Arnheiður segir þessa umræðu háværa og eiga að einhverju leyti rétt á sér en ekki öllu. Þannig sé heilmikil útgerð í rútu- og leigubílaakstri og gestirnir fari í hádegismat í landi.

„En þessir gestir eru náttúrulega ekki að stoppa það lengi að þeir séu að kaupa sér mikla afþreyingu eða lengri ferðir þannig að því leytinu til skila þeir minnu en venjulegi ferðamaður sem kemur með flugi af því að þú nærð ekki að selja honum jafn þéttan pakka,“ segir hún.

Á hinn bóginn nýti farþegar skemmtiferðaskipanna minna af innviðum en aðrir erlendir ferðamenn.

„Í sumar verður hótelgisting hjá okkur hér fyrir norðan að mestu leyti full. Þessir farþegar koma þá til viðbótar aðra farþega og auka þá sölumöguleika ferðaskipuleggjenda á þeim tíma sem er jákvætt.“

Ferðamenn gæða sér á pylsu á blíðviðrisdegi á Akureyri.Vísir/Vilhelm

Hafnirnar hafa sótt skipin

Á meðal þess sem fráfarandi ferðamálastjóri gagnrýndi í viðtali sínu við Túrista var að tiltölulega þröngum hagsmunum hafi verið eftirlátið að stýra þróun ferðaþjónustunnar. Vísaði hann til þess að hafnarstjórar hringinn í kringum landið hefðu ákveðið að fjölga komum skemmtiferðaskipa um helming þrátt fyrir að innviðir væru ekki til staðar til þess.

Hagsmunasamtökin Cruise Iceland vísuðu þeim orðum ferðamálastjóra á bug. Hafnarstjórar framfylgdu aðeins stefnu hafnarstjórnar og sveitarstjórna eftir atvikum.

Spurð að því hvort að samskiptaleysi hafi verið á milli hafnarstjóra og ferðaþjónustunnar vill Arnheiður ekki ganga svo langt.

„En þetta hefur í raun verið þannig að hafnirnar hafa verið að sækja skipin. Þetta hefur kannski verið lokaður hópur fyrirtækja sem hefur verið að þjónusta þau svona til að byrja með. Þarna hefur verið unnið gott starf en nú er þetta orðið það mikið að það þurfa fleiri að koma að því,“ segir hún.

Samtal á milli Cruise Iceland, Íslandsstofu og áfangastaðastofa sé þegar farið af stað sem ekki hafi átt sér stað áður. Arnheiður mikilvægt að það samtal fari fram á landsvísu þar sem skipin fari mörg hver hringinn í kringum landið. Það kalli á samstarf á milli hafna og svæða.

„Það er mjög erfitt fyrir eitt svæði að setja einhverjar reglur sem gilda ekki hjá næsta svæði,“ segir hún.


Tengdar fréttir

Tafir á komu dæluskips ógna tugmilljóna tekjum Ísafjarðarbæjar

Bæjarstjórinn í Ísafjarðarbæ gagnrýnir Björgun og Vegagerðina fyrir margra mánaða tafir á uppdælingu til stækkunar á Sundahöfn bæjarins. Stækkun hafnarinnar skipti miklu máli fyrir tekjur bæjarins strax á næsta ári og megi ekki dragast á langinn.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×